پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
09-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ساتی کوژرانی کارزان کەریم مەغدید لە ڕۆژی 07-05-2024
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
09-05-2024
زریان سەرچناری
ڤیدیۆ
ئەشکەوتی شانەدەر نیشتمانی نهێنیی و ڕاستەقینەی ژیانی مرۆڤایەتیی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
قەرەخەرمان خواردنێکی دێرینی کوردەواریی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
08-05-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی پەیمانگای ماد
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی قوتابخانەی فاخیر مێرگەسۆری نێودەوڵەتی ساڵی 2024
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گوندی گردی ماوان
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 518,987
وێنە 106,397
پەرتووک PDF 19,240
فایلی پەیوەندیدار 96,836
ڤیدیۆ 1,376
ژیاننامە
ناشاد
ژیاننامە
عەلی حەسەنیانی
ژیاننامە
سەڵاح محەمەد کەریم
ژیاننامە
کەیوان کەوسەری
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
کوردیپێدیا، دادگا نییە، داتاکان ئامادەدەکات بۆ توێژینەوە و دەرکەوتنی ڕاستییەکان.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە

شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
#بارام سوبحی#

ڕۆژێ‌ لە ڕۆژان هەستمنەکردووە شتێک هەیە لەناو مندا پێی بوترێ‌ ئێراقی، ئێمە هاووڵاتی ئێراق نەبووین، ئێمە کۆیلەی ئێراقی بووین، بڕیاردان لەسەر هەر مافێک بۆ کورد ئەگەر لەڕێی ڕاپرسییەوە نەبێت بەلای منەوە نایاسایی و نادیموکراسیە. شێرکۆ بێکەسی شاعیر لە بیرەوەرییەکانیدا بەم جۆرە گوزارشت لە هەستی خۆی لە هەمبەر ئێراق دەکات.
نووسین بە ئاوی خۆڵەمێش، ژیاننامەو بیرەوەری شێرکۆ بێکەسەو لە دوو بەرگ پێکهاتوەو ساڵی (2013) چاپکراوە، شاعیر سەرگوزشتە و ژیان‌ و بیرەوەری و هەڵوێستەکانی خۆی لە منداڵییەوە تاوەکو ساڵی (1991) دەگێڕێتەوە.
شێرکۆ فایەق عەبدوڵڵا (شێرکۆ بێکەس) لە (2/ئایار/1940) لە #سلێمانی# لەدایکبووە. یەکەمین شیعری لە تەمەنی حەڤدە ساڵیدا بڵاوکردەوە. ساڵی (1968) یەکەمین پەرتووکی شیعری بەناوی (تریفەی هەڵبەست) لە (بەغدا) چاپکرا. ساڵی (1987) لە وڵاتی سوید خەڵاتی (تۆخۆڵسکی) پێبەخشرا. شیعرەکانی بۆ زۆر زمانی دنیا وەرگێڕدراوە. لە ساڵی (2009) تەواوی بەرهەمەکانی لە هەشت هەزار پەڕەدا لەچاپ درا. لە (4/ئاب/2013) لە ستۆکهۆڵمی پایتەختی سوید بە نەخۆشی کۆچی دوایی کرد، لە پارکی ئازادی شاری سلێمانی بە خاک سپێردرا.

