پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان

  • جۆری گەڕان: ≈ لێکچوون
  • جۆری گەڕان: = یەکسان
  • جۆری گەڕان: ≕ دەستپێبکات بە...


  • هەموو پۆلەکان
  • ئامار و ڕاپرسی
  • ئیدیۆم
  • بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
  • بەرهەمە کوردستانییەکان
  • بەڵگەنامەکان
  • پارت و ڕێکخراوەکان
  • پۆلێننەکراو
  • پەرتووکخانە
  • پەند
  • خواردنی کوردی
  • دۆزی ژن
  • زانستە سروشتییەکان
  • ژیاننامە
  • ژینگەی کوردستان
  • شوێنەوار و کۆنینە
  • شوێنەکان
  • شەهیدان
  • فەرمانگەکان
  • گیانلەبەرانی کوردستان
  • گەشتوگوزار
  • مۆزەخانە
  • ناوی کوردی
  • نووسراوە ئایینییەکان
  • نەخشەکان
  • نەریت
  • هۆز - تیرە - بنەماڵە
  • هۆنراوە
  • وشە و دەستەواژە
  • وێنە و پێناس
  • ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار)
  • ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
  • ڤیدیۆ
  • کارە هونەرییەکان
  • کلتوور - گاڵتەوگەپ
  • کلتوور - مەتەڵ
  • کورتەباس
  • کۆمەڵکوژی
  • کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان
  • یارییە کوردەوارییەکان



  • هەموو زمانەکان
  • کوردیی ناوەڕاست
  • Kurmancî
  • English
  • کرمانجی
  • هەورامی
  • لەکی
  • Zazakî
  • عربي
  • فارسی
  • Türkçe
  • עברית
  • Deutsch
  • Français
  • Ελληνική
  • Italiano
  • Español
  • Svenska
  • Nederlands
  • Azərbaycanca
  • Հայերեն
  • 中国的
  • 日本人
  • Norsk
  • Fins
  • Pусский

گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
...
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 29-04-2025
  • 30-04-2025
  • 01-05-2025
  • 02-05-2025
  • 03-05-2025
  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان

  • 29-04-2025
  • 30-04-2025
  • 01-05-2025
  • 02-05-2025
  • 03-05-2025
  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
01-05-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
مەسعود بارزانی و ئیدریس بارزانی و موڕتەزا حەدیسی و عەلی علیان سامەڕائی
30-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
30-04-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
شەمسەخانی قالانی خانمێکی خانەدانی گەڕەکی سابوونکەران
30-04-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
داناس ئاراس
27-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
26-04-2025
سروشت بەکر
وێنە و پێناس
کێخوای گوندی ڕۆستێ و کۆمەڵێک فەرماندە و کادیری پارتی
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
وێنە و پێناس
مام عیزەت بەگی سڵێمان بەگ و کوڕەکانی لە ساڵی 1978
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ئامار
بابەت
  551,204
وێنە
  117,403
پەرتووک PDF
  21,268
فایلی پەیوەندیدار
  113,157
ڤیدیۆ
  1,976
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
299,977
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
92,861
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,910
عربي - Arabic 
36,570
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
24,016
فارسی - Farsi 
12,984
English - English 
8,134
Türkçe - Turkish 
3,741
Deutsch - German 
1,905
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,206
ژیاننامە 
27,363
پەرتووکخانە 
26,500
کورتەباس 
20,612
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,399
شوێنەکان 
14,518
پەند 
13,748
شەهیدان 
11,950
کۆمەڵکوژی 
10,969
هۆنراوە 
10,586
بەڵگەنامەکان 
8,579
وێنە و پێناس 
8,320
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
1,874
ڤیدیۆ 
1,856
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,514
فەرمانگەکان  
1,123
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
835
کارە هونەرییەکان 
780
گیانلەبەرانی کوردستان 
659
شوێنەوار و کۆنینە 
655
ئیدیۆم 
458
پۆلێننەکراو 
403
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
403
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
216
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
191
نەریت 
160
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
43
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
552
PDF 
33,412
MP4 
3,205
IMG 
216,443
∑   تێکڕا 
253,612
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
هادی مەحمود
ژیاننامە
کامیل ژیر
ژیاننامە
ڕەسوڵ ڕەشید دۆست
ژیاننامە
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ...
