پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان

  • جۆری گەڕان: ≈ لێکچوون
  • جۆری گەڕان: = یەکسان
  • جۆری گەڕان: ≕ دەستپێبکات بە...


  • هەموو پۆلەکان
  • ئامار و ڕاپرسی
  • ئیدیۆم
  • بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
  • بەرهەمە کوردستانییەکان
  • بەڵگەنامەکان
  • پارت و ڕێکخراوەکان
  • پۆلێننەکراو
  • پەرتووکخانە
  • پەند
  • خواردنی کوردی
  • دۆزی ژن
  • زانستە سروشتییەکان
  • ژیاننامە
  • ژینگەی کوردستان
  • شوێنەوار و کۆنینە
  • شوێنەکان
  • شەهیدان
  • فەرمانگەکان
  • گیانلەبەرانی کوردستان
  • گەشتوگوزار
  • مۆزەخانە
  • ناوی کوردی
  • نووسراوە ئایینییەکان
  • نەخشەکان
  • نەریت
  • هۆز - تیرە - بنەماڵە
  • هۆنراوە
  • وشە و دەستەواژە
  • وێنە و پێناس
  • ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار)
  • ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
  • ڤیدیۆ
  • کارە هونەرییەکان
  • کلتوور - گاڵتەوگەپ
  • کلتوور - مەتەڵ
  • کورتەباس
  • کۆمەڵکوژی
  • کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان
  • یارییە کوردەوارییەکان



  • هەموو زمانەکان
  • کوردیی ناوەڕاست
  • Kurmancî
  • English
  • کرمانجی
  • هەورامی
  • لەکی
  • Zazakî
  • عربي
  • فارسی
  • Türkçe
  • עברית
  • Deutsch
  • Français
  • Ελληνική
  • Italiano
  • Español
  • Svenska
  • Nederlands
  • Azərbaycanca
  • Հայերեն
  • 中国的
  • 日本人
  • Norsk
  • Fins
  • Pусский

گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
...
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 16-01-2025
  • 17-01-2025
  • 18-01-2025
  • 19-01-2025
  • 20-01-2025
  • 21-01-2025
  • 22-01-2025
  • 23-01-2025
  • 24-01-2025
  • 25-01-2025
  • 26-01-2025
  • 27-01-2025
  • 28-01-2025
  • 29-01-2025
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان

  • 16-01-2025
  • 17-01-2025
  • 18-01-2025
  • 19-01-2025
  • 20-01-2025
  • 21-01-2025
  • 22-01-2025
  • 23-01-2025
  • 24-01-2025
  • 25-01-2025
  • 26-01-2025
  • 27-01-2025
  • 28-01-2025
  • 29-01-2025
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
چەند دیمەنێکی گوندی واژە و چەمی سنکێ ساڵی 2002
19-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
گێڕانەوەی بەسەرهاتی ڕاوە کەو لەلایەن کاک عەزیز دانیشتووی گوندی واژە
19-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ژیانی ڕۆژانەی گوندنشینانی گوندی واژە، ساڵی 2002
19-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
سەیرانی قوتابخانە و دڵخۆشیی قوتابییان، لە گوندی واژە ساڵی 2002
19-01-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەختیار گەورە
19-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئاکۆ حەسەن
19-01-2025
سروشت بەکر
شوێنەکان
حەمدانییە
19-01-2025
زریان عەلی
پارت و ڕێکخراوەکان
یانەی وەرزشی سەنگەسەر
19-01-2025
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
لە دوێنێوە بۆ ئەمڕۆ
19-01-2025
زریان سەرچناری
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
18-01-2025
زریان عەلی
ئامار
بابەت
  535,399
وێنە
  114,380
پەرتووک PDF
  20,758
فایلی پەیوەندیدار
  110,617
ڤیدیۆ
  1,899
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
294,092
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,305
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,531
عربي - Arabic 
33,434
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,851
فارسی - Farsi 
11,801
English - English 
7,907
Türkçe - Turkish 
3,700
Deutsch - German 
1,848
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,151
پەرتووکخانە 
26,225
کورتەباس 
19,711
