کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
دەربارەی کوردیپێدیا
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 گەڕان
 تۆمارکردنی بابەت
 ئامرازەکان
 زمانەکان
 هەژماری من
 گەڕان بەدوای
 ڕووخسار
  دۆخی تاریک
 ڕێکخستنە پێشوەختەکان
 گەڕان
 تۆمارکردنی بابەت
 ئامرازەکان
 زمانەکان
 هەژماری من
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
پەرتووکخانە
 
تۆمارکردنی بابەت
   گەڕانی ورد
پەیوەندی
کوردیی ناوەند
Kurmancî
کرمانجی
هەورامی
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
עברית

 زۆرتر...
 زۆرتر...
 
 دۆخی تاریک
 سلاید باڕ
 قەبارەی فۆنت


 ڕێکخستنە پێشوەختەکان
دەربارەی کوردیپێدیا
بابەت بەهەڵکەوت
ڕێساکانی بەکارهێنان
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
بیروڕاکانتان
دڵخوازەکان
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
یارمەتی
 زۆرتر
 ناونامە بۆ منداڵانی کورد
 گەڕان بە کرتە
ئامار
بابەت
  584,185
وێنە
  123,647
پەرتووک PDF
  22,057
فایلی پەیوەندیدار
  125,231
ڤیدیۆ
  2,185
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
316,033
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
95,430
هەورامی - Kurdish Hawrami 
67,670
عربي - Arabic 
43,726
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
26,505
فارسی - Farsi 
15,617
English - English 
8,507
Türkçe - Turkish 
3,819
Deutsch - German 
2,026
لوڕی - Kurdish Luri 
1,785
Pусский - Russian 
1,145
Français - French 
359
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
92
Svenska - Swedish 
79
Español - Spanish 
61
Italiano - Italian 
61
Polski - Polish 
60
Հայերեն - Armenian 
57
لەکی - Kurdish Laki 
39
Azərbaycanca - Azerbaijani 
35
日本人 - Japanese 
24
Norsk - Norwegian 
22
中国的 - Chinese 
21
עברית - Hebrew 
20
Ελληνική - Greek 
19
Fins - Finnish 
14
Português - Portuguese 
14
Catalana - Catalana 
14
Esperanto - Esperanto 
10
Ozbek - Uzbek 
9
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Srpski - Serbian 
6
ქართველი - Georgian 
6
Čeština - Czech 
5
Lietuvių - Lithuanian 
5
Hrvatski - Croatian 
5
балгарская - Bulgarian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
हिन्दी - Hindi 
2
Cebuano - Cebuano 
1
қазақ - Kazakh 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
ژیاننامە 
31,823
شوێنەکان 
17,029
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,480
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
915
وێنە و پێناس 
9,458
کارە هونەرییەکان 
1,513
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,936
نەخشەکان 
268
ناوی کوردی 
2,816
پەند 
13,749
وشە و دەستەواژە 
109,188
شوێنەوار و کۆنینە 
739
خواردنی کوردی 
134
پەرتووکخانە 
27,041
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
4,644
کورتەباس 
22,100
شەهیدان 
11,889
کۆمەڵکوژی 
11,362
بەڵگەنامەکان 
8,716
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
236
ئامار و ڕاپرسی 
4,629
کلتوور - مەتەڵ 
3,147
یارییە کوردەوارییەکان 
279
زانستە سروشتییەکان 
80
ڤیدیۆ 
2,062
بەرهەمە کوردستانییەکان 
45
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
29
ژینگەی کوردستان 
102
هۆنراوە 
10,635
دۆزی ژن 
58
فەرمانگەکان  
1,121
مۆزەخانە 
56
نەریت 
161
گیانلەبەرانی کوردستان 
734
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
891
گەشتوگوزار 
2
ئیدیۆم 
920
دەزگەی چاپ و بڵاوکردنەوە 
46
کۆگای فایلەکان
MP3 
1,285
PDF 
34,630
MP4 
3,826
IMG 
233,005
∑   تێکڕا 
272,746
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کەژەکە: ئازادیی ژنان بە بەرخۆدان مسۆگەر دەبێت
پۆل: بەڵگەنامەکان
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت؛ کێ، کێیە! کوێ، کوێیە! چی، چییە!