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
کوردستان یان ئۆکراین دوو ئەزموون لە نێوان فاکتەرە سایکۆ-سۆسیۆلۆژییەکان و ڕەهەندە ئابوورییەکان
کوردیپێدیا، دادگا نییە، داتاکان ئامادەدەکات بۆ توێژینەوە و دەرکەوتنی ڕاستییەکان.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Copy Link0
E-Mail0
Facebook0
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram0
Twitter0
Viber0
WhatsApp0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
د. نەسرەدین ئیبراهیم گولى*

سامۆئێل هانتیگتۆن سیاسەتوانى ناسراوى ئەمریکى لە گۆتارێکى خۆیدا لە هاوینى ( 1993 ) چەمکێکى هێنایە نێو جیهانى سیاسەتدا کە بریتى بوو لە ململانێى شارستانیەتەکان کە لە بنەڕەتدا ناوەرۆکى تیۆرێکە بۆ شرۆڤەکردنى جیهانى مرۆڤایەتى لە پاش داڕمانى کۆشکى کۆمۆنیزم و نەمانى سیستەمى دوو جەمسەرى کە بە بڕواى ئه و جیهان لە پاش ئه و قۆناغە تووشى چەندها پێکدادان دەبیتن کە دوو تەوەرى سەرەکى بەخۆیەوە دەگریتن. یەکەمیان سەرهڵدانى هەستە دژە ڕۆژئاواییەکان کە خۆیان لە جۆرى ڕەوتە ڕادیکال و تووندرۆەکان لە جیهانى ئیلامى دا دەبینن، و دووهەمیان سەرهڵدانى هەستە نەتەوایەتیەکانى وڵاتانى ژێر دەستهەڵاتى ئایینەکانى کۆنفۆشیوس و بوودایى دەگەڕێتن ( 2: 300 )، کە لە دوو ئاستدا ڕوودەدەن. ئاستى یەکەم ململانێ لە پێناو داگیرکردن و کۆنترۆڵى خاکى یەکترى ئەنجام دەگیرێتن، کە تیایدا تووند و تیژى بەکار دێتن، و لە ئاستى دووهەمدا ، کە ئاستى گەورەترە، وڵاتانى سەر بە شارستانیەتە جیاوازەکان هەوڵ دەدەن کە لە ڕێگەى هێزى لەشگەر و ئابوورى دەزگا و پارت و ڕێکخراوە جیاوازەکانیان بخەنە ژێر ڕکێف و کۆنترۆڵى خۆیان و لەم ناوەشدا کاریگەرى لە سەر بەها ڕامیارى و ئایینیەکانیان بکەن ( 3 : 29 ). هانتیگتۆن لە گۆتارەکەى خۆیدا ، کە دوواتر بە شێوەى پەرتووکێک بە هەمان ناوونیشان بڵاو کرایەوە ، بەر لە نزیکەى ( 21 ) ساڵ ئاماژە بە نموونەیەک دەکاتن کە ململانێى نێوان ڕووسیا و ئۆکراینە کە بەتایبەت لایەن و شوێنەکانى وەک دوورگەى کریمە و کەنارەکانى دەریاى ڕەش و چەکى ئەتۆمى و لایەنە ئابووریەکانى پەیوەندار لە خۆى دەگرێ، و ئاماژە بەوە دەکاتن کە ئەم دوو وڵاتە لە نەژادى سلاڤى، و سەر بە لایەنى ئۆرتۆدۆکسى مەسیحیەتن و ئەزموونێکى دوور و درێژى چەند سەد ساڵەیان پێکەوە هەیە، کەچى و سەربارى گفتگۆى بەردەوام و دوو لایەنە نێوان ئه و دوو وەڵاتە و هەروەها سەرکردەکانیان، کەچى تووند و تیژى لە نێوانیان لە ئاستێکى نزمدا بووە ( 3: 38 ). بەڵام ئەمرۆکە و بەتایبەت لە کۆتاى ساڵى ڕابردوو و دەستپێکى ساڵى ( 2014 ) کێشەى نێوانیان کە بەردەوام و لە نێوان تێزەکەى هانتیگتۆن و ئەمرۆ دا، لە دابەزین و بەرزبوونەوە دا بووە، گەیشتووتە گەورەترین ئاستى خۆى و تووندو تیژییەکان بە دەهان کۆژراو و برینداریان لێکەوتووە.
