حکوومەتی عیراقی فیدرال ساڵانە بەبێ بەشداریپێکردن و ڕاوێژکردن لەگەڵ حکوومەتی هەرێمی کوردستان و دامەزراوەکانی، پڕۆژە یاسای بودجەی فیدرالی ئامادە دەکات و لە ئەنجومەنی وەزیران پەسەندی دەکات، دواتر ڕەوانەی پەرلەمانی فیدرالی دەکرێت، ئەمەش پێچەوانەی بنەماکانی فیدرالی، بەتایبەتیش هەردوو بنەمای بەشداری لە دەسەڵات و داهات بۆ بەرژەوەندیی تەواوی گەلانی عیراق هەروەک بە ڕوون و ئاشکرا لە ماددەکانی دەستووری عیراقی فیدرالدا چەسپێنراوە.
لە کاتێکدا حکوومەتی هەرێمی کوردستان ڕۆڵ و چالاکی و ماندووبوون و خەمخۆریی فراکسیۆنە کوردستانییەکان لە پەرلەمانی عیراق بەرز دەنرخێنێت بە ئاراستەی پاراستنی بەرژەوەندییە باڵاکانی هەرێم و چاککردنی بار و گوزەرانی خەڵک و فشارکردن لە حکوومەتی فیدرالی بۆ هەرچی زووتر خەرجکردنی شایستە دارایییە یاساییەکانی هەرێمی کوردستان، بەتایبەتیش شایستەی داراییی مووچەخۆران کە مافێکی دەستووری و یاساییی هەرێمی کوردستانە، بەڵام هەر هەوڵ و پڕۆژەیەک لەمڕووەوە پێویستی بە لێکۆڵینەوە و دیراسەی وردی شارەزایان هەیە لەسەر بنەمای داتا و ژمارە و سوودوەرگرتن لە ئەزموونی پێشووی دانوستان و گفتوگۆ و ڕێکەوتنامەکانی نێوان هەولێر و بەغدا، بەراوردکردنێکی زاستییانە بە ژمارە لەنێوان بژاردەکان، بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کرداری جێبەجێ بکرێت، چونکە ناکرێت هەرێمی کوردستان بخرێتە ژێر باری پابەندبوونێکی یاسایییەوە و لە کۆتاییدا لە بری قازانج بە زیانی خەڵکی هەرێم بشکێتەوە، بەتایبەتیش دەبێت پەرلەمانتارەکان زانیاریی ڕاست و دروستیان لەبەردەست بێت سەبارەت بە ژمارەی مووچەخۆران لە هەرێمی کوردستان و بڕی بودجەی پێویست بۆ دابینکردنی تەواوی ئەو مووچانە و بەراوردکردنی لەگەڵ خشتەکانی هاوپێچی پڕۆژەیاسای بودجەی فیدرال.
لەبەر ڕۆشناییی ئەم لێکدانانەوەش، ئەوەی لە بڕگەی ئەلیفی پڕۆژەی هەموارکردنەکەدا هاتووە کە بە داخەوە لە سەر لاپەڕەکانی سۆشیال میدیا بینرا، بەبێ ئەوەی لە ڕێگای کەناڵە فەرمییەکانی حکوومەتی هەرێمەوە ئاراستەمان بکرێت، نەک ناتوانێت مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دابین بکات، بەڵکو لە بەرامبەر 300 هەزار بەرمیل نەوتی تێکڕای ڕۆژانە، هەرێم مانگانە تەنها بڕی 317 ملیار دیناری بۆ دیاری کراوە، لە کاتێکدا بڕی بودجەی پێویست بۆ دابینکردنی تەواوی شایستەی داراییی یەک مانگی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان کە ژمارەیان نزیکەی 1 ملیۆن و 400 هەزار مووچەخۆره، نزیکەی 880 ملیار دینارە لە مانگێکدا، لەناو ئەم ژمارەیەش کۆی کارمەندانی هەرێم نزیکەی 730 هەزار کارمەندە و بۆ هەر مانگێک پێویستییان به بڕی 685 ملیار دینار هەیه، ئەمە جگە لە مووچە و بەخشینەکانی خانەنشینان و کەسوکاری سەربەرزی شەهیدان و خاوەن پێداویستییە تایبەتەکان و قوتابیان و سوودمەندانی دیکەی چاودێریی کۆمەڵایەتی کە بە هیچ شێوەیەک لە پڕۆژەی هەموارکردنەکەدا ئاماژەی پێنەدراوە.
بۆ ئەو مەبەستە و لەپێناو گەرەنتیکردنی دابینکردنی تەواوی شایستە داراییەکانی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، حکوومەتی هەرێمی کوردستان ئامادەییی تەواوی خۆی دەردەبڕێت بۆ دانوستان و گفتوگۆی بەرهەمدار لەگەڵ حکوومەتی فیدرالی، ئەوەش دووپات دەکەینەوە کە لە بەرامبەر دابینکردنی تەواوی شایستە داراییەکانی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، حکوومەتی هەرێم ئامادەی ڕێککەوتنە لەگەڵ حکوومەتی فیدرال، بە پێچەوانەوە سەپاندنی هەر پابەندبوونێکی یەکلایەنە بەبێ هەبوونی ڕێککەوتنی هاوبەش، هەرێمی کوردستان ناچار بە جێبەجێکردنی ناکات.
لێرەشەوە بەڕێزان ئەندامانی فراکسیۆنە کوردستانییەکان لە پەرلەمانی عیراق بانگهێشت دەکەین بۆ هەولێر بەمەبەستی خستنەڕووی تەواوی زانیارییەکان کە لە لایەن شارەزایانی دارایییەوە لە ئەنجومەنی وەزیران بە وردی بەراورد کراون و هەڵبژاردنی باشترین بژاردە کە لە بەرژەوەندیی خەڵکی کوردستاندا بێت لەسەر بنەمای ژمارە و داتاکان، بەتایبەتیش چینی کەمدەرامەتی مووچەخۆران کە بە هۆی بڕینی بەشە بودجەی هەرێمەوە لەلایەن حکوومەتی فیدرالی عیراقەوە زیانی زۆریان بەرکەوتووە.
سەرۆکایەتیی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان
02-12-2016