#فوئاد محەمەد ئەمین سەراج#

- ڕیفراندۆم پڕۆسەیەکی گشتگیری جەماوەرییە بۆ سەلماندنی داوا ڕەواکان کە گەلێک، یان نەتەوەیەک بیەوێت بگات بە ئازادییەکان و بانگەوازێکە بۆ وەرگرتنەوەی مافە زەوتکراوەکان، تا لەو ڕێگایەوە وێنەیەکی پڕاوپڕی خواستەکانی میللەت پیشانی بەرانبەرەکەی و جیهان بدات، واتە هەنگاونان بۆ ڕیفراندۆم، کارێکی ڕەواو یاسایی و هیوایەکی نیشمانییە کە بەرجەستە دەبێ بۆ هێنانەدی ئەو هەقە خوراوەی کە بەر لە سەد ساڵ زیاترە بەبێ عەدالەت و یەکسانی لێی سەندراوەتەوە، هەر بەهۆی ئەوەشەوە کورد مێژوویەکی خوێناوی و پڕ لە کارەساتی هەیە و لەو نەهامەتییانەدا ژیاوە، بەڵام ئەمڕۆ دەیەوێت کۆتایی بەو ستەم و بندەستی و نەهامەتییانە بێنێ کە لەژێر چەتری هێزو دەستەڵاتی حوکمڕانیی تۆتالیتاری و دیکتاتۆرییەکانی ئێراقدا بە کولەمەرگی و ژیانی شۆڕشگێڕی و جەنگێکی ناهەموار کە بە ئایدیاو هزری عەرەبی سوننە بردوویەتە سەر، وا لەم سەردەمەدا لەژێر سایەی عەرەبی شیعەدا، بەدوای دانانی دەستوور و ڕووخاندنی ڕژێمی بەعسی فاشی و هەوڵدان بۆ درووستکردنی (ئێراقی هیواو ئاوات) چوونەوە بۆ (بەغدا) هەر لەسەرەتای ساڵی (2004) بۆ جارێکی کە ڕۆحی نەتەوەیی تیا شکاوەو بەو ئومێدەی (ئێراقی ئەمڕۆ ئێراقی دوای دەسەڵاتی شۆڤێنی و ڕەگەزپەرست و خاوەنی دەسەڵاتی ڕەها نەبێت و ڕێز لەمافەکانی مرۆڤ و گەل و کەمایەتی و هەموو هاووڵاتیان بگیرێت و بە یەکسانی و برایەتی و پێکەوەژیان بەڕێی بکەن، لەو نیازەدا هیچیان دەست نەکەوت و بەمەرام نەگەیشت، بەڵام لە ڕاستیدا بە ئەستۆکەوت و سەرسمێکی سەختماندا بەرەو ڕووی واقعێکی تاڵ کراینەوە. ئێمە وامان لێکدایەوە کە هەموو لەژێر زەبری بەعسدا فێری هۆشمەندی و هەقبێژی و دیموکراتییەت بووین و ئێراقیش دەبێتە بەهەشتێک بۆ هەمووان، وەلێ بەداخەوە وا دەرنەچوو، دەستەڵاتی نوێی ئێراق بە هزری شیعەگەرایی و عەرەبایەتی کەوتنە پیلانگێڕان و خۆدزینەوە لە خاڵەکانی نێو دەستوور و درووستکردنی هێزی سەیر سەیر وەک هێزی دیجلەو داواکردنی F16 و تەشقەڵەو ئاژاوەنانەوە لەناوچە گەرمەکانی دەرەوەی حوکمەتی هەرێم و خۆدزینەوە لە ماددەی (140) و دەستکردن بە تاڵانی و سەرانەو کوشتن و ڕفاندن و هێنانی سوپای (حەشدی شەعبی) و جێبەجێ نەکردنی مافە شەرعییەکانی کورد. گەرچی زۆرجار گوێمان لەبەرپرسانی (ئێراق) دەبێت کە دەڵێن ڕیفراندۆم دژی دەستوورەو نایاساییە! بۆ ئەوان یاساو ڕێساکانی دەستوور یان بەجێهێناوە و هیچیان لێ جێبەجێ کردووە؟ تەنیا لە کوێدا دەسەڵات و توانایان بووبێ کەوتوونەتە پلاندانان و شەڕانگێزی، ئەگەر شەڕی داعشی خوێنڕێژ نەبوایە دەمێ بوو بەهیوای گەڕانەوە بۆ خاڵی سەرەتا گەلەگورگ ئاسا پەلاماریان دەداین. لەگەڵ ئەوەشدا وردەوردە کەوتنە بڕینی بودجەو دەرکردن و خانەنشینی بەرپرسە کوردەکان لەبەغداو بەفیتی دەرەکی چەندەها ئاژاوەو پەیام و بەرنامەیان خستەگەڕ تا هەرچی لە خەیاڵیاندا هەیە بۆیان بچێتە سەر و تەواو هەناسە لە کورد ببڕن و بە کڕینی چەند بەرپرس و کەسانی سووک و ڕیسوا کە بەناو کوردن و بە ئەندێشە عەرەبن، مەرامە گڵاوەکانیان بێننەدی، لێرەدا بۆمان ڕوون دەبێتەوە ئەمانە عەقڵی حوکمڕانی و پێکەوەژیان و دادی کۆمەڵایەتییان لا مەبەست نییە. هەرگیز، ئەوانە بە مافە ڕەواکانی ئێمە نابینن، بەڵکوو هەردەم بەخەیاڵی ئێراقی یەک پارچەو (شمالی حبیب) و نکۆڵیکردن لە بوونی کورد لەسەر خاکی کوردستان کە بە بەشێک لە خاکی عەرەبی دەزانن، لایان ئێمە میوانین، یان کۆچەرین، ئەمەش داڵخەیەکی توندڕەوی و شۆڤێنی نییە، ئەوان (سەید) و ئێمەش بندەست و کۆیلە بین! ئیتر چ فەرهەنگی فیدڕاڵی و سەربەخۆیی و ئازادییان بەلاوە پەشمە. چوونەوەیان هەقیقەتی گەڕانەوە بۆ سەرچاوەی ئێراقی عەرەبی (جا شیعەبێ، یان سوننە) ، بۆیە دەبێت کورد ئەو ئەجێندایە بخوێنێتەوەو خۆی لێ گێل نەکات، چونکە هەمان تاس و گەرماوە، بۆیە دەبێت هەر کوردێکی دڵسۆز و بەوەفا ڕێز لە خاک و خوێنی شەهیدان بگرێت، ئەوەشی ئەو هەموو خەبات و بەرخۆدان و قوربانییانە فەرامۆش بکات، هەرگیز بە تاکێکی دڵسۆزی کوردایەتی ئەژمار ناکرێت و لە کوردییەت بێبەری دەبێت. چیتر کورد چاوەڕوانی چی لەم (عەمامە) بەسەرانە دەکات و دڵی بە چییان خۆش بێ؟ دیارە زۆر بە ڕوونی هیچ شتێک نەماوە لەسەر ئەرزی واقیع پێکەوە بمان بەستێتەوە، هەتا ئەوانە خاوەنی خیتابی ڕەگەزپەرستی و خۆ بەزلزانین و فەرامۆشی بن و بەنیاز بن بە زۆرداری بمانلکێننەوە بە دەسەڵاتی مەرکەزی (بەغدا) ی بێ ماف و دادپەروەرییەوە، لەمەدا چی بۆ کورد دەهێڵێتەوە غەیری گەڕانەوە بۆ ملکەچی؟! بۆیە ئەوەی فەرزە لەسەرمان ئەوەیە کە هەموو بەیەک دەنگ و بە یەک هەڵوێست بە گیانی کوردایەتی و شکۆمەندی ئاڵای کوردستانەوە بۆ ڕزگاربوون و سەربەخۆیی خاکی کورد، ڕیفراندۆم بکەینە چرای ڕۆشنکەرەوەی ئەو ڕێگایە تا ئاواتەکانمان بە زوویی بێتەدی، دیارە حەتمەن ئەوەش بەبێ ئاستەنگ و تەگەرە دانان، داونانەوەو بڵاوکردنەوەی پڕوپاگەندەو کەمکردنی پڕۆسەکەو ترس چاندن لەنێو هاووڵاتیانداو چاندنی بێ باوەڕی و هێنانەوەی بەهانەی