دواڕۆژ، #عیسا عەبدولقەهار#
=KTML_Bold=رۆژنامەنووسانی کوردستان جگە لەوەی لە کۆمەڵێک ماف و ئیمیتاز بێبەشکراون، هاوکات لەلایەن دەزگا ئەمنییەکانی هەرێمی کوردستانەوە ڕوبەڕووی کۆمەڵێک پێشێلکاری نوێ دەکرێنەوە.=KTML_End=
بەپێی ئامارەکانی سەنتەری میترۆ بۆ داکۆکی لە مافی ڕۆژنامەنووسان، لە ساڵی 2017 زۆرترین پێشێلکاری بەرامبەر ڕۆژنامەنووسان کراوه و لە سێ مانگی سەرەتای ئەمساڵیش زیاتر لە 125 پێشێلکاری کۆن و نوێ لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستان بەرامبەر ڕۆژنامەنووسان و میدیاکاران کراوە.
$ئەو پێشێلکارییە نوێیانەی ڕوبەڕووی ڕۆژنامەنووسان دەبێتەوە$
نیاز عەبدوڵا، یەکێک لە ڕۆژنامەنووسەکانی هەولێر بە دواڕۆژی وت ئه و کۆمەڵە پێشێلکارییەی کە ساڵانی ڕابردوو بەرامبەر ڕۆژنامەنووسان دەکرا،لەوانە دەستگیرکردن، هەڕەشەکردنی ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ، جێنودان، دەستبەسەرداگرتنی کەلوپەلە ڕۆژنامەوانییەکان تائێستا بەردەوامە،، بەڵام لەئێستادا دامودەزگا ئەمنییەکان بەشێوەیەکی مەترسیدار پێشێلکاری بەرامبەر ڕۆژنامەنووسانی ئافرەت دەکەن.
وتیشی لەماوە ڕابردوو هەڕەشەی دەرکردن لە کوردستان یاخود دەکردنی ڕۆژنامەنووسان بۆ ئەودیوی دێگەڵە لە ڕۆژنامەنووسان کراوە، هەروەها هەڕەشەی دەستدرێژی سێکسی لە ڕۆژنامەنووسانی ئافرەت دەکرێت، ئەمە جگە لەوەی دەزگا ئەمنییەکان لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان وێنەی ساختەی ڕۆژنامەنووسان بڵاودەکەنەوە بەمەش دەیانەوێت ناوبانگی ڕۆژنامەنووسان لەکەدار بکەن.
ئه و ڕۆژنامەنووسەی هەولێر، ئاماژەی بەوەشکرد کە بەرپرسانی حکومەت و دەزگا ئەمنییەکان بۆئەوەی نەتوانرێت سکاڵا لەدژیان تۆماربکرێت، لەڕێگەی کەسانی تر هەڕەشەکانیان لە ڕۆژنامەنووسان یاخود لە کەسوکارەکیان دەکەن و چەندین بەڵگەی حاشاهەڵنەگریش لای ڕۆژنامەنووسان هەیە.
هاوکات ڕێبوار کاکەیی، بەڕێوەبەری نوسینگەی هەولێری ئێن ئاڕتی لەبارەی پێشلکارییەکان بە دواڕۆژی وت لەهەولێر ڕێگری لەکاری ڕۆژنامەنووسان دەکرێت ئەمەش لەڕێگەی دەستەبەسەرداگرتنی کەلوپەلی ڕۆژنامەوانی و ڕێگەنەدان بە وێنەگرتن و تۆمارکردنی خۆپیشاندان و ناڕەزاییەتییەکان و دواتریش زۆربەی کەلوپەلەکان بۆ ڕۆژنامەنووسان ناگەڕێندرێتەوە.
لەبارەی شێوازی ئه و پێشێلکاریە نوێیانە، دیاری محەمەد ڕێکخەری سەنتەری میترۆ بە دواڕۆژی وت یەکێک لە مەترسیدارترین پێشێلکارییەکان، ئەوەیە بەڵێننامە بە ڕۆژنامەنووسان پڕکراوەتەوە کە جارێکی تر کاری ڕۆژنامەنووسی نەکەنەوە، ئەمەش بەلای ئێمە نوێترین و خراپترین جۆری پێشێلکارییە بەرامبەر ڕۆژنامەنووسان، ئەمە جگە لەوەی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بەشێوەیەکی ڕێکخراو سوکایەتی بە ڕۆژنامەنووسان دەکرێت.
$کەیسی تیرۆ و کوشتنی زیاتر لە 6 ڕۆژنامەنووس لە هەرێم یەکلایی نەکراتەوە$
لەماوەی هەشت ساڵی ڕابردوو لە هەرێمی کوردستان و ناوچە کێشە لەسەرەکان، زیاتر لە 6 ڕۆژنامەنووس و میدیاکار تیرۆرکراون و کوژراون، بەڵام تائێستا کەیسەکان یەکلایی نەکراتەوە.
دیاری محەمەد، ڕێکخەری سەنتەری میترۆ بۆ داکۆکی لە مافی ڕۆژنامەنووسان، دەڵێت بەداخەوە جگە لە هەڵەبجە، لەسەرجەم ناوچەکانی کوردستان بە کەرکووکیشەوە، ڕۆژنامەنووسان تیرۆرکراون یاخواد کوژراون بەبێ ئەوەی کەیسەکانیان یەکلایی کرابێتەوە، تەنیا لە کەیسی کاوە گەرمیانی ڕۆژنامەنووس کەسێک وەکو بکەر دەستگیرکراو بەبێ ئەوەی ئەنجامدەرانی پشتی تاوانەکە ئاشکرابکرێن، بەڵام ئه و کەیسانە لەلای ئێمە بەزیندووی دەمێننەوە.