بەشکردن
Copy Link0
E-Mail0
Facebook0
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram0
Twitter0
Viber0
WhatsApp0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
کەژەکە: ئازادیی ژنان بە بەرخۆدان مسۆگەر دەبێت
کەژەکە: ئازادیی ژنان بە بەرخۆدان مسۆگەر دەبێت
ئازادی ژنان بە بەرخۆدانی مسۆگەر دەبێت
بۆ ژنانی دونیا، خوشکان و هاوڕێیانمان:
لەو جوگرافیایەی هەزاران ساڵ پێش ئێستا کە بە پێشەنگایەتی ژن بە کۆمەڵگابوون هۆنرایەوە و تۆوی پێکەوە ژیان چێنرا، لە چیا بەرزەکانی کوردستانەوە بە ڕۆحی نەبەزی تێکۆشان و ئاواتی ئازادیمانەوە سڵاوتان لێدەکەین، بە خۆشەویستیەوە لە ئامێزتان دەگرین. هەموو ئەو ژنانەی لە هەر چوار لای جیهان لەبەرامبەر دەسەڵاتداری پیاوسالاری، پاکتاوکار، داگیرکەر، ڕوخێنەر و کۆیلەکار، دەنگیان بەرزدەکەنەوە، تێکۆشان دەکەن و بەرخۆدانی دەکەن لەناخەوە سڵاو دەکەین. لەکاتێکدا پێشوازی لە 8ی مارسێکی نوێ دەکەین، یادی هەموو ئەو ژنانەی کە بە درێژایی مێژووی زهنیەتی پێنج هەزار ساڵەی سیستەمی پیاوسالار بەرامبەر بە سیاسەتی چینگەرایی، ئەوەی کە ژن پەراوێزدەخات، نکۆڵیکار، چەوسێنەر، کۆیلایەتی و پاکتاو کردن دەنگی نەڕازییان بەرز کردوەتەوە و بۆ ئازادی و یەکسانی تێکۆشانیان کردووە پایەی سەرەکی تێکۆشانی ئەمڕۆمان بنیاد دەنێین. سەرەڕای هەوڵی بێ مێژوو کردن و بێ بەڵەک کردنی سیستەمی دەسەڵاتداری زۆر باش دەزانین ئێمە وەک ژنان خاوەنی کۆنترین، ڕیشەییترین و درێژترین ڕابردووی بەرخۆدانین. بەدرێژایی ئەم مێژووی بەرخۆدانە هەموو ئەو ژنە زانا و تێکۆشەرانەی لە بەرامبەر سیستەمی پیاوسالار، دەسەڵاتخواز، دوژمنی ژن بەرخۆدانیان کردووە بە قەرزاربارییەوە بیردێنینەوە. بە خۆشەویستی و تاسەوە بە دەیان هەزار میلیتان و پێشەنگی تێکۆشانی ئازادی ژنانی کورد لە کەسایەتی؛ ساکینە جانسز، زەکیە ئاڵکان، گوڵناز کاراتاش، زەینەب کناجی، سەما یوجە، ڤیان سۆران، شیرین عەلەمهولی، شیلان کوبانێ، ئارین میرکان و بە سەدانی تر بیردێنینەوە. لە ڕۆزا لوکسەمبورگ-ەوە تا کلارا زەتکین، لە هەیدا سەنتامیرا-وە تا کیتور ڕانی، لە شادیە ئەبو غەزال-ەوە تا نوانیەروا، لە ماری ژۆنس-ەوە تا دۆریا شەفیق، لە ماری بەیلەریان-ەوە تا لویسە میشێل هەموو ئەو ژنانەی مۆری خۆیان لە تێکۆشانی نێونەتەوەیی ژنان داوە بیر دێنینەوە. بەتایبەت ژنانی کرێکار کە بە تێکۆشانی یەکسانی و کرێکارییان ڕۆڵیان بینی لە ڕاگەیاندنی 8ی مارس دا و لەم پێناوەدا قوربانیاندا بیردەهێنینەوە و هەموو ڕێبوارانی ڕێگاکەیان سڵاو دەکەین. بیرەوەری ئەوان مەشخەڵی ڕوناککەرەوەی ڕێگامانە و بۆ پارچەکردنی تاریکییە سەپێنراوەکان، لە عەقڵماندا ڕوناکی، لە دڵماندا بۆتە ئاگر.
ژنانی خۆشەویست:
ئێمە لە ساتەوەختێکداین کە لە هەر کاتێک زیاتر دوالیزمی نێوان ڕوناکی و تاریکی، جوانی و ناشیرینی، دادوەری و ناهەقی، ئازادی و کۆیلەیی خۆی بەسەر ژن دا دەسەپێنێت و ژنانیش لە هەرکات زیاتر لە بەرامبەر ئەمە پێداگری لەسەر تێکۆشانی ئازادی دەکەن. لەگەڵ ئەمەدا هیچ سەدەیەک وەک سەدەی 21 بۆ ئازادی ژن گونجاو نەبووە. لەم واتایەدا لە قۆناخێکداین کە پێکهاتە و کەشی شۆڕشی ژن تێیدا زۆر بەهێزە. ئەگەرچی سیستەمی پیاوسالاری بۆ پەردەپۆشکردنی ئەم ڕاستیە هەموو یاریەکانی خستبێتە گەڕ و لە هێرشیشدا بێت، ئێمە وەک ژنان لە زانستی ئەم هەقیقەتەداین و دەبێت بە زانابوونی ئەو ساتەی تێیداین باوەش بە ژیان و تێکۆشاندا بکەین. چونکە لە پاڵ ئیمکانی گەورەکردنی دەستکەوتەکانماندا، زهینیەت و دەسەڵاتی پیاوسالاری بۆ ئاستەنگکردنی ئێمە، لە هەموو شوێنێک هێرشەکانی چڕ کردۆتەوە.