$لە وەرزشەوە بۆ شیعر$
لەبارەی ئاشنابوونی بە شیعر، شێرکۆ بێکەس دەڵێت “لە قوتابخانەدا خەیاڵ و خولیای من ئەوەندەی بەدەوری شیعرو ئەدەبەوە بوون، ئەوەندە بە تەنگ دەرس‌ و بەرنامەی خوێندنەوە نەبوون. بیرمنایە لە شەوانی تاقیکردنەوەیشدا بەجیدی سەعیم کردبێ‌. گوێم نەئەدایە جلوبەرگی بەری خۆم. قژم هەمیشە بژو دانەهێنراو بوو. ئەو چاکەت و پانتۆڵەی بەتازەیی لەبەرم ئەکردن، کۆن و پەرپووت ئەبوون و تافڕێم ئەدان ئوتویان بەخۆیانەوە نەئەدی… یەکدوجارێ‌ خۆم تاقیکردەوە ببمە وەرزشکار، بەڵام سەرکەوتوو نەبووم و بوومە جێی گاڵتە و قەشمەری هاوڕێکانم!.. ئیتر منیش بەتەواوی وازملێهێناو نەچوومەوە بەلای وەرزشدا. بەڵام هەتا ئەم تەمەنەیش هەمیشە حەز بە سەیرکردنی یاری باش ئەکەم، بەتایبەتی تۆپی پێ‌”
شاعیر باس لەو ڕۆژە دەکات کە یەکەم شیعری تێدا بڵاوبۆتەوە و دەڵێت “یەکەم شیعرم لە ڕۆژی نوێ‌-دا بڵاوکرایەوە، ئەو ڕۆژەی گۆڤارەکەم بینی، بە یەکێک لە هەرە ڕۆژە خۆشەکانی ژیانم لە قەڵەم ئەدەم. ئەم دەرگا کردنەوەیەی ڕۆژی نوێ‌، تەکانێکی بەگوڕ بوو بۆ شیعرەکانم، بڕوام بە بەهرەی خۆم زیاتر بوو، ڕۆژی نوێ‌ بۆ من پەیژە بوو، چەند پلەیەک بەرەو سەرەوەی بردم”

$شیعر یان سیاسەت؟$
شاعیر لە سەرەتای گەنجیدا دەچیتە ڕیزەکانی کاژیکەوە، لەسەردەمی شۆڕشی ئەیلول‌ و شۆڕشی نوێشدا دەچێتە شاخ، بەڵام وەک خۆی دەڵێت: لەدوای کاژیکەوە نەچوومەتە ناو ڕێکخستنەکانی هیچ حیزبێکەوە، بەڵام لە شۆڕشی ئەیلول و لە شۆڕشی نوێشدا بووم. سەنگەری پێشمەرگە بۆ من پێوانە بوو، ئەوان لەکوێ‌ بوونایە هەست و هۆش و شیعری منیش لەوێ‌ بوو.
لەوەڵامی ئەوەشدا بۆچی حیزبایەتی نەکردووە، دەڵێت: گەیشتمە ئەو ئەنجامەی کە من بە کەڵکی حیزبایەتی نایەم‌ و پێویستە بکشێمەوە. هەستمکرد ئەوەندەی بۆ شیعر درووستبووم، بۆ حیزبایەتی کردن درووست نەبووم. هەستمکرد خەریکە ئازادی خۆم وەک مرۆڤ لەدەست ئەدەم، خەریکم ئەبم بە بورغوی ناو مەکینەیەک، هەستمکرد بۆ من، شیعر لە حیزب گەورەترو پیرۆزتریشە.

$ئاهێک بۆ تەمەنی گەنجی$
دەربارەی تەمەنی گەنجی خۆی، شاعیر دەڵێت: هەر بۆ ئەو ڕۆژە ئەژیام کە تیابووم، کاتی دەستبەتاڵی خۆم لە چایخانەکاندا بەسەر ئەبرد، ئەمە جگەلەوەی بەکاڵفامی و هەرزەییەوە چوومە ناو سیاسەتەوە… ئێستا لەم تەمەنەدا کە (65) ساڵم، وەختێ ئاوڕ لە بەهەدەردانی سەردەمی لاوێتی خۆم ئەدەمەوە، تێئەگەم چ غەدرێکم لە خۆم و بەهرەی خۆم کردووە!.. ئێستا ئەزانم ئەگەر چەند زمانێکی ترم بزانیایە، ئەشیا کاری باشترم ئەنجامبدایە لەوەی کە تائێستا کردوومە. من نە وەعز ئەدەم و نە مەبەستیشم لە ئامۆژگاری وشک و ڕەق و تەقی باوکانەیە، بەڵام لێرەدا ئەگەر قسەیەکم بۆ نەوەی تازەو بەهرەدارانی نێو بوارەکانی ئەدەب و هونەر هەبێت، هەر ئەوەیە بڵێم: یەک کاتژمێری کاتی خۆتان بەفیڕۆ مەدەن، بەر لەوەی بڵاوبکەنەوە، چەندە ئەتوانن لەڕێی خوێندن و خوێندنەوە و فێربوونی زمانە زیندوەکانی دنیاوە، خۆتان کۆک و تەیار بکەن، بۆ ئەوەی دواتر پەشیمان بوونەوەتان نەبێت، یان کەمتر بێت. من وامنەکردو هەڵە بووم، بەڵام لەم تەمەنەدا تازە پەشیمان بوونەوە هیچ دادێ نادات.