سەربارى سیاسەتى مۆسکۆ ، کە هەندێک لە وڵاتانى پێشووترى سەر بە ڕوسیاى سۆڤیەتى جاران، کە ئەمرۆ هەموویان سەر بخۆیى خۆیان وەرگرتوو، کە ژمارەیەکى زۆرى دانیشتوانیان و بە تایبەتیش ئەوانەى لە کارە تەکنیکیەکان و شوێنە پیشەسازییەکانیان کار دەکەن ، هەلگرى ناسنامەى ڕوسیین و دەستیان بە سەر شوێن و دەزگا هەستیارەکاندا گرتووە، کە ئەم وڵاتانەى بەناو سەربخۆ ناتوانن بە ئاسانى دەستیان لێ هەڵگرن و ئەمە بۆ وڵاتى ڕوسیا دەستکەتێکى مەزنە کە لە لایەک وەک کارتێک فشارن بە سەر ئەم وڵاتانە و لە لایەکى تریش وەک دەستى کارن و بۆ وڵاتى ڕوسیا سەرچاوەیەکى ئابوورین. هەروەهاش بەهۆى ئەزموونە هاوبەشەکى ئەم وڵاتانە، هەر لە سەرەتاى دروستبوونى ئەم وڵاتە پان و بەروونە ، هەر لە سەدەى شانزدەهەم، و بەتایبەتیش لە ماوەى جەنگە دوور و درێژەکانى نێوان وڵاتى ڕوسیا و پاشایەتى ئێران و تورکە ئۆسمانیەکان و هەروەهاش بەتایبەت لە دەستپێکى سەدەى بیستەم و ڕابردوویەکى هاوبەشى ژێر ڕکێفى سۆشیالیزم کە نزیکە هەفتا ساڵى خایاند، هەوڵدەداتن کە ئەم ئەزموونە و خاڵە هاوبەشانە وەک کارتێکى فشار بۆ سەر سیستەمى بەڕێوەبردنى ئەم وڵاتانە لە لایەک و پێکهاتە سایکۆسۆسیۆلۆژیکى تاکەکانى بقۆزێتەوە و هەموویان لە ژێر چەترى چەندین هاوپەیمانى کۆبکاتەوە، و مەبەستى سەرەکیشى پاراستنى هەیمەنتى جارانى ( USSR ) ، کە ئارمانجێکى ئەم هەوڵانە دەبیتن لە لایەک بەوە شرۆڤە بکرێتن کە هێشتان جەنگى ساردى نێوان ڕۆژئاوا و ڕۆژهەڵات کۆتایى پێنەهاتووە و بەڵگەش بۆ ئەم ڕاستیە کێشە و ئالۆزییە سیاسیەکانى جیاوازى جیهانە کە ، ڕاستەوخۆ یان ناراستەوخۆ پەیوەندیان بەم بابەتەوە هەیە. لەگەڵ ئەوەشدا ڕووسیاى فیدرال بە بەستنەوەى ئه و جۆرە هاوپەیمانەتیە هەوڵ ئارمانجێکى تر بپێکێتن کە ئەویش ڕێگەگرتنە لە پەیوەندیکردنى ئەم وڵاتانەیە بە پەیمانى ئەتلانتیکى باکوور ( ناتۆ ) و تەنانەت ڕۆژئاوا و ئەمریکا.
