پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەید ئاراس رواندزی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێروان ئەحمەد
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
زوبێر باڵەک
22-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  526,964
وێنە
  111,937
پەرتووک PDF
  20,524
فایلی پەیوەندیدار
  106,670
ڤیدیۆ
  1,591
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,948
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,254
عربي - Arabic 
31,700
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,727
فارسی - Farsi 
11,132
English - English 
7,777
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,624
پەرتووکخانە 
25,931
کورتەباس 
18,892
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,981
پەند 
13,753
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,487
بەڵگەنامەکان 
8,380
وێنە و پێناس 
7,418
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,487
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
739
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
ئیدیۆم 
31
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,084
MP4 
2,650
IMG 
205,480
∑   تێکڕا 
240,541
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ئەمین حەمید ڕەزا دەلۆیی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێم...
ژیاننامە
سروە شیری
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعری...
ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР
کوردیپێدیا، مێژووی ڕۆژ بە ڕۆژی کوردستان و کورد دەنووسێتەوە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Pусский - Russian
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР

ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР
ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР
(Предварительные исторические заметки)
#ЧAРКAЗE РAШ# , кандидат филологических наук

С каких времен курды появились и обосновались на той территории, которая впоследствии вошла в состав, СССР? К сожалению, этот вопрос до сих пор не только не был исследован, но даже и не был поставлен, хотя это был не только профессиональный, но и морально-психологический долг курдской советской ителлигенции. Что ж, лучше поздно, чем никогда.
Как и следовало ожидать, первые древнейшие сведения о пребывании курдов к северу от своей этнической родины (т.е. на территории бывшего СССР) сообщают источники северных соседей*1. Здесь особое значение имеют те сведения, которые содержатся в Истории Армении армянского историка V (до н.э.) века Мовсеса Хоренацй (Моисей Хорейский). Манера повествования этого летописца заключается в том, что он, как правило, реальные события пробует этимологизировать вымышленными (или народными) легендами. На основе исторической истины армянский автор сообщает: Ануйш же, первую жену Аждахака*2 и многих девиц из его потомства, вместе с юношами и множеством пленных, числом более десяти тысяч, он поселяет на восточном склоне великой горы до предела (области) Гохтн, а именно — в Тамбате, Оскиохе и Дажгуйике, а также в других дастакертах*3 одним из которых является Вранджуник, расположенный вдоль реки*4 до места, находящегося против крепости Нахчавана. Отводит им также три звана — Храм, Джулу и Хошакуник — по другую сторону реки, всю равнину от Ажданакана до той крепости Нахчаван*5.
Здесь речь идет о древнем (VI в. до. н.э.) населении Нахиджевана (ныне Нахичеванская Автономная республика в составе Азербайджана). Впоследствии это население называлось зоком, а их язык — зокским. В армянской среде этот язык считается диалектом армянского языка*6 (хотя не зоки его не понимают).
Эти древние жители Нахиджевана были курдами, которые постепенно обармянились*7. Слово (в этом контексте этноним) зок происходит от имени Аждаh(х)ака*8 (персидско-арабская форма — зоhак: зоhакзоhкзок). Кажется, топоним Ажданакан является модифицированным вариантом слова Аждаhакан (т.е. аждаhакиды). Средневековые источники неоднократно упоминают об этом поселении и называют его деревня курдов*9. Интересно, что отсюда вышла курдская средневековая династия Эюбидов (Саладина)*10.
В первой половине VII в. н.э. арабские историки показывают в Закавказье (Азербайджане, Армении и Кавказкой Албании) курдские племена, особенно курдское племя баласаджанов (баласакан). Ибн ал Асир пишет, что в 645 году Салман (командующий войском Салман ибн Ра-бия ал-Бахили. — Ч.Р.) пошел в ар-Ран (Кавказкая Албания) и захватил Байлакан, заключив с жителями договор, по условиям которого гарантировалась жизнь населению, неприкосновенность имущества и целостность крепостных стен, взамен обязав жи¬телей платить харадж и джизью. Затем Салман прибыл в Бардаа (Гартав) и стал лагерем на берегу реки Тартур (Тарту), находившейся на расстоянии одного фарсаха от города. Жители на протяжении нескольких дней оказы¬вали сопротивление, и он совершал набеги на деревни. Население Бардаа заключило с ним договор на тех же условиях, что и в Байлакане, и он вошел в город. Салман послал своих конников, которые завоевали рустаки этой провинции. Он призвал курдов баласаджана (багасакан, баласакан) принять ислам, однако они воевали с ним, и он их победил и обязал некоторых выплачивать джизью, а некоторых (их было меньше) — платить садака*11. Упоминания о курдах, проживающих в этой области и прилегающих областях, встречаются также у других авторов. Ал-Балазури, например, пишет, что по договору арабы обязались ни¬кого не убивать, не брать в плен жителей этой страны, не разрушать капища и не нападать на курдов баласаджана (багасакан), сабалана (сабилан) и сатрузана…*12. Нетрудно заметить, что в VII веке в Закавказье курды считались местным коренным на¬селением.

