لە دوای نسکۆی شۆڕشی 1974 ڕژێمی بەعس وەک تۆڵەسەندنەوەیەک لەمێژووی پڕ لە خەباتی بنەماڵەی سەربەرزی بارزانیەکان هەڵسا بەسوتاندن و خاپورکردنی سەرجەم دێهاتەکانی ناوچەی بارزان و دەستگیرکردن و ڕاگواستنی خەڵکەکەی بەسێ قۆناغ بەپێی داڕشتنی پلانێکی پێشوەختەی نەخشە بۆکێشراو.
قۆناغی یەکەم ساڵی1975 بارزانیەکانی بۆ ناوەڕاست و خوارووی عێراق ڕاگواست، دواتر لە ساڵی 1980 سەرجەم خێزانەکانیان بۆ دەوروبەری شاری هەولێر و لە ناحیەی قوشتەپە لە هەردوو کۆمەڵگەی زۆرەملێی بەناو (قودس و قادسیە) نیشتەجێکران.
لە قۆناغی دووەمدا لە بەرەبەیانی (31-07-1983)دا بەسەرپەرشتی تاوانباری گۆڕبەگۆڕ (بەرزان تکریتی)، بەهێزێکی زۆری گاردی کۆماری و هێزی تایبەت، دەوری هەردوو ئۆردوگاکە درا لە پڕۆسەیەکی پشکنینی زۆر ووردا هەرچی ڕەگەزی نێر بوو لە تەمەنی (7- 90) ساڵی دەستگیرکران. هەمان کردار لە (10-08-1983) بەسەر ئۆردوگاکانی (بەحرکە- هەریر- دیانا) داهێنرا. بەمەش ژمارەی سەرجەم گیراوەکان گەیشتە نزیکەی(8000) کەس، دواتر کۆمەڵکوژ کران، کە پاش ڕوخانی ڕژێمی بەعس لە ساڵی 2003 هەندێکیان لە گۆڕەبەکۆمەڵەکانی ناوەڕاست و خوارووی عێراق ڕوفاتەکانیان دۆزرایەوە.
لە قۆناغی سێیەمدا ڕژێم بەدوای سەرجەم ئەو بارزانیانەوە بوو کە لە هەردوو قۆناغدا دەستگیر نەکرابوون. بەپێی ڕاسپاردەی بەڕێوەبەری ئەمنی گشتی (فازل بەڕاک) هەر یەکێک دەستگیر بکرابوایە بەبێ دادگا یەکسەر ئیعدام دەکرا.
ئێمە لە (سەنتەری ئەنفال) هاوخەمی خۆمان بۆیادی سی ساڵەی ئەم کۆمەڵکوژیەی گەلەکەمان دەردەبڕین، هیوادارین خوای گەورە شەهیدەکان بخاتە بەر دلۆڤانی خۆیەوەو سێبوری کەسوکاری قوربانیان بداتەوە و جارێکی تر ئەم کارەساتە دووبارە نەبێتەوە. داواکارین لە حکومەتی عێراقی فیدراڵ و حکومەتی هەرێمی کوردستان، کاری بەپەلە بکەن بۆ:
1- قەرەبووی ماددی و مەعنەوی کەس و کاری ئەنفالکراوان بەگشتی و کەسوکاری جینۆسایدکراوانی بارزانیەکان بەتایبەتی.
2- هێنانەوەی ڕوفاتی بارزانیەکان و سەرجەم ڕوفاتەکانی تری ئەنفالکراوانی کوردستان.
3- هەوڵدانی زیاتر بۆ ناساندنی تاوانی ئەنفال و کۆمەڵکوژیەکانی گەلی کوردستان لەئاست نێودەوڵەتی وەک جینۆساید.
لەکۆتاییدا هەزاران سڵاو لە گیانی پاکی شەهیدانی جینۆسایدکراوی بارزانیەکان و سەرجەم قوربانیان لە ئەنفال و کیمیاباران و بێسەروشوێنکراوانی کوردستان و شەهیدانی ڕێگای ڕزگاری کوردستان، مردن و ڕوڕەشیش بۆ ئەنجامدەرانی تاوانی کۆمەڵکوژی مرۆڤایەتی.
سەنتەری ئەنفال
هەولێر 31-07-2013