مەتەڵ: فەرهەنگی خاڵ
وتارێکی مەبەست گرانی پێچراوەیە مەردووم لە یەکی دەپرسنەوە بۆ بەراوردی زیرەکی یەکتری
مەتەڵ: هەنبانە بۆرینە
کوردی: لیچار، لەگەز
فارسی: لغز، چیستان
مەتەڵ: فەرهەنگی شێخانی
مەتەڵە • معەما • لوغز • هەتەڵ • مەتۆلۆک • قەوسەلە مەیل • مامک • هەڵهێنان • تشتانۆک • موعەمما
بۆ هەڵهێنانە باسی جیاوازی شتێک دەکاکە تەنیا بەسەر خۆیدا دەسەپێت و بە هۆی هوشیاری و زیرەکی بیرکردنەوە ئاشکرا دەبێ و دەزانرێ
گلۆڵە بایە تێم هەڵدایە، قەت نەبرایە [ڕێگا]
هەندوکە بەدندوکە لەپێش حاکمان دەڵێی بووکە [چرایە]
قەڵاتی گێچن ڕێ نییە تێچن [هێلکەیە]
بەدەست ئەو موعە ممایەوە وەخت بوو شێت بم [گێلە، ل367]
مەتەڵ 1: فەرهەنگی مەردۆخ
کوردی: مەتەڵە، هەتەڵ. لیچار، لەگەز
فارسی: مَتَل، مَتَلَک، گردَک، کَردَک.
العربية: لَغَز. اُحجِيَّة. اُغلوطَة، مُعَمّا.
مەتەڵ 2: فەرهەنگی مەردۆخ
کوردی: نموونە. نموودە، نمانا
فارسی: نمونه، مانند.
العربية: مَثَل، مِثال.
مەتەڵ 3: فەرهەنگی مەردۆخ
کوردی: پەن، قسە. پەند
فارسی: پند، داستان.
العربية: مَوعِظَة، نَصيحَة، حَکايَة، قَصَّة . [1]