$ئەنجومەنی وەزیران یاسای مافی بەدەستێهانی زانیاری جێبەجێ ناکات$
هەرچەندە لە ساڵی 2013ه-وە یاسای مافی بەدەستهێنانی زانیاری لە پەرلەمانی کوردستان دەرکراوە، بەڵام تائێستا یاساکە کاری پێنەکرانەوە.
محەمەد گۆمەشینی، وتەبێژی دەستەی مافی مرۆڤی هەرێمی کوردستان بە دواڕۆژی ڕاگەیاند ئه و یاسایە قۆناغی زۆری بڕیووه و بە شایەتی پسپۆڕانی بیانی کە سەردانیان کردووین یاساکە یەکێکە لە یاسا زۆرباشەکان لەسەر ئاستی وڵاتانی ناوچەکە، بەڵام لەلایەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە ڕێنمایی بۆ دەرنەکراوە تاکو جێبەجێبکرێت.
لەبارەی هۆکاری جێبەجێنەکردنی یاساکە، محەمەد گۆمەشینی وتی ئێمە هۆکاری جێبەجێنەکردنی یاساکە نازانین، بەڵام بەلای ئێمە ڕەنگە یەکێک لە هۆکارەکان ئەوەبێت کە بۆ جێبەجێکردنی یاساکە، پێویستە لەهەموو وەزارەت و فەرمانگەیەک فەرمانبەر دابنرێت بۆئەوەی وەڵامی ڕۆژنامەنوووسان بدرێتەوە، ئەمەش پێویسی بە ڕاهێنانی فەرمانبەر و پاره و کەلوپەلی پێویست هەیە، بۆیە لەبەرئەوەی ئەوە نەکراوە یاساکە جێبەجێناکرێت.
$رۆژنامەنووسان لە کۆمەڵێک ماف و ئیمیتازات بێبەشدەکرێن$
لە هەرێمی کوردستان ڕۆژنامەنووسان هاوشێوەی چین و توێژەکانی تر کۆمەڵێک ماف و ئیمیتازات دەیانگرێتەوە، بەڵام ئه و ئیمیتازاتانە یان جێبەجێناکرێت یاخود بەشێکی زۆر کەمی لێ جێبەجێدەکرێت.
لەوبارەیەوە هەندرێن ئەحمەد، سکرتێری سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستان ڕونیکردەوە خانەنشینی ڕۆژنامەنووسان و گواستنەوەی خزمەتی ڕۆژنامەنووسان کێشەی دروستکردووە، بۆنموونە هەرچەندە تائێستا ڕۆژنامەنووسان ئەگەر بگەنە تەمەنی یاسایی یاخود کۆچ بکەن دەتوانن خانەنشین بکرێن، بەڵام کێشەکە ئەوەیە ئه و پارەی پێ خانەنشیندەکرێن زۆر کەمه و لە زیاتر لە 700 هەزار دینارەوە بۆ 108 هەزار دینار کەمکراوەتەوە، بۆیە تائێستا تەنیا 13 ڕۆژنامەنووس خانەنشینکراون، ئەمە جگە لەوەی لە دوای 2015ه-وە سندوقی خانەنشینی هیچ بڕە پارەیەکی تێدانییە.
دەشڵێت لە قۆناغی یەکەمی دەرچوونی یاسای ڕۆژنامەنووسان، ماوەی خزمەتی ڕۆژنامەنووسی دەتوانرا بگوازرێتەوه و کێشەی نەبوو، بەڵام دوای ساڵێک ئه و کارە وەستاوه و حکومەت ڕێنمایەکی دەرکرد کە تیادا ئاماژە بەوەشکراوە کە خزمەتی ڕۆژنامەنووسی تەنیا بۆ کاتی خانەننشینی بەکاردێت ئەوەش پێچەوانەی یاساکەیه و ئێمە کێشەمان لەگەڵ ئه و ڕێنماییە هەیە.
بەبڕاوی بەرپرسانی سەندیکای ڕۆژنامەنووسان، ئەنجامنەدانی گرێبەست لەگەڵ ڕۆژنامەنووسان لەلایەن دەزگاکانی ڕاگەیاند و دەکردنی ڕۆژنامەنووسان و پێنەدانی مافی خۆیان دوای دەستەبەرداربوونیان لە کارکردنیان لەلایەن دەزگاکانەوە، هەروەها پێنەدانی زەوی بە ڕۆژنامەنووسان و هەندێک پێشنەی لەلایەن حکومەت چەند جۆرێکی تری پێشێلکاری و بێبەشکردنی ڕۆژنامەنووسانە لە ئییمیتازەکان.
$زیاتر لە 750 ڕۆژنامە و گۆڤار وەستاون$
بەهۆی قەیرانی دارایی هەرێمی کوردستان، دوای ساڵی 2014 تائێستا زیاتر لە 750 ڕۆژنامە و گۆڤار و بڵاوکراوەی تر لە کوردستان وەستاون.
هەندرێن ئەحمەد وتی پێش قەیرانی دارایی هەرێم زیاتر لە 800 ڕۆژنامە و گۆڤار و بڵاوکراوی هەفتانە و وەرزی لە کوردستان دەردەچوون، بەڵام ئێستا 50 بڵاوکراوە لەسەرجەم هەرێمی کوردستان دەردەچێت ئەمەش وایکردووه و کە هەندێک ڕۆژنامەنووس کارەکانیان لەدەستبدەن.[1]
#23-04-2018#