رووداو دیجیتاڵ
نووسەر و توێژەرێکی ئەدەبی منداڵان دەڵێ، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا بەرهەمی زۆر بە زمانی کورد لە بواری منداڵاندا بڵاودەبێتەوە، بەڵام ئەمە تەنیا حەز و خولیایە و وایکردووە بەرهەمی باش کەمبێت.
ئارش مێهرەبان، نووسەر و توێژەری ئەدەبی منداڵان لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ ڕووداو کە فوئاد هەقیقی پێشکێشی کرد باسی لە ئەو بەرهەمانە کرد کە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بۆ منداڵان بڵاودەبێتەوە، ئەو پێوەر و تایبەتمەندییانەی نوسەرێک تێیدا هەبێت تاوەکو بتوانێت بۆ منداڵان بنوسێت و کاریگەرییەکانی ئەدەبی کوردیی منداڵان لەسەر منداڵ کرد.
لەبارەی پەیوەندیی کاریگەریی ئەدەبی کوردیی منداڵان لەسەر پەروەردەی منداڵ گوتی: یەکەم کاریگەریی لەسەر زمانی منداڵە و زمانی منداڵ بەهێز دەکات و هەروەها بە زمانی خۆت ئاوەز و جیهانبینی فێری منداڵە دەکرێ.
ئارش مێهرەبان، خەڵکی سنەیە و چوار بەرهەمی کوردی ئەدەبی منداڵانی هەیە و هەروەها بەڕێوەبەری وەشانخانەی پەپولە تایبەت بە منداڵانە، ئەو باس لەوە دەکات، هەندێ لە نووسەران پێیان وایە چونکە منداڵ بەردەنگێکی بچووکە نووسینیشی ئاسانە، کەچی ئەمە پسپۆڕیی خۆی پێویستە.
دەقی هەڤپەیڤینی ئارش مێهرەبان، نووسەر و توێژەری ئەدەبی منداڵان لەگەڵ ڕووداو:
رووداو: دۆخی ئەو بەرهەمانەی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بۆ منداڵان بڵاودەبێتەوە، بە زمانی کوردی و بۆ منداڵانی کورد، چۆنی دەبینی؟
ئارش مێهرەبان: بەگشتی کاروانی ئەدەبیاتی منداڵان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان هیچکات ڕانەوەستاوە. ئەم ڕەوتە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ باشتر بووە، هەرچەندە هەندێ لاوازی و کەموکوڕیی هەیە، ئەمەش دەخوازێت ئاوڕێکی باشتری لێبدرێتەوە.
رووداو: لاوازییەکان چین؟
ئارش مێهرەبان: بەداخەوە هەندێ لەوانەی لە بواری ئەدەبی منداڵاندا دەنووسن، شیعر بێت یان پەخشان، دیوارێکی کورتتر لە دیواری ئەدەبی منداڵان نابینن، پێیان وایە چونکە بەردەنگێکی بچووکە نووسینیشی ئاسانە، لە کاتێکدا نووسین بۆ منداڵ، بۆ ئەو توێژە هەستیارە، لە نووسین بۆ گەورە ساڵ و دژوارترە.
رووداو: پسپۆڕیی تایبەت بە خۆی دەوێ، دەبێت دەروونی منداڵ بخوێنیتەوە کەوا چیی دەوێت، وایە؟
ئارش مێهرەبان: بەدڵنیاییەوە. نووسین بۆ منداڵان کۆمەڵێک پێوەر و تایبەتمەندیی خۆی هەیە. لە وڵاتانی پێشکەوتوودا بەشێکی تایبەت بە ناوی ئەدەبیاتی منداڵانەوە هەیە، بەشێکی تایبەت لە بواری پەروەردەی منداڵان هەیە، دەروونناسیی منداڵان هەیە. بە داخەوە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا ئەو بەشەمان نییە. واتە بەشێک کەوا بتوانێت نووسەرانمان بەباشیی پەروەردە بکات. بەشێک کەوا بتوانێت خوێندنەوەیەکی باشتر و تۆکمەتر ببەخشێت بە ئەدەبی منداڵان.
رووداو: واتە ئەوەی هەیە هەست و سۆزی خۆیەتی؟
ئارش مێهرەبان: بێگومان هەروایە. هەموو لەڕووی عەشق و حەزێکە و ئەو ئۆگرییەیە کەوا بۆ منداڵ و نووسین بۆ منداڵ هەیەتی. بەڵام بەبۆچوونی من، ئەو دڵسۆزییەش زۆر جاران دەتوانێت زیانی لێبکەوێتەوە. بەڕای من، بۆیە ئەمە زۆرجار دەبێتە هۆی ئەوەی بەرهەمی لاواز لە بواری ئەدەبی منداڵاندا بخوڵقێت، بەڵام بەگشتی ئەم ڕەوتە خەریکە بەرەو باشیی دەچێت و لەچاو جاران من باشتر و تۆکمەتری دەبینم.
