گەلی کوردستانی خۆڕاگر!
کەسوکاری سەربەرزی شەهیدان!
جەماوەری دڵسۆز، هەڤاڵانی تێکۆشەری یەکێتی!
ئەمڕۆ، یادی وەرچەرخانێکی مەزن لە مێژووی هاوچەرخی کورد و بزوتنەوەی ڕزگاریخوازی گەلی کوردستان دەکەینەوە، یادی ڕچەشکێنی و نوێگەری لە شۆڕشگێڕی و کوردایەتی و خەباتی سیاسی و دیموکراسی لە کوردستان، یادی (44) ساڵەی دامەزراندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانیەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و هەڵگیرساندنی شۆڕشی نوێ.
لەم یادە شکۆدارەدا، بەسڵاوێکی گەرمەوە پیرۆزبایی لە کەسوکاری سەربەرزی شەهیدان، پێشمەرگە قارەمانەکان و تێکۆشەران و زیندانیانی سیاسی و کەمئەندامانی سەنگەر و ڕێکخستنە دێرینەکان و کادران و هەموو چین وتوێژەکانی کوردەواری دەکەین بەگشتی و جەماوەری دڵسۆزو هەمیشە پەرۆشی یەکێتی دەکەین. چەپکەگوڵی وەفاو ئەمەکداری لەسەر گڵکۆی پیرۆزی ڕابەرو سەرۆکی مێژووییمان (مام جەلالمام جەلال)و سەرکردەو فەرماندە شەهیدەکان و تەواوی شەهیدانی یەکێتی و گەلەکەمان دادەنێین.
لەهەلومەرجێکی دژواری دوای نسکۆی (1975) و گەلەکۆمەکێی دوژمنان، لەبارودۆخێکدا، کە دەوڵەتانی زلهێز بەهۆی جێبەجێکردنی ستراتیژی بەرژەوەندیخوازانەیان، هیچ ئاسۆیەکیان بۆ خەباتی گەلانی بندەست نەهێشتبۆوە، ئەوکات ڕژێمی بەعس بەشێوەیەکی مەترسیدار خەریکی جێبەجێکردنی ستراتیژی قێزەونی سڕینەوەی نەتەوەی کورد بوو، بەچڕی دەستیدابووە جێبەجێکردنی پرۆسەکانی (تەعریب، تەرحیل، تەبعیس، تەسفیر) لە ناوچە جیاجیاکانی کوردستان و بانگەشەی ئەوەی دەکرد، کە مەحاڵە جارێکی تر شاخەکانی کوردستان پێشمەرگە بەخۆیانەوە ببیننەوە، ئا لەوکاتەدا، کە نائومێدیی؛ باڵی کێشابوو بەسەر ئاسۆی کوردایەتیدا و پەژارە ناخی هەموو کوردێکی دڵسۆزی تەنیبوو، یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دامەزراو ساڵێک دواتر شۆڕشی نوێ لەناوەوەی وڵات سەریهەڵداو دەستیپێکرد و دڕی بە شەوەزەنگی نائومێدیی دا.
رێبازی فیکری و ستراتیژ و شێوازی دامەزراندنی یەکێتی و هەڵگیرساندنی شۆڕشی نوێ، نەک هەر ڕووداوێکی گەورەو دەگمەن بوو، بەڵکو ڕچەشکێنی و گۆڕانکاری و نوێگەریی گەورەی لەژیانی سیاسی و خۆڕاگریی لەبەردەم جینۆساید و پەلاماری دڕندانەی دوژمن و پیلانەکانیدا، هێنایەئاراوە. پێشمەرگەکانی، نموونەی قارەمانێتی و پشوودرێژی و ڕێکخستن و کادرەکانیشی نموونەی دڵسۆزی و ژیریی بوون و لەزیندانەکانیشدا ڕۆڵەکانی وانەی کەم ژیان، کەڵ ژیانیان تۆمارکرد و لەبەردەم ئەشکەنجەو دڕندەیی جەلادەکانی ڕژێمدا، چۆکیان دانەدا و هەزاران پێشمەرگەی قارەمانی بەپێوە شەهیدبوون و هەزاران کادرو تێکۆشەریشی ڕوبەڕوی نەهامەتیی بوونەوەو بریندارو کەمئەندام بوون.
