هەورامان، هەمیشە خاوەن کلتور و ناسنامەی خۆی بووە، لە ئێستاشدا بووە بە یەکێک لە پڕ سەردانیکەرترین شوێنە گەشتیارییەکانی باشوری کوردستان، لە هەوراماندا کۆمەڵێک دوکان دانراوە بۆ فرۆشتنی کاڵاکان، بەڵام هاوردەکردنی کاڵای تورکی، ئێرانی و چینی، گەشەتیارانی نیگەران کردووە و بە مەترسی لە کارە دەستییەکانی خەڵکی هەورامانی دەزانن.
هەورامان یەکێکە لە ناوچە ڕەسەنە کلتورییەکانی کوردستان، له ئێستادا لەژێر مەترسی لە دەستدانی کلتورەکەیدایه، بە تایبەت ئەو بەشەی دەکەوێتە باشوری کوردستان و سنووری پارێزگای #هەڵەبجە#وە، هۆکاریی ئەوەش کەمبوونەوەی کاڵا و کارە دەستییەکانی خەڵکی ناوچەکەییە، لەوبارەیەوە گەشتیاران، خاوەن دوکان و بەرپرسانی گەشتیاریی بۆ ڕۆژنیوز دەدوێن و گرنگیی هەبوونی کارە دەستییەکان و مەترسییەکانی کەمبوونەوەی دەخەنەڕوو.
سنوور حامید، یەکێکە لەو گەشتیارانەی کە سەردانی دوکانە گەشتیارییەکانی ناوچەی هەورامانی کردووەو دەڵێت، کە هەڵکەوتەی شوێنی هەورامان و بەناوبانگیی خەڵکی ناوچەکە بە سەرقاڵبوونیان بە پیشە و کاری دەستی وایکردووە کە ڕۆژانە گەشتیارێکی زۆر سەردانی بکات، هەروەها هەبوونی ژمارەیەکی زۆری دووکانی کلتوریش بە هۆکارێکی دیکەی ڕاکێشانی گەشتیاران دەزانێت.
لەسەر جۆری کاڵاکان سنوور وتی: جێگەی نیگەرانی ئێمەیە بە بەراورد بە چەند ساڵی ڕابردوو، ئێستا زیاتر ئەو کاڵاو شمەکانە دەبینریت کە دروستکراوی دەستی هەورامییەکان نییە و لە وڵاتانی ئێران و تورکیا و چین-ەوە هاوردەی دووکانە کلتورییەکانی ئەم سنورە کراوە و دەفرۆشرێنەوە بە گەشتیاران، بە جۆرێکیش دروستکراون کە گوایە ئەمە ئیشی دەستی هەورامییەکانە، بۆیە ئەمەش سەری لە گەشتیاران تێکداوە.
تانیا عەبدولقادر گەشتیارێکی دیکەی هەورامان بوو، لەسەر کاری دەستی دواو و تی: لە هەموو دنیادا گرنگییەکی زۆر دەدرێت بە کاری دەستی، چ لە ڕووی کلتورییەوە یاخود لە ڕووی بەدەستهێنانی داهاتەوە بێت، ناوچەی هەورامانیش لە مێژەوە بەوە ناسراوە کە خەڵکەکەی خاوەن کار و پیشەی خۆیانن، بەڵام ئێستا کەمتر کارە دەستییەکانیان دەبینرێت بەهۆی هاوردەکردنی کاڵا و شمەکە بیانییەکانەوە.
تانیا داوایەک ئاراستەی لایەنە پەیوەندیدارەکان دەکات و دەڵێت: ئەرکی حکومەتی هەرێم و لایەنە پەیوەندیدارەکانە کە بۆ ئەوەی بە یەکجاری کلتوری هەورامییەکان و کار و پیشە دەستییەکانییان لەناو نەچێت، دەبێت یان ڕێگری لە هاوردەکردنی کاڵا و شمەکی بیانی بکەن، یاخود دەبێت بەلایەنی کەمەوە باج بخرێتە سەر ئەو کاڵایانەی هاوردەی ناوچەکە دەکرێن.
بێساران حەمە ڕەحیم، کە دوکاندارێکی ناوچەکەیە، هەبوونی دوکانەکانانی بە هۆکاری زیاتر ڕاکێشانی گەشتیاران زانی و دەربارەی جۆری کاڵاکانیشیان وتی: ئێستا بەهۆی ئەوەی خەڵکی هەورامان کەمتر سەرقاڵی کارە دەستییەکان و دروستکردنی کاڵا و شمەکن، بووە بە هۆکار بۆ ئەوەی زیاتر کاڵاو شمەکی دەرەکی لە شێوەی کاڵای هەورامی هاوردە بکەین.
بێساران پێی وابوو، کە ئەگەر هاوڵاتیانی هەورامان جارێکی دیکە بگەڕێنەوە بۆ کارە دەستییەکان و دەستبکەنەوە بە دروستکردنی کاڵای خۆماڵی، ئەوانیش ناچار نابن لە دەرەوە هاوردەیان بکەین و دەشڵێت: بێگومان ئەو شمەک و کاڵایانەی کە لە ناوخۆ دروستدەکرێن لە ڕووی کوالیتی و پێکهاتەوە زۆر باشترن لە کاڵا و شمەکی هاوردەکراوی وڵاتان.
هەروەها سامان کەریم، بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری هەڵەبجە، کە ناوچەی هەورامان دەکەوێتە سنووری بەڕێوەبەرایەتییەکەی ئەوانەوە، باس لەوە دەکات، کە دوکانە کلتورییەکانی هەورامان لە ماستەر پلانی گەشتیاریدا تۆمار کراون.
بۆ زیندووهێشتنەوەی کارە دەستییەکانی سنوورەکە، سامان کەریم وتی: ئێمە لە کۆنفرانسی ساڵانەی خۆماندا بڕیارمانداوە بە کردنەوەی بەڕێوەبەرایەتییەکی تایبەت بە کارە دەستییەکان، ئەوەش بە مەبەستی بە زیندوو هێشتنەوەی کارە دەستییەکان و ڕێگریکردن لە مەترسی لەناوچوونیان.
ناوبراو وتی، کە هیچ ئامارێکیان دەربارەی ڕێژەی کاڵا هاوردەکان بۆ سنوورەکە نییە، بەڵام نایشارینەوە کە زیاتر لە 70٪ی ئەو کاڵایانەی لەو دوکانانەدا هەیە بەرهەمی دەرەکین.
سامان کەریم ئەوەشی وت، کە بازاڕی ئازاد هەیە دوکانداران ئازادن چ جۆرە کاڵا و شمەکێک هاوردە دەکەن، وتیشی بەڵام ئازاد نین لەوەی کە ئەو کاڵا و شمەکانەی هاوردەیان کردوون بە ناوی شمەک و کاری دەستی هەورامانەوە بیفرۆشتنەوە.[1]
#22-09-2018#