$مارکسییەکان و جاش قەڵەمەکان$
شاعیر باس لەدۆخی سیاسی حەفتاکان دەکات و دەڵێت: لە سەرەتای حەفتاوە تا کۆتایی حەفتاکان‌ و سەرەتای هەشتاکان لەناو شاری سلێمانیدا، هەر شاعیرو ئەدیبێ‌ جۆرێک لە پێناسەی مارکسی لە گیرفاندا نەبووایە، یان وەک ئەوان قسەی نەکردایە، یان داخڵ بە گرووپەکەیان نەبوایە، یان وەک ئەوان قسەی نەکردایە. ئەوا ئیتر ئەو نووسەرە بەر نەفرەتی چینی چەوساوەو پرۆلیتار ئەکەوت…. بەڕاستی سێ‌ چوارێک لەو نووسەرانە، نە مارکسی بوون‌ و نە خاوەنی هیچ بیروباوەڕێ‌، چۆنییەتی پەیوەندییان لەگەڵ ئەم یان ئەودا، بەپێی ڕۆژ، هێڵی بیرکردنەوەیانی ئەکێشا. بەدرێژایی شۆڕشی ئەیلول‌ و ئینجا شۆڕشی نوێ ‌ و تا ڕاپەڕینی (1991) ، چەند نووسەرێ‌ لەوانە باجی یەک ڕۆژی ئازار و دەردەسەری و ئاوارەبوون و نەفیکردن و گرتن‌ و ماڵ تاڵانکردن و دەرکردن لە وەزیفە و بانگکردن بۆ ئاساییش و لێکۆڵینەوە نەبو!..
سەبارەت بەو کوردانەی لە میدیاکانی بەعسدا کاریان کردووە، شێرکۆ بێکەس دەڵێت: هەموو ئەو جاش قەڵەمە کوردانەی کە لە ڕاگەیاندنی سەدامدا کاریان ئەکرد هەر لە ڕۆژنامەو ڕادیۆو تەلەڤزیۆنەوە تا ئەگاتە سەر وەرگێڕانی نامیلکەکانی دیکتاتۆر، ناسراون و بەناوی خۆیانەوە وتارو قسە پڕوپووچ و زڕاوەکانیان بڵاوئەکردەوە. بەڵام پێویستە نەوەکانی داهاتوومان ئەوە بزانن کە ئەو قەڵەمە سووکانە چ لەو ڕۆژگارانەدا و چ لەپێشترو چ لەدواتریشدا تا کۆتایی ڕژێمی بەعس لە ئێراقدا، لە ترسناکترین ساتەوەختی مێژوویی ئێمەدا، قەڵەمیان تێکەڵ بە قەڵەمی فاشیزمەکان و عەفلەقییەکان‌ و ئەو ئەنفالچییانە کردبوو کە ئەیانویست کورد لە ڕەگ و ڕیشە دەربهێنن‌ و ئاسەواری نەهێڵن.
