ناونیشانی بابەت: ئایینی یارسانئایینی یارسان (کاکەیی) و شوێنەوارەکانی لە کوردستان بەشی شەشم
ئامادەکردنی: سارا سەردارسارا سەردار

شوێنەوارەکانی ئایینی یارسان
پردیوەرپردیوەر
پردیوەر شوێنێکە لە گوندی شێخان لە شارۆچکەی پاوەپاوەی سەر بە پارێزگای کرماشانکرماشان، کە بۆ پەیڕەوانی ئایینی یارسان شوێنێکی پیرۆزە. وشەی پردیوەر بە سێ مەبەست و شوێن لە لایەن پەیڕەوانی یارسان بەکار دێت، کە یەکیان ئەو بەشە لە گوندەکەیە، کە ئاوی ڕووباری سیروانڕووباری سیروان لەوێ کۆ دەبێتەوە و بە بێدەنگی تێدەپەڕێت. هەروەها ئەم وشەیە ئاماژە بە مەزارگەی شەخسی سوڵتان سەهاکسوڵتان سەهاکە و ئەوەی دیکە بە شێوازی گشتی بە ئەو بەشە لە گوندەکە دەگوترێت، کە فەزایەکی ئایینی و سرووشتییە.
سەبارەت بە ڕەگوڕیشەی وشەی پردیوەر دوو ڕا هەیە، کۆمەڵێ کەس پێیان وایە ئەم وشەیە بە مانای ئەودیوی پرد دێت، بەڵام کۆمەڵی کەسی دیکە دەڵێن وەر یان وار، لە زمانی کوردی بە واتای شوێن و زێد دێت، کە واتای شوێنی پردەکە دەگەیەنێت، بەڵام هەر لەسەر ئەمەش بۆچوونی جیاواز هەیە، کە دەڵێ پردی کورتکراوەی وشەی پەردیس، بە واتای بەهەشتە و وشەی پردیوەر بە مانای شوێنی بەهەشت دێت.
مەرازگەی پیرۆزی سوڵتان سەهاک
شوێنەواری سوڵتان سەهاک شوێنی ناشتنی تەرمەکەی سوڵتان سەهاکە، کە دەکەوێتە گوندی شێخانی شارۆچکەی نەوسوودی سەر بە پارێزگای کرماشانی ڕۆژهەڵاتی ئێران.
سوڵتان سەهاک، کە وەک قیبلەی دووەمی یارسانەکانە، دەکەوێتە نزیکی شوێنێک بە ناوی پردیوەر، کە هەر لە گوندی شێخانە.
پردیوەر ئەو بەشە ئایینییە پیرۆزەیە کە گۆڕی سوڵتان سەهاک و خاڵی بێدەنگی و ڕاوەستانی ڕووباری سیروانیشە. بێجگە لە مەزارگەی سوڵتان سەهاک، کۆمەڵێ شوێنی پیرۆزی دیکە لە پردیوەر هەن، کە هەمووی تایبەتن بە کەسانی ئایینیی یارسان، وەک: مەزارگەی داود کوسوار، مەزارگەی خاتوو ڕزبار، مەزارگەی سەید محەمەد گورە سوار، مەزارگەی پیر مستەفا، ساج هەنار.
مەزارگەی بابا یادگار
ئەم مەزارگەیە دەکەوێتە گوندی بان زەردە لە شارەدێی دالاهودالاهو، کە مێژووەکەی بۆ سەدەی هەشتی کۆچیی قەمەری دەگەڕێتەوە. شێوازی ئەندازیاریی ئەم شوێنەوارە شەش پاڵووییە، کە گومبەزێکی قووچەکی ڕەنگ سپی لە سەربانی درووست کراوە، کە ئەم شێوازە گومبەزە تایبەتە بە ئەندازیاریی ئایینی یارسان.
هەر لە حەوشەکەی مەزارگەی بابا یادگار، حەوت داری کۆن و پیر هەن، کە تەمەنی کۆنترینیان بۆ 900 ساڵ و نوێترینیان بۆ 150 ساڵ پێش دەگەڕێتەوە، کە ئەمیش یەکێک لە بابەتە سەرنجڕاکێشەکانی ئەم دەڤەرە و ئەم مەزارگەیەیە.
بابا یادگار یان باوە یایار، کوڕی سوڵتان سوهاک و دادە سارای خێزایەتی. ئەو، کە لە سەدەی هەشتی کۆچی لەدایک بووە، یەکێکە لە حەوت یارە هەڵبژاردە و نزیکەکانی سوڵتان سەهاک.
بابا یادگار لە سەردەمی گەنجیدا لە لایەن سوڵتان سەهاکەوە بۆ بڵاوکردنەوەی ئایینی یارسان بەرەو ناوچەکانی هیند و پاکستان دەڕوات. لەم کەسایەتییە ئایینییە کۆمەڵێ گوتار و پەندی ئایینی بەجێ ماون، کە بە ناوی (زلال زلال) دەناسرێت.
ئەم کەسایەتییە ئایینییە لە لایەن دژەکانی ئایینی یارسان دەکوژرێت و تەرمەکەی لە پێدەشتەکانی چیای تەخت سەرانە، لە گوندی زەردە لە دالاهو نێژراوە. [1]