ناونیشانی بابەت: ‏ (ChatGPT) و فێرکردنی زمان
ئامادەکردن: #موئمین زەڵمی#

‏ ChatGPT کە کوورتکراوەی “Chat Generative Pre-trained Transformer”ە، مۆدێلێکی زمانی زیرەکی دەستکردی پێشکەوتووە (AI) کە لەلایەن OpenAI پەرەی پێدراوە. ‏
ChatGPT بۆ تێگەیشتن و درووستکردنی دەقی هاوشێوەی مرۆڤ داڕێژراوە بە پشتبەستن بەو زانیارییەی کە وەریدەگرێت. دەتوانرێت بۆ چەندین ئەرکی جۆراوجۆر بەکاربهێنرێت، وەک وەڵامدانەوەی پرسیارەکان، پێشکەشکردنی پێشنیارەکان، بەشداریکردن لە گفتوگۆکان، درووستکردنی ناوەرۆک و زۆر شتی تر. ئەم پرۆگرامە لەسەر کۆمەڵە داتایەکی بەرفراوان لە دەق لە ئینتەرنێتەوە ڕاهێنراوە، ئەمەش وای لێدەکات وەڵامی پەیوەندیدار و یەکگرتوو لە ڕووی کۆنتێکستەوە درووست بکات. لە بواری فێرکردنی زمانی ئینگلیزیدا، دەتوانرێت ChatGPT وەک ئامرازێکی گشتگیر بەکاربهێنرێت بۆ پشتگیریکردنی مامۆستایان لەلایەنە جیاوازەکانی کارەکانیاندا، وەک پلاندانان بۆ وانەکان، بەشداریکردنی خوێندکاران، هەڵسەنگاندن و پەرەپێدانی پیشەیی.
=KTML_Bold=لێرەدا چەند بیرۆکەیەک بۆ بەکارهێنانی تواناکانی ChatGPT دەخەینەڕوو:=KTML_End=
1. ناو تۆمارکردن بۆ ئەکاونتی OpenAI: بۆ دەستگەیشتن بە ChatGPT، مامۆستایان دەتوانن ناوی خۆیان تۆمار بکەن بۆ ئەکاونتی OpenAI، ئەمەش دەستڕاگەیشتنیان بە API و سەرچاوەکانی تر دەستەبەر دەکات.
2. پلاندانان بۆ وانەکان: ChatGPT دەتوانێت یارمەتیی مامۆستایان بدات لە درووستکردنی پلانی وانەکان، درووستکردنی چالاکییەکان، و پەرەپێدانی هاندەری گفتوگۆ کە بەپێی پێداویستی و ئارەزووەکانی خوێندکارەکانیان بگونجێت. ئەمەش دەتوانێت کاتی باش بگەڕێنێتەوە و بیرۆکەی نوێ پێشکەش بکات بۆ چالاکی فێرخوازان.
3. یارمەتیدانی ڕێزمان و وشەسازی: مامۆستایان دەتوانن لە ChatGPT کەڵک وەربگرن بۆ وەرگرتنی یارمەتیی لە یاساکانی ڕێزمان و دەربڕینی ئیدیۆماتیک و پێشنیارەکانی وشەسازی، کە دەتوانێت سوودی هەبێت بۆ پلاندانانی وانەکان یان هاوکاریکردنی خوێندکاران لە پەرەپێدانی زمانەکەیان.
4. پراکتیزەکردنی گفتوگۆ: ChatGPT دەتوانێت وەک هاوبەشێکی گفتوگۆ بۆ خوێندکاران بێت، دەرفەتیان بۆ دەڕەخسێنێت بۆ ئەوەی زمانی ئینگلیزی خۆیان لە ژینگەیەکی ئارامدا ڕابهێنن. ئەمەش دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ درووستکردنی متمانە و ڕواندنەوەی ترس و شەرم و ڕاڕایی.
5. پشتگیری نووسین: ChatGPT دەتوانێت یارمەتیی مامۆستایان بدات لە ڕاهێنانی نووسینی ئەکادیمی و پێدانی فیدباک لەسەر کاری خوێندکاران، و درووستکردنی نموونەو شێوازی جیاوازی نووسین.
6. هەڵسەنگاندن: مامۆستایان دەتوانن ChatGPT بەکاربهێنن بۆ درووستکردنی مادەی هەڵسەنگاندن وەک هەڵسەنگاندنی ڕۆژانە، پرسیاری تاقیکردنەوە و هەڵسەنگاندن. سەرەڕای ئەوەش، دەتوانن AI بەکاربهێنن بۆ پێشکەشکردنی فیدباکێکی تاکەکەسی لەسەر ئەدای خوێندکار، کە یارمەتیدەرە بۆ دیاریکردنی بوارەکانی باشتربوون و بەدواداچوونی پێشکەوتنەکان بە تێپەڕبوونی کات.
7. گەشەپێدانی پیشەیی: ChatGPT دەتوانێت وەک سەرچاوەیەکی بەنرخ بۆ گەشەپێدانی پیشەیی مامۆستایانی زمانی ئینگلیزی بەکاربهێنرێت. مامۆستایان دەتوانن AI بەکاربهێنن بۆ لێکۆڵینەوە لە ڕێگاکانی وانەوتنەوە، زانیارییەکانیان لە پێداگۆجیدا نوێ بکەنەوە و بیرۆکەی نوێ بۆ پۆلەکەیان بخەنەڕوو.
8. فێربوونی هاوبەش: مامۆستایان دەتوانن ChatGPT بەکاربهێنن بۆ ئاسانکاری فێربوونی هاوبەش لەنێوان خوێندکاراندا لە ڕێگەی دیزاینکردنی چالاکیی گرووپی یان پڕۆژە کە پێویستیان بە بیرکردنەوەی ڕەخنەگرانە و چارەسەرکردنی کێشەکان و توانای پەیوەندیکردن هەیە.
9. تۆڕی پشتگیری: مامۆستایان دەتوانن بەشداری لە مەکۆی ئۆنڵاین، بۆردی گفتوگۆ، یان گرووپەکانی سۆشیال میدیا بکەن کە پەروەردەکارانیتر لە پۆلەکانیاندا ChatGPT بەکاردەهێنن. ئەمەش دەتوانێت دەرفەتێک بۆ هاوبەشیپێکردنی ئەزموونەکان و گفتوگۆکردن لەسەر باشترین وانە کردارییەکان و فێربوون لە سەرکەوتن و ئاڵونگارییەکانی یەکتر دابین بکات.
بۆ ئەوەی زۆرترین کەڵک لە ChatGPT وەربگرن، پێویستە مامۆستایانی زمانی ئینگلیزی خۆیان ئاشنا بکەن بە توانا و سنوورەکانی پلاتفۆرمەکە، و ئامادەبن بۆ گونجاندن و تاقیکردنەوە لەگەڵ ستراتیژییە جیاوازەکان لە پراکتیکی وانەوتنەوەیاندا، چونکە بە بەکارهێنانی کاریگەرانەی ChatGPT، دەتوانن وانەکانیان دەوڵەمەند بکەن، و هەروەها خوێندکاران بە شێوەیەکی کاریگەرتر بەشداری بکەن و پشتگیرییەکی تایبەتمەند بۆ فێرخوازانی زمان پێشکەش بکەن. [1]