بۆیە بەلای منەوە بۆ ئەو قەڵەمانە هەر ئەوەندە بەس نییە شەرمەزار بکرێن و بەس، پێویستە بەردەوام پێیانبوترێ‌: ئەوە پێناسەی ئێوەیە، کە وەختێ‌ کورد جینۆساید ئەکرا ئێوە بۆ ڕژێمی جینۆسایدتان ئەنووسی، وەختێ‌ #هەڵەبجە# کوژرا، ئێوە بۆ بکوژەکانی هەڵەبجەتان نوو!..

$هاوسۆزی بۆ فەڵەستین$
لە ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەمدا ژمارەیەک نووسەرو شاعیری کورد، لە ڕێگەی بەرهەمەکانیانەوە هاوسۆزی خۆیان بۆ دۆزی فەڵەستین دەربڕیوە، لەوبارەیەوە شێرکۆ دەڵێت: لە حەفتاکانی سەدەی ڕابردوودا، لە نیازی پاک‌ و خاوێنی خۆمانەوە، بۆ لەسەرکردنەوەی مەسەلەی ڕەوای میللەتی فەلەستین، سەرەڕای خوێن لەبەر ڕۆیشتنی جەستەی خۆمان، کەممان نەوت بۆ ئەوان، سەدان نامەی ئەدەبیمان بۆ نووسین و وەڵامێکمان نەبوو. من لەو هەڵوێستە ئینسانییانەی خۆم پەشیمان نیم. بەڵام هەموو بەپیرەوەچوون و بانگکردن و لەسەر کردنەوەیەک، وەڵامدانەوەو بەپیرەوە هاتن و باوەشگرتنەوەی بەرانبەریشی ئەوێ‌، کە نەبوو تۆیش ئەبێ‌ بوەستی و لایەنی کەم قسە نەکەی. ئەگینا بەپێچەوانەوە ئەبیتە گاڵتەجاڕو پیاوێک کە لەنرخی ئازادی و قوربانییەکانی خۆیشت کەم ئەکەیتەوە. سەرکردایەتی سیاسی فەڵەستینی بەهەموو باڵ و ڕێکخراوو بزووتنەوە جیاجیاکانییانەوە، لە ئەنجامی هەڵەی خۆیانەوە خۆشەویستی دیکتاتۆرێکی وەک سەدامیان بەدەستهێنا، بەڵام خۆشەویستی چەند ملیۆن مرۆڤی کوردیان دۆڕاند. بۆیە ناکرێ‌ پیرۆزباییان لێنەک!..

$ئەنفال و هەڵەبجە$
ئەنفال‌ و هەڵەبجە ڕەنگدانەوەیەکی دیاری لە شیعرەکانی شێرکۆدا هەیە، لەوبارەیەوە دەڵێت: منی شاعیر لە سەردەمی ئەنفال و هەڵەبجەدا نووسیومەو ژیاوم و نەمتوانیوە چاو بپۆشم‌ و بێدەنگبم. هەندێجاریش بە دەنگی بەرز هاوارم کردووە، ئەمە بەشێک بووە لە پەیامی شیعری من. لە جومگە مەترسیدارەکانداو وەختێ‌ چارەنووسی میللەتێک گەمەی پێکراوە و بە بڕیاری سەرکردەیەک یان چەند کەسێک فڕێدراوەتە گێژەنی فەوتانەوە، نەمتوانیوە هاواری خۆم نەکەم. ئەمە جیاوازییەکی دیاری نێوان من و هەندێ‌ لە شاعیرانی تر بووە. هەرەسی شۆڕشی ئەیلول‌ و خۆبەدەستەوەدان بە ئێران یان بە ئێراق، منی لە ڕەگوڕیشەوە هەڵتەکان، بۆیە وەختێ‌ (کۆچ) یان (داستانی هەڵۆی سوور) م نووسی، نەمتوانی بەر لە تەوژمەکانی دەروونی خۆم بگ!.. گوێمنەدایە ئەوەی ئەو شیعرانە لە پاشەڕۆژی نزیک و دووردا چەندەم لەسەر ئەکە!.. من بۆ سیاسەت شیعرم نەنووسیوە، بەو مانایەی حیزبییەک بیری لێئەکاتەوە، بۆ مەسەلەیەکم نووسیوە کە چارەنووسی زمان‌ و شیعریشی پێوە بەستراوە. ناکرێ‌ لە چاوی ساتەوەختەکانی ئەمڕۆوە تەماشای ئەو ڕۆژگارانە بکرێ‌.
