کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
دەربارەی کوردیپێدیا
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 گەڕان
 تۆمارکردنی بابەت
 ئامرازەکان
 زمانەکان
 هەژماری من
 گەڕان بەدوای
 ڕووخسار
  دۆخی تاریک
 ڕێکخستنە پێشوەختەکان
 گەڕان
 تۆمارکردنی بابەت
 ئامرازەکان
 زمانەکان
 هەژماری من
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
پەرتووکخانە
 
تۆمارکردنی بابەت
   گەڕانی ورد
پەیوەندی
کوردیی ناوەند
Kurmancî
کرمانجی
هەورامی
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
עברית

 زۆرتر...
 زۆرتر...
 
 دۆخی تاریک
 سلاید باڕ
 قەبارەی فۆنت


 ڕێکخستنە پێشوەختەکان
دەربارەی کوردیپێدیا
بابەت بەهەڵکەوت
ڕێساکانی بەکارهێنان
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
بیروڕاکانتان
دڵخوازەکان
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
یارمەتی
 زۆرتر
 ناونامە بۆ منداڵانی کورد
 گەڕان بە کرتە
ئامار
بابەت
  585,018
وێنە
  124,097
پەرتووک PDF
  22,092
فایلی پەیوەندیدار
  125,864
ڤیدیۆ
  2,193
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
316,808
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
95,574
هەورامی - Kurdish Hawrami 
67,727
عربي - Arabic 
43,924
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
26,635
فارسی - Farsi 
15,768
English - English 
8,528
Türkçe - Turkish 
3,827
Deutsch - German 
2,031
لوڕی - Kurdish Luri 
1,785
Pусский - Russian 
1,145
Français - French 
359
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
92
Svenska - Swedish 
79
Español - Spanish 
61
Italiano - Italian 
61
Polski - Polish 
60
Հայերեն - Armenian 
57
لەکی - Kurdish Laki 
39
Azərbaycanca - Azerbaijani 
35
日本人 - Japanese 
24
Norsk - Norwegian 
22
中国的 - Chinese 
21
עברית - Hebrew 
20
Ελληνική - Greek 
19
Fins - Finnish 
14
Português - Portuguese 
14
Catalana - Catalana 
14
Esperanto - Esperanto 
10
Ozbek - Uzbek 
9
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Srpski - Serbian 
6
ქართველი - Georgian 
6
Čeština - Czech 
5
Lietuvių - Lithuanian 
5
Hrvatski - Croatian 
5
балгарская - Bulgarian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
हिन्दी - Hindi 
2
Cebuano - Cebuano 
1
қазақ - Kazakh 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
ژیاننامە 
32,121
شوێنەکان 
17,029
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,481
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
980
وێنە و پێناس 
9,464
کارە هونەرییەکان 
1,659
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,958
نەخشەکان 
284
ناوی کوردی 
2,819
پەند 
13,749
وشە و دەستەواژە 
109,180
شوێنەوار و کۆنینە 
774
خواردنی کوردی 
134
پەرتووکخانە 
27,052
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
4,691
کورتەباس 
22,153
شەهیدان 
11,903
کۆمەڵکوژی 
11,388
بەڵگەنامەکان 
8,719
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
236
ئامار و ڕاپرسی 
4,629
کلتوور - مەتەڵ 
3,147
یارییە کوردەوارییەکان 
279
زانستە سروشتییەکان 
80
ڤیدیۆ 
2,064
بەرهەمە کوردستانییەکان 
45
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
29
ژینگەی کوردستان 
102
هۆنراوە 
10,637
دۆزی ژن 
58
فەرمانگەکان  
1,121
مۆزەخانە 
56
نەریت 
161
گیانلەبەرانی کوردستان 
735
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
906
گەشتوگوزار 
2
ئیدیۆم 
920
دەزگەی چاپ و بڵاوکردنەوە 
63
کۆگای فایلەکان
MP3 
1,432
PDF 
34,691
MP4 
3,834
IMG 
233,976
∑   تێکڕا 
273,933
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژن و سیاسە ت: خەڵاتی شێواندنی وێنای ژنەکاندیدێک بۆ سەرۆکی وڵات
پۆل: کورتەباس
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
هاوکارانی کوردیپێدیا، لە هەموو بەشەکانی کوردستانەوە، زانیارییە گرنگەکان بۆ هاوزمانانیان ئەرشیڤدەکەن.
بەشکردن
Copy Link0
E-Mail0
Facebook0
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram0
Twitter0
Viber0
WhatsApp0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
ژن و سیاسە ت: خەڵاتی شێواندنی وێنای ژنەکاندیدێک بۆ سەرۆکی وڵات
ژن و سیاسە ت: خەڵاتی شێواندنی وێنای ژنەکاندیدێک بۆ سەرۆکی وڵات
ژن و سیاسە ت: خەڵاتی شێواندنی وێنای ژنەکاندیدێک بۆ سەرۆکی وڵات
نەوال سەعداوی
وەرگێڕانی: #ڕۆزا حەمە ساڵح#