ناونیشانی بابەت: ئابووریکردن لە زمان لەبەر ڕۆشنایی پەیوەندییەکانی دەق لە دەوروبەردا
لێکۆڵەر: ئاسۆس ئەنوەر سلێمان
گۆڤاری زانکۆ بۆ زانستە مرۆڤایەتییەکان-#زانکۆی سەڵاحەددین#؛ بەرگی 27؛ ژمارە 6؛ ساڵی (2023).[1]
=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=554855&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی ئابووریکردن لە زمان لەبەر رۆشنایی پەیوەندییەکانی دەق لە دەوروبەردا=KTML_Link_External_End=

د. قەیس کاکل تۆفیق
دەزگای موکریانی 2007

عەبدولموتەڵیب عەبدوڵڵا

حشمەتوڵڵا تەبیبی
سلێمانی-2008

نووسینی: ئومید حەمەعەلی

ئەدگاری تۆڕبەندییانەی زمان لە بۆتەی ڕێزمانی وشەییدا
لێکۆڵەران: کاروان عومەر قادر-گۆنا عومەر عەبدوڵڵا
لە گۆڤاری #زانکۆی گەشەپێدانی مرۆیی#
بەرگی 9
ژمارە 3 (2023). [1]
=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=550777&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی ئەدگاری تۆڕبەندییانەی زمان لە بۆتەی ڕێزمانی وشەییدا=KTML_Link_External_End=

=KTML_Bold=ئەگەر پەڵە هەورە چڕەکانی زمان بڕەوێنەوە=KTML_End=
#سروشت نەوزاد#
پێشکەش بە #گۆران ڕەئوف#


بە وێنەکەیدا ئەگەر بێتەوە یادم،
کەسێک لە مێژە دەمناسی:
شەوانی ترسناک کاتێک لە خانووە قوڕەکەدا
دێوودرنج خۆیان بە نێو تەختی خەوەکەیدا دەکرد
ڕۆژانی قوتابخانەش چاو خەواڵوو
یەکەمین شت لە بەردەم ئاوێنەیەکی گرنج گرنجدا
لەوێدا کە دوان بوو، یەکێک دیار و ئەوی دیش نادیار.
پاشان لە هۆڵی وانە، لەژێرییەوە کورسی تۆز گرتوو
هەندێک جار چەماوە بەسەر کاغەزی سپی تاقیکردنەوە
یەکەمین دێڕ کوردییەکی ڕەوان،
بە ناوی سیانیی خۆیەوە.