هەر لەبارەی هەڵەبجەوە، نووسەر باس لەسەردانێکی خۆی بۆ مۆسکۆ لەکۆتایی هەشتاکاندا دەکات‌ و ئەم ڕووداوە دەگێڕێتەوە: لە مەیدانی سووری مۆسکۆ گەنجێکی کوردی سووریا بۆی گێڕامەوە کە دوابەدوای کارەساتی هەڵەبجە، لەم مەیدانەدا کۆمەڵێ لە گەنجە کوردەکان خۆپیشاندانیان کردبوو، بەڵام پۆلیسی ڕووسی زۆر بەتوندی لێیدابوون و بڵاوەی پێکردبو!.. شایەنی باسە لەو سەردەمەدا ڕۆژنامەکانی ئەو وڵاتە و ڕاگەیاندنی ڕەسمیی یەکێتی سۆڤییەت، نەک هەر بە وشەیەکیش ئاماژەیان بە کیمیابارانی هەڵەبجە‌ و ئەو تاوانە گەورەیە نەکردبوو، بەڵکوو دوای چەند ڕۆژێ‌ سەروتاری زۆربەی زۆری ڕۆژنامە جڵەوکراوەکانی ڕووسیا، بە شان و باهوی سەدام حسێنی دیکتاتۆردا هەڵیاندابوو.
دوای سەردانەکەی بۆ مۆسکۆ، شێرکۆ سەردانی ئەمریکا دەکات و بەراوردێک لەنێوان ئەو دوو دەوڵەتەدا دەکات و دەڵێت: لە ڕووسیا و لە ئەمریکاش لەژێر سایەی سیستمی بەناو ئیشتراکی و لەوێش لەژێر سایەی سیستمی سەرمایەداری ئەمریکادا ئەو دیمەنانەم ئەبینی کە لەدەرەوەی تیۆری و پەڕتووک و بانگەشە و پڕوپاگەندەی ڕاگەیاندن و تەلەڤزیۆندا، ڕاستی و واقیعی ژیانی ئەو خەڵکە برسی و ڕەش‌ و ڕووتانەیان تێئەگەیاندم. بەچاوی خۆم لەو پەناو پاسارانەدا، لەو ماڵە تەنەکەو زنجانەدا، جیاوازییەکانم ئەبینی. بەڕاستی (درۆکردن) بووە بە بەشێکی دانەبڕاو لە پێکهاتەکانی هەموو ئەو سیستمانە، بەخۆرهەڵات‌ و بەخۆراواوە. بۆ من وەک شاعیرێ‌ پێمخۆشە وڵاتێ‌ ببینم جوان‌ و ڕازاوەو لەڕووی تەکنەلۆجیا و پێشکەوتنی زانیارییەوە گەیشتۆتە ئاستێکی سەرسوڕهێنەر، بەڵام لەوە گرنگتر بۆ من ئەوەیە مرۆڤی برسی و ڕووت و ڕەجاڵ و ماڵی تەنەکەی تێدا نەبینم. بۆ من ئەوە گرنگ نییە لینین و ستالین و خرۆشۆف و گۆرباچۆف چییان وتو!.. ئەوەی بەلای منەوە مەسەلەی جەوهەرییە لەمەیدانی کاردا ئەو وتانە چییانکردووە؟ تا چەند لە برسێتی و نەخۆشی و بێ‌ ماڵی و زۆرداری و نادیموکراتی و نامرۆڤایەتییان کەمکردۆتەوە یان نەیانهێشتوون‌ و لەناویانبردو!..

