پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شوان شێخە
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هیوا عوسمان
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئارام جوامێری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەحمەد دڵشاد نەجمەدین کاکەمیر
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد
25-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بارزان بەرواری
24-09-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  537,601
وێنە
  109,819
پەرتووک PDF
  20,257
فایلی پەیوەندیدار
  103,968
ڤیدیۆ
  1,535
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
128,909
پەرتووکخانە 
25,658
ژیاننامە 
25,461
کورتەباس 
18,170
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,723
پەند و ئیدیۆم 
13,588
شوێنەکان 
11,998
شەهیدان 
11,729
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,293
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,361
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,344
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,433
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
821
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
255
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   تێکڕا 
235,241
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
فەتانە وەلیدی
ژیاننامە
جیهاد دڵپاک
ژیاننامە
عەباس ژاژڵەیی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
25-09-2017
ژیاننامە
خەزال سیدۆ - دایکی کوردان
قدسية النار في الديانة الايزيدية
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

د.خليل جندي

د.خليل جندي
د.خليل جندي

قدسية النار في الديانة الايزيدية : د.خليل جندي
تعود قدسية النار عند أغلب الشعوب والحضارات القديمة إلى كونه ممثلاً للشمس على الأرض، أو تجلياً لإله الشمس في الكون. وأول معرفة الانسان للنار قبل ملايين السنين، كان من خلال مشاهدته لمقذوفات البراكين أو حدوث الصواعق من برق ورعد، أو اشتعال الغابات نتيجة الصواعق أثناء المواسم الحارة، بحيث كان الانسان البدائي يخاف خوفاً جماً من النار عندما كان يراه تلتهم الغابات والحقول من دون رحمة، ومن دون ان يتمكن هو التدخل والتحكم فيها، مما دفعه إلى الاعتقاد ان هنالك قوة غيبية وراء النار، وتخيل أن النار آلهة، فاتخذه معبوداً، كما عند العديد من المظاهر الطبيعية، وقدسه اما لطاهرته والانتفاع من حرارته أو اتقاء لشرّه، وبذلك اتخذ له طقوساً في مواسم معددة أو على مدار السنة. ولنا دلالات كثيرة بعبادة وتقديس النار تحتفظ بها أساطير وقصص أغلب الشعوب، نذكر منها وجود (نسكد) إله النار السومري-البابلي تحت الأرض (جورج حبيب ، اليزيدية بقايا دين قديم، بغداد 1978، ص 33.) ، وكان السومريين والبابليين عند بناء معبد جديد للالهة يشعلون النار في المساء ويقدمون القرابين، ويقومون بتطهير الموقع باشعال النار حول الأسس ورشها بالعطر، مع تنظيف المدينة واشعال النار حولها (دراسات في التاريخ وآثاره، مجلة جمعية المؤرخين الآثاريين في العراق، العدد 5، ص 21-22.) . وكان الكلدانيون يوقدون النيران للاله (شمش-شمس) في مدينة (سيبار Sipar) ولا تنطفي نيرانها تكريماً له (الدملوجي، فاروق، الالوهية في المعتقدات الوثنية، ج2، ص 11. وكذلك: جورج حبيب ، مصدر سابق، ص 32.). ويذكر هنا أيضاً اسطورة الإله (بروميثوس) الأغريقية لنقله النار من السماء إلى الأرض. كما اعتقد العرب في (العصر الجاهلي) أن النار أوسع العناصر خيراً وأعظمها جرماً وأشرفها جوهراً ( جاسم محمد شفيع، النار في المعتقدات العربية، مجلة التراث الشعبي، العدد الأول، السنة الخامسة 1974، ص 89. (مقتبس من كتاب: أحمد ملا خليل، من آذربيجان الى لالش، تحقيق وتعليق د. خليل جندي، سبيريز/دهوك 2006، ص 76)) . وكان إله السماء (شانغ تي) من أعظم آلهة الصين منزلة وقدراً (رشيد عليان وسعدون الساموك، الأديان، دراسة مقارنة، ص107.)، أما الشنتوية اليابانية كانت أحد أركان ديانتهم تقوم على “الايمان بأن النار مطهر”( فاروق الدملوجي، تاريخ الآلهة، الكتاب الثاني، ج1، ص 59) .