Сноски:
*1 — Мы пока еще не обратили внимание на некоторые соответствующие сведения греко-латинских авторов (см. К. Ган, Известия древних греческих и римских писателей о Кавказе. Тифлис. 1884; В.В. Латышев, Известия древних писателей греческих и латинских о Скифии и Кавказе. СПб, т. 1, 1893—1900, т. 2, 1904—1906).
*2 — Это имя выступает здесь вследствие внешнего сходства как эквивалент имени мидийского (курдского — Ч.Р.) царя Астиага (585—550 гг. до н.э.), который был свергнут Киром, у Мовсеса же Хоренацй, соответственно, Тиграном, в союзе с Киром (М. Хоренацй, История Армении, 1990, с. 229). Об Аждахаке см. в этом и следующих номерах Курдистан рапорт.
*3 — Частновладельческое хозяйство. Слово иранское (т.е. и курдское): даста — рука, карт — создать, творить (в совр. курдском — кер (нож, лезвие, режущая часть).
*4 — Река Араке (южный рубеж бывшего СССР в Закавказье).
*5 — М. Хоренаци, История Армении, Перевод с древнеармянского языка, введение и примечания Г.Саркисяна. Ереван, 1990, с. 44—45.
*6 — См. С. Саркисянц. Диалект агулейцев (язык зоков). Москва, 1988 (на арм. яз.). Гр. Ачарян, Исследование диалекта Агулиса, Ереван, 1935 (на арм. яз.)]. Это, наверно, один их тех диалектов, которые возникли в процессе выучивания со стороны чужих (в данном случае — курдов. — Ч.Р.) армянского языка (А. Гарибян, Армянская диалектология, Ереван, 1953, с. 65, на арм. яз) Этот диалект удалился от древнекурдского, но все же не стал подлинно армянским. В V веке н.э. армянский биограф Корюн упомянутые Хоренаци поселения называет стороны маров (мидийцев-курдов. — Ч.Р.), а их язык характеризует в качестве отдельного, ломаного, жесткого и грубого языка (Корюн, Житие Мастода, Ереван, 1979, с. 27, на арм. яз.)
*7 — См. А. Тер-Гевондян, Арабские Эмираты в Армении Багратидов, Ереван, 1965, с. 191 (на арм. яз). В долине Аракса мары (мидийцы-курды. — Ч.Р.)… в жизни армянского государства заняли очень важное положение… Мары в этой среде постепенно обармянились (армянизовались). И еще: Ныне в стране (в горах Гарни, кстати, одна из вершин этого горного массива Республики Армения называется Аждаh(х)ак. Ч.Р.), где проживали вишапазупы (потомки дракона, т.е. Аждаhака. — Ч.Р.) найдены ими обожаемые каменные вишапы (драконы. — Ч.Р.). Поле Шарура (ныне Ильичевский район Нахичеванской АР. — Ч.Р.), подгорья Масиса тоже были населены марами (Лео, История Армении, т. 2, Ереван, 1947, с. 658, на арм. яз.). В VIII—VII вв. до н.э. все Закавказье иногда находилось в сфере влияния Мидии (См. И.М. Дьяконов, История Мидии, Москва—Ленинград, 1956, с. 3 и сл.).
*8 — Ср. С. Умарян, Теофорное образование топонимии Сюникской губернии. Ереван, 1981, с. 93 (на арм. яз).
*9 — А. Тер-Гевондян, указ, соч., с. 225; Т. Алишан, Айрарат, Венеция, 1890, с. 414 (на арм. яз.).