سەرەڕای ئەوەی لە شاری قاهیرە خۆرەتاو بوو، بەڵام هەورێکی ڕەش خانووە کۆنکرێتییەکانی داپۆشیبوو، ئەگەرچی سەوزایی نەماوە و پاڵەپەستۆی تەلار و دیوارە کۆنکرێتییەکانە، ئەگەر چی سەر زبڵ و کەلاوەکان پڕبووە لە ژاوەژاوی مناڵانی سەرشەقام، و سەگ و پشیلە بەرەڵاکان. بەڵام بەیانیان چاوەکانم بەمژدەی ڕۆژێکی نوێوە هەڵدەهێنم، گەشبینم بە سروشت، یاخود گەشبینم بەو کرۆمۆسۆمانەی کە لە داپیرە جوتیارەکەم، و دایکمی یاخی، و باوکە ئەزهەرییەکەم کە دژ بە ئەزهەر شۆڕشیکرد، بۆم ماوەتەوە. بۆ یاخیبوون پێویستە لانی کەمی گەشبینی و هیوا بە گۆڕانکاری هەبێت، ئەگەر هیوا نەبێت ئەوا گەشبینی وەک جۆرێک لە نەفامی یا ساویلکەیی منداڵی یاخود شێتیی لێدێت.

کاتێک لە زینداندا بووم هاوڕێکانم نازناوی کچەساویلکەیان لێنابووم، دەسپێکی هەموو ڕۆژێکێ نوێ زەردەخەنەم دەکرد و پێم دەوتن: (سادات) دەمرێت و ئێمەش لە پشت دیوارەکانەوە دەچینە ناو ژیانەوە! پێیان وتم تۆ منداڵێکی ساویلکەی، هەروەها دەیانوت تۆ کەسێکی نیمچە شێتی یا ناواقیعییت، دەیانوت: ڕۆماننووسێکی خەیاڵ بڵاوە، و هیچ پەیوەندییەکی بە سیاسەتەوە نییە.
بەڕێزان ئایا سیاسەت چییە؟!
ئایا سیاسەت دەستیدەستی و فرتوفێڵی حزبی و هەڵبژاردنە بۆ گەیشتن بە کورسیی سەرۆک؟ یاخود کورسییەک لە پەرلەمان، یا هەر پلەیەکی نزم و بەرزی نێو دەسەڵات؟!

بە من دەڵێن: تۆ عاشقی پرسیار کردنیت، پێم دەڵێن تۆ حەزت بە مشتومڕی سەرنج ڕاکێشانەیە، وەک ئەوەی پڕسیارکردن یا مشتومڕ و وروژاندنی پرسەکان، پەیوەندییەکی سێکسی بێت لە دەرەوەی هاوسەرگیریی شەرعی، ئایا چ نەنگییەک لە ورووژاندنی دیالەکتیک و مشتومڕ دایە؟!