سیستەمی دژە کۆمەڵگای پێنج هەزارساڵەی پیاوسالاری هەمیشە بە گەورەکردن و زیادکردنی پاکتاوکارییەکانی بەردەوامی بە هەبوونی خۆی دەدات. چونکە پشت بە بەرژەوەندی کار دەبەستێت. ئەو شەڕانەی لە دونیادا بەڕێوەدەبرێن ڕاستەوخۆ پەیوەندیان بەم ڕاستیەوە هەیە. ئامانجی سەرەکی جەنگی بەشکردنی سێهەم کە لە سەدەی 21 دا و بە دەستێوەردانی ئەفغانستان و ئێراق دەستی پێکرد و لە ڕۆژی ئەمڕۆماندا لە سوریا، ئێراق و کورستان لە قوڵبونەوەدایە، ئەنجامدانی دیزاینێکی نوێیە بۆ جوگرافیای ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە چوارچێوەی بەرژەوەندی هێزە هەگۆمۆنیەکاندا. لە هەمانکاتدا ئەو شەڕە چەکداریانەی لە کیشوەری ئەفریقا بەردەوامن پەیوەندیان بە چاوسوری بەرژەوەندی کاری مۆدێرنیتە و ئیمپریالیزمەوە هەیە. ئەم شەڕانە تەنها هۆکاری ماڵوێرانی جەنگەکان نین، لە هەمان کاتدا سروشت تاڵان دەکات و لەناوی دەبات. لەناوچونی دارستانە هەزار ساڵەییەکانمان لە ئەمریکای لاتین و ڕۆژئاوای ئاسیا، هەروەها لە کاتێکدا هەڕەشەی وشکە ساڵی هەیە زەهراوی کردنی ڕوبارەکانمان، بە ڕێگای پەروانەی بایی دانراوی گردی گوندەکانمان بە مەتاکردنی تەنانەت هەواکەمان و تاڵانکردنی، تەنها لایەنێکی ئەم ئەکۆ - کۆکوژیەیە لە پێناوی چاوسوری قازانجی کار. بێ هەناسەمان دەکەن. دابونەریتی هەزارساڵەمان، ناسنامەی کلتوریمان، سیستەمی بە کۆمەڵگاییمان لەناودەبردرێت. چونکە زۆر باش دەزانن ئەوەی بەڵەکی نەبێت داهاتویشی نابێت. دەیانەوێت ئێمە بەم جۆرە تەسلیم بگرن. ئەوانەیشی کە پێیان تەسلیم ناگیرێت دەیکوژن. لە ڕۆژی ئەمڕۆماندا توندوتیژی پیاوان لە هەموو شەڕ و نەخۆشیەک زیاتر گیان لە ژنان دەستێنێت.
بەڵام لەگەڵ ئەمەدا لە ڕۆژی ئەمڕۆماندا بەقەد ئەوەی لە هیچ سەردەمێکدا ڕوینەداوە ژنان لە ڕیزەکانی بەرخۆداندان. بەقەد ئەوەی لە هیچ کاتێکی تردا نەبینراوە ژنان لە پێناوی ئازادی، ئیرادە، یەکسانی تێکۆشان دەکەن. بەقەد ئەوەی قەت ڕوینەداوە ژنان بە دەنگێکی بەرز لە بەرامبەر پاکتاوکاریەکانی سیستەمی پیاوسالاری دەڵێن نا. ژنان لە بەرامبەر هەموو جۆرە ستەم، تاڵان، کۆکوژی، داگیرکاری دەنگیان بەرز دەکەنەوە. دەڵێن ئیتر بەسە. ژنان دژایەتی دەکەن. ژنان هەماهەنگی دەکەن، یەکدەگرن. ژنان تێکۆشان دەکەن و خۆیان بە ڕێکخستن دەکەن. ژنان بەرخۆدانی دەکەن، بە ملیۆنان لەسەر پێن. بە ملیۆنان لە مەیدان، چیا، کۆڵان و دەشتەکاندان. بە ملیۆنان خاوەن بڕیارن و هەنگاو بەرەوە دواوە نانێن. دەڵێن چی دەبێت با ببێت، ئێمە ئازادی بەدەست دەهێنینەوە، ئەم سیستەمی پاکتاوکاریە کۆتایی پێ دەهێنین، هەموو زنجیرەکان دەشکێنین و مل کەچ ناکەین. وەک تەڤگەری ئازادی ژنانی کورد لە بەرامبەر سیستەمی دەسەڵاتداری پیاوسالاری و دەسەڵاتەکەی تێکۆشانی هەموو ژنان لە ناخەوە و بە جۆشی شۆڕشگێڕی سڵاو دەکەین.
حاشا هەڵنەگرە وەک چۆن بەرخۆدانی ئێوە هێز و ئیلهامە بۆ ئەو تێکۆشانی ئازادیەی ئێمە لە کورستان لە بەرامبەر دەسەڵاتی پیاوسالاری و بێ ئامانی فاشیزم گەورەمان کردووە، دەنگی ئازادی هەر ژنێک لە هەر شوێنێکی دونیا لە چیا و دۆڵەکانی کوردستاندا دەنگ دەداتەوە. تا دەنگدانەوەی دەنگەکانمان لە دژی دەسەڵاتی پیاوسالاری بەرزبێتەوە سیستەمی نێرسالاریش زیاتر دەلەرزێت. ئەو زەمینە پێنج هەزار ساڵییەی لەسەری ڕادەوەستێت زیاتر هەڵدەوەشێت. هەتا درزەکانی قوڵ ببێتەوە ترسی لەناوچونی لە خۆی گەورەتر دەبێت. چونکە تێکۆشانی ئێمە لەگەڵ هەر ڕۆژێکدا کە تێدەپەڕێت زیاتر گەورە دەبێت، زیاتر دەبێتە خاوەنی هێز، زیاتر بە کاریگەر دەبێت. با سیستەمی پیاوسالاری بترسێت، چونکە ئێمە داهاتوی ئازادیمان لە ئێستاوە بنیاد دەنێین. لە هەموو شوێنێک، لەو جێگایەی خۆر لێی دەدات، لەسەر هەر بستە زەمینێک کە ڕوناکی مانگ ڕوناکی دەکاتەوە داهاتووی ژیانی ئازاد بنیاد دەنێین.
