نووسینی؛ خالید حسەین
بابەت: یاداشت
چۆنیەتی شەهید بوونی #مامەڕیشە# و #سەردار قەرەتامووری# و #موحسین بیکەیسی#.
ڕۆژی #1985-01-13# هەریەک لە کاکەڕەش سدیق و کاک پۆڵای موهەندیس کە کارگێڕی ڕێکخراوی پێنج بوون و بارەگایان لە گوندی #جافەران# بوو هاتنە #مێوڵێ# و داوای هێزێکی #تیپی 57 ی سەگرمەیان# کرد بۆ ئەوەی لەگەڵیان بن بۆ چوون بۆسنوری هەمەوەندو جەباری.
کاک پۆڵای موهەندیس سەرەڕای ئەوەی کارگێڕی ڕێکخراو بوو بەکاتی لێپرسراوی کەرتی ڕێکخستنی #بازیان#یش بوو، ئەوەبوو هێزیک نزیکەی 25 پێشمەرگە بوین تەشکیل کراین بۆ جەولەکە، دوای خواحافیزی لەلایەن کاک #ئازادی سەگرمە# کە ئەو کات فەرماندەی تیپی ئێمە بوو بەڕێ کراین لەمێوڵی بەرەو دەربەند باسەڕە بە چاوساغی شەهید #خەباتە بچکۆل# ئەو خەباتەی هەر جارێک بریندار دەبوو هێشتا برینەکەی پێشووی ساڕێژ نەبووبوو،
ئامانجی چوونەکەمان بۆ سنووری جەبەباری بە مەبەستی ڕاگرتنی ئەو پەیوەندی یە بوو کە لەنێوان (مامە ڕیشە)و (#تەحسین شاوەیس#) دروست ببوو بۆ ئەو مەبەستەش کاک #نەوشیروان مستەفا# نامەیەکی ناردبوو بۆ تیپی 57 و مەترسیەکانی تێدا باس کردبوو. هەروەها کاک ئازادیش بەهەمان شێوە نامەیەکی بۆ مامە ڕیشە نووسی و تیایدا فەرمانی پێ کرد کە بەگوێی کاک نەوشیروان بکات و واز لە چاوپێکەوتنی تەحسین بهێنێ.
سەرەتا چوینە سنوری هەمەوەند بۆ سۆراخی کەرتی 3 لە گوندی (#ئەحمەد لەوەند#) شەهید #هیوا باڕۆیی#مان بینی لە ماڵێک بوو، گلەیی کرد کە ئەم وەزعە باش نی یە بەردەوام بوونی گفتوگۆ زیان لە شۆڕش دەدات. چونکە جاش و هێزەکانی ڕژێم بەئاشکرا ئیستیفزازمان دەکەن و ئێمەش فەرمانمان پێ کراوە خۆمان لە شەڕ بەدور بگرین، کاک پۆڵا پێی گووت: چەند ڕۆژێکی تر سەبر بگرن بە ڕەسمی بەیان نامەیەک لەسەر شەڕ یان بەردەوام بوونی گفتوو گۆ دەردەچێت و هەموومان پێوەی پابەند دەبین، ڕۆژی دواتر واتا 15 ی مانگ ئێمە و چەند پێشمەرگەیەکی کەرتی 3چوینە گوندی(#فەیزاوا#)کە ئێستا کەوتۆتە ناو شارۆچکەی شۆڕشەوە، ئێوارەی ئەوڕۆژە ئێزگەی دەنگی گەلی کوردستانمان کردەوە بەیاننامەی کۆتایی هێنان بەگفتووگۆ خوێندرایەوە، ئەو شەوە لە فەیزاوا بوین و بەیانییەکەی چوینە گوندی(#قەرەوەیس#) بۆ نیوەڕۆ کەرتی چواری جەباری و مامە ڕیشەهاتن نزیکەی 80 پێشمەرگەی لەئاسک چوو پۆشتەو پەرداخ و پڕ چەک بوون، کەوتینە جەولە بەناوچەکە مامە ڕیشە زۆر دڵخۆش بوو کەکۆتایی بە مفاوەزات هاتووە و دەست کراوە دەبێت. بۆ دەست