ئایا گۆڕانکاری لە دیالەکتیک و پرسیار کردنەوە درووست نابێت؟ ئایا شۆڕشی کۆیلەکان لە جیهاندا بە پرسیارێک دەستی پێ نەکرد؟ شۆڕشی کۆیلەکان لەو ژنەوە دەستی پێکرد کە بەیانییەک لە شاری لەندەن، لە ژووری نووستنەکەیدا چای دەخواردەوە، لەندەن پایتەختی ئیمپراتۆڕییەتی بەریتانی بوو، کە خۆری لێ ئاوانەدەبوو، ئیمپراتۆڕییەت لەسەر عارەق و خوێنی کۆیلەکانی کیشوەرەکانی ئەفریقا و ئاسیا و ئەوانی تر بونیادنرابوو، ژنەکە قوتووە شەکرەکەی کردەوە تاکو کەوچکێک شەکر بکاتە ناو کوپە چاکەیەوە، لەسەر قوتووەکە نوسرابوو ئەم چاییە لە ئەفریقای ڕەش چێنراوە، کاتێک شەکرەکەی لە ناو چاکەدا تێکەڵ دەکرد ئەو پرسیارەی بە خەیاڵد هات: ئایا کۆیلە ڕەشەکان چەند لە عارەق و خوێنی خۆیان دەدەن بۆ چاندنی قامیشی شەکر؟! تامی چاییەکە لە دەمیدا تێکەڵ بە عارەق و خوێن بوو، بۆیە یەکسەر قوتووە شەکرەکەی فڕێدایە سەتڵە خۆڵەکەوە.

ئیتر بزووتنەوەیەکی میللی بۆ بایکۆتکردنی شەکر لە لەندەن سەریهەڵدا. ئەو بزوتنەوەی سەرپەرشتیی هەموو بزووتنەوەکانی تری جیهانی کرد بۆ نەهێشتنی کۆیلایەتی!
پیاوان لەگەڵ ژناندا بەشداریی ئەم بایکۆتکردنە ئابوورییەی شەکریان کرد، بەڵام ژنان بڕبڕە پشتی ئەم بزووتنەوەیە بوون، چونکە بابەتی خواردن (لەنێویشیاندا شەکر) لەو کاتەدا و تائێستاش تایبەتە بە ئافرەت، چونکە ئافرەت دەڕوات بۆ بازاڕ و شەکر دەکڕێت، هەرئەویش دەتوانێت نەیکڕێت، یاخود ئەو خواردنەی (بە عارەق و خوێنی کۆیلەکان ژەهراویی بووە) بیگۆڕێت بە خواردنێکی تر کە بێتاوانتر و بێگەردتر بێت.

خوێندنەوەی مێژوو ئاماژە بەوە دەکات کە شۆڕشەکانی ڕزگاریی میللی لە هەر شوێنێکی ئەم جیهانەدا، سەرەتا بە کەسێکی یاخیبوو یا کەمینەیەک دەستی پێکردووە، و دواتر تەشەنەی کردووە بۆ زۆرینە، وەک چۆن
ئەمە ئەو مێژووەیە کە لە قوتابخانەکانمادا نایخوێنیین، چونکە مێژووی شۆڕشەکانی ڕزگاریی میللی، مەترسیدار یا قەدەغە کراون، و لەبەرئەوەی ڕۆژنامەکانی ئیمپراتۆرییەتی دەسەڵاتدار لە ناوخۆ و لە دەرەوەش هەمیشە وێنەی تاکی یاخیبوو دەشێوێنن، ئیتر ژن بێت یا پیاو، بەڵام ژن دوو ئەوەندەی پیاو وێنەکەی دەشێوێندرێت، هەر چەندە پیاو (بەپێی داب ونەریت) یەکسانە بە دوو ژن. هەربۆیە یاخیبوون بە پرسیارێک دەست پێدەکات، کە نزیکترین (کوپێک چای لە لەندەن) و دوورترین (کویلەکانی باشوری ئەفریقا) پێکەوە دەبەستێتەوە.

