هاوسەرۆکایەتی دەستەی بەڕێوەبەری کەجەکە لەبارەی کۆمەڵکوژیەکانی مانگی ئازار ڕاگەیەنراوێکی بلاوکردەوە کە بەم شێوەیەیە:
'12ی ئازار ڕۆژی کۆمەڵکوژیەکە'
هاوسەرۆکایەتی دەستەی بەڕێوەبەری کەجەکە ئاماژەی بە ئەو کۆمەڵکوژیانەدا کە لە کوردستان و تورکیا ئەنجامدراون و ڕایگەیاند، 12ی ئازار لە مێژووی کوردستان و تورکیادا ڕۆژێکە کە فشار، زوڵم و کۆمەڵکوژی تێیایدا ئەنجامدراوە. 12ی ئازاری 1971 کودەتایەکی فاشیست ئەنجامدرا، گەلانی تورکیا و کوردستانیان خستە ژێر زوڵم و فشارێکی سەختەوە. ماهیر چایان و ئیبراهیم کایپاکایا و بە دەیان شۆڕشگێری گەنجیان شەهید کرد، دەنیز گەزمیش، حسێن ئینان و یوسف ئاسڵانیش 12ی ئازار لە لایەن کودەتاچیەکانی 12ی ئازارەوە لەسێدارەدران. 12ی ئازاری 2004یش دەولەتی سوریا لە قامشلۆ بە دەیان گەنجی کوردی شەهید کرد. هەروەها لەو ڕاپەرینانەی کە لەدژی ئەنجامدران بە دەیان گەنجی تر شەهیدکران. لە لایەکی ترەوە لە 12ی ئازاری 1995 دا لە گەڕەکی گازی، ئومرانیە و 1ی گوڵان هێرش بەرانبەر شۆرشگێر و عەلەویەکان ئەنجامدرا و بە دەیان کەسمان شەهیدکران. هەروەها لە 16ی ئازاری 1978 لە ئەستەنبوڵ فاشیستەکان 7 گەنجی شۆڕشگێریان بە هێرشێکی بۆمبەیی شەهید کرد. 16ی ئازاری 1988 لە مێژووی کورددا کۆمەڵکوژی هەلەبجە ئەنجامدرا کە یەکێک لە گەورەترین کۆمەڵکوژیەکان بوو کە لەدژی کورد ئەنجامدرا. لەو کۆمەڵکوژیەکدا کە لە لایەن ڕژێمی سەدام حسێنەوە ئەنجامدرا، ژن، منداڵ و پیر و بە گشتی 5 هەزار کەس کۆمەڵکوژکران. یادی هەموو شۆڕشگێر و گەلە بێتاوانەکەمان دەکەینەوە کە لەو هێرش و کۆمەڵکوژیانەدا شەهیدکراون. بەڵێن دەدەین خەیاڵەکانیان بە تورکیایەکی دیموکرات و کوردستانێکی ئازاد و بە دیموکراتیکبوونی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەدیبهێنین.
'باسی یەکێتی کورد و تورکیان کرد، بەڵام لەسێدارەدران'
کەجەکە ئەوەی خستەڕوو، کۆدەتاچیەکان 12ی ئازاری 1971 هێرشیان لەدژی حەسرەت و داواکاری ئازادی و دیموکراسی گەنج و گەلەکەمان ئەنجامدا و گۆت، دەنیز گەزمیش، حسێن ئینان و یوسف ئاسڵان لەبەرئەوەی باسی دۆستایەتی و یەکێتی گەلی کورد و تورکیان کرد و لەدژی دەوڵەتی تورک بە بوێری تێکۆشانیان کرد، لەسێدارەدران. دوژمنایەتی دەوڵەتی تورک لەدژی گەنجە شۆڕشگێرەکان سەرەتا نەناسینی هەبوونی کورد و داواکاری ئازادی بوو.
