یەکێتی ئافرەتانی کوردستان لە 11/12/1952 بە ڕێنوێنی و ڕاسپاردەی باوکی ڕۆحی نەتەوەی کورد بارزانی نەمر لە شاری
سلێمانیسلێمانی لە مالی میرزا غەفوور بە شێوەیەکی نهێنی دامەزرا, بەڵام لەبەر نالەباری بارودۆخی سیاسی ئەو کاتە نەتوانرا کۆنگرە و کونفرانس ببەسترێ وهەڵبژاردن بکرێ و سکرتێر و هەیکەلی تەنزیمی دیاری بکرێ . ئەو ئافرەتانەی کە لەوێ ئامادەبوون (درەخشان جلال حەفید, سورەیای مەلا گەورە , ناجیە خانی مستەفا فەندی موفتی , ناجیە خانی میرزا غەفوور, ناهیدەخانی میرزا غەفوور , ئەفتاو کەریم , مەدیحە محەمەد کەریم و چەند دانەیەکی تر. هەروەها ناهیدەی شێخ سەلام و زەکیە ئیسماعیل حەقی ئاگادار کرا بوون, بەڵام لە بەر نالەباری بارودۆخ نەیانتوانیبوو ئامادە بن . تا ساڵی
1963 ی.ئا.ک بریتی بوو لە کۆمەڵێ ئافرەت و بە شێوەی کۆمەڵ کاریان کردووە بێ گوێدانە ئەوەی کەسێکیان ببێ بە سەرۆک بەسەر ئەوانی تر.
لەماوەی خەباتی خۆیدا ئەم ڕێکخراوە حەوت کۆنگرەی بەستووە بە ئامانجی خۆنوێکردنەوە و خۆسازان لەگەڵ سەردەم و بەردەوامیدان بە کارەکانی
:
1-کۆنگرەی یەکەم : لە ساڵی
1963 بە شێوەی نهێنی بەسترا و بەهیە مەعروف کرا بە سکرتێر و ناوی یەکێتییەکەش لە(یەکێتی ئافرەتانی دیموکراتی کوردستان)وه گۆڕا بۆ یەکێتی ئافرەتانی کوردستان .
2. کۆنگرەی دووەم: لە 25/9/1970 لە شاری بەغدا ، نوێنەرانی پارێزگاکانی (
دهۆکدهۆک ، نەینەوا ، کەرکوک ، سلێمانی ،
خانەقینخانەقین ) یەکێتی ئافرەتان بەشداری کۆنگرەی(اتحاد نساْء العراق )یان کرد، بەڵام لەبەرئەوەی ئامانجەکانمان وەکو یەک نەبوون، یەکێتی ئافرەتان پاشەکشەی کرد . بۆیە لە 18/4/1971 هەر لە بەغدا کونگرەیەکی دووەمیان بەست و چەندین بڕیار و ڕاسپاردەی گرنگ کە لەگەڵ بارودۆخی ئەوکاتی کوردستان دەگونجان دەرکرا و زەکیە ئیسماعیل حەقی بە سکرتێر هەڵبژێردرا
3. کۆنگرەی سێیەم - لە 13/2/1972 بۆ خۆئامادەکردن بۆ کۆنگرەی سێیەم یەکەمین کۆنفرانسیی خۆی بەستووە . لە 30/4/1972 لە مەسیف سەلاحەدین کۆنگرەی سێیەم بەستراو (زەکیە اسماعیل حەقی ) بە سکرتێر هەڵبژێردرا
.
-لە نێوان ساڵانی
1975 تا
1991 لە هەندەران دەستەیەکی پێکهێنا بۆ ڕێکخستنی ئافرەتان و ڕاپەڕاندنی کاروباریان لە ئاوارەيیدا
.
-لە 19-23 / 2/1992 کۆنفرانسی شەهید ( لەیلا قاسم ) لە شاری
هەولێرهەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان بەسترا و نوێنەرانی شارەکانی (کەرکوک ، سلێمانی ، دهۆک ، هەولێر ) بەشداريیان تیادا کرد و لەم کۆنفرانسەدا ئاماژە بە پەیڕەو و پرۆگرامی یەکێتی ئافرەتان کرا و بڕیاری گرنگ دەرکرا, هەرچەندە کۆنفرانس بو، بەڵام دەسەڵاتی کۆنگرەی پێدرا و شیرین
ئامێدیئامێدی بە سکرتێر هەڵبژێردرا.
4- کۆنگرەی چوارەم: لە 27/7/1997 لە شاری هەولێر لە ژێر دروشمی (یەکسانی ) کۆنگرەی چوارەم بەسترا و لەم کۆنگرەیەدا نوێنەری لقەکانی (دهۆک ، هەولێر ، کەرکوک ، سلێمانی ، رانیە
سۆرانسۆران ،
ئاکرێئاکرێ ، هەلَەبجەی شەهید و ڕێکخستنەکانی دەرەوەی وڵات) بەشداريیان تیادا کرد و (شیرین ئامێدی) بە سکرتێر هەڵبژێردرا.