خوێنەرانی بەرێز ئێستا ڕێگام پێبدەن کە چەند نموونەیەکتان لە ژیانی گشتی و تایبەتی خۆمتان بۆ باسبکەم، لەبەر ئەوەی من زیاتر دەربارەی ژیانی خۆم دەزانم وەک لە ژیانی کەسانی تر، و لەبەر ئەوەی هەتا قسە لە سەر خۆم نەکەم مافی ئەوەم نییە قسە لە سەر خەڵکی تر بکەم، لای ئێمە پەندێک هەیە کە دەڵێت: لە خۆتەوە دەست پێبکە.
ئەو کاتەی بڕیارمدا خۆم بۆ سەرۆک کۆماری میسر کاندید بکەم (دیسەمبەری ساڵی 2004)، ڕۆژنامە حکومی و ناحکومییەکان کە خۆیان بە (بێلایەن) ناساندبوو، و خەڵکی پێی دەگوتن (رۆژنامەی زەرد) کەوتنە پێشبڕکێ بۆ شێواندن و لەکەدارکردنی کەسایەتیی من، کە پێشتر بەرامبەر هیچ کەس نەکرابوو، وەک ئەوەی هەر ڕۆژنامەیەک کەسایەتیی من زیاتر لەکەدار بکات ئەوا (خەڵاتی نێودەوڵەتی) یا خەڵاتی سەرکەوتنی پێدەبەخشرێت، یا ڕەنگە کەمکردنەوەی بەهای من ببێتە هۆی بەرزکردنەوەی بەهای ئەو سەرۆکەی کە دەیانەوێت بەڕێژەی 9,99٪‏ سەرکەوتن بەدەستبهێنێت، بەمشێوەیەش لەکەدارکردنی ئەو کەسانەی خۆیان بۆ سەرۆککۆماری میسر کاندید کردبوو درێژەی خایاند.

بۆ نموونە لە 13 جەنیوەری 2005دا ڕۆژنامەی مەیدان کە لە قاهیرە دەرچێت، بە مانشێتێکی گەورەو لە لاپەڕە یەکەمدا و خەتێکی پانی ڕەش نووسرابوو:
رۆژنامەی پێشینەی کاندیدەکان بۆ سەرۆک کۆماری...

وێنەکەی من کە لەژێر مانشێتەکەدا دانرابوو، لە وێنەی ئەو گومانلێکراوانە دەچوو کە فەرمانی گرتنیان هەبوو، ئەو قسانەشی دەربارەی من نوسرابوو لە وێنەکەم گوماناویتر بوو، وشەگەلێک نوسرابوو کە خۆکاندیدکردنمی بە خەڵەفانی سیاسی یا گێلی، شێتی، گەمژەیی و سەرکێشی لەقەڵەمدا بوو، گوایە ئارەزووی ناوبانگ و خۆدەرخستن دەکەم، و هیچ مەرج و تایبەتمەندییەکی سەرۆکی وڵاتم تێدا نییە.
بەڕێزان ئایا ئەو مەرج و پێداویستییانە چییە کە پێویستە لە سەرۆک کۆماردا هەبێت؟

کاتێک ئەم پرسیارە دەکەم وەڵامەکەی نازانن، بۆ نموونە بیر لەو مەرجانە دەکەنەوە کە لە ئەنور ساداتدا هەبوون، دواتر سەر دادەخەن و بێدەنگ دەبن، دواتر سەر بەرزدەکەنەوە ودەڵێن: هیچ نەبێت ئەو نێر بوو و مێ نەبوو! دواتر بیریان دەکەوێتەوە کە من ڕۆمانم نووسیوە و تیادا پاڕێزگاریم لە مافی ژنان کردووە، و باسم لە مەترسی و زیانەکانی خەتەنەکردنی مێینە و نێرینە کردووە، هەروەها بابەتی دەبڵ مۆراڵیی یاسای فرەژنی و چەندین پرسی کۆمەڵایەتییم و ڕووژاندووە.
رۆژنامە زەرد و سورەکان هێرشیان کردە سەر کەسایەتیم، مانشێتەکانم لە لاپەڕەی یەکەمدا دەخوێندەوە نوسرابوون:

ئەو ژنەی بانگەشەی ئازادیی سێکسی دەکات، و باسی فرەژنی دەکات، و بەها و نەریت هەڵدەوەشێنێتەوە، و پیرۆزییەکانی پاکیزەیی و شەرەف ڕەتدەکاتەوە، ئەو کەسەی دژ بە خەتەنەکردنی مێینە و نێرینەیە، ئینجا ڕەهەندە ئیسلامییەکە بۆ پرۆسەی شێواندنەکەم زیاد دەکەن و دەڵێن: ئەو ژنەی ڕەخنە لە فێرکارییەکانی ئیسلام و ماچکردنی بەردە ڕەشەکە دەگرێت!

