نامۍ: عەبدوڵڵا
نازنام: ئۆجەلان
نامۊ تاتەی: عومەر
نامۊ ئەڎێ: عائیشە
ڕۊ پېڎابییەی: #04-04-1949ز.#
یاگۊ پېڎابییەی: #ئامارا_ ئورفە#
$ژیۋاینامە$
عەبدوڵڵا ئۆجەلان؛ نامۍ یەرەییەش؛ عەبدوڵڵا عومەر عەبدوڵڵا، جە ئەڎا و تاتێوە هەژاری و دلۍ بنەیانێ ئایینی سونە مەزهەبی، تاریخو (#04-04-1949#ز.) دەگاو (ئامارای) سەر بە شارو ئورفەی پېڎابییەن. دۋۍ برێ و دۋۍ واڵېش هەنۍ بە نامەکانو (موحەمەد، عوسمان، فاتیمە، حەوا)، بەپاو نامەکاشا بەرمەگنۊ هەکە بنەیانێ دیندارۍ و ئایینیۍ بیېنۍ. دماتەر بە عەبدوڵڵا ئۆجەلان، یام (ئاپۆ) ئەشناسیان. نازنامو ئۆجەلانی جە بابایاشۆ پەیش مەنەنۆ بە ۋاتاو (هەق ئەسانی).
ئۆجەلان، زییاتەر چېرو کاریگەری ئەڎێشەنە بېیەن کە نامېش (عائیشە)نە، کە بە زاروڵەیی هانیشدان سەرە پەی کەسی نەنامنۊ و هەقەو وېش سەرو کەسیۆ نازۊ.
ئۆجەلان، قۊناغەکۍ وانایش بڕیېنۍ و پەی وانای زانستە ڕامیاریەکا لوان پەی ئەنکەرەی، بەڵام قۊناغەکۍ زانکۊیش نەبڕیېنۍ و جییاشئاستەن. هەر ئەچاگە، دلۍ زانکۊینە چەنی ژمارێ جە هامڕاکاش دەسێوە، یام کۊمەڵێوەشان مەرزنانەرە بە نامۍ (وانای باڵاو ئەنکەرە)ی. ساڵەو (1972ز.) بە مەڵامەتو ژڵېوەی ڕامیاری، حۆت مانگۍ زیڼانی کریان، دمای ئازاڎکەرڎەیش هامڕاکاش بە (ئاپۆ) چڕیەن.
تاریخو (#27-11-1978#ز.) چەنی (23) کەسا، جە دەگاو (فیس)ی پارېزگاو ئامەدی، پارتو کرېکارانو کوردەسانی (پەکەکە)شان مەرزنانەرە. جە کۊششی ڕامیاریۆ پەی کۊششی چەکداری. دمای هۊرۋېڵیا (ئینقیلابە) سەربازیەکەو (#12-09-1980#ز.) تورکیای، پەکەکە کۆت چېرو فشارێ گۆرەی سەربازی و ڕامیاری، چڼیین کادرۍ و ئەندامېشان دەسگیرۍ کریێ. چن ئەندامێشان دلۍ زیڼانینە بانگو مانگېرتەیشان دا، بە دەنگی بەرز چڕېنۍ (بەرخوڎان ژیوایەن).
دماتەر، هەر ئەچا ساڵېنە ئۆجەلان چەنی چن نەفەرێ لوێ پەی (لوبنان)ی، ئەچاگە دلۍ دۊڵەو (بیقاع) هېزی چەکداریشان مەرزنارە. تاریخو (#15-08-1984#ز) بەفەرماندەیی مەعسوم کۊرکوماز، یەکەمین گرۊڵیەو گەریلاکانو پەکەکەی، ڕوەو سووپاو تورکیای شانیا، ئانەیچ بی بە دەسپەنەو جەنگێ توولانی.