جەماوەری دڵسۆزی کوردستان!
لە کۆتایی هەشتاکانی سەدەی ڕابردوودا، یەکێتی؛ بەباشی هەڵسەنگاندنی بۆ سەرەڕۆییەکانی ڕژێم کرد، کە سیاسەتە چەوت و فراوانخوازییە فاشیستەکانی بەرەو کەوتن و داڕووخان دەیبرد، ئیرادەی ڕاپەڕینخوازیی یەکێتی لەگەڵ ئیرادەی گەلی کوردستان ئاوێتەی یەکبوون و بۆ یەکەمجار لەمێژووی شۆڕشەکانی کوردستاندا، شۆڕشی درێژخایەن، بەنەخشەدانانی یەکێتی، گەیشتە وێستگەی ڕاپەڕین و کوردستان ئازادکراو قۆناغی ئەزموونی دیموکراسی و حوکمڕانیی خۆماڵی، دەستیپێکرد.
لەدوای ڕاپەڕین، لەهەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانداو دامەزراندنی حکومەتی هەرێمدا، یەکێتی وەک هێزێکی سەرەکی، لەو قۆناغەشدا بەگیانی بەرزی پاراستنی بەرژەوەندییەکانی گەلی کوردستان، درێژەی بەخەبات دا، هەر ئەو کات لەبری ئۆتۆنۆمی، نەخشەڕێگای فیدرالی کردە دروشمی یەکەمین هەڵبژاردن وەک هەنگاونان بەرەو ئامانجی گەورەی مافی چارەنووس. یەکێتی بۆ پاراستن و گەشەپێدانی ئەزموونی هەرێم، قوربانیی زۆری داو بەرژەوەندییە باڵاکانی کوردستانی خستەپێش هەموو بەرژەوەندییەکانی ترەوە. لەفراوانکردنی مەوداکانی ئازادیدا دروشمی (دابینکردنی نان و ئازادیی بۆ نووسەران) داهێنا و لەپێشخستنی ئەزموونی دیموکراسیی کوردستان و خەباتی هەمەلایەنەی مەدەنی و دەستەبەرکردنی مافەکانی ژناندا، یەکێتی؛ هەمیشە ڕچەشکێن و دەستپێشخەر بوو.
یەکێتی، بەوپەڕی پشوودرێژییەوە، درێژەی بە خەبات دا، تا لەنیسانی (2003) ڕژێمی بەعس ڕووخێنرا. بەدانایی هەڤاڵ (مام جەلال) و خەباتی هاوبەشی لایەنە کوردستانییەکان لەبنیادنانەوەی عیراقی نوێدا، یەکێتی؛ سەرمەشقی چەسپاندنی مافە دیموکراسی و نیشتمانی و نەتەوەییەکانی گەلی کوردستان بوو لەداڕشتنی دەستووری عیراقدا، هەروەها بەیەکڕیزیی کوردستانییەوە، ڕابەری شۆڕشی نوێ و سکرتێری گشتیی یەکێتی هەڤاڵ (مام جەلال) بۆ یەکەمجار لەمێژووی عیراقدا وەک کوردێک بوو بەسەرۆک کۆماری عیراق.