وەشاندن لە ڕژێم، کۆبونەوەیەکی جەماوەری گەورە لەگوندی(#خاڵە بازیانی#) ساز درا لەبەر ئەوەی خاڵەبازیانی گوندێکی زۆر گەورە بوو ژمارەیەکی زۆر فیراری تێدابوو خۆشیان بە فکرەی عێراقچی و کۆمۆنیست لەقەڵەم دەدا بووبوونە مایەی سەریەشە بۆ ئەنجومەنی گوندەکە و مامەڕیشە بەهەلی زانی هەندێ ئامۆژگاری کردن. هەر گوندێک دەڕۆشتین کۆبونەوەی فراوان دەکراو هەواڵی ئەوە دەوترا کە شەڕ دەست پێ دەکاتەوە و خەڵک دەبێت ئامادەی هەموو ئەگەرەکان بێت، مامە ڕیشە بۆ دەرخستنی هێز و پیشاندانی توانای پێشمەرگە چەند گەڵابەیەکی هێنا کە لەنێوان (#لەیلان# و #قادر کەرم#)کاریان دەکرد هەموو سەرکەوتین بەرەو لەیلان پاشان بۆ ئێوارەکەی هێزەکەمانی بردە گوندی (#باوە#) کە ئەوکات پڕی بوو لە سەربازگەو ڕەبیەی عەسکەری نانی ئێوارەمان لێ خواردوو شەویش لەوێ ماینەوە بە دەرکردنی ئێشکگرو دەوریەی ناو گوندەکە و ڕۆژی دواتر چوینەوە(#تەکیەی جەباری#)، دیارە ئەو چەند ڕۆژە هەریەک لە کاک پۆڵای مهندس و کاکەڕەش سدیق زۆر هەوڵیان لەگەڵ مامە ڕیشەدا تا قەناعەتی پێ بهێنن و پابەند بێت، بە نامەکەی کاک نەوشیروان و کاک ئازادەوە بەڵام ئەو گووتی: تەحسین وەعدی پێم داوە کە خۆی و سەرجەم چەکدارەکانی پەیوەندی مان پێوەدەکەن. ئەم سنورە لە ڕژێم دەکەینە کورە ناهێڵین بحەوێنەوە وە ئەیگووت من لەم ماوەیە داوام لە تەحسین کردوە تا ئێستا لە ناو کەرکووک 7 کەسی گەورەی بەعسی بۆ کوشتووم.
ڕۆژی 22 مانگ کەسێک هات بۆ تەکیەی جەباری (وتیان ناوی کاکلە) نێردراوی تەحسین بوو دیارە داوای یەکتر بینینی لێکردبوو بۆیە ماوەی یەک سەعات برادەران لەگەڵی خەریک بوون کە نەچێت وە ئەگەر هەر نیازی هەیە بیبینێ هەموو هێزەکەمان زیاد لە 100 پێشمەرکە دەبوین هیچ نەبێت لەگەڵتا دێین بەڵام ئەو وای نیشان دا کە هیچ ناکات ئەمانیش پێیان گووت (و ما علی الرسول الا البلاغ) ئێمە پەیامی خۆمان پێ گەیاندیت ئەویش دڵنیایی تەواوی دا ڕۆژی 23 مانگ ئێمەی بە دوو سەیارە بە جادەی قیرا بەڕێ کردەوە لەڕێگەی #سەنگاو#ە وە بۆ گوندی جافەران.
ڕۆژی 24 مانگ ئێوارەکەی گەیشتینەوە (جافەران) و شەو لەبارەگای ڕێکخراو ماینەوە بەیانی سەعات 7 کاک پۆڵا هاتە ژورەوە خۆی بەستبوو هەموو گیانی وەک کارەبای لێ درابێت ماتەمی پێوە دیاربوو وتی خێرا خۆتان ببەستن با بڕۆین فریای کەرتی چوار کەوین وتمان چی ڕوی داوە بەحەسرەتەوە وتی ڕیشە شەهید بووە و کەرتەکەش لەناو گوندی باوەن و دەور دراون، چی سەیارە دەست کەوت.