هەڵبەت خاڵە هاوبەشەکانى کەلتوورى و فەرهەنگى و سایکۆ-سۆسیۆلۆژیکەکانى گرێدراو بە ئەزموونێکى هاوبەشى دوو لایەنە و بەتایبەتیش لە هەر دوو جەنگى جیهانى یەکەم و دووهەم و هەروەهاش قۆناغى هاوبەشیان لە ماوەى جەنگى سارد و جیهانى دوو جەمسەرى و بلۆکەکانى ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا و یەک ئایینى و یەک نەژادى نەتەوەیى نێوان ڕووسیا و ئۆکراین کاریگەرییەکى بەهێزى هەبووە لە ڕَاگرتنى بالانس و هاوسەگى نێوان خۆ بەستنەوەى ئەم وڵاتە بە هاوپەیمانیەتى ڕووسیاى فیدرال، بەڵام پرسیار لەوە دایە کە لە سەردەمى ئێستا دا و پاش نەمانى سیستەمى دوو جەمسەرى و جەنگى بەناو سارد و سەرهەڵدانى تەوژمى بەجیهانیبوون ( Globalization ) ، کە لایەنە ئابوورییەکەى ڕەهەندێکى بەرچاوییەتى، ئایا لە وڵاتێکى وەک ئۆکراین ، تاک بیر لە پاراستنى سنوورەکانى کەلتوورى و فەرهەنگى و کۆمەڵایەتیەکانى خۆى دەکاتن و وەک جاران وەک پاشگرێکى سیاسەتى ڕووسیا دەمینێتەوە یان سروشتى سایکۆلۆژیا و مێنتالیتەى ئەم تاکە گەیشتووتە ئاستێک کە هانیبداتن بۆ گەڕان بەدواى ئەلتێرناتیڤ و فاکتەرى ترى وەک لایەنى ئابوورى و کۆنکرێت و بژێوى تر ؟
هەڵبەت وەڵامدانەوەى ئەم پرسیارە پێویستى بە شرۆڤەکردن هەیە، چونکە هەوڵى وەڵاتى ترى وەک گۆرجستانیش بۆ هەمان مەبەست و گەیشتن بە کەنارەکانى ئارامى و ئاسوودەیى و ئاسایێشى سایکۆلۆژى لە ژێر هزر و بیر و باوەرەکانى میخائیل ساکاشفێلى بە ئاکامى خۆى نەگەیشت و بە تووندى بەرپەرچدران، کە دەیەویست لە ڕێگەى خۆ نزیککردن لە ڕۆژئاوا و بەتایبەت ئەمەریکا له و قەیرانە ئابووریە قۆرتال ببیتن کە سالەهاى ساڵە بەدەستیەوە دەناڵێنێ. کەچى ڕووسیا و هێزە لەشگەرى و سیاسیەکەى گەورەتر بوو لەوەى کە ئەم دەرفەتە بۆ گۆرجستانیەکان بڕەخسێ و ئەم بیرۆکەیە زیندە بە چاڵ بوو. بەڵام سەبارەت بە ئۆکراینیش بە هەمان شێوە، و هەرچەندە کە ئۆکراین یەکێکە لە وەڵاتانى دەوڵەمەندى جیابووە لە ڕووسیاى جاران، بەڵام دیسانەوەش خولیاى گەیشتن بە ئاواتێک کە کە بریتیە لە دەربازبوون و قۆرتالبوونى سیاسى و دەرچوون لە بازنەى بەهێزى ڕووسیا و پەیوەندیکردن بە ئەوروپاى ڕۆژئاوا و بلۆکى ناتۆ و بگرە ئەمریکیەکان هێشتان لە ناخ و دەروونى تاکى ئۆکرانى دەخوڵێتەوە و هەموو تووند و تیژییەکانى هێزى لەشگەرى و فشارەکانى ڕاپرسیەکانى وەرگرتنى سەربخۆیى هەندێ پارچەکانى وەک دوورگەى کریم کە زۆرینەیەکى مۆسلمانى تەتەر بخۆیەوە دەگرێ و ۆر فشارى تریش