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,157
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,422
شەهیدان 
11,944
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,505
بەڵگەنامەکان 
8,463
وێنە و پێناس 
7,729
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,571
ڤیدیۆ 
1,784
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,473
فەرمانگەکان  
1,118
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
783
کارە هونەرییەکان 
775
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
497
ئیدیۆم 
340
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
208
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,730
MP4 
3,095
IMG 
211,134
∑   تێکڕا 
247,510
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
هرات دینک
ژیاننامە
ئەحمەد سەلام
ژیاننامە
موڕاد بەکداش
ژیاننامە
سویبە حەیدەری
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 42
کوردیپێدیا، مێژووی ڕۆژ بە ڕۆژی کوردستان و کورد دەنووسێتەوە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish1
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 42

”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 42
”Kurd. Efsaneya Rohilatê” – 42
Malpera me bi rêzenivîseke nû dest bi çapkirina berhemên ser dîrok, çand, ziman, wêje û zargotina kurdî dike, ku wê wergerên ji rûsî yên ji pirtûka gelekî delal ”Kurd. Efsaneya Rohilatê” bin, ku şîrketa neftê û gazê ya Rûsîyayê ”Gazprom”ê bi naverokeke gelekî xurt û dagirtî bi zimanê rûsî çap kirîye.
Bi bawerîya me, eva pirtûka ji hemû pirtûkên derheqa kurdan û Kurdistanê da, ku heta niha çap bûne, ya here serketî û bi bûyeran va têr û tije ye: him bi nivîskar û zanyarên di cihanê da gelekî binavûdeng va, ku nivîsên wan yên ser dereceya bilind û li ser bingehê ulmî, bi belgeyan va dewlemend di vê berhemê da cî girtine, him bi mîzanpaj û dîzayna xwe va, him jî bi xemilandina wêneyên dîrokî va, ku piranîya wan heta niha li tu cîyan çap nebûne.
Mizgînîyeke din jî ew e, ku ev berhema bêhempa xênji zimanê rûsî, bi zimanên îngilîsî, bi du zaravên zimanê kurdî – kurmancî û soranî jî çap bûye.
Berhema me a îro ha tê binavkirin: ”Kurd di sînorên dewletên nû yên gorî peymanên Sevrê (1920) û Lozanê (1923) da”. Em îro ji sê beşên wê beşa pêşin çap dikin.
Amadekar û wergera ji rûsî: Têmûrê Xelîl
Kurd di sînorên dewletên nû yên gorî peymanên Sevrê (1920) û Lozanê (1923) da -1
V. Vêrtyayêv
Di destpêka Şerê hemcihanê yê pêşin da rola Kurdistanê di karê dijberîya leşkerî-stratêgî ya dewletên mezin da bi carekê va bilind bû. Di dema şêr da alîyên dijberî hev, hewil dan piştgirîya eşîretên kurdan bistînin, wana bînine alîyê xwe, lê ew yek bû sebeb, ku gelê kurd bêy daxweza dilê xwe bû ziyankêşê berjewandîyên dewletên mezin, lê tevgera kurdan ya miletîyê bo otonomîyayê û serxwebûnê hate têkbirin, ji hev ket û kete ser plana duduyan.
Eger em behsa peyva ”Kurdistan” bikin, di komên dîplomasî yên wê demê bikaranîna wê xwedî taybetmendîyê bû. Pir caran di bin gotina Kurdistan da axa başûr-rohilata Anadolîyê heta başûr û başûr-rohilata bajarê Dîyarbekirê tê fêmkirin. Herêmên din, ku kurd lê dijîn, kiribûne nava femdarîyên erdnîgarî yên din: Ermenîstan, Mûsil (wilayeta Mûsilê), Mesopotamîya, Ûrmîye, Azirbêcana Farizistanê, herwiha Kêrmanşah jî, ku herêmeke Farizistanê ye, piranîya niştecîyên wê kurd in. Lema jî dijwar e di hêla sîyasî da bidine zelalkirin ka Kurdistana ku daxweza serxwebûnê dike bi xwe li kîderê ye.