کۆمەڵکوژی گازی
کەجەکە باسی کۆمەڵکوژیەکانی کرد و ڕاشیگەیاند، کۆمەڵکوژی گازی لە 12ی ئازاردا بۆ ئەوەبوو، ڕێگا لە هێزە دیموکراتەکانی تورکیا و عەلەوی و تێکۆشانی ئازادی گەلی کورد بگرن. کۆمەڵکوژی سێواسیش لە 2ی تەموزی 1993 بە کام ئامانج ئەنجامدرابێت، کۆمەڵکوژی گازیش بە هەمان ئامانج ئەنجامدراوە. ئەوانەی 12ی ئازار کۆمەڵکوژیان ئەنجامدا، بە ئاشکرایی دوژمنایەتی خۆیان لەدژی تێکۆشانی ئازادی و دیموکراسی شۆرشگێرەکان کە لەگەڵ گەلی کورد تێکۆشانیان دەکرد پیشاندا. هەروەها چۆن لە ئێستادا لەدژی تێکۆشانی ئازادی گەلی کورد هێرشی قڕکەر و داگیرکەری ئەنجامدەدرێت، هەروەها لەدژی شۆڕشگیر و دیموکراتەکان کە لەدژی دەسەڵاتی فاشیست خاوەن هەلوێستن هێرش ئەنجامدەدرا. کردەوەکان و کۆمەڵکوژی گازی لە 12ی ئازار دا بەو هۆکارانەوە ئەنجامدرا. کاتێک ڕاستی سیاسی ئەو کاتە لەبەرچاو بگرین، ڕاستیەکان زیاتر ئاشکرا دەبن.
کۆمەڵکوژی قامشلۆ
دەولەتی ڕژێمی سوریا 12ی ئازاری 2004 لە کاتی یاری تۆپی پێدا لەدژی گەلی کورد کۆمەڵکوژیەکی ئەنجامدا. لەدژی شەهیدکردنی بەدەیان گەنجی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان دەست بە ڕاپەرین کرا. لە ئەنجامی ئەو ڕاپەرینەکدا بە دەیان گەنجی کورد جارێکیتر شەهید بوون. لەدژی ئەو هیرشانە گەلی کورد لە زۆر ناوچە دەزگاکانی دەوڵەتیان سووتاندن و هەڵیانوەشاندن، کارەکتەری شۆڕشگێری خۆیان پیشاندا. شۆڕشی ڕۆژئاوا لە کۆبانێ و هێرشی دەوڵەت لە ساڵی 2004 و هەستانی گەلی کۆبانی بۆ ڕاپەرین کاریگەریەکی زۆری دروست کرد. لەبەرئەوەش بەرێزەوە یادی شەهید و شۆرشگێرانی ڕۆژئاوای کوردستان دەکەینەوە.
فاشیتەکان بە پشتگیری دەوڵەت کۆمەڵکوژی زۆریان ئەنجامدا
لە 16ی ئازاری 1978 لەبەردەم زانکۆی ئەستەنبوڵ هێرش لەدژی 7 گەنج ئەنجامدرا و شەهیدکران. ئەو هێرشە ڕاستەوخۆ لە لایەن هێزە فاشیستەکانی سەر بە مەهەپە ئەنجامدرا. بە دەستی ئەو هێزانە کە قاچێکی گلادیۆی تورکیانە و وابەستەی ناتۆن و پشتگیری لە دەوڵەت وەردەگرن کۆمەڵکوژیەکە ئەنجامدرا. گەنجەکان کە لە 16ی ئازاردا شەهیدبوون جێگای خۆیان لە تێکۆشانی ئازادی و دیموکراسی تورکیا و کوردستاندا گرت. خەیالەکانیان بە تورکیایەکی دیموکرات و کوردستانێکی ئازاد لەسەر بناغەی برایەتی گەلان بە تەئکیدی دەگاتە ئەنجام.
کۆمەڵکوژی #هەڵەبجە#
نمونەی بەرچاو کە کورد هەموو کاتێک کۆمەڵکوژ و قڕدەکرێت کۆمەڵکوژی هەڵەبجەیە. بە ئاسانی کۆمەڵکوژیەکی بەم شێوەیە لەدژی گەلێکی تر ئەنجامنادرێت. ڕژێمی سەدان حسێن پشتی بە هێزەکانی ئەو کاتە بەست و کۆمەڵکوژی ئەنجامدا. ئەو کاتە لەبەرئەوەی بە پێویستیان نەزانی کۆمەڵکوژیەکە نەکرایە ڕۆژەو و کاتێک شەڕی ئێران و عێراق کۆتایی هات و سەدام بۆ ئەوان بوو بە کێشە، ئینجا کۆمەڵکوژیەکەیان کردە ڕۆژەڤ. بەڵێن دەدەین شەهیدانی هەلەبجە لە تێکۆشانی ئازادی و هەبوونی کورد دا بژین.
هێزە داگیرکەر و قڕکەرەکان و هاوکارەکانیان هەرچەندە لەدژی تێکۆشانی ئازادی و دیموکراسی کۆمەڵکوژی ئەنجام بدەن، ئەوانەی لە کۆمەڵکوژیەکاندا شەهید بوون، لە تێکۆشانی ئازادی و دیموکراسی ئێمەدا دەژین و گۆڕی ئەو هێزانەش هەڵدەکەنرێت.[1]
#13-03-2020#