$شاخ و شیعر$
نووسەر بەم جۆرە باس لە چۆنێتی نووسینی دەقە شیعرییەکانی دەکات: من لەسەر کاغەزی سپی بێ‌ خەت ئەنووسم. ناتوانم لەسەر کاغەزێ‌ بنووسم خەتداربێ‌، چونکە وائەزانم ئەو خەتانە ڕێم لێئەگرن، لەسەر پارچە کاغەزی بچوکیش نانووسم. ئەگەر چەند دێڕێکیش بنووسم هەر ئەبێ‌ لەسەر یەک لاپەڕە بێت. ساڵی (1988) لە سوید یەکەمین خولی فێربوونی کۆمیپوتەرم خوێند، بەڵام حەزم لێنەئەکرد. ئەگەر بەدەست خەتی خۆم نەبێ‌، ناتوانم هیچ بنووسم، ئەگەر بیشینووسم وا ئەزانم یەکێکی تر لەگەڵمایەو بۆم ئەنووسێ ‌ و خۆم نیم.. بۆ خۆیشم یەکێکم لەو کەسانەی شیعری خۆم لەبەر ناکەم… دەستمدایە هەر کارێک و سەرەتاییم نووسی و چوومە ناوییەوە، ئیتر نایەمە دەرەوە تا تەواوی نەکەم. هەموو شتێکی تر تەنانەت خوێندنەوەیش ئەخەمە لاوە، پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانم کەم ئەکەمەوە.. من ئەگەر لەماڵەوە بنووسم، هەمیشە لەسەر مێزی نانخواردنی موبەق دائەنیشم، ئەخوێنمەوە و ئەنووسم. گرنگ ئەوەیە من قاوە و چاو جگەرەم لێنەبڕێ‌.
شاعیر هێندە ئاوێزانی سرووشتی کوردستان بووە، دەڵێت: من لەهەر شوێنێ‌ بم کە شاخم نەبینی وائەزانم نیوەی ژیان نابینم. سرووشتێ‌ ئەبینم نوقسانە. شاخ لانکەی شیعری منەو نهێنییەکانی زمانی من لەو دەراڵ و گەوەو کەوێڵانەدایە کە بوون و ژیانی شاخ و کێویان لەئامێزدایە. مێژوومیان لەباوەشدایە. کەلتووری منیان لەهەناودایە و حیکایەتی ئەبەدی من ئەگێڕنەوە. شاخ تەلیسمی گەورەی بوون‌ و ئەفسانەی مانەوە و بەردەوام بوونی هەناسەکانی وشەو ژیانمە. لە پلەو بەرزو نزمی و لاپاڵ و ڕک‌ و ماهییەکانی شاخدا داستانەکانی یەکەمین جاری درووستبوونی گەردوون ئەخوێنمەوە.

$ئێراق و کۆنگرەی ئۆپۆزسیۆن$
ساڵی (1990) شێرکۆ بێکەس بەشداری یەکەمین کۆنگرەی ئۆپۆزسیۆنی ئێراقی لە بەیرووتی پایتەختی لوبنان دەکات، لەوباریەوە دەڵێت: ئەوەی ئێمەی زۆر نیگەران کردبو و ئەو دەمارگیرییە مەزهەبی و یان ئەو عەقڵە شۆڤێنییە بوو کە لە دەم و دووی زۆربەیاندا هەستت پێئەکرد. مەگەر تاک و تەرا ئەگینا ئیتر ناوی گەلی کورد یان کوردستان لەگۆڕێدا نەبوو. کار گەیشتە ئەوەی لە دڵی خۆماندا بڵێم (هەزار ڕەحمەت لە کفن دز) سبەینێ‌ ئەمانە حوکم بگرنە دەست ئەبێ‌ چارەنووسمان چۆن بێ‌.
