ئێمە لە سەردەمێکی جیاوازدا دەژین، سەردەمێک کە ژن تیایدا دینامۆی گۆڕانکارییە. لە باکوور، ڕۆژئاوا، ڕۆژهەڵات و ئێران ژنان ڕابەری بزوتنەوەی ئازادیخوازین. ئەوان بۆ ڕزگاربوون لە ستەمی داگیرکار، دیکتاتۆرییەت، پیاو سالاری، هەژاری و نادادپەروەری دەجەنگن. بۆیە بە یارمەتی #فایەق بێکەس#، ئەم بەیتە لەگەڵ ئەمڕۆدا دەگونجێنم و دەڵێم:
میللەتی بێ عیلم و بێباک چۆن بە ئیستیقلال ئەگات؟
واسیتەی بەرزی و تەرەققی هیممەتی ژنانەیە (1)
تووڕەیی ژن لە چەوسانەوە و بەگژداچوونەوەی نادادی کردەگەلێکی خۆماڵی و خۆکردیین و هاوردەی هیچ شوێنێک نین. ژنان لە بەشە جیاکانی کوردستان چیتر بە کۆت و بەندی پیاو سالاری و ستەمکاری ڕازی نین و خاوەندارێتی جەستە، بڕیار و ژیانی خۆیان دەکەن. کەچی لە باشوور تازە پیاوانی دەسەڵاتدار پێمان دەڵێن ژن کێڵگەی دروستکردنی منداڵە، ژن دەبێت لە ماڵەوە بێت و خزمەتی مێرد و منداڵی بکات، ژن دەبێت خەتەنە بکرێت تا شەهوەتی کەم بێتەوە و ”بەدڕەفتاری“ نەکات، مافی پیاوە هەرکاتێک ویستی و گەر بە زۆریش بێت لەگەڵ ژنەکەی بخەوێت.
لە باشوور کۆنتڕۆڵکردنی جەستەی ژن، ڕێگرتن لەوەی هوشیاربێت، بخوێنێت و کاربکات وەک شێوازێک لە پاراستن نمایشدەکرێن. سیستەمی پیاو سالاری هەر خۆی مەترسی دەستدرێژی، گێچەڵی سێکسی و توندوتیژی بەرامبەر بە ژن دروستدەکات و ئەم مەترسییانەش بەکاردێنێت و بە ناوی ”پاراستنی ژن“ەوە ڕێگری لە بەشداری ژن دەکات لە کایە هونەری، کۆمەڵایەتی، ئابووری و سیاسییەکاندا.
ئەم پیاو سالارە ئایینی، حیزبی و نەریتخوازانە هەموو توانای خۆیان بەکاردێنن تا ژن بە دەستەمۆیی و بێدەسەڵاتی بهێڵنەوە. هەر بۆیە لە ساتێکدا کەسێک یان گرووپێک هەڕەشە لەو سیستەمە بکات کە ئەوان دەیان ساڵە دەیچنن و دروستی دەکەن، ئەوا بەوپەڕی هێزی خۆیانەوە پەلاماری دەدەن.
سیستەمە لاوازبووەکان و ئەوانەی لەژێر مەترسیدان هەمیشە توند و تیژترینن (جا ئەوە دەوڵەتی ئێران بێت یان سیستەمی پیاو سالاری)، ئەوان بەهێزترین چەکەکانی خۆیان بەکاردێنن تا داکاکۆکی لە مانەوەی خۆیان بکەن. بۆیە گەر یەکێک لێی پرسیت: ئایا گۆڕانکاری ڕوویداوە؟ پێی بڵێ: ئەو هەموو هێرشە توندەی دەکرێتە سەر ژنان و پیاوانی ئازادیخواز بەڵگەیە بۆ ئەوەی درز کەوتۆتە گوتار و تێڕوانین و هەوڵەکانی زۆرداران و پیاو سالارانەوە.
فێمینیستەکان دەمێکە وتوویانە: مرۆڤ ناتوانێت شتێک بێت کە نەیبینیوە. بە واتایەکی تر گەر ژنان هەرگیز ژنێکی ئازاد و ئازا نەبینن، پێیانوایە کە شتی وا بوونی نییە و ناتوانن وا بن. بەڵام سەیری ئەو هەموو ژنە تووڕە و ئازاد و ئازایەی دەوروبەرمان بکە کە ڕووبەڕووی مەرگ دەبنەوە و چیتر بێدەنگ نابن. ئەوان ڕۆژانە پیشانمان دەدەن کە گەر پێکەوە کاربکەین، دەتوانین لە پیاو سالاری و نادادپەروەری دەربازبین.
بەڵام خانمی گەنجی باشوور، پێش هەموو شتێک بخوێنەرەوە، خۆت پەروەردە بکە، هاوپشتی ژنانی دەوروبەرت بکە، ستراتیژی کارت هەبێت و وزەی خۆت بپارێزە بۆ کاتی گونجاو.
ئازادی لە ڕواڵەت و جوانکاری و جل و بەرگدا کورتمەکەرەوە، چونکە ئازادی واتە بەرپرسیارێتی. خۆت پێبگەیەنە تا بتوانی بەرپرسیارێتی بڕیاردان و خاوندارێتی خۆت هەڵگریت. بێباک مەبە لە چەوسانەوە! تووڕە بە بەرامبەر بە زوڵم. تووڕەیت لە نادادپەرەوەری بەکاربێنە تا شەڕ و گۆڕانکاری گەورە بکەیت کە تەنها بە گرووپ دەکرێت نەک بە شەڕی بچووک و بەتەنها. لە شەڕە تەنهاکاندا زۆرجار دەدۆڕێیت بەڵام لە کاری پێکەوەییدا هیوای سەرکەوتنت هەیە.
(1) لە بنەڕەتدا بەیتەکەی مامۆستا فایەق بێکەس بەمجۆرەیە:
میللەتی بێ عیلم و ئەخلاق چۆن بە ئیستیقلال ئەگات؟
واسیتەی بەرزی و تەرەققی هیممەتی مەردانەیە. [1]
د.#چۆمان هەردی#