لا نجافي الحقيقة إذا قلنا ان قدماء الآريين هم أكثر المجموعات تعلقاً بعبادة وتقديس النار، فالنار مقدسة وهو العنصر الفاعل من هذا الكون لطرد الظلمة واحياء روح الانسان من الشرور، وان اشعال النار في العائلة يدل على الحياة وانطفائها يدل على الموت، لهذا نجد لوقتنا الحالي يقول الايزيديون لمَنْ تأتيه مصيبة “چرایێ وی ڤەمریا= chiraye wi vemirya) بمعنى: انطفأ نور مصباحه”. وعندما كان (السنجق- الطاووس) يتجول في القرى الايزيدية، وبعد انتهاء القوالين من تقديم المراسيم الدينية مساءً، كان يشعل مجموعة من الفتائل المصنوعة من القطن الممزوجة مع زيت الزيتون ويعطيها لأصحاب العوائل قائلاً لهم “هذا فتيل عائلتك المشتعلة”.
لقد عبد المجوس، ومن بعدهم الزرادشتيون النار، وبنوا له بيوتاً خاصة توقد فيها النيران المقدسة وتسمى “بيوت النيران”. وعبدت النار بشكل مباشر من قبل الشعوب الهندوايرانية بحيث أصبحت النار رمزاً للإله الهندي الأعظم (آكني- آجني)، النار تلك المادة الخالدة ومصدر الحياة. وقد خصصت الريغ فيدا، كتاب الهندوس المقدس، مجموعة أشعار الى النار (آجني) وإله المطر (اندرا). وكان الكهان لا ينفخون في النار بافواههم لئلا تنجسه بأنفاسهم. ومثَل النار عند الزرادشتية رمز آهورامزدا وتجلياته على الأرض، باعتباره رمز الطهارة والحرارة والفرح والمحبة، تشتعل في البيوت لطرد القوى الشريرة (الاهريمنية)، كما اعتقد الزرادشتيون أن أرواح الموتى (الفروهر) ترتاح وتفرح وتستأنس بها (الدملوجي، فاروق، مصدر سابق، ج1، ص 96. (مقتبس من: أحمد ملا خليل، مصدر سابق، ص 74)). ويعتقد أحمد ملا خليل بأن اسم (أهريمن) الذي توصفه الزرادشتية بإله الشرّ، مركب من كلمتين (آهر= النار) و (مان= الباقي) عكس الزائل، وبتركيب اللفظتين يصبح المعنى (النار الأزلي) أو (النار الخالد) لذا عبد المجوس القدماء النار لأنها رمز ل (أهريمن)، وحتى أن النار في الدين الزردشتي، حسب اعتقاده، رمز لأهريمن والشمس رمز لآهورامزدا، وإلا لماذا يحرم ولا يجيز لأشعة الشمس أن تقع على النار ؟(ملا خليل، أحمد، من آذربيجان إلى لالش، مصدر سابق، ص 76.) وهذا يدل على أن (اهريمن) ليس بإله للشرّ!
لن نبالغ إذا قلنا ان الايزيديون من بين أكثر المجموعات البشرية، إلى جانب الزرادشتيين والهندوس، التي تنظر بعين التبجيل والتقديس للنار في الوقت الحالي، فلا تخلو مناسبة وطقس ديني إلاّ ويشعل فيهاالنار من خلال المصابيح الزيتية (هلكرنا جرا) ممثل ورمز الشمس (ئاتون= روز) على الأرض. ففي معبد لالش، أقدس أماكن أتباع الديانة الايزيدية، تشعل الفتائل الزيتية يومياً عند المساء في وادي لالش، وأيام الأربعاء والجمعة والمناسبات في جميع المزارات الموجودة بقرى وقصبات الايزيدية إضافة إلى العديد من بيوت رجال الدين.
اشعال النار في معبد لالش يومياً (صورة رقم 2)
وفي الأعياد والمناسبات التي تقام في المعبد، خاصة عيد الجماعية وأربعانية الصيف والشتاء، يشعل النار”فتائل زيتية” في مصباح يطلق عليه (جَقَلْتو Chaqaltu) وسط باحة معبد لالش مع أداء رقصة السماع من قبل رجال الدين ودورانهم حول (جَقَلْتو) لثلاث مرات.
