پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەید ئاراس رواندزی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێروان ئەحمەد
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
زوبێر باڵەک
22-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  526,964
وێنە
  111,937
پەرتووک PDF
  20,524
فایلی پەیوەندیدار
  106,670
ڤیدیۆ
  1,591
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,948
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,254
عربي - Arabic 
31,700
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,727
فارسی - Farsi 
11,132
English - English 
7,777
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,624
پەرتووکخانە 
25,931
کورتەباس 
18,892
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,981
پەند 
13,753
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,487
بەڵگەنامەکان 
8,380
وێنە و پێناس 
7,418
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,487
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
739
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
ئیدیۆم 
31
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,084
MP4 
2,650
IMG 
205,480
∑   تێکڕا 
240,541
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ئەمین حەمید ڕەزا دەلۆیی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێم...
ژیاننامە
سروە شیری
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعری...
Аратта: первое государство в Курдистане
وێنە مێژووییەکان موڵکی نەتەوەییمانە! تکایە بە لۆگۆ و تێکستەکانتان و ڕەنگکردنیان بەهاکانیان مەشکێنن!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Pусский - Russian
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Аратта: первое государство в Курдистане

Аратта: первое государство в Курдистане
Аратта: первое государство в Курдистане
Чаркaзе Рaш,
кандидат филологических наук
Уже давно доказано, что события, художественно изо¬браженные в древних эпических литературных памятниках, являются резонансом подлинных исторических событий*1. К числу таких памятников, вероятно, можно отнести также шумерские эпические поэмы*2 (из цикла Эпос о Гильгамеше). Так, дошедшие до нас записи восходят к XIX—XVIII вв. до н.э., к послешумерскому (аккадскому) периоду.
Тексты записаны клинописью на глиняных плитках и найдены в общешумерском культовом центре Ниппуре (начиная со второй половины XIX в. н.э.). Время их возникновения, т.е. сложения (судя по характеру описываемых историко-общественных отношений и конструкций, учитывая более архаичный язык и т.п.) датируется*3 XXVIII-XXV вв. до н.э.
С V до II тысячелетия (до н.э.) шумеры обитали в Двуречье (Нижняя и Южная Месопота¬мия), в аллювиальной долине рек Евфрат и Тигр (южная часть со¬временного Ирака). Им приписывается безызвестное этническое происхождение*4. Тем не менее аргументированно доказано, что они на юг передвинулись из Верхней (Северной) Месопотамии*5 (Южный (Иракский) Курдистан. Как уже отмечено*6, очаги самых ранних археологических культур как раз находятся на территории той же части Курдистана (Шанидар, Зави-Чами-Шанидар, Кала Джермо, Ярым Тепе и т.д.). Здесь следует отметить, что этим этапам хронологически соответствуют также культуры Телл Хассуна*7 (VI тысячелетие до н.э.) и Телл Халаера*8 (V тысячелетие до н.э.). Поэтому, конечно, несколько прямолинейно можно сказать, что шумеры и туземцы Курдистана хотя бы в ареальном смысле являются близкими сородичами*9.
Курды Джибаля, между Шахрезур и Сухраварда. Древняя карта о курдских поселениях, составленное великим путешественником и географом Ибн Хаукаль (Ibn Hawqal) во второй половине X века. Выделенные на карте зеленым цветом левее дороги Хамадан — Рей территории Ибн Хаукаль указал, как: «Летовья и зимовки курдов». Аратта (Горная Страна шумерских источников) и есть Джибаль (Горня Страна, Нагорье) арабских источников.
В последние десятилетия все больше ученых сходятся на том, что центр общеиндоепропейской прародины локализуется в горном массиве Северной Месопотамии*10 (т.е. в Курдистане). Принято, что последний рубеж периода индоевропейской общности надо датировать V—IV ты¬сячелетия до. н.э.*11, а начало разъединения — приблизительно с последних десятилетий IV ты¬сячелетия*12 (интенсивное вы¬членение — в первой половине III тысячелетия*13). Следовательно, шумерский язык в течение почти двух тысячелетий имел контакты с индоевропейскими*14, в частности, с диалектами тех индоевропейских племен, с которыми по территориальным обстоятельствам ранее проявили непосредственные товарообменные и культурные, а затем также сходные, но уже пространственно — дистанционные сношения.