لەسەرهەڵدان و فراوانبوونی مەترسییەکانی تیرۆری داعشداعشدا، یەکێتی دەستوبرد هۆشداری لەمەترسییەکان و پێویستیی ڕوبەڕوبونەوەیان دا، لەجەنگی تێکشکاندنی تیرۆریستانی داعشدا، شانبەشانی هێزە تێکۆشەرەکانی کوردستان و بەپشتیوانیی دەوڵەتانی هاوپەیمانان و دۆستانی گەلەکەمان، کوردستان لەمەترسییەکان پارێزراو سەدان فەرماندەی پێشکەوتوو و پێشمەرگە و تێکۆشەرو کادری یەکێتی شەهیدبوون و ژمارەیەکی زۆریش برینداربوون. لەهاوکاریکردنی لۆجستی و سیاسی بۆ ڕۆژئاوای کوردستانیش، وەک بەشێکی دێرین و ڕەسەن لەخەباتی سەرتاسەری، یەکێتی؛ بەکردەوە، نەک هەر بەدروشم و وتەی بریقەدار، درێغی نەکرد، تا مەترسییە گەورەکان لەسەر ئەو بەشەی کوردستان، کۆتاییهات.
هاووڵاتیانی خۆشەویست!
ئێستا کە ئەم یادە بەرز ڕادەگرین، سەرباری هاتنەدیی بەشێک لەئامانجە سەرەکییەکان، بەڵام هێشتا زۆر ئامانج و ماف ماون بەدیبێن، کە پێویستیان بەخەباتی هەمەلایەنەی هەموولایەک هەیە. سەبارەت بەدۆخی عیراق، قۆناغێکی نوێ لەپرۆسەی سیاسی و حوکمڕانی هاتۆتەئاراوە، پێویستە ئەم گۆڕانکارییانە بکرێنە دەرفەتی گونجاو بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا لەڕێگای گفتوگۆی بەرپرسیارانە و لەژێر ڕۆشنایی دەستوور، هەموو ماددەکانی دەستوور، بەبێ جیاوازی و گوڵبژێرکردن، جێبەجێبکرێن، متمانە و پێکەوەژیان لەنێوان هەموو پێکهاتەکاندا زیاتر بچەسپێت و ڕێرەوی ڕاستکردنەوە لەئەزموونی سیاسیی عیراقی دوای نەمانی ڕژێمی دیکتاتۆری و شۆڤێنی و جیاکاری، دەستپێبکرێت.
لەهەرێمی کوردستاندا، سەرەڕای ئەوەی لایەنەکان بەتایبەتی یەکێتی و پارتی ڕێکەوتنی سیاسی و دواجاریش ڕێکەوتنی پێکهێنانی حکومەتیان ئیمزاکردووە، بەڵام هێشتا ناوەرۆکەکانیان نەکەوتۆتەسەر ڕێچکەی جێبەجێکردن. یەکێتی لەسەرەتاوە جەختیکردۆتەوە، لەشەراکەتی ڕاستەقینە لەبڕیاردان و بەرپرسیارێتیی هاوبەش لەبەڕێوەبردنی هەرێمی کوردستان، لەپێناوی ئەنجامدانی چاکسازیی ڕاستەقینە و بەگژداچوونەوەی گەندەڵی و چارەسەرکردنی کێشەکان و تۆکمەکردنی ژێرخانی ئابووری و بەهێزکردنی دامەزراوەکان و نووسینەوەی دەستووری هەرێم بەسازانی هەموو لایەنە سیاسییەکان. یەکڕیزیی و تەبایی لایەنە سیاسییە کوردستانییەکان بۆ هێنانەدیی مافەکانی گەلەکەمان و ڕوبەڕوبونەوەی مەترسییەکان، بەپێویستییەکی گرنگ و چارەنووسسازی ئەم قۆناغەی خەبات، دەزانین.