هاوڕێیانی ئازیز
لە هەر چوار لای دونیا تێکۆشانی گەلێک بەڕیوە دەبەین کە ئەنجامی گرنگ دەستەبەر دەکات، دەبێتە هۆی گەورەبوونی زانستی ڕەگەزی لای ژنان، هێز دەخاتە ناو هێزمان و مۆراڵ دەدات بە هەموومان.
ئەو هەڵمەتەی (Ni una menos) بە دروشمی ژنێکی تر کەم ناکەین لە دژی کۆ کوژی ژنان لە ئەمریکای لاتین دەستی پێ کردووە سڵاو دەکەین. کوشتنی ژنان ڕوداوی کەسی نین و سەرچاوەی خۆی لە ڕەگەزپەرستی کۆمەڵایەتی و دوژمنایەتی کردنی ژنەوە دەگرێت. هەر بۆیە لەو باوەڕەداین بۆ پێشگرتن لە کۆ کوژی ژنان، بەڕێوەبردنی تێکۆشانێکی بە کاریگەر لە بەرامیەر زهنیەتی پیاوسالاری مەرجە. پێشگیریە یاساییەکان سەرەڕای هەبوونی گرنگی خۆیان بەڵام کاتێک دەبنە پارچەیەک لە تێکۆشانێکی هەمە لایەنە دەتوانێت ڕۆڵ بگێڕێت.
لە دڵەوە سڵاو خۆشەویستی بۆ خوشکانی کڵاو سەوزی ئەرجەنتین دەنێرین. ژن یەکەمین داگیرکراوە لە مێژوو دا. بەم هۆیەوە سنوری دەستبۆنەبرانی، سەربەخۆیی و پاراستنی ئیرادەی خۆی لەسەر جەستەی خۆی یەکێکە لە گۆڕەپانەکانی تێکۆشان. کاتێکی مافی کورتاژ کە سروشتی ترین مافی ژنە دەپارێزین، هەمەلایەنە بەڕێوەبردنی ئەم تێکۆشانە و بۆ گەرەنتی کردنی مافە یاساییەکانی، شەڕکردنمان لەگەڵ زهنیەتی پیاوسالاری گرنگیەکی حاشاهەڵنەگرە.
هاوڕێیانی زاپاتیستیمان کە هەم لە دارستانەکانی چیاپاس لە بەرامبەر دەوڵەتی مەکسیکا و لە دژی سیستەمی گڵۆباڵی کاپیتالیزم بەرخۆدانی دەکەن و لە هەمان کاتیشدا سیستەمی کۆمیناڵی خۆسەر بنیاد دەنێن ئەم ساڵ بە هۆی هێرشی دژوارەوە نەیانتوانی دووەمین پێگەیشتنی ژنانی تێکۆشەر ڕێکبخەن. دەمانەوەێت پێیان بڵێین: هەڤاڵان، بزانن ئەو ئاگرەی ئێوە هەڵتان کردووە لە کوردستانیش کڵپە دەدات. هەروەک ئەو ئاگرەی کە ئێمە هەڵمان کردووە و دڵی ئێوە گەرم دەکاتەوە. لە زاگرۆسەوە تا سیرا مادرا، لە فراتەوە تا ڕوباری ئسوماکینتا تێکۆشانمان یەکە، بەرخۆدانمان یەکە و گەلانمان خوشک و بران. لە بەرخۆدانتان لە بەرامبەر لەشکری داگیرکەر پشگیرتانین، پڕاوپڕ باوەڕمان بە سەرکەوتنتان هەیە لەم بەرخۆدانەدا. ئێوە بە خۆشەویستیەوە سڵاو دەکەین و هاوڕێیانە و خوشکانە لە ئامێزتان دەگرین.
