شوێنەوارەکانی ئایینی #زەردەشت#ی
سەبارەت بە شوێنەوارە بەجێماوەکان لە ئایینی زەردەشتیدا، شوان محەمەد هەورامی، پسپۆڕ لە بواری شوێنەوار لە زانکۆی سلێمانی، لە لێدوانێکی تایبەتدا دەڵێ: گەر ناوچەی هەورامان وەک سنوورێکی دیاریکراوی جوگرافیی سەر زەویی کوردستان وەربگرین، دەتوانین بڵێین بەهۆی ئاوەدانیی دێرین زەمانی ناوچەکە و بوونی ژیاری بەردەوام، پەروەردەی فەلسەفەیەکی ژینگەپارێز و سرووشتێکی جوان تێکەڵییەکی زۆر لەگەڵ ئایینی زەردەشتی و کولتووری ناوچەی هەوراماندا هەبووە، هەر لەبەر ئەمەش هەورامان لە یەکەم دەرکەوتنی ئایینەکەوە پەیڕەوکارێکی زۆر باشی ئایینی زەردەشتی بووە و بەدرێژایی دەوەرانی مێژوو تا هاتنی ئایینی ئیسلام دانیشتووانی هەورامان لەسەر ئەم ئایینە بەردەوام بوون و دواتریش بوونەتە موسڵمان.
بۆیە لە ناوچەی هەوراماندا، چەندین شوێنەواری ئایینی زەردەشتی بەجێماون، لەوانە هەندێکیان تەنیا ناون و وەک ناو لەسەر زمانن و لەنێو گفتوگۆ و بەند و هۆنراوەکاندا بەکار دەهێنرێن. بۆ نموونە ئاتەشگە، واتە پەرستگەی ئایینیی زەردەشتییەکان، ئەم وشەیە لە زۆربەی بەیت و هۆنراوە پاڕانەوەکانی هەورامان بەکار دێت، یان گاوری سەرکۆ، کە مەبەست پیاوی ئایینیی ناو پەرستگەکانی زەردەشتییە، زۆر جار دەگوترین ئەو حاڵەی من هەمە گاوری سەرکۆش نیەتی. ئەمە و جگە لە کۆمەڵێک شوێنەواری تری وەک قەڵا و پەرستگە و ئەشکەوتی دەورانی ئایینی زەردەشتی، کە ناوەکانان ئێستاش هەر زەردەشتییە، واتە زمانی #ئاڤێستا#ی کۆنە. وەک ئەشکەوتی گاوران لە دۆڵی سەرگەت و دەرەی مەرو یان تاشراوی خان لەپشت ئەحمەد ئاوا، یان ئەشکەوتی خەزێنە لەنزیک ئەحمەد ئاوا و کۆشکی کوروکد لە دۆڵی وشکەناو لەنزیک گوندی زەڵم، کە ئەمانە مەزارگە و جێگەی کولتووریی ناشتنی ئایینی زەردەشتین. بە شێوەیەکی گشتی، ئەتوانین بڵێین شوێنەواری مەزارگەی ناشتنی مردووانی پەیڕەوکاری ئایینی زەردەشتی لە زۆربەی ناوچەکانی هەورامان دەبینرێن، وەک ئەو ناوانەی سەرەوە کە باسمان کردن، ئەمە جگە لە کۆمەڵێک قەڵای سەربازی، لەبەر ئەوەی پەیڕەوکارانی سەربازگەکان زەردەشتی بوون، ئێستەش بە قەڵای گاوران ناو دەبرێن، کە شوێنەوارەکەیان وەک قەڵای گاوران لەپشت شارەدێی تەوێڵەیە.
بێ گومان بوونی ئەم هەموو ناوە لە گاور و ئاتەشگا و پیر و بابا و موغ و میرزا، کە هەموویان ناو و پاشگر و پێشگری ئایینە کۆنەکانی هەورامانن، بەڵام بەهۆی بەهێزیی ئایینی ئیسلام، وای کردووە زۆربەی بیناسازییەکانی سەردەمی ئایینە کۆنەکان نەمێنن و شوێنەوارەکەیان یان لەناو بچێت، یان بگۆڕدرێت بۆ مزگەوت و تەکیە و خانەقا، یان بنکەی سەربازی، ئەمەش لەبەر گۆڕینی ئایینی دانیشتوان بووە، شوێنە گشتی و پیرۆزەکانی ئایینی زەردەشتیش بوونەتە شوێنی گشتی و پیرۆزی ئایینی ئیسلام، بەم هۆیەشەوە لە ناوچەی هەورامان بینای ئاتەشگەکان نەماون و شێوێنراون.
ئەم ئاییینە بەهۆی بانگەوازەوە لە چوارچێوەی ناوچەی هەورامان هاتە دەرەوە و بەرەو ناوچەکانی تری وەکوو وڵاتی فارسەکان و #هیندستان# گەشەی سەند، ئێستا ئایینی زەردەشتی لە هەرێمی کوردستان و ئێران و #ئەفغانستان# و #پاکستان# و هیندستان و ئازەربیجاندا پەیڕەوکاری هەن، هەروەها بەهۆی کۆچکردنی پەیڕەوکارانی، ڕێژەیەکی بەرچاو لە لایەنگرانی ئەم ئایینە لە ئەمەریکای باکوور و بەریتانیا و ئوسترالیا و سەنگاپوور نیشتەجێن و ساڵانە کار و چالاکیی جیاواز ئەنجام دەدەن. بەپێی ئامارێک کە لە ساڵی 2001 بڵاو بووەوە، ڕێژەی زەردەشتییان بەگشتی دەگاتە نزیکەی سێ ملیۆن کەس لە جهیاندا.
ئامادەکردنی: #سارا سەردار#
[1]