هەرچی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی حکومەتی هەرێمیشە، بەناوچەکانی (کەرکووککەرکووک، خانەقینخانەقین، دووز، شەنگال، مەخمور)، هێشتا دۆخی ئیداری و سیاسییان ئاسایی نەبۆتەوە، بگرە ماوەیەکیشە هەوڵی جۆراوجۆر لەئارادایە بۆ سەرلەنوێ گەڕانەوەی تەعریب و شێواندنی واقعی دیمۆگرافی ناوچەکان و هەڕەشەکردن لەپێکەوەژیان و سەرهەڵدانەوەی مەترسییەکانی تیرۆر. بۆیە دووپاتیدەکەینەوە، پێویستە لەڕوانگەی بەرژەوەندیی گشتی و چارەنووسی ئەو ناوچانە، دەستوبرد بکرێ لەچارەسەرکردنی کێشەکان. بەپێی ڕێکەوتنی سیاسیی نێوان (یەکێتی و پارتی) هەوڵەکان بەئاراستەی ئاساییکردنەوەو چارەسەرکردنی کێشەکان و هەڵبژاردنی پارێزگار، کامڵ ببێت. پێویستە حکومەتی عیراقیش بەئەرکی دەستووری و یاسایی خۆی هەڵبسێت و هەوڵەکان بۆ جێبەجێکردنی مادەی (140)ی دەستووری عیراق چالاک بکرێنەوەو ڕەوشی نالەباری نەگونجاو لەگەڵ ویستی دیموکراسی و دەستووری عیراقی دوای دیکتاتۆری بەعس، چاک بکرێت.
بەهۆی ململانێی دەوڵەتانی زلهێزەوە، هەلومەرجێکی نوێ لەناوچەکەدا هاتۆتەئاراوە، کە بەداخەوە هەندێکجار ئاماژەی فراوانبوونی گرژییەکان هەیە، یەکێتی؛ هەمیشە جەختیکردۆتەوە، دانوستاندن و ڕێگاچارەی سیاسی باشترین بژاردەیە و ناوچەکەش لەماڵوێرانی و کوشتار دووردەخاتەوە. هەروەها لەم هاوکێشەیەشدا مامەڵەکردن لەگەڵ پێشهاتەکاندا بەشێوەیەکی هاوسەنگ و بەڕەچاوکردنی بەرژەوەندییە باڵاکانی گەلی کوردستان و یەکخستنی سیاسەتێکی کارای کوردستانی، جەختی لەسەر دەکەینەوە.
سەبارەت بە یەکێتی، خۆسازدانەوەو نوێبوونەوەیەکی ڕەوای عادیلانەی ئۆرگانەکان و پێداچوونەوەیەکی ژیرانە بەشێوازی ڕاپەڕاندنی ئەرکەکان و کاروباری ڕێکخراوەیی، بەجۆرێک، کە لەئاست گۆڕانکاری و پێویستییەکانی خەباتی ئەم قۆناغە و قوربانییەکانی یەکێتی و گەلەکەماندا بێت. گەلەکەمان، چاوەڕوانی ئەوەیە یەکێتی-یەکی بەهێزتر لەمەیدانی خەباتدا ببینن، بۆیە گرێدانی کۆنگرەیەک پێویستە، کە تەبایی و یەکڕیزیی یەکێتی پتەوتربکات و بەبەرنامە و وزەی نوێ یەکێتی بۆ ڕاپەڕاندنی ئەرکە چارەنووسسازەکانی داهاتوو و زیاتر خزمەتکردنی گەلی کوردستان، باشتر ئامادەبکات.
-سڵاو لە یادی یەکێتی و شۆڕشی نوێ.
-سڵاو لە ڕۆحی پاکی ڕابەری شۆڕشی نوێ و سەرۆکی مێژووییمان (مام جەلال)، سڵاو لە شەهیدە نەمرەکانمان.
-سڵاو لە کەسوکاری سەربەرزی شەهیدان، لە پێشمەرگە قارەمانەکان و تێکۆشەران و زیندانیانی سیاسی و کەمئەندامانی سەنگەر.
-سڵاو لە کەسوکاری سەربەرزی شەهیدانی هەڵەبجەهەڵەبجە و ئەنفالکراوەکان.
-سڵاو لە جەماوەری دڵسۆزو دەنگدەرانی بەئەمەکی یەکێتی.
-سڵاو لە گەنجان و ژنان و نەوەی دواڕۆژی یەکێتی و گەلی کورد.
مەکتەبی سیاسیی
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
31-05-201931-05-2019