ناو: جاسم
نازناو: جاسمی جەلیل
ناوی باوک: جەلیل
ڕۆژی لەدایکبوون: #25-10-1908#
ڕۆژی کۆچی دوایی: #24-10-1998#
شوێنی لەدایکبوون: #قەرس#
شوێنی کۆچی دوایی: #یەریڤان#
$ژیاننامە$
جاسمێ جەلیل لە بوارەکانی ئەدەبیات، زمانی کوردی، پەروەردە، کەلەپوور، و مێژووی کوردستان کاری کردووە و بەرھەمی ھەبووە.
گوندی قزل قولی و ئاوەدانییەکانی دیکەی دەوروبەری ھەموویان کوردی ئێزدی بوون لە عەشیرەتەکانی ئوتی و چیلی سەر بە عەشیرەتی سیپکی. ناوی باوکی جاسم کە جەلیل بوو، لە دواییدا بووە ناسناو بۆ منداڵی جاسم و نەوەی ئەو.
لەگەڵ کۆتایی جەنگی یەکەمی جیھانی لە ساڵی 1918 و بەزینی سوپای عوسمانی لە جەنگ، سەربازە تورکەکان ھێرشیان بردە سەر ئەو ناوچەیە بۆ ئەوەی شوێنەواری کوردی تێدا نەھێڵن. ھەموو خەڵکی ناوچەکە کەوتنەخۆ بۆ ڕزگارکردنی گیانیان، سەربازە تورکەکان بەدوایانەوە بوون. لە دوای کوشتارێکی زۆر، ئەو خەڵکەی لە ژیان مابوون گەیشتنە ئاوەدانییەک لە قەراغ ڕووباری ئاواڕەش لە نزیک ئەلەگەز.
پاشان خەڵکەکە لە گوندەکانی ناوچەی ئەشتەرەک نیشتەجێ بوون. لەم کارەسەدا جاسم لە کەسوکاری دابڕا، ئەوەی کوژرا و ئەوەی لە ڕووباردا خنکا. ئێستا و ئەوساش کەسێکی لەوانە نەدۆزییەوە. لەو جێیەدا و بێ لانە (پەناگە) بوو، لە شوێنێک بۆ شوێنێک لە پارووی نان دەگەڕا. لە ساڵی 1919 ڕووی کردە شاری ئەلێکساندرا پۆڵ لەوێ ھەتیوخانەیەکی ئەمریکی لێ بووە. ئەمە دەستکەوتێکی گرنگ بووە لە ژیانیدا. ھەر لەو ساڵەدا دەستی کرد بەخوێندن لە ھەتیوخانەی قوتابخانەکەدا. لە ساڵی 1923 ھەتیوخانەکە گواسترایەوە شاری ستیپانەڤان، لە ساڵی 1925 جاسم پێنج ساڵی سەرەتایی خوێندبوو. لەو ساڵەدا دەسەڵاتی تازەی سۆڤیەتییەکان ھەتیوخانەکەی لە ئەمریکایییەکان سەندەوە. لەو ماوەیەدا جاسم ناچار بوو کارێک بۆ خۆی بدۆزێتەوە. بوو بەشاگردی میکانیکی کارەبا. بەھۆی ئەم کارەوە وەکوو کرێکارێک توانی خۆی لە پارتی کۆمۆنیستی سۆڤیتی نزیک بکاتەوە. لە ساڵی 1927 ناردیانە باکۆ بۆ خوێندن لە قوتابخانەی سوپایی پڕوپاگەندەی پارتی کۆمۆنیست تا ساڵی 1930 لەوێ ماوەتەوە. بۆ چەند مانگێکیش چووە شاری تفلیس و خوێندنی ئەو قوتابخانەیەی لەوێ تەواوکرد. لە ساڵی 1931 گەڕاوەتەوە یەریڤان بەڕێوەبەرایەتی قوتابخانەی کوردی پێ سپێردرا، زۆر لەم کارەیدا نەمایەوە. لە ساڵی 1932 خەریکی لایەنی تەکنیکی دەرھێنانی چاپەمەنی بوو.
لە ساڵی 1938-1941 بووە بەقوتابی ئامۆژگای مامۆستایان لە یەریڤان. لەگەڵ دەستپێکردنی جەنگی دووەمی جیھانی، وازی لە خوێندن ھێنا. لە ساڵی 1942 لەکارگەری تەکنیکی دامەزرا لە چاپخانەی زانکۆی یەریڤان. دواتر لە ساڵی 1943 بوو بە فەرمانبەر لە دادگا، تا ساڵی 1953 لەو کارەیدا بەردەوام بوو. لە ساڵی 1954 کە بەشی کوردی لە ڕادیۆی ئەرمەنستان کرایەوە، بەشی مۆسیقا و گۆرانی و فۆلکلۆر بەجاسم سپێردرا. لەبەرئەوەی شارەزای مۆسیقای فۆلکلۆری کوردی بوو و بلوێرژەنێکی چاک بوو لەگەڵ تیپی مۆسیقا بلوێری دەژەنی. تا کۆتایی شەستەکانی سەدەی بیستەم پەیوەندی بەم دەزگا ڕاگەیاندەیەوە مابوو.
جاسم لە ژیانیدا تەمەنی نەوەد ساڵی بردە سەر، بۆیە ماوەی خانەنشینەکەی درێژ بوو.
لە 1954 پەرتووکەکەی بە ناوی «ئەلەگەز» لە یەریڤان چاپکرا. لە 1960 پەرتووکێکی تری بە ناوی «ڕۆژا من» نووسی.
[1]