Di dema Şerê hemcihanê yê pêşin, sala 1916an, welatên Antantayê (Fransa, Brîtanîya Mezin û Rûsîya) peymaneke surî girêdan, ku bi paşnavên êkspêrtên ku ew amade kiribûn dihate binavkirin, ku rohilatzan û diplomat Marka Sayks (Sykes) û Fransûa-Pîko (Picot) bûn. Armanca wê peymanê paravekirina hukumê li ser Rohilata Nêzîk bû di navbera dewletên serketî da. Lê Kurdistan bi tu awahî di wê lihevkirina surî da nedihate destnîşankirin: Qedera kurdan qet ne di xema dewletên şerê hev dikirin da bû û di wan deman da herwiha qîmetekî mezin nedidane dewlemendîyên binerd yên axa kurdan. Tenê nefta Mûsilê bala wan dikişand, lema jî ji bo wê di navbera Brîtanîya Mezin û Fransayê da dijberî çê bû, paşê jî Brîtanîya Mezin û Tirkîya Kemalîstîyê li hev ketin. Piştî wê çend salan di rûyê serhildan û pevçûnên eşîretan sînor hatine guhartin. Piştî dawîhatina Şerê hemcihanê yê pêşin şertên peymana Sykes-Picot piştguh kirin jî, lê Kurdistana serbixwe dîsa jî bû aletê guftûgoyên dîplomasî di navbera welatên ku bi ser ketibûn da.
Di dawîya Şerê hemcihanê yê pêşin (çirîya paşin, sala 1918an) piştî raqetandin, zêrandin û asîmîlekirina ermenîyan li Împêratorîya Osmanîyê kurd li herêmên Osmanîyê yên Bîtlîsê, Wanê, Diyarbekirê, Xarpêtê û Qersê piranî bûn. Di salên 1917-1918 da, tam piştî zevtkirina Bexdayê, casûsîya Îngilîs di nava ereban û kurdan da agîtasyoneke xurt dest pê kir bona wana ji Împêratorîya Osmanîyê veqetîne û di bin bandora Brîtanîyayê da Kurdistana ”serbixwe” damezirîne. Lê di destpêka meha çirîya paşin sala 1918an Mûsil û tevaya wilayeta Mûsilê jî ji alîyê leşkerên Îngilîs da hatine zevtkirin.
* * *
Piştî Şoreşa Sibatê ya bûrjûawzîyê di sala 1917an da Hukumeta demkî ya Rûsîyayê xwe li riya îdêya sazkirina Kurdistana otonom girtibû, qesta wê axa kurdan ya li Îranê bû, ku di zona zevtkarîya Rûsîyayê da bû. Lê piştî Şoreşa Oktobirê ya bolşêvîkan di sala 1917an da Rûsîya xwe ji helwêsta tevgelîya aktîv ya bo perçekirin-parevekirina Rohilata Nêzîk bi dûr xist: leşkerên rûsan ji axên zevtkirî yên Anadolîyayê û Kurdistana Rojava hatine derxistinê, lê serokatîya nû ya welêt hûrgilîyên Peymana Sykes-Picot ya sala 1916an eşkere kir. Yekîtîya Sovyet bi helwesta xwe va da fêmkirin, ku piştgirîya mafên miletan û gelan dike bo xwerêvebirinê, di nav wan da herwiha Tirkîyê jî, di şerê wan yê bi zevtkarên welatên dereke ra.