رووداو: ئەو بەرهەمانەی لە بواری ئەدەبی منداڵاندا هەیە، شیعر و چیرۆکیش، بە زمانی دیکە نووسراون و بۆسەر زمانی کوردی وەرگێڕدراون، هەندێکیشیان بەرهەمی ئەدیبانی کوردن، کامیان باشترە؟
ئارش مێهرەبان: بێگومان لە هەردوو بوارەکەدا پێویستمانە، هەم وەرگێڕدراومان پێویستە کەوا دەتوانێت جیهانبینی و دید و بۆچوونێکی نوێ بە منداڵ ببەخشێت، کۆمەڵێک خەیاڵی نوێ ببەخشێت بە منداڵ، حەز و خولیا و تێگەیشتنێکی نوێ بە منداڵ ببەخشێت. بەڵام من واهەست دەکەم، بەرهەمی نووسراوی خۆمان زیاتر پێویستە، گەرچی ئێستا بەرهەمی نووسراومان زۆر زۆرە و ڕۆژانە زۆر کتێب چاپ دەبن، بەڵام چ کتێبێک و بە چ کوالێتییەک چاپ دەبێت، لەڕووی وەشانخانەوە بگرە یان لەڕووی ناوەڕۆک و دەقەوە، کەوا مەبەستی ئێمەیە ئەوە زۆر زۆر گرنگە.
رووداو: لەو پەیوەندییەدا چاودێرییەک هەیە؟
ئارش مێهرەبان: بەداخەوە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و بەشەکانی دیکەی کوردستانیش هیچ چاودێرییەک نییە و هیچ ناوەندێک نەبووە کەوا بەشێوەیەکی باش و زانستییانە ئەم بەرهەمانە هەڵسەنگێنێت و پێش چاپ و بڵاوبوونەوەی، بڕیاری لەسەر بدات.
رووداو: نووسەری کورد، ئەوانەی لە بواری ئەدەبی منداڵاندا کار دەکەن، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا ژمارەیان زۆرن؟
ئارش مێهرەبان: بەڵێ. بێگومان کەسانێکی زۆر هەن لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانیشدا کار دەکەن، بەڵام بەڕاستی ژمارەی بەرهەمی باشمان کەمە. کەسەکانمان زۆرن و بەرهەمە کەمە.
رووداو: ئەو کەسەی لە بواری ئەدەبی منداڵاندا دەنووسێت، پێویستە لە بواری منداڵانیشدا خوێندبێتی؟ شارەزایی هەبێت؟ یان بۆ نموونە دەروونناسی بواری منداڵان بێت؟، توێژەی کۆمەڵایەتی بواری منداڵان بێت؟
ئارش مێهرەبان: بە دڵنیاییەوە هیچ کارێک بەبێ زانست سەرناگرێت. نووسین بۆ بواری منداڵانیش پێویستیی بەو زانستە هەیە.
رووداو: هەندێ کەس شاعیرن و ڕەنگە لەڕووی زانستییەوە لە پەیوەندیی لەگەڵ منداڵان خوێندنیان تەواو نەکردبێت، ئەمە لەنێو شاعێرانی گەورەی کوردیشدا دەبینرێ
ئارش مێهرەبان: بێگومان. بۆ باشیی و دروستیی ئەو بەرهەمانە، دەبێت ئێمە ئەو بەرهەمانە بخوێنینەوە و خەسارناسیی بۆ بکەین. بەڵام ئەگەر بچینە سەر بەشی یەکەمی پرسیارەکەتان، کەسێک کەوا بۆ منداڵان دەنووسێت پێویستە دەروونناسیی بەباشی بزانێت، زەینییەت، ئاوەز و حەزی منداڵ تێبگات و بزانێ منداڵ حەزی لە چییە. هاوکاتیش لایەنە ئەدەبییەکەشی بەهێز بێت.
رووداو: کاریگەریی ئەدەبی کوردیی منداڵان لەسەر منداڵی کورد چۆنە؟
ئارش مێهرەبان: یەکەم کاریگەریی کەوا لەسەر منداڵ دادەنرێت، بابەتی زمانە. کاتێک بەرهەمێک بە زمانی کوردی پێشکێش بە منداڵ دەکرێ و منداڵ دەیخوێنێتەوە، بێگومان هەم لایەنی زمانییەکەی بەهێزتر دەبێت و هەمیش خەریکی بە زمانی دایک ئەو منداڵە پەروەردە دەکەی. بە زمانی خۆت ئەو ئاوەز و جیهانبینی و ڕوانگەیە فێری ئەو منداڵە دەکەی. بێگومان ئەوە گرنگە ئەو بەرهەمە بە زمانی کوردی و بە زمانی دایکە.
رووداو: خۆت چۆن ئەم بوارەت هەڵبژارد؟ ڕەخنەت لە ئەدەبی کوردی بواری منداڵانیش هەیە
ئارش مێهرەبان: نووسین بۆ منداڵان زۆر چێژبەخشە و حەز و خولیایەکی تایبەتی بە من بەخشیوە، هێز و ورەی پێداوم. بۆیە هەموو هەوڵ و خوێندنەوەکانم لەم بوارەدا چڕکردووەتەوە. هەروەها لە بواری ڕەخنەی ئەدەبی منداڵانیشدا کار دەکەم. ئێستا بەرهەمەکانمان زۆرن و پێویستە پێداچوونەوەیەکیان پێدابکەین و خەسارناسییەکی باشیان بۆ بکەین. بۆ ئەمەش ڕەخنەگرمان پێویستە و پێویستییمان بە ڕەخنەیەکی باش هەیە. هەروەها نووسەرانی دڵفراوانیش کەوا ڕەخنەکانمان لێوەربگرن.
رووداو: لە نەبوونی لایەنێکی چاودێردا، بوونی ئەم ڕەخنەگرانە پێویستتریش دەبن
ئارش مێهرەبان: بێگومان هەر وایە. بە دڵنیاییەوە. [1]