نەیتوانیوە، هێزى پۆڵاینى تاکى ئەم وڵاتە بۆ گەیشتن بە دەستکەوتە مادى و کۆنکرێتەکانى کە خۆى لە سوودوەرگرتن لە هاوکارییە مادییەکانى ئەورۆپایى ڕۆژئاوا و پێشکەوتوو وەربگریتن، کە وەک سایکۆلۆژیستى بەناوبانگى ئەمریکى ئابراهام ماسلو لە تیۆرە پەییژەییەکەى خۆیدا لە سەر پێداویستیەکانى ( needs ) مرۆڤەکان، ئاماژە بە گرنگى لایەنە مادى و بایۆلۆژییەکانى ئەم پێداویستیانە دەداتن و ئەوان لە چاو هەندێ لە پێدواویستیەکانى وەک لایەنەکانى کۆمەڵایەتى و کەلتوورى و فەرهەنگى بە گرینگتر دەزانیتن. بەواتایەکى تر لایەنەکانى هاوبەشى وەک ئایین و نەژاد و فەرهەنگ و ئەزموونى هاوبەش لە ساڵانى جەنگ لە دژى نازیستەکان و ڕۆژئاوا و ئەمریکیەکان لە بەرامبەر پێداویستیەکانى مادى و ژیانەوەیى بۆ دەستەبەرکردنى ئارامى و ئاسوودەیى و ئاسایێشى سۆسیۆ- سایکۆلۆژیک بۆ تاک و کۆمەڵگاى ئۆکرانى بەگرینگتر دەزانرێتن، کە تاکى ئۆکرانى ناتوانێ بە ئاسانى دەستبەردارى ببێ و هەموو گۆشارەکان و هەڕەشەکانى کە ببێتە ئاستەنگ لەبەردەم گەیشتن بە ئاسوودەیى و ژیانێکى شایستەى سەردەمیانە بە گیان وەردەگرێتن بۆ گەیشتن بەم ئامانجە، و بەهۆیەوە دەستبەردارى هاوڕێى دێرینى چەندەها سەد ساڵەى خۆى دەبێ. هەرچەندە کە کێشەى نێوان ڕووسیا و ئۆکراین لەمەر دوورگەى کریمە کۆنە و چەندین جار بێ ئاکام ماوەتەوە ، بەڵام لە هەمان کاتدا نەتوەى ئۆکرانى گەیشتووتە ئه و بڕوایە کە لە سەردەمى بەجیهانیبووندا، کە سنوورەکان نەماون و جیهان وەک دەڵێن بووەتە گۆندێکى گەورە، فاکتەرى ئابوورى ڕۆلێکى گەورە دبینیتن لە دابینکردنى ئاسایێشى سایکۆلۆژى و لە دواییشدا ئاسایێشى کۆمەڵایەتى و نەتەوەیى.
ئەم ئەزموونە ئه و ڕاستیەمان بۆ دەردەخاتن کە ئێمەى کوردیش بۆ چارەسەرکردن و دابینکردنى ئاسایێشى سایکۆ-سۆسیۆلۆژیک وەک چۆن ماسلو لە تێزە سایکۆلۆژیکەکەى خۆیدا بۆى دەچیتن لە دەستپێکەوە پێویستى بە دابینکردنى پێداویستیە هەرە سەرەتاییەکانى بایۆلۆژیکى و مادییەکان دەداتن، تاکو لە ڕێگەى ئەوانەوە، وەک چۆن ئاکرەیى ( 2013 ) بسپۆرى یاساى نێودەولەتى ئاماژەى پێدەداتن بۆ دابینکردنى ئاسایێشى نەتەوەیى ، کورد پێویستى بەوە هەیە کە فاکتەرە ستراتێژییەکانى ئابوورى و ئینجا سیاسى لەبەرچاو بگریتن، و هەر ئەم فاکتەرانەیە کە دەبنە بنەما بۆ سەقامگیرى و هاوکارى هاوبەش بۆ خزمەتى بەرژەوەندییە هاوبەشەکان و لە سەر ئاست و چوارچیوەى هاوسەنگى هەرێمى و پەیوەندییەکانى لەگەڵ وڵاتانى دراوسێ بە گشتى ( 1: 31 ).