Таким образом, культурные, экономические, политические и т.п. отношения между шумерами и северными индоевропейскими племенами должны были быть естественными и закономерными явлениями. Нельзя забывать и о том обстоятельстве, что обоюдно в длительном промежутке времени они сохранили генетическое воспоминание о прежнем, родственном землячестве*15. Разумеется, эти исторические расхождения не могли бы исчезнуть бесследно, не ратифицироваться каким-то образом в письменном виде. Вот и идейно-сюжетные структуры некоторых шумерских поэм формируются именно на основе этих взаимоотношений. Фигурирующая в них страна (или город-государство) по названию Аратта — древнейшее и хронологически, по всей видимости, первое государство на территории Курдистана (первое курдское государство). Здесь вполне уместно сначала вкратце передать пересказ содержания этих поэм и лишь затем перейти к историко-филологическому исследованию интересующих нас вопросов.
1. Энмеркар и правитель Аратты*16. Хотя описываемые в ней события происходили почти пять тысячелетий назад, поэма звучит удивительно современно, ибо в ней описывается международный конфликт, живо напоминающий о некоторых приемах поборников политики с позиции силы. Поэма повествует о том, как в древние времена, за много столетий до рождения нашего писца, городом-государством Уруком, расположенным в Южной Месопотамии между реками Тигром и Евфратом, правил славный шумерский герой Энмеркар, а далеко на севере от Урука находился другой город-государство, называвшийся Аратта. Он был отдален от Урука семью горными хребтами и стоял так высоко, что добраться до него было почти невозможно.
Аратта славилась своими богатствами — всевозможными металлами и строительным камнем, то есть именно тем, чего так не хватало городу Уруку, расположенному на плоской низменной равнине Двуречья. Поэтому нет ничего удивительного в том, что Энмеркар с вожделением взирал на Аратту и ее сокровища. Он решил во что бы то ни стало подчинить себе народ Аратты и ее правителя и с этой целью начал против них своего рода психическую атаку. Ему удалось настолько запугать правителя Аратты и ее жителей, что те подчинились Уруку. Война была вы¬играна. Обо всем этом повествуется спокойным, неторопливым слогом, детально, даже со множеством всяких околичностей*16.

Сноски:
*1. Знаменательный археолог Г. Шлиман (1822—1890) по суфлированию гомеровских произведений начинал раскопки и своими открытиями утверждал историчность почти всех художественных описаний в этих поэмах (см. Heinrich Schlieman. Selbstbiographie. Wiesbaden. 1955). Ученые исторической школы в фольклористике, как известно, в свое время вообще игнорировали рубеж дифференциации художественного сюжета от хронологии (см. М.К. Азадовский. История русской фольклористики. Москва. 1963; Дж. Коккьяри. История фольклористики в Европе, Москва, 1960). Разумеется, это была совершенно иная исследовательская манера, которая механически не сопоставляется с данным методологическим подходом.
*2. История древнего мира. Ранняя древность. Кн. 1, Москва, 1989, с. 64—65; И.М. Дьяконов, Общественный и государственный строй древнего Двуречья. Шумер. Москва, 1959, с. 168.
*3. См. М.М. Дьяконов, И.М. Дьяконов. Избранные переводы. Москва, 1985, с.242; И.Т. Канева. Шумерский героический эпос как исторический источник. — Вестник древней истории. 1964, № 3, с.247.
*4. История всемирной литературы, т. 1, Москва, 1983, с. 82.
*5. См. История Древнего Востока. Месопотамия. Москва, 1983, с. 67—70; Наука и жизнь, 1973, № 1, с. 90.
*6. Курдистан рапорт, 1993, № 1, с. 25.
*7. См. Safar, Tell Hassuna. INES, 1945, IV, № 4.
*8. См. A. Oppenhiem, Der Tell Halaf, Berlin, 1934.
*9. См. Б. Брентьес, От Шанидара до Аккада, Москва, 1976.
*10. Т.В. Тамкрелидзе, Вяч.Вс. Иванов, Индоевропейский язык и индоевропейцы, 1, Тбилиси, 1984. с. 865—869.
*11. Ср. Г.Б. Джаукян, История армянского языка. Дописьменный период. Ереван, 1987, с. 77 (на арм. яз.)
*12. ibid., 78.
*13. ibid., 78.
*14. Существуют значительные общности между шумерской и восстановительными формами индоевропейского праязыка Например, шумерск. qu (d) бык. вол — u.- e. gwou — бык, корова (курдск. ga, бык), шумерск. agar поле — и. -с. agro — поле, нива (курдск. ard — земля, поле); шумерск. tur — двор, овечий загон' — u. -e. dhwer-, cihur — дверь (курдск. deri — дверь, der на дворе) и т.д. (ср. Г.Б. Джаукян, Беседы об армянском языке, Ереван, 1992, с. 16 (на арм. яз.)).