طقس السماع “سما” (صورة رقم 1)
اناء معدني يتقل فيه النار مع البخور تسمى (طاو-تاو)
ومن الجدير الإشارة إلى أهم وأعرق طقس يمارس لحد الآن تسمى (عيد بيلندا Belanda) عند ايزيدية العراق، و (عيد باتزمي Batizmi) لدى ايزيدية سوريا وتركيا وذلك في الأسبوع الأخير (25 كانون الأول) من كل عام، علماً تحتفل العديد من الشعوب الإيرانية بهذا العيد ويطلق عليه (يلدا)، كما يحتفل به المسيحيون باعتباره عيد ميلاد السيد يسوع، ويقول فاروق الدملوجي: ان المسيحيين اتخذوا يوم 13 أيلول من كل سنة، وهو يوم الاعتدال الخريفي، عيداً للصليب وامتاز هذا العيد بايقاد النيران ليلاً على سطوح الدور فيرقصون حولها ويقفزون من فوقها (الدملوجي، فاروق، مصدر سابق، ص 106.). إلاّ أن الواقع، وكما يؤكد فاروق الدملوجي وجورج حبيب، يعتبر 25 كانون عيد ميلاد ميثرا إله الشمس عند الديانة المجوسية قبل الزرادشتية، كما يعتبر عيد (ابوللو) إله اليونان في الاعتدال الخريفي وكلاهما إله النار.
يوجد نفس العيد في الديانة الايزيدية متطابقاً مع التاريخ الميثرائي 25 كانون الأول يعرف بعيد وصيام ايزي أو طاووس ملك، ويلي هذا عيد آخر باسم (عيد كوركا كا Gurga Ga) بمعنى (Guriya Ga)، أي “لهيب/أو شعلة الثيران” إذ كان الايزيديون يوقدون النيران عصر ذلك اليوم، وكان على الفلاحين أن يعبروا بثيرانهم من فوقها، وربة البيت تنثر الحلوى من زبيب وتمر مخلوطة مع حبات الشعير والقمح والبقوليات على الفلاح وثيرانه وسط فرحة صغار وشباب القرية، إيذاناً بانتهاء موسم الحرث وتسليم الحبوب إلى الأرض بانتظار نموها وحصادها وجني محصولها للموسم القادم! بمعنى أن تلك الأعياد والطقوس مرتبط بحركة الطبيعة والتغيرات المناخية والعملية الزراعية.
فلاح يجمع نبتة سريعة الاشتعال تسمى “رَشك” لاشعالها في طقس (بيلندا)
نار عيد بيلندا (عيد كوركا كا Gurga Ga)
أما كلمة (بيلندا- بيلنده) المطابقة لعيد الصليب المسمى (بيت يلده) إذ يشعلون النيران في عصر يوم قبلها ويقفزون من فوقها ويطرحون فيها الزبيب والتمر ويأكلونها مشوية (ملا خليل، أحمد، مصدر سابق، ص 79.). ويعتقد الايزيديون أنه يوم ميلاد ايزيد، أو يوم طاووس ملك وميلاد الشمس، وهذا يطابق يوم ميلاد يسوع المسيح وولادة ميثرا. كما يعتقد الايزيديون أن (بيلنده) هو عيد الأموات، فتأخذ ربات البيوت ما تتوفر لديهن من مأكولات وأضاحي إلى قبور أمواتهن. وأنا مع رأي وتحليل الكاتب أحمد ملا خليل بأن (بيلنده) تعني الولادة، وأنها مركبة من كلمتين (بوون = الولادة = الوجود) و (هلدا= الارتقاء والعلو)، لأن الشمس- ميثرا تشرع بالنهوض والاعتلاء يوم 25 كانون الأول، وهو يوم تخلصها من قبضة أهريمن (إله النار)، وهو رمز ولادتها ويوم ميلاد ميثرا.
