فەرموون تاوانباری جینۆسایدی بارزانییەکان لە نەمسایە, ڕشتنی فرمێسکی پێ ناوێت!
لیکۆڵەر: عەلی مەحمود محەمەد
فارس نیعمە محیاوی Neama Hussain AL-mihiwai Faris لەدایکبووی #03-07-1940# دانیشتووی شاری ڤیەنای پایتەختی نەمسا, لە ساڵی 1983 ەوە فەرماندەی فەیلەقی 1 و 5, لە پاڵ بەشداریکردنی لە پرۆسەی ئەنفال لە سەردەمی فەجری دوو سەرکردەی فەیلەقی 1 سوپای عێراقی بوو, فەرماندەیی گرتنەوەی چیای گردمەندی کرد لە پرۆسەی فەجری دوو بە هاوکاری جاشەکان, بارزانیش لە یاداشتەکانی خۆیدا ئاماژەی پێ دەداتهێزەکانی ئێران لە لایەن شیرازی و موحسین ڕەزاییەوە فەرماندەیی دەکران, هێزەکانی عێراقیش لە لایەن فەریق ڕوکن, نەعمە حوسێن فارس ئەلمحیاوی, فەرماندەی فەیلەقی پێنجەوە سەرپەرشتیی دەکران. سەددام خۆیشی سەردانی دیانای کردبوو, لەم شەڕە عێراق چەکی کیمیایی بەکار هێنا-بارزانی و بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی کورد - بەرگی چوارەم 1975-1990 شۆڕشی گوڵان- ل 205.
هاوکات لە پەلاماردانی بارزانییە سڤیلەکانی ناوچەی دیانا و شوێنبزرکردنیان ناوبراو بڕیار دەربووە, وەک عەلی تەتەر ئاماژەی پێ دەدات حکومەتی عێراق پاش ئەم تاوانە، لە ئابی 1983، بە فەرمانی سەرکردەی فەیلەقی یەکی سوپای عێراق، لیوای ڕوکن نەعمەت فارس حوسێن بە هەماهەنگی لە گەڵ لقی باکووری لەشکری حزبی بەعس لیژنەیەکیان، بە سەرۆکایەتیی عەمیدی ڕوکن ئیحسان کامل شەبیب پێکهێنا بوو، کە کارەکەیان بریتی بوو، لە ئەنجامدانی ئامارێکی ئەمنی لە سەر هەموو نیشتەجێبووانی قەزای سۆران و ناحیەی دیانا و گوندەکانی دەوروبەر، بۆ ڕێوشوێنی پێویست بۆ دانانی ڕاددەیەک بۆ بزاڤی)خائین و بەکرێگیراوان (بە پێی دەربڕینی ئەوان و دۆزینەوەی جێگایەک، کە یەکەکانی لەشکری و ئیداری عێراق بۆی بگوازرێتەوە کە ئاسانتر بتوانن بیانپارێزین. هەروەها بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەر کردەوەیەکی نائاسایی، لە 9ی ئابی 1983 هێزێکی تەواویان پێکهێنا بوو، و پیلانێکی ئەمنییان دانابوو بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەر پێشهاتێک. بەم شێوەیە حکومەتی عێراق لاپەڕەیەکی نوێی لە سەر تاوانەکانی دژ بە مرۆڤایەتی و گەلی کورد لە بێدەنگی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی تۆمار کرد کە تا ئێستاش شوێنەوارەکانی بەسەر کومەڵگای کوردیدا ماوە. بەلام دوای ئازادکردنی عێراق، لەسەر کۆمەڵکوژی بارزانییەکان، هەر یەک لە عەلی حەسەن ئەلمەجید، تارق عەزیز عیسا، سەعدون شاکر مەحموود، سەفیان ماهرحەسەن، وەتبان ئیبراهیم حەسەن، حامد یوسف حەمادی و حکمەت مزبان ئیبراهیم لەلایەن دادگای بالای تاوانەکانی عێراق بە تاوانی کۆمەڵکوژی دادگایی کران -حکومەتی عێراق و جینۆسایدی بارزانییەکان پرۆفیسۆری هاریکار دکتور عەلی تەتەر-تایبەت بۆ گولان نوسیویەتی- کۆمەڵکوژی بارزانیەکان و بێدەنگی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ڕێگەی بۆ ئەنفالی گەرمیان و کیمیاباران خۆشکرد سیاسی ژمارە (940) #05-08-2013#.