بەڕاستی ڕۆژنامە زەردەکە ناوەکەی پڕبەپێستییەتی، هێڵنجی پێدەدەیت، مێژووی هەر کاندیدێک بۆ سەرۆک دەگۆڕێت بە ڕۆژنامەی پێشینە، وەک ئەوەی کاندیدەکە بووبێتە تاوانبارێک کە پێشینەی هەیە، تەنها لەبەر ئەوەی دێتە هەڵبژاردنەوە و دەبێتە ڕکابەری سەروک کۆمار.
هەرچی سیفەتی ئەرێنی هەیە لە ژیانی کاندیدەکاندا دەگۆڕێت بۆ سیفەتی نەرێنی، هەرچی هەڵوێستە نیشتیمانییە جوانەکان هەیە دەگۆڕێت بۆ پێشینەی خراپ و ئەتک کردنی نەریت و ئاین و ڕەوشت.
بەڕێزان ئایا ئەمەیە دیموکراسی؟!
هەوڵمدا لە هەمان ئەم ڕوژنامانەدا وەڵام بدەمەوە، بەڵام بێچارە بووم، ڕێگەیان بە بڵاوکردنەوەی نەدەدا، و ئەگەر بڵاویشیان بکردایەتەوە ئەوا دەستکاری قسەکانییان دەکردم بۆ ئەوەی مەبەستم ڕوون و ئاشکرا نەبێت، قایلکەر نەبێت، بەشێوەیەک قسەکانی خۆیان بسەلمێنێت.

ئا ئەمەیە تیرۆری ڕۆژنامەوانی، کە زۆر لە تیرۆرکردن بە چەک و تەقەمەنی مەترسیدارترە، کە لە وڵاتەکەماندا حکومەتەکان و نووخبەی سوودمەند دژ بە هەموو ئەو کەسانە بەکاری دەهێنن کە عەرشیان دەلەرزێنێت، ئەوە تیرۆری حکوومییە، یا تیرۆری دەوڵەت، ئیتر وڵاتێکی عەرەبی بێت یا ڕۆژئاوایی، ئەمریکی بێت یا بریتانی، ئیسرائیلی بێت یا هیتر.
لە ڕۆژنامەیەکی تردا و بە مانشیێتێکی گەورە نووسرا بوو: ئیسرائیل نەوال سەعداوییان بۆ سەرۆک کۆماری میسر کاندید کردووە!
ئەمەش هەوڵێک بوو بۆ ئەوەی باوەڕ بە خەڵکی بهێنن کە ئیسرائیل لەگەڵ من دایە، ڕۆژنامەکە ئەوە دەزانێت کە زۆرینەی خەڵکی تەنها مانشێت دەخوێننەوە، چونکە بابەتەکانی ژێر مانشێتەکە جەخت لە پێچەوانەکەی دەکاتەوە، و هەڵویستە مێژووییەکانم دەسەلمێنێت کە چۆن دژی حکوومەتی ئیسرائیل و سیاسەتی ئەمریکا لە وڵاتماندا وەستاومەتەوە، هەموو ئەم شتانە زانراوە، هیچ کەس ناتوانێت نکۆڵیی لێبکات.
بەڵام ڕۆژنامەوانی زەرد ملی ڕاستییەکان دەشکێنێت، و هەوڵدەدەن لە ڕێگەی شێواندنەوە لە دەسەڵاتدارەکان نزیک ببنەوە، کێ دەزانێت؟ لەوانەیە ئەم ڕۆژنامەیە یا ئەوانی تر بەم نزیکانە خەڵاتی دەوڵەت وەرگرن!