Piştî Rûsîyayê Dewletên Amêrîkayê yên Yekgirtî behsa mafê miletan ya bo xwerêvebirinê kir. Di meha çileya paşin sala 1918an gorî deklarasyona ji 14 xalan serokkomarê DAY Woodrow Wilson xeberda. Xala 12an a wê deklarasyonê dibêje, ku ”herêmên Împêratorîya Osmanîyê, ku gelên ne tirk lê dijîn, destxweda dû şêr ra gerekê ji wan ra bê garantîkirin, ku ew dikarin bi serî xwe bijîn û bo wan şert bêne sazkirinê bona pêşketinê”1.
Bona çareserkirina dijberîyên navdewletî û êtnîkîyê, ku bûn sebebê Şerê Hemcihanê yê yekê, dest bi avakirina sîstêmeke pêwendîyên navnetewî ya nû bi navê Sîstêma Versalîyê kirin, ku bingehê wê li Konferansa Parîsê ya Aşîtîyê hatibûne danîn, ku di çileya paşin sala 1919an hate derbazkirin. Xebata konferansê bi navbirîyan va weke salekê kişand. Welatên Antantayê texmîn dikirin ku ew bi hêz in û lema jî xwe bi heq didîtin, ku şertên xwe bi situyê têkçûyîyan va – Împêratorîya Osmanîyê – bialînin, ango şertên xwe bi wan bidine qebûlkirin. Konferansê hewil dida rola hukumeta hemcihanî bilîze, armanca wê ew bû, ku Koma Miletan saz bike û Peymana aştîyê di navbera welatên di nava şêr da bûn amade bike. Lê pirsa qedera milkê welatên têkçûyî yên Împêratorîyê bû pirsgirêka here sereke.
* * *
”Komeleya Tealîya Kurdistanê” (bi tirkî: ”Kürt Teali Cemiyeti”. – Not ya redaktor), ku piştî şêr li Stembolê bi serokatîya Seyîd Ebdulqadir hate damezirandin, bangawazîyek da delegasyona Îngilîs bi daxweza ku otonomîyê bidine kurdan, bi şertê ku yekîtîya axa Împêratorîya Osmanîyê bê parastinê. Lê di nava wê rêxistina kurdan da herwiha terefdarên serxwebûna Kurdistanê hebûn, wek nimûne, neferên binemala torinên kurdan – binemalên Bedirxanîyan û Cemîlpaşazadeyan. Li Konferansa Parîsê a Aşîtîyê General Şerîf Paşa (1865-1951), ku endamekî delegasyona Împêratorîya Osmanîyê bû, hewil da piştgirîya mafên gelê kurd yên miletîyê bike. Hema di dema konferansê ew ji teşkîla nûnerên Osmanîyê derket û îlan kir, ku ew piştgirê daxwezên gelê kurd e, ku ji navê ”Komeleya Tealîya Kurdistanê” li wir e
Di projeya daxwezên kurdan da, ku Şerîf Paşa bo konferansa Parîsê amade kiribû, daxwez dihate dîyarkirin, ku li ser axa Kurdistana Başûr ya ji alîyê Brîtanîya Mezin da dagirkirî rêvebirîya kurdan ya xweser saz bikin, di paşdemê da jî hevraxeberdanên aşîtîyê derbaz bikin bona wan mafan bidine kurdan jî, ku îngilîsan dane ereban. Di bangawazîya Şerîf Paşa ya 22ê adarê sala 1919an da, ku bi zimanê fransî hatibû nivîsar, daxwez dihate kirinê dewleta kurdan ya yekgirtî bidine avakirinê, ku wê ne tenê axa Anadolîya Rohilatê bikeve nave, lê herwiha tevaya wilayeta Mûsilê û Kurdistana Îranê (Farizistanê) jî. Em wê jî bêjin, ku Şerîf Paşa mecbûr bû li konferansê bi dîplomasîyê bi kar bîne, di têlêgramên xwe da Sultanê tirkan dida bawerkirin, ku hereketên wî wek nûnerê kurdan wê parastina yekparî û tambûna wan axên Împêratorîya Osmanîyê bin, ku mabûn.