بەڕێزەوە تاک بە تاکی نەترسانی بەرزکەرەوەی بەرخۆدێرانی دەماڤێند تا هیدوکوش، غەزا هەتا مەیدانی تەحریر بە خۆشەویستیەوە سڵاو دەکەین. ڕایدەگەیەنین هاودەنگی ژنانی ئێرانین کە 40 ساڵە لە دژی بێ ئامانترین و لەڕوترین زهنیەتی پیاوسالاری بێ ئەوەی تەسلیم ببن بەرخۆدانی دەکەن و سەرەڕای هەموو هەڕەشە و هێرشەکان ئازادی بەرنادەن و لە تێکۆشاندان. لەپاڵ ژنە نەترسەکانی ئەفغانستانداین کە لە دژی دەستێوەردانەکانی ئیمپریالیزم و هاوکارە چەتەکانی دەنگی خۆیان بەرز دەکەنەوە و لە دژی ئەو زهنیەتە دوا کەوتووەی ژنان وەک سۆبژە نیشان دەدات بەرخۆدانی ڕادیکاڵ ڕێکخستن دەکەن. پشتیوانی هاوڕێیانی فەڵەستینیمان دەکەین کە لە دژی داگیرکاری شانیاندایە ژێر تێکۆشانی ئازادکردنی خاکەکەیان و نیشانیان دا ئەگەر ئاشتیەکیش هەبێت دەبێت بە شەرەف و دادوەرانەبێت. سڵاوی شۆڕشگێڕی خۆمان بۆ ژنانی عەرەب، سوریانی و ئێزیدی دەنێرین کە پێشەنگایەتی بەرخۆدانی دژی داعش یان کرد و بە هەموو ژنانی جیهانیان نیشاندا کە پاراستنی جەوهەری بۆ هاوڕەگەزەکانیان چەندە مەرجێکی هەنووکەییە. لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دووەم شۆڕشی ژنان هەقیقەتێکە و ئێمە هەموومان یەکێکین لە پارچە پیرۆزەکانی ئەم هەقیقەتە. هەموومان پێکەوە ئەم تاریکاییە سەپێنراوە دەگلێنین و ئەم خاکە دەهێنینەوە ئاستی نیشتیمان بوونی دایکە خوداوەندەکان. دەنگی شۆڕشی ژنان لە ئێستاوە بەرز دەبێتەوە، لە ڕۆژئاواوە بۆ هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوین بڵاو دەبێتەوە. لەم ڕۆژانەدا کە داعش بە پێشەنگایتی ژنان ڕوخێنرا جارێکیتر دەمانەوێت سەرنج ڕابکێشینە سەر ئەو بەرخۆدانەی لە عەفرین لە بەرامبەر لەشکری داگیرکەری تورکیا بەردەوامە. بۆ ئێمە عەفرین شارێکی ژنانە و ئەو شارە هەرگیز بۆ چەتەکانی دوژمنی ژن چۆڵ ناکەین. وەک چۆن لە 8ی مارسی ساڵی پێشودا وتمان ژنی عەفرین شۆڕش دەپارێزێت ئەم ساڵیش بانگ لە هەموو ژنانی خوشکمان دەکەین لە جیهان بۆ ئازادی عەفرین لە دژی داگیرکاری تورکیا دەنگی خۆیان بەرزکەنەوە. بەڵێن دەدەین تا کۆتا ژن و منداڵێک کە لەلایەن داعشەوە دەستگیر کراون ڕزگار نەکرێن تێکۆشانی خۆمان بەردەوام دەکەین، بەردەوام دەبین لە خواستنی حسابی ئەو تاوانەی لە بەرامبەر ژنانی شەنگال کە ویژدانی سەردەمەکەمانن ئەنجام دران. بەهێزکردنی سیستەمەکانی خۆسەری دیموکراتی و پاراستنی جەوهەری بە پێشەنگایەتی ژن بەهێزترین وەڵامە لە بەرامبەر فەرمان و تاقە ڕێگای ئاستەنگکردنی فەرمانە بێ ئامانەکانە لە داهاتودا.
لەبەر بەرپاکردنی تێکۆشانی ئازادی ئەو بە هەزاران یان بە سەدان هەزار ژنەی لە زیندانەکاندا بەند کراون، ئەو بەرخۆدانەی گیراوانی سیاسی لە نێوان چوار دیواردا گەیەندویانەتە بڵندگۆ سڵاو دەکەین. ئێوە سەرەڕای هەموو ئەشکەنجە پسکۆلۆژی-جەستەیی، سزا و گۆشەگیریەکان ئەو پێشەنگانەن کە تەسلیمبونتان قبوڵ نەکردووە و زیندانتان کردووە بە گۆڕەپانێکی بەرخۆدان. لەوە دڵنیابن کە دیوارەکانی نێوانمان چەندە بەرز و ئەستوریش بن هیچکات ناتوانن ئێمە لە یەک جیا بکەنەوە. بەم هۆیەوە بەتایبەت بۆ گیراوانی سیاسی ژن لە زیندانەکانی تورکیا کە لە دژی گۆشەگیری دەستیان بە مانگرتن کردووە سڵاوی تایبەت دەنێرین و بانگ لە هەموو ژنانی دونیا دەکەین ببنە دەنگی هاوڕێیانی زیندانیان و خاوەنداری لە چالاکیەکەیان بکەن.
لەم چەند ساڵەی دوایی دا ئەو مانگرتنانەی ژنان کە لە چەند وڵاتێک دەستی پێکراوە، لە 8ی مارسی ئەم ساڵدا بە جوگرافیایەکی زۆر بەرفراوانتر دا بڵاو دەبێتەوە. بەتایبەت لەم ساڵدا هەموو ئەو ژنانەی لە زۆر شاری جیاوازەوە بەشداری مانگرتنەکانی ئەڵمانیا دەکەن لە دڵەوە سڵاو دەکەین و لە ئامێزیان دەگرین. دەبێت بزانرێت ئێمە وەک ژنان هێزی ڕاوەستاندنی ژیانمان هەیە. بەس گەر بە ڕێکخستن کراو بین. چاوەڕوانی هەموو هەڤاڵانی ژن لە مانگرتنی ئەمساڵی 8ی مارسی ژنان بە تایبەت لە ئەڵمانیا لە نێوان هەموو گروپە جیاوازەکاندا لە هەموو لایەک بنیادنانی تۆڕی هاوبەش و ڕێکەوتنی هەمیشەیین. سنور نەداربوون بە ڕۆژێکی ڕۆژ ژمێرەوە، بە هەمیشەیی کردنی یەکێتیەکەمان و لەسەر ئەم بنەمایەش هاوبەشکردنی تێکۆشانەکانمان پێویستی و ئامانجێکی سەرەکییە کە چەرخەکەمان کردویەتیە ناچاریەک.
