Kitêba çîrokan Şewqa Sibê ku çapa wê ya pêşî 1934´an li Êrîvanê derketiye, îsal bi amadekariya rojnamevan û nivîskar Îbrahîm Bulak ji nû ve ji alî Weşanên Lîsê vê çap bû. Bulak dibêje ev kitêb, kitêba ewil a çîrokên Kurdî ên modern e.
Pirtûka Şewqa Sibê ji nav weşanên Lîsê vê mehê çap bû. Li gorî amedakarê pirtûkê rojnamevan Îbrahîm Bulak, pirtûka ewil a çîrokên Kurdî ên modern e. Bulak dibêje, nivîskarê wê Nûrî Hîzanî jî ne Kurd e, Ermen e.
Pirtûka çîrokan Şewqa Sibê pêşî sala 1934´an li Êrîvanê derketiye, îsal jî bi amadekariya rojnamevan û nivîskar Îbrahîm Bulak ji nû ve ji alî Weşanên Lîsê vê çap bû. Ji bo em çêtir li ser pirtûk û nivîskarê wê agahdar bin, em bi Îbrahîm Bulak re peyivîn. Wî jî behsa serpêhatiya pirtûkê û nivîskarê Ermen, Nûrî Hîzanî kir.
Ermen e û bi Kurdî dizane
Bulak derbarê nivîskarê pirtûkê[1] Nûrî Hîzanî de dibêje, ''Nûrî Hîzanî sala 1896’an li qeza Hîzanê ya ser bi Bedlîsê tê dinê. Saxfilitiyekî ji Qirkirina Ermeniyan e. Piştî ku berê xwe dide Ermenistanê li wir xwendina xwe ya bilind li Êrîvanê kuta dike. Di nav nifşê yekê Kurmancên Sovyetê de tenê Kurd tinebûn. Heta serê pêşî behra bêhtir li ser pişta Mesîhiyên Kurdîaxêver bûn. Pê re pê re dersdar û nivîskarên Kurdan çêdibin. Nûrî Hîzanî jî Ermen e û bi Kurdî dizane. Esas, hingî Kurd tinebûn, Kurmanc hebûn û Ermenên kurdîaxêver jî xwe jê didîtin.”
Kesekî jibîrçûyî ye
Îbrahîm Bulak dibêje, mirov dikare Kurmancbûnê wekî nasnameyeke kulturî û civakî pênase bike. Kurdbûn yan jî Kurdîtî dawiya salên 1950'î û 60’î xurt dibe, nexasim di nav nifşê diduyan de. Kurdbûn herçiqas hêmanên kulturî û civakî jî bihewîne, bêhtir nasnameyeke polîtîk e û endamên wê giş Kurd in. Bulak bi bîr dixwe ku nivîskar Nûrî Hîzanî jî Ermenekî ji nifşê yekê ye û wiha pê de diçe, “Navê xwe yî Ermenîkî, Hovakim Margaryan e. Şair, nivîskar û mamosteyê Kurdî ye ku îro roj mirov dikare ji bo wî bibêje kesekî jibîrçûyî ye. Sala 1966’an bi minasebeta 70 saliya wî li Êrêvanê ji aliyê Kurdan ve jê re şahiyeke qedirgirtinê tê çêkirin. Hingî Emerîkê Serdar ku li gel niviskariya xwe rojnamavenek bû, xebera vê şahiyê ji Riya Teze re nivisiye. Min çer kir, ji çendî kesan pirsî jî ez bi ser agahiya ka kîjan salê miriye, venebûm.''
Behsa şerê li Agirî dike
Bulak derheqê pirtûkê de jî van agahiyan dide: ''Tê de 8 çîrok hene ku behsa jiyana Kurdên li Sovyetê dikin. Wekî berhemên vî nifşî, ew jî berê xwe dide paşdamayîna Kurmancan, qenciya dewleta şêwrê, qelend, jihevmêrkuştin, bindestiya jinê û hwd. Taybetiya Şewqa Sibê ew e ku kitêba ewil a çîrokên modern ên Kurmancî ye. Berî Nûbar a Wezîrê Nadir û Şivanê Kurmanca ya Erebê Şemo çap bûye. Di nav çîrokên wî de bi ya min a balkêş behskirina wî a Şerê Agirî ye. Ji ber ku heta demekê di nav Kurdên Sovyetê de kesî nediwêrî behsa vî şerî bike. Têkiliyên Sovyetê bi dewleta Tirk re li alîkî, ji ber Xoybûnê jî bi Taşnakan re tifaqek çêkiribû, ev mesele tam bûbû tabû. Heta ji nivîskarên Kurdan dihat di berhemên xwe de jî nefreta xwe a li dijî Taşnakan nîşan didan. Wekî mînak Şikoyê Hesen di helbesteke xwe de dibêje 'Romê, daşnaka koka me qeland'. Taşnak jî wekî dijiminekî çavsor ê Kurdan datîne li kêleka [1]Tirkan.”
Bi erênî behsa şerî nake
Bulak ji bo ev mesele baş were fêhmkirin, mînakeke wiha jî dide, “Di Hawarê de di hejmara 8'an de (12 Îlona 1932'yan derçûye) cara ewil behsa Riya Tezê û weşanên din ên çapbûyî tê kirin. Heciyê Cindî bi rêya nivîskarê Ermenî Prof. Dr, Harutyun Migirdiçyan rojnameyan dişîne ji Celadet re. Lê ew serê wî gelekî diêşîne û ew jî pêla ku Sovyet li Taşnakan hatiye xezebê, bêpar namîne û bi pêwendiya wî bi Federasyona Şoreşger a Ermenistanê (Taşnak) re heye, tê sûcdarkirin û demekê dikeve hepsê. Jixwe, Nûrî Hîzanî jî bi erênî behsa vî şerî nake, ji perspektîfa siyaseta Sovyetê li vî şerî û şerên din ên Kurdan mêze dike.'' [1]