Şerîf Paşa piştî van sozdayînên ku dabû sultanê tirkan, xerîta Kurdistanê raberî Konferansa Parîsê kir. Dema amadekirina wê xerîtê di navbera Şerîf Paşa û serekê delegasyona ermenîyan Poxos Nûbar-Paşa da hevraxeberdanên dijwar derbaz bûn, ermenîyan digot, ku axên dorberên Behra Wanê û bakurê wê gerekê bikevine nava axa dewleta ermenîyan. Di encama hevraxeberdanên di dema konferansê da delegasyonên kurdan û ermenîyan îlan kirin ku dixwezin bi hev ra bigihîjine çareserkirina wan pirsgirêkan, ku bi qedera herdu gelan va girêdayîne.
Lê kurdan bi xwe Xerîteya Kurdistanê, ku Şerîf paşa raber kiribû, ne pejirandin, berî hemûyan jî cîgirê serokê Komeleya Tealîya Kurdistanê Mehmed Emîn Elî Bedirxan, yê ku ser wê bawerîyê bû, ku axa Kurdistanê gerekê zêdetir be û gerekê li ser xerîteyê ew hemû dever û navçe hebin, ku piranîya niştecîyan li wan deran kurd in û herwiha gerekê sînorên Kurdistanê bi Behra Sipî ra jî hebe.
Di hêlekê va dikare fikireke wisa serî hilde, ku Şerîf paşa li Konferansa Parîsê ya Aşîtîyê, herwiha li Sevrê jî, zêde bi biryar nîbû bona parastina berjewendîyên kurdan yên miletîyê. Di hêleke din va jî – ji ber ku ew dîplomat bû, hewil dida bi riya guftûgoyan nerazîbûnên axê di navbera delegasyonên kurdan û ermenîyan da çareser bike. Di encamê da ji Kurdistanê ser navê Konferansa Parîsê a Aşîtîyê telegram dihatin sitendinê, ku di wan da kurdan de`w dikir nehêlin axên kurdan bexşî ermenîyan bikin. Beşeke pir ya serekên kurdan dilxemîya xwe dîyar dikirin di hindava hevraxeberdanên Şerîf Paşa bi delegasyona ermenîyan ra û destpê kirin piştgirîya tevgera tirkan ya miletîyê-azadarîyê ya piştî hilweşîna Împêratorîya Osmanîyê ya bi serokatîya Mustefa Kemal kirin2, ji ber ku ser wê bawerîyê bûn, ku şerê tirkan û kurdan yê tevayî dijî Roavayê û dijî împêrîyalîstîyê dikare rê ber wan veke bona pêkanîna berjewendîyên xwe yên miletîyê û bidestxistina mafên xwe yên bo xwerêvebirinê.