تەنیا دوو مانگ دوای ڕاپەڕینی بەهاری (1991) خەڵکی کوردستان، سەرکردایەتی ئەو کاتەی کورد چوونە بەغداو لەگەڵ سەدام دەستیان بە دانووستان (مفاوەزات) کرد. لەبارەی ئەو ڕووداوەوە، شێرکۆ بێکەس دەڵێت: بەلای منەوە یەکێک لە گەورەترین ئەو هەڵانەی کە سەرکردایەتی سیاسی کوردی بەرەی کوردستانی کردیان، ئەوە بوو چوون سەدامیان بینیەوەو کەوتنەوە گفتوگۆ لەگەڵیدا، دیارە بارودۆخەکە بۆ کورد زۆر خراپ‌ و نالەبار بوو، بەڵام پێویست بوو سەرکردایەتی بەرەی کوردستانی خۆی ڕابگرێ ‌ و ئەو گەمە ترسناکە نەکات، کە تەواو پێچەوانەی ئەو بارودۆخە نێودەوڵەتییانە بوو کە دژی بوون و مانەوەی سەدام لە ئارادا بوون. ئەو پەلەپەلە و چوونەوەیە بۆ بەغدا نە کورد قازانجی لێکردو لەسەرێکی تریشەوە خۆمان خستە ناو گێژاوێکی دژ بە سیاسەتی ئەمریکا و هاوپەیمانەکانەوە. بینینەوەی سەدام دوای ئەو هەموو کارەساتانە لە دیمەنە هەرە ناخۆشەکانی ئەو میژووە بووە، ئیعتبارو متمانە دانەوە بوو بە گەورەترین دوژمنی میللەتەکەمان.

$ئێراق‌ و ئاییندەی کوردستان$
لەدرێژەی گێڕانەوەکانیدا، شاعیر دەڵێت: من خۆم ڕۆژێ‌ لە ڕۆژان هەستمنەکردووە شتێک هەیە لەناو مندا پێی بوترێ‌ ئێراقی، شەراکەتی ڕاستەقینە. بەپێچەوانەوە ئەوەتەی سوپای ئێراق درووستبووە، نەخشەی ئێراق بۆ من هەر سێدارەو دارەمەیت بو!.. ئەوەتەی سیستمی خوێندن‌ و پەروەردەیان داڕشتوە بەرنامەی فاشیزمی عەرەبییان بەسەر مندا سەپاندوە. من هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە، چونکە بەردەوام لەسەر کوردبوونم چەوسێنراومەتەوە. ئێمە هاووڵاتی ئێراق نەبووین، ئێمە کۆیلەی ئێراقی بووین.
سەبارەت بە ئاییندەی کوردستان، دەڵێت: من نازانم بۆ پاشەڕۆژ چۆن ئەبێ‌، بەڵام تەنیا ڕێیەک کە ڕێی دیموکراسی و شارستانیی بێ، ئەوەیە: پێویستە لە ڕاپرسییەکی گشتی سەرتاسەریداو لە کوردستانداو بە سەرپەرشتی چاودێرانی نێودەوڵەتی، چارەنووسی کورد بدرێتە دەست گەلی کوردستان خۆی، بۆ ئەوەی پاشەڕۆژی سیاسی خۆی دیاری بک!.. بڕیاردان لەسەر هەر مافێک بۆ کورد ئەگەر لەڕێی ڕاپرسییەوە نەبێت بەلای منەوە نایاسایی و نادیموکراسی و لەهەمانکاتدا گوێنەدانە بەڕای گشتی گەلی کوردست!..

