ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان لە شارۆچکەی گەڤەر، کە پێنج هەفتەی خایاند، بە ڕووخانی 5000 خانوو، کۆچکردنی نزیکەی 80 هەزار هاووڵاتی کۆتایی هات. پەرلەمانتارێکی پارتی دیموکراتی گەلان دەڵێت "بەدەستی خۆم 77 تەرمم ڕادەستی دادپزیشکی ئەرزڕووم کردووە".
دوای دەستپێکردنەوەی شەڕ لە 22ی تەمموزی 2015، لەنێوان سوپای تورکیا و هێزەکانی سەر بە پارتی کرێکارانی کوردستان PKK و پەرەسەندنی ئەو شەڕە بۆ نێو شاران، چەندین شارۆچکەی باکووری کوردستان بوونەتە مەیدانی شەڕ و پێکدادانی قورس لەنێوان هەردوولادا. یەکێک لەو شارۆچکانەی بووەتە مەیدانی شەڕ، شارۆچکەی گەڤەرە.
گەڤەر کە سەر بە شاری جۆلەمێرگە لە باکووری کوردستان، دەکەوێتە نزیک سێکوچکەی سنووریی باکوور، ڕۆژهەڵات و باشووری کوردستان. دەروازە سنوورییەکەی ناوی ئەسەندەرە، کە 40 کیلۆمەتر لە گەڤەر دوورە و لەسەر سنووری ڕۆژهەڵاتی کوردستانە و گرنگیی ستراتیژیی ئەو شارۆچکەیەی زیاتر کردووە. بڕیاریشە لە داهاتوویەکی نزیکدا لەسەر سنووری نێوان هەرێمی کوردستان و گەڤەر دەروازەیەکی دیکە بکرێتەوە، ئەمەش بایەخی گەڤەر زیاتر دەکات.
بەگوێرەی سەرژمێریی ساڵی 2014 ژمارەی دانیشتووانی گەڤەر 117 هەزار کەسە. ئابووریی ئەو شارۆچکەیە پشت بە بازرگانی و قاچاخچێتی سەر سنوورەکان و مەڕداری دەبەستێ.
والیی جۆلەمێرگ ڕۆژی 13 ی ئاداری 2016، قەدەخەی هاتوچۆی لە گەڤەر ڕاگەیاند. لەو ڕۆژەوە بۆ بەرەنگاربوونەوەی یەکەکانی پاراستنی سڤیل، ناسراو بە YPS، سوپا و هێزە ئەمنییەکانی تورکیا، بە بەشداریی 80 زریپۆش و 10 هەزار سەرباز دەستیان بە ئۆپەراسیۆنێک لە شارۆچکەکەدا کردووە. گەڕەکەکانی قشڵە، ئۆرمان، مەزارلک و جمهوریەت بوونەتە مەیدانی ئۆپەراسیۆنەکە.
عیرفان ساری، سەرۆکی ژووری بازرگانی و پیشەوەرانی گەڤەر و جۆلەمێرگ، بە (رووداو)ی گوت "وەک ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، بەر لە دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنەکە، هەوڵماندا بەر بەو شەڕە بگرین. لەگەڵ والی و یەپەسە دانیشتین، بەڵام بێسوود بوو".
کادیرێکی پێشووی ئاکپارتی کە بەهۆی هەڵوێستی حکومەت لەسەر ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی شارەکان دەستی لە کارکێشاوەتەوە، بەومەرجەی ناوەکەی پارێزراو بێ، بە (رووداو)ی گوت "PKK دەستپێشخەر بوو بۆ دەستپێکردنی شەڕ، بەڵام لە گەڤەر YPS ئامادە بوو شارۆچکەکە بەجێبهێڵن. پێش دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنەکە لەگەڵیان دانیشتین. ئەوان ڕازی بوون بچنە دەرەوە، بەڵام دیارە لەسەرەوە فەرمان بە سوپا کرابوو ئۆپەراسیۆن بکەن. بۆیە ڕێگەیان بە کشانەوەی YPS نەدا".
شارۆچکەی گەڤەر لە 10 گەڕەک پێکدێت. بەهۆی ئۆپەراسیۆنەکانەوە بەتایبەتی لە گەڕەکەکانی قشڵە، ئۆرمان، مەزالک و جمهوریەت، زیانێکی گەورە بە موڵک و ماڵی هاووڵاتیان کەوتووە. سەرەڕای ئەوەی ئۆپەراسیۆنەکان کۆتاییانپێهاتووە، بەڵام هێشتا والیی جۆلەمێرگ قەدەخەی هاتوچۆی هەڵنەگرتووە.
سەلما ئیرماک، ژنە پەرلەمانتاری هەدەپە و نوێنەری شاری جۆلەمێرگ لە پەرلەمانی تورکیا، بە (رووداو)ی گوت "ئۆپەراسیۆنەکە کۆتاییهاتووە. بەگوێرەی زانیارییەکان 5000 خانوو ڕووخاون. دەوڵەت بۆئەوەی لە شوێنە ستراتیژییەکانی ناو شارۆچکەکە مۆڵگەی ئەمنی دروست بکات، بەردەوامە لەسەر ڕووخاندنی خانووەکان، هەر بۆیەش والی قەدەخەی هاتوچۆ هەڵناگرێ”.