پێشمەرگەی هەڵگرت بەرەو سەنگاو بۆ دەوری عەسر گەیشتینە نزیک گوندی باوە، شەهید خەباتە بچکۆل لەگەڵ ئێمەبوو شارەزای تەواوی ناوچەکەش بوو، دیاربوو بە جیهاز ئاگاداری سەرجەم پێشمەرگەکانی سنوری گەرمیان کرابوو. کە بگەنە سنوری جەباری چونکە بەتاک و بە مەفرەزە پێشمەرگە دەگەیشتن، هەوڵمان دا ڕێگەیەک بکەینەوە بۆ شکاندنی ئابڵوقەی سەر پێشمەرگەکانی گوندی باوە تا شەهید خەبات ڕێگەیەکی دۆزیەوە و بەهیمەتی ئەویش توانرا هەموو پێشمەرگەکان دەرباز بن و بۆ خۆسازدانە وە هەموو لە تەکیەی جەباری کۆبوینەوە پێشمەرگەو فەرماندەکان ئاگر لە چاو و گیانیان بەدیدەکرا لەو سەرو بەندەش کاک ئازادی سەگرمەش کە ئەوکات فەرماندەی تیپەکە بوو گەیشت کۆبونەوەیەکی بە هەموو کەرتەکە کرد و پێی باش بوو تا بەخۆ دەکەوینەوە هێزەکە لەقوڵایی دورخرێتەوە چونکە شەهیدی زیاتر دەدرا، بۆ ئێوارەکەی هەموو هاتینە گوندی فەیزاوا لەوکاتە قافڵەیەک کەبریتی بوون لە زریپۆش و هێزێکی سەربازی لە #چەمچەماڵ#ەوە هات بەرەو سەنگاو کەرتی سێ لەبەری هەمەوەند و ئەو هێزەش کە لە فەیزاوا بووین وەک گیانی تۆڵە بۆی کشاین لە ئاستی گوندی(#گۆشقوت#) قافڵەکە درایە بە ئاگر کەمی مابوو تاریک بکات کۆپتەر هاتنە سەر ئاسمانی ناوچەکە بەڵام هیچیان پێ نەکرا تەنها کەوتنە موشەک بارانکردنمان لە ناو گوندی گۆشقوت لەگەڵ شەهید خەبات لە دیواری ماڵێک سەنگەرمان گرتبوو ساروخێک دای لە دیوارەکە شەهید خەباتی بەسوکی بریندار کرد، زیانێکی زۆر درا لە قافڵەکە کە هەمووی سەربازو جەیشی شەعبی بوون بەڵام دڵی پێشمەرگەکانی جەباری هەر گڕەی دەهات تا چوینە هەمەوەند و دواجاردوای نزیکەی 10 ڕۆژ داوای هەموو هێزەکەی تیپی 57ی سەگرمە کرا کە بڕۆین بۆ سنوری ناوچەی دۆڵی جافەتی بۆ ئەنجام دانی چالاکی یەکی گەورە کە ببێتە تۆڵەی خوێنی ڕیشە و هاوەڵانی ئەوەبوو لە #1985-02-15# بە پاککردنەوەی زنجیرە چیای #چەرماوەند# و #دابان#. کە دواتر ناسرا بە #دابان هەلاج# کرا بەتۆڵەی خوێنی مامە ڕیشەو سەردار و موحسن.
ئەو تاوان و خیانەتەی بەرامبەر ڕیشەو هاوەڵانی کرا هەرگیز لە مێژوودا ناسڕێتەوە وەک چۆن ماوەی 1400 ساڵە تاوان و خیانەت بەرامبەر ئیمام حسین و هاوەڵانی لەمێژوودا هەر باس دەکرێ و شیعە سنگی بۆ دەکوتێ.
مامە ڕیشەی عاشقی خاکی کوردستان عەشقی دارو بەرد و تفەنگ، چارەنوسی خوێنی خۆی دابووە دەست کوردستان و بەستەیەک توێشووی نانی ڕەشی بەستبووە پشت و هەورازو نشێوی ئەکرد.شاڵاوی بۆ مەرگ ئەبردوو چنگی ئەنایە چنگی دەڵە دێوی بەعسییان و کلک و گوێی بڕڕاوی ئەوانی بۆ کەرکووک و جەباری و قەرەحەسەن دەبرد.
[1]
⚠️ تێبینی: ئەم بابەتە بە ڕێنووسی سەرچاوەی ئاماژە پێکراو نووسراوە، کوردیپێدیا هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!