ئەو ژنانەی لە ئەمریکا بە کەمپینی (MeToo) بە دروشمی کاتی پڕبۆوە کە ڕەگەزپەرستی کۆمەڵایەتی ئاشکرا دەکات لە زۆرێک لە گۆڕەپانەکانی ژیان دا و کلتوری دەستدرێژ و لاقەکردنی سەر ژنان تاشیر دەکەن، هەروەها ڕێپێوەرانی واشنگتۆنی ژنان لە دژی دوژمنی ژنان ترومپ و ڕاگەیاندنی قبوڵ نەکردنی نوێنەرایەتی تروپ سڵاو دەکەین. هەروەها ژنانی بەرخۆدێری ڕەشپێست کە لە دژی جیاکاری، نەتەوەپەرستی، توندوتیژی دەوڵەت تێکۆشان دەکەن لە ئامێز دەگرین. هەموو ئاواتمان مەزنترکردنی میراسی 200 ساڵەتانە بە گەورەکردنی هەڵوێستەکانتان بە وەرچەرخاندنە سەر ڕێکخستکردنێکی بەهێز.
ژنانی خۆشەویست:
وەک ئەوەی زۆربەتان دەزانن وەک گەل و تەڤگەریش لە دژی فاشیزمی تورکیا لە ناو بەرخۆدانێکی گەورەداین. پێشەنگایەتی هەڵمەتی ئەو بەرخۆدانیە لە ژێر دروشمی گۆشەگیری بشکێنین، فاشیزم بڕوخێنین تا ئازادی ڕێبەر ئاپۆ ببینین ژنان بەڕێوەی دەبەن. هاوڕێمان و هاوسەرۆکی کۆنگرەی جڤاکی دیموکراتی و پەرلەمانتاری هەدەپە لەیلا گوڤەن لە7.11.2018وە لە ناو زینداندا دەستی بە مانگرتنی لەخواردن کرد بەشێوەیەکی بێ سنور. لە ناو سەدان کوردی هاو ڕێگای لەیلا گوڤەندا کە لە مانگرتنی بێ سنوردان بە دەیان مانگرتوی زیندانیکراوی ژن هەن. تاقە داخوازی مانگرتنەکان، کۆتایی هێنانە بە گۆشەگیری سەر ڕێبەرمان عەبدوڵڵا ئۆجەلان کە 20 ساڵە لە زیندانی دورگەی ئیمڕاڵی زیندانی کراوە. ڕێبەرمان عەبدوڵا ئۆجالان بەشێوەیەکی چەتەگەری بە ئۆپەراسیۆنێکی تایبەتی ناتۆ لە 15ی شوباتی سالێ 1999 دا لە وڵاتی کینیا فڕێنرا و تەسلیمی دەوڵەتی تورکیا کرا، لە تەموزی ساڵی 2011ەوە ڕێگا بە چاوپێکەوتنی لەگەڵ پارێزەرانی نادرێت کە سروشتی ترین مافەکانیەتی. لە بەرامبەری تاقە مافێکی یاسایش جێبەجێ ناکرێت. بە تەنها لە حوجرەیەکدا دەستگیر کراوە. لەو دورگەیەی تێیدا دەستگیر کراوە یاسای تایبەتی کەسی لەسەر جێبەجێ دەکرێت. دەوڵەتی تورک یاساکانی خۆی پێکناهێنێت و سیستەمێک جێبەجێ دەکات کە مافەکانی مرۆڤی نێودەوڵەتی تێیدا نیە. لە کۆمیتەی پێشگرتن لە ئەشکەنجەی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە (سی پی تی) تا هەموو ئەو دامودەزگایانەی لەم بارەیەوە پەیوەندیدارن، بە بێدەنگ بونیان پشتگیری لەم سیستەمی ئەشکەنجە و گۆشەگیرییە دەکەن.
عەبدوڵا ئۆجالان وەک هەر گیراوێکی سیاسی نیە. ڕێبەری گەلێکە کە ناوەکەیشی قەدەغەکراوە. لە سالێ 1970 بەو گروپە خوێندکار و گەنجانەی پێشەنگایەتی بۆ دەکردن پارتی کرێکارانی کوردستانی دامەزراند و ئەمڕۆ بنیادنەری تەڤگەری بە ملیۆنان جوڵانەوەی جەماوەرییە. ئەو ڕاستینە سیاسی، ئایدۆلۆژی، پاراستن و بەڕێکخستنبوونی کۆمەڵایەتیەی ژنانی کورد کە ئەمڕۆ بۆ هەموو دونیا بۆتە ئیلهام و حەیرانی، ڕاستەوخۆ ئەنجامی ڕەنجی ڕێبەر ئۆجالانە. ئەو پارێزنامانەی لە زینداندا نوسیونی ئەمڕۆ لە سەرتاسەری جیهاندا هەموو تەڤگەرە دژە سیستەمەکان، گەلانی ناوچەکە، ڕێکخستنەکانی ژنان، پارتە چەپ و سۆسیالیستەکان و هتد... بە هەیەجانەوە لێکۆڵینەوەیان لەسەر دەکرێت، چەمک و تیۆریەکانی فەلسەفەی ئازادی و دیموکراسیەکەی بە نمونە دەگیرێت. ئەوەی لە کەسایەتی ڕێبەرەکەمان عەبدوڵڵا ئۆجالان دا گۆشەگیر دەکرێت، چارەسەری دیموکراتی کێشەی کوردە، هیوای ئاشتییە، پێکەوە ژیانی گەلانە، ئازادی ژنانە. بە هۆی ئەوەی ڕێبەرمان عەبدوڵا ئۆجالان لە ژێر گۆشەگیریدایە فاشیزمی دەوڵەتی تورکیا هەر دەچیت هەڵدەکشێت، شەڕ و پێکدادانەکان قوڵتر دەبنەوە، نەتەوە پەرستی وەحشیگەر دەبێت. ئەوەیشی بە ڕێژەیەکی زۆر لە فاشیزم، نەتەوەپەرستی، دوژمنایەتی کۆمەڵایەتی، شەڕ و پێکدادانەکان، قەیرانە ئابوریەکان کاریگەر دەبێت ژنانن.