*15. Мы не считаем невозможным индоевропейское происхождение шумеров. Дело в том, что чем больше узнавали археологи, тем становилось очевиднее: у жителей городов Шумера были предшественники (Наука и жизнь, 1973, № 1, с 90). Некоторые пласты следов дошумерской культуры этих городов относятся даже к допотопной эпохе (см. Л. Вулли, Ур Халдеев. Москва, 1961, с. 32—34). Пока еще a priori можно предполагать, что шумеры вторгались в эти города, осваивали язык, письмо и письменность местных коренных жителей (этноним которых еще не известен), постепенно сливались с ним и потеряли свой индоевропейский язык (от него сохранялись отдельные еденицы). На фоне истории типологическим аналогом к этому может служить пример слияния булгаров и славонов (славян). Или же они сохранили свой язык, но как официальный и письменный употребляли язык местных (который называется шумерским? Не известно!). Аналогичный пример этому… тот самый шумерский в аккадском и прочих средах.
*16. Этот пересказ с тонкими замечаниями принадлежит крупнейшему американскому шумерологу Сэмюэлю Н. Крамеру (история начинается в Шумере. Пер. с англ. Ф.Л. Мендельсона, Москва, 1991, с. 32—33).
ЧАРКАЗЕ РАШ, кандидат филологических наук .
ИСТОРИЯ КУРДИСТАНА (Краткий историко-географический очерк). Продолжение. Начало см. Журнал КУРДИСТАН РАПОРТ. № 1. 1993. Москва.
Журнал КУРДИСТАН РАПОРТ. № 2. 1993. Москва. СС.30-31.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Pусский) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Этот пункт был написан в (Pусский) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
ئەم بابەتە 2,091 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
1. ژیاننامە ЧAРКAЗE РAШ
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 02-02-1993
زمانی بابەت: Pусский
ڕۆژی دەرچوون: 02-02-1993 (31 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: ڕووسی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 02-02-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 02-02-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 02-02-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 2,091 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.1147 KB 02-02-2022 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
ژیاننامە
ڕەوشێ قاسم حسێن
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
پەرتووکخانە
ڕەهەندی ڕەخنەی کۆمەڵایەتی لە پەندی پێشینانی کوردیدا؛ بە نموونە (پەندی پێشینان)ی شێخ محەمەدی خاڵ
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
کورتەباس
سزای لەسێدارەدانی دوو بەندکراوی کورد لە بەندیخانەی قزڵحساری کەرەج جێبەجێ کرا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
کورتەباس
نۆستالژیا لە شیعرەکانی فەرەیدون بەرزنجییدا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
حەسیبە نادر مەسیفی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
پەرتووکخانە
تاقیکردنەوەی کیمیایی
ژیاننامە
سروە شیری

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئەمین حەمید ڕەزا دەلۆیی
09-05-2022
سروشت بەکر
ئەمین حەمید ڕەزا دەلۆیی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
21-11-2024
کشمیر کەریم
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
ژیاننامە
سروە شیری
21-11-2024
سروشت بەکر
سروە شیری
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
22-11-2024
هەژار کامەلا
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەید ئاراس رواندزی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێروان ئەحمەد
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
زوبێر باڵەک
22-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  526,964
وێنە
  111,937
پەرتووک PDF
  20,524
فایلی پەیوەندیدار
  106,670
ڤیدیۆ
  1,591
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,948
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,254
عربي - Arabic 
31,700
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,727
فارسی - Farsi 
11,132
English - English 
7,777
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,624
پەرتووکخانە 
25,931
کورتەباس 
18,892
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,981
پەند 
13,753
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,487
بەڵگەنامەکان 
8,380
وێنە و پێناس 
7,418
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,487
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
739
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
ئیدیۆم 
31
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,084
MP4 
2,650
IMG 
205,480
∑   تێکڕا 
240,541
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
ژیاننامە
ڕەوشێ قاسم حسێن
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
پەرتووکخانە
ڕەهەندی ڕەخنەی کۆمەڵایەتی لە پەندی پێشینانی کوردیدا؛ بە نموونە (پەندی پێشینان)ی شێخ محەمەدی خاڵ
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
کورتەباس
سزای لەسێدارەدانی دوو بەندکراوی کورد لە بەندیخانەی قزڵحساری کەرەج جێبەجێ کرا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
کورتەباس
نۆستالژیا لە شیعرەکانی فەرەیدون بەرزنجییدا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
حەسیبە نادر مەسیفی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
پەرتووکخانە
تاقیکردنەوەی کیمیایی
ژیاننامە
سروە شیری

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.312 چرکە!