نازانم، تەنانەت ئەگەر ڕۆژێک گەڕابووبێتەوە ماڵ
ڕەنگە ئەو کات تەنیا منداڵێک بووبێت و
بە ئاسانی نەیتوانیبێت جلەکانی خۆی بگۆڕێت.
شەمشەمە کوێرەی ساڵیش جار نا جار
بە نێو ژاوەژاوی دارستانە گەرمەکەدا دەگەڕانەوە.
ئەو ئاگرەی گەلێک توند و تیژانە خۆی دەنواند
کڕکەوتوو لە هێلانە.
لەوێ منداڵە لە دایک بووەکە دەکوڵێت
ئەو کەسەی کە ناتوانێت بە ئاسانی جلەکانی خۆی بگۆڕێت و
لە ناکاو هەست بەوە دەکات
درەختەکان بیریان هەیە.
ئەمە ماڵێکە و ئاپۆڕەی قسە لە پشتی ئەو دەرگایەی
وەک ئەوەی وا بنوێنێت هەمووان گرمە گرمێکن و
بەسەر یەکدا کەڵەکە دەبن.
ئەگەر پەڵە هەورە چڕەکانی زمان بڕەوێنەوە،
ڕەنگە پاش سەد ساڵی دی پێکەوە کۆ ببینەوە.

لە ژێر تۆپەڵە هەورە چڕەکاندا
دەیزانی ئاسمان غەمگینە.
بەسەر شاری سارد، کاتێک درەختە ڕووتەکە
کراسەکەی توند هەڵدەپێکا
بەسەر شەقام و تەنانەت
ئەو شەمەندەفەرەش کە ڕاوەستا بوو
باران نم نم دەباری.

هەموو بەساڵاچووەکانی دەناسییەوە
تەنانەت بە قەد پاڵی دیوارەکەوە تابلۆکەشی:
ئەوەی لە ناوەوە دەموچاوی ڕابوردووی تێدا هەڵگرتبوو
چەند پارچە خاکێکیش، بە سەرییەوە کێوە گڕ کانییە زەبەلاحەکان…
دیمەنێکی گەلێک ڕووناکە

لەوێ ئەگەر چی ڕەچەتەیەک لە ژێر دەستەکانیدا،
لێ ئەمە سەروەرێکە و بەسەر کورسییەکەیدا شۆڕبۆتەوە
سەروەرێک جار نا جار سەری بۆ سێبەرەکەی دەلەقێنێت و
زمانی بەتاڵی خۆی تف دەکاتەوە
ئەو کەسەی فریودەرانە لە ژوورەکەدا دادەنیشێ و دەرگای گەنجینەکەی دەخاتە سەر پشت،
گەنجینەیەک بەو قولاپانەی حیکایەتەکانیان توڕ هەڵدەدەن،
ڕۆدەچنە ژێر زەوییەکە.
لەوێش لەو دوورەوە پیاوێک ڕاوەستاو لە نێو کێڵگەیەکدا
پێ دەچێت لێرە بڕوانێت
دەستەکانی لە گیرفانی کەسێکی دیکە.
ئێمە نایبینین و لێ گەڕێ، لە تابلۆیەکی دیکەدا بۆی دەگەڕێین.
کاتێک پاسەوانەکان دەگەڕێنەوە
دەگەڕێتەوە و تەقەڵی
ئەو ئازادییەش هەڵدەوەشێنێتەوە
وەک ئەوەی وا بنوێنێت
هەمووان دەستێکین و دەکرێت لە ئارامیدا
شیعرێک بنووسین.
شیعرێک دەنووسین
کەوا بوو دەنووسین:
ئەگەر منداڵێکی ڕەش تاڵ لە ئێمەدا دەرنەپەڕی با
ئەو کاتەی مێش و مەگەز هەڵدەلووشین و
یەک بە یەکی پەراسووەکانی خۆمان دەژمێرێت…
پاش خەونێک خۆم دیتەوە
لە ناکاو لە نێو باڵا خانە دێرینەکەدا
واقڕماو بە دیار تابلۆیەکی سامناک
هەستێکی وا وەک ئەوەی هەموو ساتەکان لەوێدا بن.
خاک و
شوێنەوار خانەی پەپوولە.[1]

ئەگەر زمان بێڵێ، سەر ڕەحەتە.
ئەگەر زمان نەڵێ، سەر سەلامەتە.
قسە بەپێی شوێن، لەناو کۆر و کۆبوونەوەدا، سەنگ و قوورسایی خۆی هەیە، دانیشتن و زۆر وتن خاوەنەکەی تووشی کێشە ئەکات، بۆیە پێویستە قسەی بێ سەنگ و تەرازوو نەکرێ، چونکە قسەی ناڕێک لە جێگەیەک کە شوێنی وتنی نییە، مرۆڤ تووشی کێشەدەکات. [1]

ئەگەر زمان ساتێک هێناتیە پێکەنین، وریابە ساڵێک نەتگرێنێ.
زمان هۆیەکە بۆ دەربڕینی هەست و سۆز، لە ژیاندا ئەگەر بەهۆکارێک تووشی خۆشییەک بوویت، لەخۆت باییمەبە، هەستی خۆشی وەک یەک لای دۆست و دوژمن دەرمەبڕە، نەوەک بەهۆیەوە تووشی ناخۆشییەک ببیت، هەموو خۆشییەکەت لەبیربچێتەوە. [1]