*10 — Т.Х. Акопян, Ст. Т. Мелик-Бахшян, О.Х. Барсегян. Словарь топонимов Армении и прилегающих областей. Т. 1, Ереван, 1986, с. 54 (на арм. яз.). Поселение это, по нашим расчетам, локализуется на месте современного села Араздаян (Араратский район Республики Армения), откуда последние курды были насильно выселены в 1988—90 гг.
*11 — А. Поладян, Курды в VII—X веках (по арабским источникам). Ереван, 1987, с. 23. *12 — Там же, с. 21.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Pусский) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Этот пункт был написан в (Pусский) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
ئەم بابەتە 852 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Pусский | kurdist.ru
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 4
1. ژیاننامە چرکیزی ڕەش
2. ژیاننامە Çerkezê Reş
3. ژیاننامە ЧAРКAЗE РAШ
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 16-08-2009
زمانی بابەت: Pусский
ڕۆژی دەرچوون: 16-08-2009 (15 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: وەرگێڕدراو
زمان - شێوەزار: ڕووسی
شار و شارۆچکەکان: یەریڤان
وەرگێڕدراو لە زمانی: کرمانجیی سەروو - تیپی لاتینی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 07-04-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 07-04-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 22-07-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 852 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
پەرتووکخانە
تاقیکردنەوەی کیمیایی
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
کورتەباس
سزای لەسێدارەدانی دوو بەندکراوی کورد لە بەندیخانەی قزڵحساری کەرەج جێبەجێ کرا
ژیاننامە
حەسیبە نادر مەسیفی
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
سروە شیری
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
نۆستالژیا لە شیعرەکانی فەرەیدون بەرزنجییدا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
ڕەهەندی ڕەخنەی کۆمەڵایەتی لە پەندی پێشینانی کوردیدا؛ بە نموونە (پەندی پێشینان)ی شێخ محەمەدی خاڵ
ژیاننامە
ڕەوشێ قاسم حسێن
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئەمین حەمید ڕەزا دەلۆیی
09-05-2022
سروشت بەکر
ئەمین حەمید ڕەزا دەلۆیی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
21-11-2024
کشمیر کەریم
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
ژیاننامە
سروە شیری
21-11-2024
سروشت بەکر
سروە شیری
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
22-11-2024
هەژار کامەلا
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەید ئاراس رواندزی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێروان ئەحمەد
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی
22-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
زوبێر باڵەک
22-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  526,964
وێنە
  111,937
پەرتووک PDF
  20,524
فایلی پەیوەندیدار
  106,670
ڤیدیۆ
  1,591
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,948
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,254
عربي - Arabic 
31,700
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,727
فارسی - Farsi 
11,132
English - English 
7,777
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,624
پەرتووکخانە 
25,931
کورتەباس 
18,892
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,981
پەند 
13,753
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,487
بەڵگەنامەکان 
8,380
وێنە و پێناس 
7,418
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,487
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
739
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
ئیدیۆم 
31
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,084
MP4 
2,650
IMG 
205,480
∑   تێکڕا 
240,541
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
سالار ئەربیل
پەرتووکخانە
تاقیکردنەوەی کیمیایی
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
ژیاننامە
سەنگەر سمکۆ گەردی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
ژیاننامە
شوانی ڕەحمان قەشقە
کورتەباس
سزای لەسێدارەدانی دوو بەندکراوی کورد لە بەندیخانەی قزڵحساری کەرەج جێبەجێ کرا
ژیاننامە
حەسیبە نادر مەسیفی
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
سروە شیری
ژیاننامە
بەختیاری ئاسایش
ژیاننامە
عەبدولکەریم غازی باڵەکی
کورتەباس
جوانی ئافرەت وەک سەرچاوەی چێژ و خۆشی لە شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە دا
پەرتووکخانە
لە ئەمەریکاوە؛ بینین، مەعریفە، شیکردنەوە - بەشی یەکەم
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
نۆستالژیا لە شیعرەکانی فەرەیدون بەرزنجییدا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
نیشتمان مستەفا ناوپردانی
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
کورتەباس
هەستگۆڕکێ لە شیعرەکانی عەبدوڵڵا پەشێو دا
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
ڕەهەندی ڕەخنەی کۆمەڵایەتی لە پەندی پێشینانی کوردیدا؛ بە نموونە (پەندی پێشینان)ی شێخ محەمەدی خاڵ
ژیاننامە
ڕەوشێ قاسم حسێن
ژیاننامە
هێرۆ بەرزنجی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 5.578 چرکە!