لە کەسایەتی عەبدوڵڵا ئۆجالاندا کە بەڕادەیەک لە ڕێبەری هیچ شۆڕشێکدا بەرجەستە نەبووە شیکاری بۆ پیاوێتی کردووە و ئازادی ژنی کردۆتە ناوەندی شۆڕشی کۆمەڵایەتی، ئەوەی لە ژێر گۆشەگیریدایە ئێمەین. هەرە زێدە ئێمە ژنانین. بەم هۆیەوە دەڵێین ئازادی عەبدوڵا ئۆجالان ئازادی ئێمەیە. بەم هۆیەوە لە چالاکیداین، بەم هۆیەوە ڕۆڵی پێشەنگایەتی بەرخۆدان دەگرینە سەر شانی خۆمان. چونکەە ئەگەر ئەو ئازاد ببێت ئێمەش ئازاد دەبین. ئەگەر ئێمە بەرخۆدان فراوان بکەین گۆشەگیری کۆتایی دێت، فاشیزم بندەکەوێت، کوردستان ئازاد دەبێت. چاوەڕوانیشمان لە ئێوە، لەم تێکۆشانەماندا لەپاڵ ئێمەدا بونتانە، هاوکاربونتانە، هاودەنگ بونتانە، لەگەڵ ئێمەدا لە بەرامبەر فاشیزمی دەوڵەتی تورک بەرخۆدانتانە.
ئەمڕۆ پێویستە بۆ ڕاوەستاندنی ئەو فاشیزمەی ڕژێمی ئەردۆغان نوێنەرایەتی دەکات یەک بگرین. چونکە فاشیزم لە هەرکەس زێدەتر هێرشی ژنان دەکات و دەستەکەوتەکانی زەوت دەکات، ڕۆڵی کلاسیکی بەسەردا دەسەپێنێت. وەک چۆن ئەمە لە تورکیا دەبینین، لە بەرازیلیا، بەرشەلۆنا، فلیپین، دوتەرتە، لە وڵاتی ڕوسیا لە پوتین دا و لە ئەمریکا لە کەسایەتی ترومپ دا دەتوانین بیبینین. تایبەتمەندی سەرەکی فاشیزم دوژمنکاری ژنانە. ئێمە وەک تەڤگەری ئازادی ژنانی کورد دەڵێین، لە دژی ئەو دەسەڵاتە پۆپیلیستە فاشیستەی هەڕەشەیە لەسەر ژیانمان، با تێکۆشانەکانمان هاوبەش بکەین. لە دژی فاشیزم کات کاتی هۆنینەوەی قەڵغانی بەرخۆدانی ژنانە. کات کاتی دەست یەک کردن، یەکگرتن و بەمەش ڕێگەنەدانی فاشیزمە. دەتوانین ئەمە بکەین. بەم ڕۆحی بەرخۆدانە بەرخۆدانی ژنانی کورد و تورکیا لە بەرامبەر فاشیزم گەر بە تێکۆشانی هاوبەش بگاتە بڵندگۆ بە دڵنیاییەوە فاشیزمی ئاکەپە و مەهەپە دەڕوخێنێت. وەک ئەوەی خوشکانی تورکیامان دەڵێن ئێمە پیکەوە بەهێزین، چۆک دانادەین و ڕێگا بە فاشیزم نادەین.
هاوڕێیان:
لە هەموو شوێنێک شاهیدی بۆ دروستبوونی زانستی ژن، ناڕازی بوون و بەرزبوونەوەی چالاکیەکانی ژنان دەدەین. ژنان لە بەرامبەر کلتوری دەستدرێژی، جیاکاری، پاکتاوکاری، داگیرکاری، کۆمەڵکوژی و توندوتیژی ڕادەوەستن، شەرمەزاریان دەکەن و بەرخۆدانی دەکەن. ژنان داواکاریەکانیان بەرز دەکەنەوە، داخوازی چۆنیەتی ئەو ژیانەی دەیانەوێت بیکەن بە دەنگی بەرز دەهێننە زمان. گەشتوینەتە ئاستێکی زۆر جددی هەڵمەتبردن. لە کاتێکی کورت دا خاوەنی هێزی ڕژاندنە سەر شەقامی بە سەدان هەزار و ملیۆنانین. ژمارەمان تا دەچێت بەرزتر دەبێتەوە. هەر ڕۆژێک تێدەپەڕێت زیاتر گەورە دەبین. ڕەنگاوڕەنگین، دینامیکین، بە بڕیارین، خاوەن ئیدیعاین، بەهێزین.
