بەرزیی نرخی پارچەی یەدەگی ئۆرجیناڵی ئۆتۆمبێل، بازاڕی هاوردەکردنی سیکرابی ئۆتۆمبێلی لە هەرێمی کوردستان گەرم کردووە، ساڵانە بازرگانان بە هەزاران ئۆتۆمبێلی گەورە و بچووکی سیکراب بەنرخی هەرزان هاوردە دەکەن، پارچە پارچەی دەکەن و دەیفرۆشنەوە.
لە زۆربەی وڵاتانی پێشکەوتوو کاتێک ئۆتۆمبێلێک بەهۆی پێکدادان یان هەر هۆکارێکی دیکە پەکی دەکەوێت، کۆمپانیاکانی دڵنیایی ئۆتۆمبێل بۆ پاراستنی گیانی هاووڵاتیان و پاکڕاگرتنی ژینگە، ڕێگە نادەن ئەو ئۆتۆمبێلانە جارێکی دیکە بهێنرێنەوە سەر شەقامەکان، بۆیە زۆرجار وەک سیکراب بەبازرگانی ئەو وڵاتانەی دەفرۆشن کە کارگەی دروستکردنی پارچەی یەدەگی ئۆتۆمبێلیان نییە.
ئەحمەد سەید فازڵ، خاوەنی کۆمپانیایەکی بازرگانیی گشتی و هاوردەکردنی سیکرابی ئۆتۆمبێل، دەڵێت: بەهۆی خراپیی کواڵیتی پارچەی یەدەگی بازرگانی و بەرزیی نرخی پارچەی یەدەگی ئۆرجیناڵی نوێ، لە کوردستان و عێراق و ئێران خواستێکی زۆر لەسەر پارچەی یەدەگی ئۆرجیناڵی بەکارهاتوو هەیە، بۆیە ساڵانە نزیکەی 40 هەزار ئۆتۆمبێلی بچووک بۆ سیکراب هاوردەی هەرێمی کوردستان دەکرێ.
ئەحمەد سەید فازل، ساڵانە نزیکەی 1000 ئۆتۆمبێلی سیکراب لە کۆریا و ئەڵمانیا و ئیماراتەوە هاوردە دەکات و پارچەکانی بەتاک و بەکۆ دەفرۆشێتەوە. ئەحمەد دەڵێت: سیکرابی ئۆتۆمبێلی کیا و هیۆندای لە کۆریا، تویۆتا لە ئیمارات، مارسیدس و بی ئێم دەبلیوش لە ئەڵمانیا هاوردە دەکەین. بەڵام زۆرترین خواست لەسەر سیکرابی ئۆتۆمبێلی کۆری هەیە، چونکە خەڵک زۆرتر ئۆتۆمبێلی ئەو وڵاتە بەکاردێنن.
بەپێی ڕێنماییەکانی بەڕێوەبەرایەتی گشتی هاتوچۆی هەرێمی کوردستان، گومرگەکان ڕێگەی بەهاوردەکردنی هەموو جۆرە ئۆتۆمبێلێکی سیکراب دەدەن، بەمەرجێک ئۆتۆمبێلەکان بەشێوەی بڕاوە هاوردە بکرێن.
ئەحمەد سەید فازڵ، دەڵێت :هەموو جۆرە ئۆتۆمبێلێکی سیکراب ڕێگە بەهاوردەکردنی دەدرێت بەمەرجێک ئۆتۆمبێلەکە بەشی دواوەی لەگەڵ نەبێت و بەشێوەی بڕاوە هاوردە کرابێت، لەپارچەکانیش تەنیا ڕێگە بەهاوردەکردنی تایە و بەردی گزۆرز و ڕۆت و ڤۆڵت نادرێ.
بەگوتەی ئەم بازرگانە قەیرانی دارایی، کاریگەری لەسەر هاوردەکردنی ئۆتۆمبێلی سیکرابیش هەبووە. ئێستا بە بەراورد بەپێشتر بەرێژەی 35% کەمتر ئۆتۆمبێلی سیکراب هاوردە دەکرێت، بەڵام وەک ئەو دەڵێت :هەرزانی نرخی پارچەی یەدەگی سیکراب و خراپی کوالێتی بەنزین و ڕۆن و زۆری ڕووداوەکانی هاتوچۆ، وایکردووە فرۆشی پارچەی یەدەگی سیکراب بەردەوام بێت، بۆیە بە پلەیەک و دوو مەکینە و گێر و دەفرۆشێ، دواتریش پارچەی یەدەگەکانی دیکە بەگشتی و دوای ئەوانیش دەرگا و سندوق و بۆنیت خواستیان لەسەرە.
ئەو ئۆتۆمبێلانەی بازرگانان بەشێوەی سیکراب هاوردەیان دەکەن، بەگوێرەی جۆر و مۆدێل و پاکی، نرخیان لە 1500 دۆلارەوە دەست پێدەکات تاوەکو 15 هەزار دۆلار.
ئەحمەد سەید فازل، دەڵێت :بۆ دەستکەوتنی پارچەی یەدەگی ئۆرجیناڵی سیکراب هەموو جۆرە مۆدێلێک دەهێنین، تەنانەت مۆدێلی 2018 بەشێوەی سیکراب هێنراوە، بەڵام نرخی ئەم ئۆتۆمبێلانە بەرزە زیاتریش بەهۆی پێکدان بە سیکراب دەفرۆشێن.