ئۆجەلان ساڵەو (1990ز.) جە لوبنانۆ لوا پەی سوریای، هەتاکو ساڵەو (1998ز.) ئەچاگە مەڼۆ. حکومەتو تورکیای داواش ئانېبۍ جە وڵاتو سوریای؛ یام ئۆجەلانی ڕادەس بکەرۊن، یام دلۍ وڵاتەکەیشەنە بەرشبکەرۊن. ئانەبۍ جە تاریخو (#09-10-1998#ز.) ئۆجەلان سووریاش جییائاست و لوا ڕوەو وڵاتو یۆنانی، بەڵام چەنی یاوایش دوور جە عورفو باوێ کۊمەڵی و ئینسانی و یاسا میاندۆڵەتییەکا، داواشان وەنەکەرد ئا وڵاتەیە جییابازۊن. ئەچاگە ڕوەشنیا وڵاتو ڕووسیای، سەربارو ئانەی پەرلەمانو ڕووسیای بەکۊدەنگی مافو پەنابەریشان بەخشا بە ئۆجەلانی، بەڵام حکومەتو ڕووسیای مەنەیۊ ئۆجەلانیش دلۍ خاکەکەیشەنە قبووڵ نەکرد. ئیتر دمای چن ڕوێ بەناچاری ڕوەش کەرڎە ئیتالیای. ئەچاگەیچ قبووڵشان نەکەرد، هەمدیس گېڵاوە پەی ڕووسیای، چاگەیچۊ گېڵناشاوە پەی یۆنانی، سەرو داواو یۆنانی ڕوەو وڵاتو (کینیا)ی کۆتڕا، ئیتر تەیارەخانەو ئا وڵاتەیە دمایین مدرگای سییاسی و دیبلوماسی ئوجەلانی بۍ، قەراربۍ چاگۆ ڕەوانەو هۆڵەندای بکریۊن، بەڵام تەیارەکە ڕوەو تورکیای چەرخیاو جیاتی هۆڵەندای، تورکیا نیشتۆ.
ئۆجەلان ئەچا کاتۆ دلۍ زیڼانو ئیمراڵینە یەخسیر کریان، ئاڎ بە لاشە کۊت و بەڼەن، بەڵام بە ۋیر و ئەندېشە هەر ئازاڎەن، ویرلەکېش پەی ئازاڎی کوردەسانی هەرچن تەقەیۊرێشان ئامان ملەرە، بەڵام ئاڎ هەر پېسە ویرمەڼێ کورڎی پەیلوێکېش و مۊچیارییەکېش یاگۍ ئېژاینۍ و تۊشەو ئازادینۍ.
ئۆجەلان دلۍ دنیاو ژیوای وېشەنە، یەک جار هامسەرگیریش کەرڎەن، مییانو ساڵەکانو (1978_1988ز.) چەنی خاتو (کەسیرە یڵدرم)، کە دماتەر جە یۊترینی جیێ بیېنێ.
ئۆجەلان، چڼیین بەرهەمۍ و کتېبۍ چاپکریێش هەنۍ، کە ویر و ئایدولۆجیا و ڕاو کۊششی ڕامیاریش ڕۊشنەمەکەراوە:
1. هونەرو سەرداری.
2. سووربییەی سەرو سۆسیالیزمی، سووربییەیەن سەرو بە مرۊڤ بییەی.
3. جە دۆڵەتی ڕاهیبی سۆمەریۆ
ڕوەو شارسانییەتو دیموکراسییانەی.
بەرگی یەکەم و بەرگی دوەم.
4. وەرگیریکەرڎەی جە گەلێ.
5. ئیسلام و نیشتیمان پەروەری.
6. وەرچەرخنای مەزن.
7. داڎگاو تارېخی.
8. داستانو ژیونایۆ.
9. ڕۊڵو ڕۊشنویرا دلۍ شۆڕشی نەتەوەیینە.
10. ژەنۆلۆژی.
11. ئایدۆلۆژیاو ژەنۍ ئایدۆلۆژیێ کۊمەڵایەتین.
12. گرفتو دیموکراتیزەبییەی جە تورکیا.
13. تارېخ جە حۆزو دیجلە - فوڕاتینە.
14. نەخشەڕاو ئۆجەلانی پەی چارەسەرکەرڎەو گرفتو کوردی.
15. ئۆجەلان، ئەزموونێ نۊ و پەندێ تارېخیە.
حوسێن محەمەد عەزیز.
16. عەشقو کورڎی.
ئەسعەد ڕەشید.[1]