ئەوەی ئێستا گرنگە، بە زیاتر بەڕیکخستن کردنی تێکۆشانەکەمان هیزی گۆڕانکاری خستنە مەیدانە. دەبێت باش بزانرێت کە یەکەم پێوانەی تێکۆشانی ئازادی ژن، خۆ بەڕیکخستن کردنە. تا ڕێکخستن نەبێت ئازادی ئەگەری نیە. لەگەڵ ئەمە دا پێوستە چالاکی شەرمەزارکردنەکان بکەینە ڕێکخستنبوونی هەمیشەیی. کەش و هەڵوێستی ژنان لە چارەکی یەکەمی سەدەی 21 دا تەنها کاردانەوە نا بەڵکو بووە ڕێخۆشکەر بۆ تێکۆشانی بنیادنانی ژیانی ئازاد. واتا ئیدی پێویستە تێکۆشانەکەمان هەنگاوێکی تر بەرەوە سەرەوە بەرین. دەبێت ناڕەزاییەکانمان بەڕێکخستن بکەین و لە دژی سیستەمی دەسەڵاتداری پیاوسالاری ئانتی دیموکراتی و دیکتاتۆری بەرفراوانتر و گشتگیرتر تێکۆشان بکەین. چونکە ئەگەر تێکۆشانمان پارچەبێت و گشتگیر نەکرێت لە ئاستی پێویست دا نابینە هێزی گۆڕانکاری. لە کاتێکدا کات کاتی وەرچەرخانی سەدەی 21 م بۆ زەمانی ئازادی ژنە. کەشی ئەم ڕاستیە لە هەموو کاتێک گونجاوترە. وەک تەڤگەری ئازادی ژنانی کورد، بۆ هاوبەشکردنی تێکۆشانی ژنانی سەرتاسەری جیهان پێشنیارەکەمان وەک کۆنفیدرالیزمی جیهانی ژنان بەناو دەکەین. کۆنفیدرالیزمی جیهانی ژنان بێ ئەوەی وەک یەکمان بکات، هاوبەشبوون بە پاراستنی خۆسەریەکان، پێشخستنی یەکێتی تێکۆشانی ژنانی دونیا دەکاتە ئامانج. وەک ڕێکخستن و تەڤگەرەکانی ژنان بە تێپەڕاندنی پارچەیی و دابڕانەکانی نێوانمان و پێشخستنی هەڵوێستی هاوبەش، دەبێت بتوانین ستراتیژی و تاکتیکی تێکۆشانی هاوبەش دابنێین، لە چالاکیدا هاو هەڵوێست بین و میکانیزمای هاوبەش بنیاد ببێین. بۆ ئەمەش پێویستیمان بە گفتوگۆی هاوبەشە بۆ دیاریکردنی بڕیار، چەمکی ڕێکخستن و مەبدەئی هاوبەش. وەک تەڤگەر ڕێکەوتنی کۆمەڵاتیی کە ساڵی 2012 ڕامانگەیاندبوو و ئێستا لە ناو پلانی کارماندایە لە کاتێکی نزیکدا لەگەڵ ئێوە تاوتوێی دەکەین و لەو باوەڕەداین چوارچێوەیەکی بنەڕەتیمان بۆ کاری هاوبەش پیشان بدات.
ژنانی بەرخۆدێر:
ڕۆحی ئەو زەمانەی تێیداین فەرمانی بڵندکردنی تێکۆشانی ئازادیمان پێ دەدات. سەد ساڵەکەمان سەرەڕای ئەوەی ئەگەری وەرچەرخینە سەد ساڵی ئازادی ژنمان پێ دەدات لە هەمان کاتدا ناچاریەکە دەبێت پێکی بهێنین. وەرن بۆ ئەمە با پێکەوە بین. وەک ژن لە هەموو دنیا هەستینە سەر پێ. ئێمە دەڵێین بەرخۆدانی ژن ئازادی دێنێت. ئەگەر وایە با لە دەوری ئاگری ئازادی بگەینە یەک، دەست بخەینە دەستی یەک و چۆپی هەڵپەرکێی ئازادی بگرین، کڵپە بدەینە ئاگری شۆڕش. هەموو ڕۆژێک بکەینە 8ی مارس و لە دژی پاکتاوکاری، فاشیزم، داگیرکاری و زهنیەتی پیاوسالاری تێکۆشانمان هەمیشەیی بکەین. ئەوکات دونیا جوان دەبێت، ئەو کات شۆڕش ڕوو دەدات. با هەموومان پێکەوە شۆڕشی ژن مەزن بکەین و داهاتوی خۆمان بهۆنینەوە.
با ڕێگا بە فاشیزم نەدەین
ئازادی ژنان بە بەرخۆدانی مسۆگەر دەبێت
ژن ژیان ئازادی
کۆردیناسیۆنی کۆمەڵگای ژنانی کورد (KJK)
06-03-2019
ئەم بابەتە 2,757 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 06-03-2019 (6 ساڵ)
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
شێوازی دۆکومێنت: چاپکراو
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 96%
96%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 06-03-2019 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-03-2019 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 06-01-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 2,757 جار بینراوە
QR Code
  بابەتی نوێ
  بابەت بەهەڵکەوت 
  تایبەت بە خانمان 
  
  بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا 

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 17.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.187 چرکە!