جگە لە پارچەی یەدەگی ئۆتۆمبێلی بچووکی سیکراب، خواستێکی زۆریش لەسەر پارچەی یەدەگی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر و ئامێری پیشەسازی هەیە، بازرگانان ساڵانە بە هەزاران بارهەڵگر بەشێوەی سیکراب هاوردە هەرێمی کوردستان دەکەن.
فەرهاد محەممەد، خاوەنی پێشەنگا و کۆمپانیا فەرهاد یوکەی، ماوەی 12 ساڵە پێشەنگای بۆ فرۆشتنی کەلوپەلی یەدەگی سیکرابی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگری هەیە، ساڵانە 200 تاوەکو 250 ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر لە بەریتانیاوە بەشێوەی سیکراب هاوردە دەکات. ئەو دەڵێت :بەهۆی ئەو خواستەی زۆرەی لەسەر پارچەی یەدەگی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر لە عێراق و هەرێمی کوردستان هەیە، ساڵانە زیاتر لە 10 هەزار ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر بەشێوەی سیکراب هاوردەی هەرێمی کوردستان دەکرێ، نزیکەی 20% لەهەرێمی کوردستان ساغ دەکرێتەوە و ئەوانیش دیکەش بەشێوەی کۆ و تاک هەناردەی شارەکانی عێراق دەکرێت.
بەگوتەی فەرهاد محەممەد، ئێستا #هەولێر# وەکو سەنتەرێکی بازرگانی لێهاتووە بۆ ساخکردنەوەی پارچەی یەدەگی ئۆتۆمبێلی بار هەڵگر و دەڵێت جگە لەشارەکانی عێراق زۆر جار پارچەی یەدەگ لە هەولێرەوە بۆ سووریا و ئێران و تورکیاش دەچێت.
ئەو ئۆتۆمبێلە بارهەڵگرانەی فەرهاد و بازرگانانی دیکە بەشێوەی سیکراب هاوردەیان دەکەن بەشێوەیەکی گشتی نرخیان لەنێوان 4 هەزار تاوەکو 25 هەزار دۆلار دایە، زۆربەشیان مۆدێلیان 2003 بەسەرەوەن.
فەرهاد محەممەد، دەڵێت لەزۆربەی وڵاتانی ئەوروپی کاتێک بارهەڵگرێک تووشی پێکدانان یان وەرگەران دەبێت یان دەگات بەو ڕێژەیەی بۆ ڕۆیشتنی مەکینەکەی دیاریکراوە، کۆمپانیاکانی دڵنیایی ڕێگەی پێ نادەن کار بکات و یان لەکارگەکان دەیتوێننەوە یان بەشێوەی سیکراب دەیفرۆشن.
ئەو هۆکارەی وایکردووە پارچەی یەدەگی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر لەعێراق و کوردستان خواستی زۆری لەسەر بێت، بە گوتەی فەرهاد محەممەد خراپی کوالێتی پارچەی یەدەگی نوێ و کەمی و بەرزی نرخی پارچە یەدەگی ئۆرجیناڵە. فەرهاد محەممەد دەڵێت زۆرترین فرۆشمان لەلای ئێمە مەکینە و گێڕە، دوای ئەوانیش پلێتە.
فەرهاد محەممەد دەڵێت ساڵانە نزیکەی 100 – 150 ملیۆن دۆلار بۆ هاوردەکردنی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگری سیکراب دەچێتە دەرەوە، بەڵام دواتر زیاتر لە 80%ی پارچەکانی ئۆتۆمبێلە سیکرابەکە بە پارەیەکی زیاتر بە بازرگانانی عێراق دەفرۆشنەوە. بۆیە ئەم بازرگانییە سوودێکی باشی بۆ کوردستان هەیە.
بازرگانان دەڵێن هاووڵاتیان زۆرتر لە پارچەی یەدەگی سیکراب دڵنیان، نەوەکو پارچەی ئۆرجیناڵ کە زۆرجار پارچەی تەقلیدە و بە ئۆرجیناڵ بە هاووڵاتیان دەفرۆشرێ.
سامی عەبدوڵڵا، خاوەنی پێشەنگای سامی، پارچەی یەدەگی تازە و بەکارهاتووی BMW دەفرۆشێ. دەڵێ ئەوەی وایکردووە ساڵ بە ساڵ خواست لەسەر پارچەی سیکراب زیاد بێت ئەوەیە کە کوالێتی پارچە یەدەگەکانی بازرگانان هاوردەی دەکەن نزمە و پارچەی یەدەگی ئۆرجینالیش کەمە و نرخی بەرزە، بۆیە خەڵک لەنێوان پارچەی یەدەگی کوالێتی نزم و گرانی نرخی پارچەی یەدەگی ئۆرجینال، پارچەی یەدەگی سیکراب هەڵدەبژێریت کە کوالێتییەکەی بەرزەو و نرخیشی گونجاوە. بۆ نمونە فیول پەمپێکی بی ئێمی نوێ بە 450 دۆلارە، هەمان فیول پەمپ، ئۆرجینالەکەی لە سیکراب بە 200 دۆلارە.[1]
#25-07-2018#