Herwiha pêwîste bê destnîşankirin, ku paşeroja Kurdistana Başûr (Îraqê) bo serokatîya Brîtanîya Mezin a dagirkar zêde balkêş bû, ne ku qedera tevaya Kurdistanê. Ew yek piranî bi wê rewşa nû va girêdayî bû, ku li wilayeta Mûsilê saz bûbû. Herwiha çavên Fransayê jî li ser wê axê bû, ku hêvîya xwe danîbû li ser mîsyonerên xaçparêz yên pirjimar û komên êtnîkîyê yên wê herêmê, ku di hêla mezheb û miletan da pircûre û pirreng bûn. Lê îngilîsan sala 1919an fransiz mecbûr kirin dest ji daxwezên xwe yên li ser wilayeta Mûsilê bikişînin, dewsê wê hukumê fransizan li ser Sûrîyê nas bikin. Bi wê ra tevayî, paşeroja sîyasî ya Mûsilê piştî şêr wek berê ne zelal bû, ji ber ku Brîtanîya Mezin û hukumeta kemalîstan ya nû, di dema îlankirina Komara Tirkîyê sala 1923an da nikaribûn li ser axê li hev bikin.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Kurmancî) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە 2,935 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Kurmancî | krd.riataza.com
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 20
زمانی بابەت: Kurmancî
ڕۆژی دەرچوون: 25-08-2021 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 17-03-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 17-03-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 17-03-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 2,935 جار بینراوە
QR Code
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.1113 KB 17-03-2022 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئامینە ڕەحیمی
ژیاننامە
بەختیار گەورە
پەرتووکخانە
لە دوێنێوە بۆ ئەمڕۆ
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
وێنە و پێناس
کەرکووک ساڵی 1945
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
قەڵای کەرکووک ساڵی شەستەکانی سەدەی بیست
کورتەباس
سلێمانی... دیداری (مودەڕیس، دوودەرییەکی کراوە بە ڕووی ئایین و ئەدەبدا) بەڕێوە چوو
ژیاننامە
ئاواز حەسەن
کورتەباس
قوە جەوییە بە ڕاهێنەر و یاریزانانی کورد بووە پاڵەوانی ئێراق
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1979
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
پەرتووکخانە
کاریگەریی پرسە ناوخۆییەکان لەسەر سیاسەتی دەرەوەی ئێران
ژیاننامە
میهرداد ئیزەدی
ژیاننامە
سووسەن ڕازانی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
ڕێگای ئاوریشمی نوێ؛ هەنگاوەکانی چین بۆ دروستکردنی هەژموون
ژیاننامە
سەباح حاجی
وێنە و پێناس
دوو گەنجی کورد لە گەڕەکی باب ئەلشەڕقی نزیک گۆڕەپانی تەحریری بەغدا ساڵی 1996
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
قوتابخانەی هۆزەکان لە ئەستەنبوڵ
کورتەباس
سلێمانی.. گفتوگۆیەک لەنێوان بەشی روانگە کولتوور، بە هاوبەشی ئۆرکێسترای گەنجانی نەوا ئەنجام درا
کورتەباس
سکرتێری ئەلپارتی: بەمنزیکانە ئەنەکەسە و پەیەنەکە کۆدەبنەوە
ژیاننامە
سەلار زیندین محەمەد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی دیپلۆماسیەتی پەرلەمانی لەسەر پێگەی هەرێمی کوردستان لەدوای ساڵی 2005 خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان بەنمونە
کورتەباس
لەسەر ئەرکی د. تەها ڕەسووڵ پەیکەر بۆ هونەرمەند (حەسەن زیرەک) دروست دەکرێت
ژیاننامە
گەشتیار کاوە
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
ئاکۆ حەسەن

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
هرات دینک
15-09-2010
هاوڕێ باخەوان
هرات دینک
ژیاننامە
ئەحمەد سەلام
18-03-2013
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد سەلام
ژیاننامە
موڕاد بەکداش
15-08-2017
سەریاس ئەحمەد
موڕاد بەکداش
ژیاننامە
سویبە حەیدەری
21-01-2022
سەریاس ئەحمەد
سویبە حەیدەری
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
17-01-2025
سروشت بەکر
نیهایەت سەلیم
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 16-01-2025
  • 17-01-2025
  • 18-01-2025
  • 19-01-2025
  • 20-01-2025
  • 21-01-2025
  • 22-01-2025
  • 23-01-2025
  • 24-01-2025
  • 25-01-2025
  • 26-01-2025
  • 27-01-2025
  • 28-01-2025
  • 29-01-2025
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
چەند دیمەنێکی گوندی واژە و چەمی سنکێ ساڵی 2002