أما لفظة (هه تاو- هه تاف – طاف-Hetav- Tav ) الكرمانجية، فالبرغم من علاقتها ظاهرياً ب (آفتاب) الفارسية، فهي في الحقيقة رمز الإله السومري (اوتو) إله الشمس الذي قُدس لمئات السنين قبل عصر الكتابة كما عبد سكان البلاد العليا (سوبارتوم) وأنهم اشتهروا باسمه المحلي (هوري- خوري). لذا لا ريب في تدرج لفظة (آهر، آور، آكر= النار) الكردية من ذهنية هندية أوروبية تواجد أصحابها في البلاد العليا منذ العصر السومري -الأكدي حيث عبرت أجيالها عن هذا الإله فيما بعد برمز (آهورا) إله النور والحكمة (د. جمال رشيد أحمد، دراسات في بلاد سوبارتوم، بغداد 1984، ص 13. وكذلك أحمد ملا خليل، مصدر سابق، ص 79.).[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 403 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | http://www.bahzani.net/
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 14
زمانی بابەت: عربي
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 29-09-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 29-09-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 20-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 403 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.120 KB 29-09-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
تەلار جەلال مەجید
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
ئارام جوامێری
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
پەرتووکخانە
تایبەتمەندییە ھونەرییەکانی گۆرانی فۆلکلۆری و میللی دەڤەری برادۆست
پەرتووکخانە
ڕۆستم و زۆراب
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
کوڕێکی دوور لە وڵاتم
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
ژیاننامە
ئاریان فەرەج
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
ژیاننامە
شوان شێخە
کورتەباس
سەرهەنگ عەبدولڕەحمان: وەرگێڕانی ئەدەبیی بۆ منداڵان هێندەی نووسین بۆ منداڵان گرنگ و کاریگەرە
کورتەباس
ئانا بۆفارۆڵ: ژنی کورد زۆر مۆدێرنە
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
دۆزینەوەی گۆڕدخمەی زەردەشتی لە ئەفریقیا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
پەرتووکخانە
سۆلفێجی لیریکی و ڕیتمیی خوێندنەوەیەک بۆ پەیژە موزیکییە سەرەکییەکانیی ڕۆژهەڵاتى
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
فێربوونی زمان و ئاستەنگەکانی فێربوونی زمانی منداڵ لە تەمەنی (2-3) ساڵیدا
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
تایبەتمەندییە هونەرییەکانی گۆرانیی وموزیکی کەلەپووری ومیللیی کوردی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
هیوا عوسمان
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
پەرتووکخانە
خستنەکاری کەلەپووری گۆرانی له موزیکی هاوچەرخی کوردیدا
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
فەتانە وەلیدی
20-10-2009
هاوڕێ باخەوان
فەتانە وەلیدی
ژیاننامە
جیهاد دڵپاک
29-11-2009
هاوڕێ باخەوان
جیهاد دڵپاک
ژیاننامە
عەباس ژاژڵەیی
13-01-2010
هاوڕێ باخەوان
عەباس ژاژڵەیی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
25-09-2017
17-06-2017
هاوڕێ باخەوان
25-09-2017
ژیاننامە
خەزال سیدۆ - دایکی کوردان
01-10-2019
بەناز جۆڵا
خەزال سیدۆ - دایکی کوردان
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شوان شێخە
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هیوا عوسمان
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئارام جوامێری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەحمەد دڵشاد نەجمەدین کاکەمیر
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد
25-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بارزان بەرواری
24-09-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  537,601
وێنە
  109,819
پەرتووک PDF
  20,257
فایلی پەیوەندیدار
  103,968
ڤیدیۆ
  1,535
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
128,909
پەرتووکخانە 
25,658
ژیاننامە 
25,461
کورتەباس 
18,170
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,723
پەند و ئیدیۆم 
13,588
شوێنەکان 
11,998
شەهیدان 
11,729
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,293
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,361
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,344
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,433
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
821
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
255
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   تێکڕا 
235,241
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
تەلار جەلال مەجید
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
ئارام جوامێری
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
پەرتووکخانە
تایبەتمەندییە ھونەرییەکانی گۆرانی فۆلکلۆری و میللی دەڤەری برادۆست
پەرتووکخانە
ڕۆستم و زۆراب
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
کوڕێکی دوور لە وڵاتم
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
ژیاننامە
ئاریان فەرەج
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
ژیاننامە
شوان شێخە
کورتەباس
سەرهەنگ عەبدولڕەحمان: وەرگێڕانی ئەدەبیی بۆ منداڵان هێندەی نووسین بۆ منداڵان گرنگ و کاریگەرە
کورتەباس
ئانا بۆفارۆڵ: ژنی کورد زۆر مۆدێرنە
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
دۆزینەوەی گۆڕدخمەی زەردەشتی لە ئەفریقیا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
پەرتووکخانە
سۆلفێجی لیریکی و ڕیتمیی خوێندنەوەیەک بۆ پەیژە موزیکییە سەرەکییەکانیی ڕۆژهەڵاتى
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
فێربوونی زمان و ئاستەنگەکانی فێربوونی زمانی منداڵ لە تەمەنی (2-3) ساڵیدا
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
تایبەتمەندییە هونەرییەکانی گۆرانیی وموزیکی کەلەپووری ومیللیی کوردی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
هیوا عوسمان
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
پەرتووکخانە
خستنەکاری کەلەپووری گۆرانی له موزیکی هاوچەرخی کوردیدا
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.594 چرکە!