$شاعیری گەورە$
زۆرجار لە کۆڕو بۆنە ئەدەبیەکاندا شێرکۆ بێکەس بە پێشناوی شاعیری گەورە ناسێنراوە، لەبارەی بەکارهێنانی ئەو دەستەواژەیەوە، دەڵێت: ئەمەوێ‌ لەدڵەوە ئەوە بڵێم من خۆم بەو شاعیرە هەر گەورەیە نازانم وەک باس ئەکرێ‌، زۆرجاریش ئەم وشەی (گەورەیە) لە پێشکەشکردنما بەزیاد ئەزانم و هەست ئەکەم شاعیرو هونەرمەند پێویستیان پێی نییە. ئەمجۆرە قسانەیش بەڕاستی لە کەلتووری پڕ لە مەدح‌ و سەنای عەرەبەوە بۆ ئێمەیش ماوەتەوە، ئەگینا کەمجار لەدنیای پێشکەوتوودا ئەم (گەورەییە) دەستنیشان ئەکرێ ‌ و هەر ئەوترێ‌ فڵانی شاعیر یان فڵانی هونەرمەندو ئەبڕێتەوە.[1]
ئەم بابەتە 637 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی چاوی کورد - 17-01-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 4
پارت و ڕێکخراوەکان
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 17-01-2023 (1 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئەدەبی / ڕەخنەی ئەدەبی
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 94%
94%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 22-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 22-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 22-01-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 637 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
75 هەزار ساڵ لەمەوبەر لە ئەشکەوتی شانەدەر ژیاوە
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
پەرتووکخانە
نەخۆشی شێرپەنجە
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
ژیاننامە
شانەدەر Z
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
کورتەباس
جینۆسایدی گەلی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان و پڕۆژەکەی (محەمەد تەڵەب هیلال)
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
گۆران لە نێوان زێی بادینان و ڕووباری خازر
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
وێنە و پێناس
ئاهەنگێکی هاوسەرگیری شاری سلێمانی، ساڵی 1972
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
سیناتۆر ڤان هۆڵن: داوا لە سەرکردەکانی کوردستان دەکەم رێگەی پێکەوە کارکردن بدۆزنەوە
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
وێنە و پێناس
گۆڕستانی چراغ لە هەولێر ساڵی 1920
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
ژیاننامە
نەسرین کوردە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
کورتەباس
زاراوەسازی لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
لاوکی موسۆ

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ناشاد
19-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ناشاد
ژیاننامە
عەلی حەسەنیانی
21-12-2010
هاوڕێ باخەوان
عەلی حەسەنیانی
ژیاننامە
سەڵاح محەمەد کەریم
02-03-2022
سروشت بەکر
سەڵاح محەمەد کەریم
ژیاننامە
کەیوان کەوسەری
07-12-2023
شادی ئاکۆیی
کەیوان کەوسەری
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نیشتمان سەعید
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
09-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ساتی کوژرانی کارزان کەریم مەغدید لە ڕۆژی 07-05-2024
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
09-05-2024
زریان سەرچناری
ڤیدیۆ
ئەشکەوتی شانەدەر نیشتمانی نهێنیی و ڕاستەقینەی ژیانی مرۆڤایەتیی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
قەرەخەرمان خواردنێکی دێرینی کوردەواریی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
08-05-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی پەیمانگای ماد
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی قوتابخانەی فاخیر مێرگەسۆری نێودەوڵەتی ساڵی 2024
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گوندی گردی ماوان
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 518,987
وێنە 106,397
پەرتووک PDF 19,240
فایلی پەیوەندیدار 96,836
ڤیدیۆ 1,376
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
75 هەزار ساڵ لەمەوبەر لە ئەشکەوتی شانەدەر ژیاوە
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
پەرتووکخانە
نەخۆشی شێرپەنجە
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
ژیاننامە
شانەدەر Z
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
کورتەباس
جینۆسایدی گەلی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان و پڕۆژەکەی (محەمەد تەڵەب هیلال)
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
گۆران لە نێوان زێی بادینان و ڕووباری خازر
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
وێنە و پێناس
ئاهەنگێکی هاوسەرگیری شاری سلێمانی، ساڵی 1972
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
سیناتۆر ڤان هۆڵن: داوا لە سەرکردەکانی کوردستان دەکەم رێگەی پێکەوە کارکردن بدۆزنەوە
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
وێنە و پێناس
گۆڕستانی چراغ لە هەولێر ساڵی 1920
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
ژیاننامە
نەسرین کوردە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
کورتەباس
زاراوەسازی لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
لاوکی موسۆ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.25 چرکە!