19-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
گێڕانەوەی بەسەرهاتی ڕاوە کەو لەلایەن کاک عەزیز دانیشتووی گوندی واژە
19-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ژیانی ڕۆژانەی گوندنشینانی گوندی واژە، ساڵی 2002
19-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
سەیرانی قوتابخانە و دڵخۆشیی قوتابییان، لە گوندی واژە ساڵی 2002
19-01-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەختیار گەورە
19-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئاکۆ حەسەن
19-01-2025
سروشت بەکر
شوێنەکان
حەمدانییە
19-01-2025
زریان عەلی
پارت و ڕێکخراوەکان
یانەی وەرزشی سەنگەسەر
19-01-2025
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
لە دوێنێوە بۆ ئەمڕۆ
19-01-2025
زریان سەرچناری
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
18-01-2025
زریان عەلی
ئامار
بابەت
  535,399
وێنە
  114,380
پەرتووک PDF
  20,758
فایلی پەیوەندیدار
  110,617
ڤیدیۆ
  1,899
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
294,092
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,305
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,531
عربي - Arabic 
33,434
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,851
فارسی - Farsi 
11,801
English - English 
7,907
Türkçe - Turkish 
3,700
Deutsch - German 
1,848
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,151
پەرتووکخانە 
26,225
کورتەباس 
19,711
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,157
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,422
شەهیدان 
11,944
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,505
بەڵگەنامەکان 
8,463
وێنە و پێناس 
7,729
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,571
ڤیدیۆ 
1,784
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,473
فەرمانگەکان  
1,118
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
783
کارە هونەرییەکان 
775
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
497
ئیدیۆم 
340
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
208
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,730
MP4 
3,095
IMG 
211,134
∑   تێکڕا 
247,510
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئامینە ڕەحیمی
ژیاننامە
بەختیار گەورە
پەرتووکخانە
لە دوێنێوە بۆ ئەمڕۆ
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
وێنە و پێناس
کەرکووک ساڵی 1945
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
قەڵای کەرکووک ساڵی شەستەکانی سەدەی بیست
کورتەباس
سلێمانی... دیداری (مودەڕیس، دوودەرییەکی کراوە بە ڕووی ئایین و ئەدەبدا) بەڕێوە چوو
ژیاننامە
ئاواز حەسەن
کورتەباس
قوە جەوییە بە ڕاهێنەر و یاریزانانی کورد بووە پاڵەوانی ئێراق
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1979
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
پەرتووکخانە
کاریگەریی پرسە ناوخۆییەکان لەسەر سیاسەتی دەرەوەی ئێران
ژیاننامە
میهرداد ئیزەدی
ژیاننامە
سووسەن ڕازانی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
ڕێگای ئاوریشمی نوێ؛ هەنگاوەکانی چین بۆ دروستکردنی هەژموون
ژیاننامە
سەباح حاجی
وێنە و پێناس
دوو گەنجی کورد لە گەڕەکی باب ئەلشەڕقی نزیک گۆڕەپانی تەحریری بەغدا ساڵی 1996
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
قوتابخانەی هۆزەکان لە ئەستەنبوڵ
کورتەباس
سلێمانی.. گفتوگۆیەک لەنێوان بەشی روانگە کولتوور، بە هاوبەشی ئۆرکێسترای گەنجانی نەوا ئەنجام درا
کورتەباس
سکرتێری ئەلپارتی: بەمنزیکانە ئەنەکەسە و پەیەنەکە کۆدەبنەوە
ژیاننامە
سەلار زیندین محەمەد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی دیپلۆماسیەتی پەرلەمانی لەسەر پێگەی هەرێمی کوردستان لەدوای ساڵی 2005 خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان بەنمونە
کورتەباس
لەسەر ئەرکی د. تەها ڕەسووڵ پەیکەر بۆ هونەرمەند (حەسەن زیرەک) دروست دەکرێت
ژیاننامە
گەشتیار کاوە
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
ئاکۆ حەسەن

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.17
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.64 چرکە!
Kurdipedia is using cookies. OK | More detailsکوردیپێدیا کوکیز بەکاردێنێت. | زانیاریی زۆرترOk, I agree! | لاریم نییە