5- کۆنگرەی پێنجەم : لە 27-30 / 10/
2001 لە شاری هەولێر لە ژێر دروشمی (ئاشتی و یەکسانی و دادوەری کۆمەڵایەتی ) کۆنگرەی پێنجەمی (ی.ئا.ک) بەسترا و پەیڕە و پرۆگرامی نوێ دارێژرا و لە لایەن ئەندامانی کۆنگرەوە سەرکردایەتیيەکی نوێ بۆ یەکێتی ئافرەتان هەڵبژێردر, کە پێک هاتبون لە (16) کەس بۆ ئەندامێتی لیژنەی ڕاپەڕاندن و (4) ئەندامی یەدەک، لە 15/11/2002 لیژنەی ڕاپەڕاندن یەکەم کۆبونەوەی خۆی بە ئامادەبوونی سەرجەم هەڤاڵانی هەڵبژێردراوی لیژنەی ڕاپەڕاندن و مەکتەبی ناوەندی ڕێکخراوە جەماوەری و پیشەییەکان ئەنجام داو لەم کۆبونەیەدا سکرتێر و ئەندامانی مەکتەبی سکرتاریەت هەڵبژێران کە پێک هاتبون لە (8) ئەندام , شیرین ئامێدی به سکرتێر دەرچوو.
6.کۆنگرەی شەشەم : یەکێتی ئافرەتانی کوردستان لە ڕۆژانی 12-14/3/2007 بە ئامادەبوونی ( 175) ئەندام، کە نوێنەرایەتی سەرجەم ئەندامانی یەکێتی ئافرەتانیان دەکرد لە سەرجەم شار و شارۆچکەکانی کوردستان کۆنگرەی شەشەمی خۆی لە ژێر دروشمی ( پەرەپێدانی تواناکانی ئافرەت لە پێناو بنیاتنانی کۆمەڵگایەکی یەکسان ) لە شاری هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان سازکرد. (175) ئەندامی کۆنگرە دەنگیاندا بۆ 9 کەس بۆ ئەندامێتی مەکتەبی سکرتاریەت.
لەم کۆنگرەیەدا هەیکەل و پێکهاتەی یەکێتی ئافرەتان گۆڕانکاری بەسەردا هات بەم شێوەیە : لە جیاتی ( لق ) ئەنجومەنی پارێزگا دانرا، کە بەرزترین دەسەڵاتە لە پارێزگادا. لە جیاتی ( ناوچە ) ئەنجومەنی قەزا دانرا. لە جیاتی ( ڕێکخراو ) ئەنجومەنی ناحیە دانرا. دوای کۆنگرە ئۆفیسێک لە ئەوروپا دانرا، کە مەڵبەندەکەی لە وڵاتی هۆڵەندایە بۆ سەرپەرشتیکردنی کاروباری ئافرەتانی کورد لە ئەوروپا . د. کوردستان موکریانی به سکرتێر ده رچوو.
7. کۆنگرەی حەوتەم : لە ڕۆژی چوارشەممە ڕێکەوتی 4-5/8/2010 کاتژمێر 10ی سەرلەبەیانی لە هۆڵی شەهید سەعد عەبدوڵا لە هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان بە ئامادەبوونی ( 208 ) ئەندامی کۆنگرە، کە نوێنەرایەتی سەرجەم ئەندامانی یەکێتی ئافرەتانی کوردستانیان دەکرد، کۆنگرەی حەوتەمی یەکێتی ئافرەتانی کوردستان لە ژێر دروشمی
( بەرەو کۆمەڵگایەکی مەدەنی و ئایندەیەکی پرشنگدارتر) دەستی بە کارەکانی خۆی کرد. لە دووەم ڕۆژی کۆنگرە و لە کاتژمێر 4 ئێوارە لە کەشێکی ئازاد و دیموکراسیدا بە تێکڕای دەنگی ئەندامان بەڕێز ( د.ڤیان سلیمان حاجی) بە سکرتێری یەکێتی ئافرەتانی کوردستان هەڵبژێردرا.
8. کۆنگرەی هەشتەم لەرێکەوتی 3-4/ 9 /
2018 کاتژمێر 10ی سەرلەبەیانی لە هۆڵی شەهید سەعد عەبدوڵا لە هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان بە ئامادەبوونی ( 166 ) ئەندامی کۆنگرە، کە نوێنەرایەتی سەرجەم ئەندامانی یەکێتی ئافرەتانی کوردستانیان دەکرد، کۆنگرەی حەوتەمی یەکێتی ئافرەتانی کوردستان لە ژێر ناوی (نیشتمان)
دەستی بە کارەکانی خۆی کرد. لە دووەم ڕۆژی کۆنگرە و لە کاتژمێر 4 ئێوارە لە کەشێکی ئازاد و دیموکراسیدا بە تێکڕای دەنگی ئەندامان بەڕێز ( د.ڤیان سلیمان حاجی) بە سکرتێری یەکێتی ئافرەتانی کوردستان هەڵبژێردرا.
[1]