ئەملاولاو نەبوونی و کەمی مووچەو هەندێ دیاردەی گەندەڵی و خەمساردیی قەڵەم و دەنگی نەگریس و بەکرێگیراوی دەرەکی، کە تەواو قۆڵیان لێ هەڵمالیوە، بەقسەی پڕوپووچ و بێ گوێدانە گەورەیی پڕۆسەکە کە هەموو جیهان چاوەڕوانی گەورەترین گۆڕانکاری لە ناوچەکەدا تەبەنی دەکەن و ئاسۆی میللەتێکی ستەمدیدە بین بەر لە سەد ساڵە هەوڵیان بۆ سەربەخۆیی و ئازادی داوە، پەیمانیان بە خوێنی شەهیدان داوە، چیتر نووسین وتاری نەزۆک و بێ بنەما جێگای نابێتەوە گەرچی زۆر هەن (بەغدا) بە ڕووگەی خۆیان دەزانن، بەڵام بینیمان بەغداو دەستەڵاتدارانی تۆزی خێری لێ هەڵنەوەرێ، دەبا بەوپەڕی هیواو ئاواتەوە بەرەو ڕیفراندۆم بڕۆین و ڕۆژی (25/9/2017) بکەینە چەپکێ گوڵی بۆنداری یەکێتیی کورد بۆ کوردستانێکی ئازادو سەربەخۆ و بانگەوازێکی هۆشیاری پچڕاندنی کۆت و زنجیری پێکەوە لکانی ناشەرعی بکەین و کۆتایی بەو غەدرە بێنین و ئەو تەلیسمە بشکێنین کە قەدو قەد (کورد نابێ بەهیچ) و لە گۆڕی بنێین. دەبێت هەوڵبدەین ئەو ترس و تۆقاندنە لە وڵاتانی دراوسێ بڕەوێنینەوە و ئەو ساتانە لە ناخەوە بنێژین، پەلامارمان دەدەن.. ئای لەبرسا دەمرین، تیا دەچین.. ئەم وتانە هیچی لە بەرژەوەندی گەلی کوردا نییە، بەڵکوو لە خزمەتی نەیاراندایە و سوودی بۆ خۆمان نییە.
دەبێ هەمووان بزانین کە ڕەوشی ئەمڕۆی کورد و ناوچەکەو گۆڕانکارییەکان گەورەترین فرسەتی بە کورد داوە، بۆ ئەوەی بە ڕەوایەتی داوای مافی خۆی بکات و بە پێەوانە ئیتر جێی شک و گومانە کە دۆش دابمێنێ و هەڵوێستێکی پڕگیری نەبێت.. بۆیە کورد یان دەبێ کۆیلایەتی قبووڵ بکات و بەپەلە ڕابکاتەوە بۆ بەغدا، یان دەبێ دوابڕیاری جەسوورانەو قارەمانانە بدات، بە هیچ جۆرێ سڵ لە ساتە ناوەخت و گرێکوێرەکان نەکاتەوە، گوێ بە سنوور و جوگرافیا و دەنگە نامۆکان نەدا، ڕێگای شکست و سڵەمینەوە نەگرێتە بەر چۆکدادان لە هزریدا بسڕێتەوە و سەرکەوتن بخاتە پێش هەموو پێشهاتەکان، چونکە ئێمە میللەتێکی خاوەن قوربانیین، بۆ سەربەخۆییش هەر قوربانی و لەخۆبردوویی دەوێت. هەنگاوی بەرگری و کوردایەتی و دەنگی ئازادی پێویست بە پاشەکشە ناکات، مەترسن و دوودڵ و ڕاڕا مەبن و گوێ بۆ یەک قسەی ناحەزان ڕامەگرن، ئەو قەڵەمانە بشکێنن کە دژی سەربەخۆیی و ئازادی دەنووسن. ئەودەنگانە خامۆش بکەن کە بە فیتی داگیرکەران و نەیاران زوڕنای ناحەزان لێ دەدەن. کوردستان لە ڕۆژی (25/9/2017) بە هەموو جیهان دەڵێت: بەڵێ.. بەڵێ بۆ سەربەخۆیی و ئازادی لەژێر ئاڵای کوردستاندا. هەربژین بۆ کورد.[1]