من بیردەکەمەوە، کەواتە شیاونیم بۆ سەرۆکایەتی وڵات

هەواڵی کاندید کردنم بۆ سەرۆکی دەوڵەتی میسر، لە دیسەمبەری 2004دا مشتومڕێکی زۆری لەنێو ناوەندە میلییەکان و دام و دەزگا باڵا دەستە سیاسی و ئاینییەکاندا دروستکرد، تەنانەت دکتۆر محەمەد سەید گەنگاوی (شێخی ئەزهەر) فەتوای ئەوەیدا کە دەشێت ژنێک ببێت بە سەرۆک کۆمار، ئەوە بوو زانایانی ئەزهەر بوون بە دوو بەشەوە، بەشێکیان پشتگیریان کرد و بەشەکەی تری دژی وەستانەوە، لەوانە شێخ ئبراهیمی فەیومی (ئەمینداری گشتیی کۆمەڵەی توێژینەوەی ئیسلامی) پشتگیریی فەتواکەی تەنتاویی کرد، و دووپاتیکردەوە کە ئیسلام لە کارکردندا هیچ جیاوازییەک لە نێوان ژن و پیاودا ناکات، بەڵام هەڵبژاردنی کارەکە بۆ سەلیقە و سروشتی هەر یەکەیان جێدەهێڵێت.
وشەی (سروشتی هەر یەکەیان) دەرگای زۆر بۆ پرسیارکردن دەکاتەوە: سروشتی مرۆیی چییە؟ ئایا شتێکی جێگیرە و لە دروستبوونی کۆیلایەتییەوە و بە سەدان ساڵ ناگۆڕێت؟ ئایا سروشتی پیاو لە سروشتی ژن جیاوازترە؟ ئایا جیاوازییەکان لە توانای ئەقڵی یا ماسولکەیی یا بایلۆجی یا دەروونی دایە؟

ئایا سروشتی ژنێکی ئەمریکی و ئەوروپی لە سروشتی ژنێکی میسری و عەرەبی جیاوازترە؟! کەواتە بۆچی مارگرێت تاچەر چەندەها ساڵ بەدەستێکی ئاسنین حوکمی بەریتانیای کرد؟ دەمبینی چۆن سەربەرزانە و بەپۆزەوە دەڕۆیشت، و حاکمە عەرەبەکان وسەرۆک و پاشا و کاربەدەستانی وڵاتانی تر (ئەوانەی پێیان دەڵین جیهانی سێهەم) دەوریان دابوو، لەدوایەوە بەسەرکزی و پشتی چەماوەوە دەرۆیشتن، یاخود بە لووت شکاوییەوە تەسلیمی بڕیارە ئیمپریالیستییە ئینگلیزییەکەی دەبوون.
بۆچی دوور بڕۆین، ئەوەتا خانمی ئەمریکی کۆندالیزا ڕایس لە تاچەر زیاتر دەکات، یا ئەوەی مادلین ئۆڵبڕایت و جۆڵدا مائیر دەیکات، و ئەوەی خاتوو هیلاری کلینتۆن دەیکات، کە تەنها هاوسەری سەرۆکی وڵاتە یەکگرتووەکان بوو، و سەرۆکی وڵاتیش نەبوو؟!
هەروەها لە وڵاتە ئیسلامییە درواسێ و دوورە دەستەکانیشدا، ژن حوکمی چەندین دەوڵەتی کردووە، وەک وڵاتی ئەندۆنیسیا و پاکستان و فلیپین و بەنگلادش و سریلانکا و وڵاتی تریش؟
لە وڵاتە عەرەبییەکانیشماندا هاوسەری سەرۆکەکان یا پاشا و میرەکان دەسەڵاتێکی زۆریان هەیە، کە زۆرجار یەکسانە بە دەسەڵاتی سەرۆک یا پاشا و میرەکان، لە نموونەی حوکم کردنی خانمی یەکەم لە سەردەمی ساداتدا، یان وەک چۆن لە ئەمڕۆدا خانمی یەکەم چەندین دەسەڵاتی لە میسردا هەیە، ئەوەتا ڕۆژانە لە ڕۆژنامەکاندا دەیبینین چۆن سەرکردایەتیی وەزیرەکان دەکات، و بە دەسەڵاتێکی زیاتر لە سەرۆک وەزیران سەرۆکایەتی کۆبوونەوەکان دەکات.

