بەیتی (خان ئاودەڵ)
یەکێکە لەو بەیتانەی کە مامۆستا (#محەمەد عەلی قەرەداغی#) لە دەستنووسێکدا دەستیکەوتووە و ساغی کردووەتەوە. مەخابن بە هۆی پەرپووتی دەستنووسەکەوە زۆری لێ فەوتاوە. مامۆستا قەرەداغی پێیوایە ئەم خان ئاودەڵە یەکێکە لە میرانی سۆران. دەستنووسەکە ساڵی 1276ک.م واتە نزیک 166 ساڵ پێش ئێستا و لەلایەن (ئەحمەدی کوڕی شێخ) ناوێکەوە لە گوندی (#ئەشنۆزەنگ#) و (#لایجان#) و چەند ناوچەیەکی (#مامش#) نووسراوەتەوە.
بەیتەکە باسی (خان ئاودەڵ) و (#ورمێ#) و (#سوورچی#) و ئەو دەڤەرانە دەکات.
ئەمەش چەند بەشێکی جیاوازی دەقەکە کە دەربازی بووە:
خالیق هەر تۆی (لم یزل)ی
هەم سەرداری و هەم[ش] وەلی
دەکەم بەحسی (خان ئاودەڵ)ی
شەڕێکی دەکرد شێرعەلی
خان ئاودەڵم تازەلاوە
چەند زەریف و چەند گوڵباوە
بەژنی وەک خەیاتەی خاوە
گەردنی شووشەی پارە گوڵاوە
خان ئاودەڵم نازەنینە
زۆر زەریف و زۆر شیرینە
دە ماڵیان کەوتووە شینە
بانگ و واوەیلا و گرینە
خان ئاودەڵ چەند نەوجەوانە
چەند زەریف و چەند تەڕلانە
ڕوومەت سوورگوڵی باغانە
لە ورمێ دەبووە میوانە
دەتگرت سەرتیپی نەدانە
لەوێ دەکردی حەبسخانە
کە سێ ماه دەبوون تەواوە
کەوتە چنگی وان ئەو لاوە
لە ئۆغڵەمەی نابەکاران
هاتنێ لەر چارکەناران
کەوتە چنگی [ئەو] کوففاران
بردیان [لە]بۆ بەندی جاران
بردیان لەبۆ [ئەو] زیندانێ
نائومێد بن لە ئیمانێ
…..
کە سێ ماه دەبوون تەواوە
لە بەندییان دەرهێناوە
[بارگە تێکیان وە ڕێ داوە]
خزمینە ئەوڕۆ ڕەشەڕاوە
بێ چەک سوار دەبوو ئەو لاوە
قەوشەن دەبوو[نە] بڵاوە
کەس لە کن کەس[ی] نەماوە
خان ئاودەڵی [ئەو] منداڵە
دەیکردن فیکر و خەیاڵە
وە بیری کەوتەوە ماڵە
خان ئاودەڵی نازەنینە
چەند زەلیل و چەند غەمگینە
(سوورچی) نێزێکیان بۆ هێنا
وە دووی کەوتن چین بە چینە
خەڵاصی ناکەن بێدینە
دوو شێران[ە] نەڕەنەڕە
خان ئاودەڵی سەر بە پەڕە
شازادە دە پشتی کرا
خان ئاودەڵی نازەنینە
لەبۆ شازادەی لەنگ داوە
ڕمێکی لە باسکی داوە
باسکی کە پێ پێچاوە
ئەویش قەمەی دەرهێناوە
قەمەکەی لە ڕمبی داوە
لەتی دەکردن بەلاوە
بە ئەمری پادشای سوبحانە
ئەز بیستم لە پێشینانە
هەر لە دەوری ئەصحابانە
هەرگیز ئەو وڵات نەگیرانە
ماڵئاوایی خواست لە خێزانی
لەبۆ ورمێ بە ڕەوانی
وەزیری ڕۆمی نەیزانی
هیمداد بۆی بێ بە چەسپانی
سەرتیپ بڕەکی لەلانی
سوێندی بە خوا و [بە] قورئانی
ئەز دەیبەستم لە تۆپخانی
شازادە وا دەنگ هەڵدێنی
سەرتیپ نابێ ئەو بنوێنی
خانی من کو دەشکێنی
بەختی من چوو لەون دەسووتێنی
خالیقی حەی و قوودرەتی
وە دەرکەوت لە خێوەتی
لەبەر سام و بەر هەیبەتی
مەخڵووقی غوڵوو دەکەوتی
خەڵق کەوتە ناو زوڵمەتی
لێوە گردبوون نابەکار
شەش و هەفت و پێنج و چەهار
سەرچاوە/
کەشکۆڵی کەلەپووری ئەدەبی کوردی
بەرگی.دووەم
[1]