لەبارەی زیانە گیانییەکانیش ئەو ژنە پەرلەمانتارە دەڵێت "بەدەستی خۆم 77 تەرمم ڕادەستی دادپزیشکی ئەرزڕوم کردووە بۆ ناسینەوەی تەرمەکان، چونکە هەندێک لە تەرمەکان شێوێندراون و ناناسرێنەوە. خەڵکی مەدەنی تێدایە، بەڵام زۆرترینیان ئەندامی YPSن، لەوانەیە تاک تاکە گەریلای PKKشی تێدابێ".
سەبارەت بە قەرەبووکردنەوەی هاووڵاتیانی گەڤەر، ئیرماک دەڵێت "ئێستا دەوڵەت دەخوازێ ڕێوشوێنی خراپەکاری و تاوانەکانی بزر بکات، بۆیە دەخوازن فۆرمێک بە خەڵکی پڕ بکەنەوە کە تێیدا نووسراوە: خانووەکەم لە ئەنجامی کردەوەی تیرۆریستی PKK تەقیوەتەوە".
زۆربەی دانیشتووانی گەڤەر ئەو شارۆچکەیان بەجێهێشتووە، پێشبینی دەکرێت تەنیا 10 هەزار کەس لە شارۆچکەکە مابن. عیرفان ساری دەڵێت "دەنگۆی کوشتنی خەڵکی مەدەنی بریندار لە جەزیرە لەنێو ژێرزەمینی باڵەخانەکان ڕەنگدانەوەیەکی خراپی لەسەر خەڵکی گەڤەر دروستکرد. بەر لە دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆن، زۆربەی خەڵکەکە شارۆچکەکەیان بەجێهێشت". بە مەزەندەی عیرفان 80 هەزار کەس شارۆچکەکەیان جێهێشتووە.
عیرفان پشتڕاستیکردەوە کە بەشێکی زۆری شارەکە کاولکراوە و گوتی "لە سێ بەشی شارەکە بەشێکی زیانی زۆر گەورەی پێکەوتووە. بەشێکی دیکەش کەم زیانی پێگەیشتووە. ماڵی هاووڵاتیان تەقێندراوەتەوە. شوێنی مەڕداران سووتێندراون. دەوڵەت ئێستا خەریکە لە هەر گەڕەکێک مۆڵگەیەکی ئەمنی دروست دەکات. دوای تەواوبوونیان پێموایە قەدەخەی هاتوچۆ هەڵدەگرێت".
سەرەڕای ئەو بارودۆخە ناهەموارەی لە گەڤەر دروستبووە، بەڵام ڕووداوەکان وەکو جەزیرە، سوور، سلۆپی، نوسەیبین و شرناخ ڕەنگدانەوەیان لەسەر ڕای گشتی نەبووە. لەوانەشە هۆکاری ئەمە بۆ هەڵکەوتەی جوگرافیی گەڤەر بگەڕێتەوە.
سەرۆکی ژووری بازرگانیی گەڤەر و جۆلەمێرگ نکۆڵی لە لاپەڕگەیی گەڤەر ناکات، بەڵام پێیوایە ئابلووقەی سەر گەڤەر بەشێوەیەک تووند بوو کە زۆر زەحمەت بوو ڕووداوەکان دزە بکەن: "ئابلووقەیەکی زۆر قورس لەسەر گەڤەر هەیە. بۆئەوەی ڕووداوەکانی نێو ئەو شارۆچکەیە دزە نەکەنە دەرەوە، هەموو ڕێگەکانیان گرتووە. چوون و هاتنەدەرەوە تەنیا بە ڕاسپاردەی فەرمانداری گشتی دەبێت".
هەرچەندە شارەوانییەکانی HDP لە ناوچەکانی وان، سەرهەد و جۆلەمێرگ ئامادەکارییان بۆ قۆناغی دوای هەڵگرتنی قەدەخەی هاتوچۆ لەو شارۆچکەیە کردووە، بەڵام نازانرێت کەی ڕێگە بە خەڵکەکە دەدرێت بگەڕێنەوە. هەروەها چۆن دەوڵەت قەرەبوویان دەکاتەوە؟
محێدین فورات، سەرۆکی ئاکپارتی لە جۆلەمێرگ، بە (رووداو)ی گوت "پێموایە دوای ناخۆشییەکانی ئەمدواییە، دواڕۆژێکی خۆش چاوەڕێی گەڤەرییەکان دەکات. وەزارەت و دەزگاکانی دەوڵەت کە پەیوەندیدارن بە ئاوەدانکردنەوەی گەڤەر، نەخشە و پلانی پێویستیان داناوە. لەدوای هەڵگرتنی قەدەخەی هاتوچۆ دەست بە قۆناغی دوای ئۆپەراسیۆنەکان دەکرێت".
- 11-05-2016