رۆژانە ئەمانە دەبینین، لەگەڵ ئەوەشدا هەندێک لە پیاوانی ئایینی، لەنێویاندا دکتۆر عەلی جومعە، موفتیی خانەخوێی میسری (موفتیی کۆماری)، و دکتۆر یوسف قەرزاوی، لەوانەن کە بەرهەڵستکاریی فەتواکەی شێخی ئەزهەر دەکەن، بەهەموو شێوەیەک ڕەتیدەکەنەوە کە ژنێک پۆستی سەرۆک وڵات بگرێتە دەست، بەڕێزان ئەمە بۆچی؟ دەڵێن: بەهۆی سرووشتی فسیۆڵۆجی و ئەو گرفتانەی کە لە کاتی سووڕی مانگانەدا دەیبینێت! سووڕی مانگانە؟!
ئەی خوایە! ئایا سووڕی مانگانە ڕێگربوو لە بەردەم مارگرێت تاچەردا، کە کاروباری سەرۆکایەتییەکەی بکات؟ ئایا سووڕی مانگانە ڕێگرە لە بەردەم ژنە جووتیارێکدا کە لە خۆرهەڵهاتنەوە تا خۆرئاوابوون شانبەشانی پیاو لە ناو کێڵگەدا کاری قورس دەکات؟!

ئایا سووڕی مانگانە ڕێگرە لەبەردەم ئە ژنە وەرزشەوانانەی، کە بەشداریی لە یارییە ئۆڵۆمپیاتەکاندا دەکەن و لەگەڵ پیاواندا کێبڕکێ دەکەن؟
کێ گووتی سووڕی مانگانە نەخۆشییە و ژن لە کارکردن دەخات؟ تەنانەت سکپڕی و منداڵبوونیش ئەو ژنانە لە کارکردن دوورناخاتەوە کە لە ناو کارگە و گێڵگە و نووسینگە و باڵوێزخانە عەرەبی و بیانییەکاندا کار دەکەن!

بێگومان سووڕی مانگانە وشەیەکی شازە، یا پێکەنیناوییە، کاتێک لەسەر زاری هەندێک لەو پیاوانەوە دێت، چونکە بەتایبەتی زۆرینەی ئەو ژنانەی لە کایەی سیاسەت یا هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی و هەڵبژاردنەکانی تردا کار دەکەن، پەنجا ساڵیان تێپەڕاندووەو ئیتر هەر سووڕی مانگانەشیان نییە.
لە هەمووی پێکەنیناویتر ئەوەیە شێخ عەبدولڵا مجاوەر (ئەمینداری لیژنەی فەتوای ئەزهەر) گووتی: من لەگەڵ ئەوە دام ژن سەرۆکایەتی وڵات بگرێتەدەست، چونکە شەریعەتی ئیسلام ڕێگر نییە، بەڵام بە مەرجێک تێکەڵ بە پیاو نەبێت!

ئەی خوایە! چۆن ژنێک ببێتە سەرۆکی وڵات تێکەڵاویی پیاو نەبێت؟! ئایا بەتەنها مامەڵە لەگەڵ ژناندا بکات؟ ئایا ئەو وەک سەرۆکی وڵات نابێت لەگەڵ سەرۆک وەزیران یا بەرپرسانی تر دابنیشێت و گفتووگۆی کاروباری دەوڵەت بکات؟!

بەڕاستی شتێکی زۆر کۆمیدییە، ئەم جۆرە قسانە لەم پیاوە ئاینییانە ببیستین کە لە دام و دەزگا ئاینییەکاندا پلە و پایەی بەرزیان هەیە، لەبری ئەوەی لە ڕێگەی ڕاگەیاندنەوە لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات ڕای گشتی ئاراستە بکەن.
هەموو ئەمانە هیچ نین جگە لە چەند نموونەیەکی کەم، کە لە ڕۆژانی ڕابردوودا لە ڕێگەی ڕۆژنامەکانی میسرەوە تێبینیم کردن، لەو کاتەوەی ژنێک بەناوی نەوال سەعداوی خۆی بۆ سەرۆکی وڵات کاندید کردووە.

