مەشوورەت و پەرس و ڕا دلۍ هۆرامیەکانە
نویستەی: #ئەسعەد ڕەشید#
مەشوەرەت خاسەن سەلاح بۍ گەڕەن
شاپەڕ قوەتش بە خۊردەی پەڕەن
بەپاو ئانەی کە هۆرامان ماواو کۊمەڵێ خەڵکی بېیەن جە زەمەنێ دوورەنە و یاگۍ نیشتەجابېیەیشان بېیەن و دوور جە ژیوایێ کۊچەری، کەلتوورێ ئینسانی و شارەسانی ڕۊشندارش بەرهەم ئاوەردەن کە نەک خەڵکو ئاگەیه، بەڵکوم چواردۆرەکېچ کەراش بە وەڵینەو وېشاو جە تارېخوو هەم ڕەچەڵەکشانە یاگېش پەی منیارە.
پیرەکۍ هۆرامانی، ژیرلۍ مەرۍ، چڼەها شاعرۍ و زانێ بەرهەمو ئا کۊمەڵێنۍ کە ماواشا هۆرامانەن.
عەقڵی پیاسالاری، جە هۆرامان فرە کەم بېیەن.
مەڵڵا خڎری ڕواری کەسەکا جە هۆرامان بەش کەرۊن پەی یەرۍ نۊعا: (شيء، نسف شيء، لا شيء) .
شيء (چېو) : پا کەسا ماچۊ هەکە جە وەختو هەرمان و کاریشانه ئەقڵ و ئاوەزو وېشان و هینو خەڵکی تەریچ بەکارماران .
نصف شيء (نیمە چېو) : پا کەسا ماچۊ هەکە جە هەرمانەکاشانە یام ئاوەزو وېشا یام هینو کەسا تەری بەکارماران.
لاشيء (هیچ) : پا کەسا ماچۊ هەکە نە عەقڵو وېشان وزان هەرمانە، نە مەشوورەت بە خەڵکی عاقڵی کەران.
ئینەیچە بنەماو ژیوایێ ئینسانی و کۊمەڵی و سەردەمیانە بەرۋزۊ کە جە هۆرامان بېیەن و هەن .
مەشورەت خاسەن سلاح بۍ گەڕەن
شاپەڕ قۊوەتش بە خۊردەی پەڕەن
ئینسان سۍ نەوعەن شيء و نسفي شەی
یاخۊ لا شەیئەن وەش بزانە دەی
شەیئەن ئەو کەسە وەختێ کەرۊ کار
ئەقڵو یۊتەری بە ئەقڵو وېش یار
نیمە شيء کەسێن هەر بە ئەقڵی وېش
یا ئەقڵی یۊتەر عەمەڵ کەرۊ پېش
لا شيء ئەو کەسەن وېش ئەقڵش نېیەن
جە پەرسای عاقڵ هەم غافڵ بېیەن.
ئی مۊچیاریۍ مەڵڵا خدری نیشاندەرۍ ئا ژیوایە تەندرووسەینی کە بېیەن و هەن، هەم مۊچیاریێ خاسەن پەی ئانېشا کە هەڵای عەمەل بە مەشوورەت و پەرس و ڕای نمەکەران.[1]