سەرباری تاوانەکانی لە پرۆسەی جینۆسایدی بارزانییەکان, الفریق الرکن (نعمە فارس حسین) یەکێکە لە داواکراوانی کەیسی ئەنفال, یەکێکە لە تۆمەتبارە سەرەکییە داواکراوەکانی خولی یەکەمی دادگا, لە داوانامەی دادگای باڵای تاوانەکاندا ناوی 24 تاوانبار هاتووە بە پێی نووسراوی ف2، 1445 ڕێکەوتی #18-12-2005# ی دادگای باڵای تاوانەکان, ژمارەی فایل 9101 و 9102 لە کۆی 9302 فایلی ئامادەکراو بۆ دادگا لە کەیسی تاوانی ئەنفال, بڕیاری گرتن بۆ 24 تاوانبار دەرچووە لەسەر داوای دادوەری لێکۆڵینەوە, لەو داوا نامەیەدا, نیعمە فارس ژمارە 13ەیە, (ناوی لە لیستی 423 تۆمەتباری ئەنفال هاتووە بە ژمارە 86 -الفریق الرکن (نعمە فارس حسین) معاون ڕئیس ارکان الجیش للتدریب).
لیوا ڕوکن فارس حوسێن محیاوی لە پاڵ کەماڵ ساجت و سوڵتان هاشم سەرکردایەتی پرۆسەی ئەنفالی یەکی کردووە (#23-02-1988# بۆ #19-03-1988#)، لە دانپێدانانەکانی سولتان هاشمدا ناوی هاتووە 8147 بۆ 8179.
ناوبراو دواتر دەبێتە باڵوێزی عێراق لە نەمسا, لە لایەن ڕێکخراوی چاودێری کوردۆساید چاک ەوە, وەک تۆمەتبارێکی ئەنفال سکاڵای یاسایی لەسەر تۆمار کرا, وەلێ بەهۆی پشتگوێ خستنەوە لە لایەن دادگای بالای تاوانەکانەوە کە هوکاری داواکاری گشتی نەمسایان نەکردووە لە پەیوەندییان بە دادگاوە, تەنانەت سەردانیان بۆ دادگا, ئەو سکاڵایەش وەک سکاڵا لەسەر 422 تۆمەتبارەکەی دیکەی ئەنفالی لێهات, پشت ڕاستی ئەو تۆمەتانە نەکرانەوە کە خرابوونە پاڵی لە لایەن سکالاکەرانەوە, لە ڕێکەوتی #11-09-2007# سکالای سکاڵاکەران گەیشتبووە دەست دەزگاکانی نەمسا ئەوانەی ڕۆڵیان هەبوو لە پرۆسەی سکالاکە: خوالێخشبوو ناجی عەقراوی, و ف هاوولاتییەکی عەرەب لە نەمسا زانیاری تایبەت بە تاوانباری کۆکردەوە, شاخەوان شۆڕش, گۆران هەڵەبجەیی, دەرسیم دیبەگەیی, قادر نادر, عەلی مەحمود, هەروەها کاک ڕەزا حەمەی شاعیر چەند بەڵگەنامەیەکی وەرگێڕایە سەر زمانی ئەڵمانی خۆبەخشانە.
نەبوونی ناوی فارس نعمە محیاوی لە لیستی تاوانبارانی بارزانی لە ئاستی نەبوونی ناوی نزار خەزرەجییە لە لیستی تاوانبارانی ئەنفال وە جێگای گومان و پرسیاریشە لەسەر کۆی پرۆسەی دادگاییەکە.
هاوکات هاوکارینەکردنی داواکاری گشتی نەمساوی و پرۆسەی دادگاییەکە لە لایەن سەرانی کورد بە تایبەتی پارتییەوە کە بۆ ددان ئێشەیەک سەفەری نەمسا دەکەن جیگای پرسیارە.
نیعمە فارس حوسێن هەمان ئەو ئەفسەرە دوو ئەستێرەییە بەعسیەیە بە پێوەنانی 9 گولە بە سنگی سەرۆک وەزیران عەبدالکەریم قاسمەوە، لە ناوەندی ڕادیۆی بەغدا, کۆتایی بە ژیانی هێنا لە پرۆسەی کودەتا شومەکەی #08-03-1963#، ناوبراو ئێستا بە پلەی لیوا خانەنشینە لە عێراق.[1]