تەنانەت ئەو ژنانەی لە میسریش دەسەڵاتی ئاینییان هەیە، عەقڵیان داپۆشیوە (کە لە داپۆشینی قژ مەترسیدارترە)، کەوتنە پاڵپشتیی ئەو پیاوە ئاینییانەی دژی شێخی ئەزهەر بوون، هێرشی ئەو ژنانە بۆ سەر کەسایەتیم زۆر لە هێرشی پیاوەکان توندتر بوو، یەکێک لەو ژنانە (دکتۆرە ئامینە نەصیر)، گووتی: دژی کاندید کردنی نەوال سەعداویم بۆ سەرۆک کۆمار، چونکە ئەو زۆر لە بنەماکانی شەریعەتی ئیسلام ڕەتدەکاتەوە، و هیچ تایبەتمەندییەکی بۆ وەرگرتنی ئەم پۆستە تێدا نییە!
ئەم ژنە نەک تەنها خۆی دەخاتە شوێنی سەرۆکی دەوڵەت، بەڵکو خۆی خستۆتە شوێنی خوا، ماف بە خۆی دەدات لە سەر لاپەڕەی ڕۆژنامەکان و دەزگا ڕاگەیاندنەکان تەکفیری کەسێکی تر بکات! وەک ئەوەی حەقیقەت و ماف هەر بەتەنها لای ئەو بێت.

بەڕای من هەموو ئەمانە خاڵی ئەرێنیی ئەو دیالەکتیکەن، کە کاندید کردنی ژنێک بۆ سەرۆکی وڵات هێنایە ئاراوە. بەڵکو ئامانجی سەرەکیم لە خۆکاندید کردنم بۆ هەڵبژاردنەکانی بەهاری 2005، وەک ئەوەی لە پڕوپاگەندەی هەڵبژاردنەکەدا گووتم: ئامانج لە چوونمە نێو ئەم جەنگەی هەڵبژاردنەوە بۆ ئەوە نییە پۆستی سەرۆکی وڵات وەرگرم، بەڵکو بۆ پاڵپشتی کردنی بزووتنەوەی میللی و دیالەکتیکی سیاسی و هزرییە، کە زەمینە خۆش دەکات بۆ بەدەستهێنانی چاکسازیی دیموکراتی و گەشەسەندنی فیکریی ڕاستەقینە لە وڵاتانی عەرەبیدا.

ئەوەی کە زۆر جێگای پێکەنین بوو، یەکێک لە بەرهەڵستکارەکانی ئەم بزووتنەوەیە گووتی: بۆچی نووسەر و بیرمەندێک دێتە نێو ململانێی سیاسی و هەڵبژاردنی سەرۆکایەتییەوە؟ ئایا سەرۆکی هەر وڵاتێک پێویستی بە فیکر و ئایدیا هەیە؟ یا پێویستی بە هێزی سەربازییە؟!
ئەمەش بەرەو ئەو پرسیارەمان دەبات: بنەما و مەرجەکانی جۆرج بۆشی سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا چییە، ئایا هیچ فیکر و ئایدیایەکی هەیە؟ واتە ئێستا دەتوانم بڵێم: من بیردەکەمەوە، واتە شیاو نیم بۆ سەرۆکایەتی وڵات!.[1]

⚠️ تێبینی: ئەم بابەتە بە ڕێنووسی سەرچاوەی ئاماژە پێکراو نووسراوە، کوردیپێدیا هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 825 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
پۆلێنی ناوەڕۆک: پۆلێننەکراو
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
جۆری دۆکومێنت: وەرگێڕدراو
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وەرگێڕدراو لە زمانی: عەرەبی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 29-01-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 29-01-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 825 جار بینراوە
QR Code
  بابەتی نوێ
  بابەت بەهەڵکەوت 
  تایبەت بە خانمان 
  
  بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا 

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 17.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.141 چرکە!