ئەمرۆ کوردستان وەک زۆربەى وڵاتانى دراوسێ و جیهان بەگشتى ، ڕووبەرووى تەوژمى ڕەوتە ڕادیکالى و تووندرۆەکانى دەمارگیر بووە کە خۆیان لە شێوازى جیاوازى تیرۆریزمدا دەنوێنن و هەڕەشە لە بوون و ئاییندەى تاکى کوردى و نەتەوەکەمان دکەن ، کە ئەمە خۆى یەکێکە لە مەترسیە هەرە بەهێزەکانى تیرۆریزمى جیهانى و ناوچەیى بۆ سەر کورد، کە دەخوازیتن لە ڕێگەى گرتنە بەرى سیاسەتێکى هۆشیارانە و ستراتێژیک کار بکاتن بۆ دابینکردنى پێداویستیە هەرە سەرەکى و سەرەتاییەکانى مادى / کۆنکرێتى مرۆڤایەتى بۆ تاکەکان کورد و لە دواییشدا مسۆگەر و گەرەنتى کردنى ئاسایێش و ئارامى سایکۆ-سۆسیۆلۆژیکانە ، کە ئەمان بناغەى سەقامگیرى و ئارامى و ئاسایێشى نەتەوەیین، و پێشکەوتنى خودى و کەسایەتى و لە دواییشدا کۆمەڵایەتى و نەتەوەییش لە سایەى ئەم جۆرە ئاسایێشە دێتە دى و پاش بەدەستهێنانى خود ( self-actualization ) لە لایەن تاک و کۆمەڵگاى کوردەوارى، ئینجا دەتوانرێتن بەشدارى لە دابینکردنى ئاسایێشى جیهانى و پێشکەوتنى شارستانیەت بەشدار ببیتن و ببیتە لایەنێکى بەهێز و دیار لە نەهێشتنى تیرۆریزمى جیهانى و ناوچەیى و ئاوەدانى جیهانیش بەندە بەم ئامانجە، کە حکومەتى هەرێمى کوردستان لە یەکە هەنگاوەکانى خۆى بەره و ئەم ئارمانجە هەوڵى سەربەخۆییەکى ئابوورى دەداتن، کە مافێکى ڕەواى نەتەوەیى کوردە بەره و ئاییندەیەکى پرشنگدار بزاڤ بکاتن.

ژیَدەرەکان:
1- ئاکرەیى، نەژدەت ( 2013). کێشەى کورد و سیاسەتەکانى ئاسایێشى نەتەوەیى- تورکیا وەک نموونە، گۆڤارى گۆڵان، ژمارە ( 955 )، لە ( 2/12/2013)، ل.ل. ( 30-31).
2 - گلوعى، محمود ( 1390 ). فرهنگ جامع سیاسى، نشر علم، تهران. : 3 . Huntigon S.Ph.( 1994 ). The clash of civilizations. Jurnal forign affairs,Vol.72,No.3.,pp.22-49.

*بسپۆرى پێداگۆگى و سایکۆلۆژى/ زانستگەى زاخۆ.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 700 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | www.gulanmedia.com
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 18-10-2014 (11 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئابووری
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕەخنەی سیاسی
پۆلێنی ناوەڕۆک: دەروونناسی
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: چاپکراو
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 86%
86%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 14-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 16-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 14-01-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 700 جار بینراوە
QR Code
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
داناس ئاراس
ژیاننامە
ئیمان بارزان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
وێنە و پێناس
سەدام حسێن و پاسەوانەکانی لەگەڵ کوڕە کوردێک بەناوی کەریم محەمەد لە قەڵای شێروانە لە شارۆچکەی کەلار لە ساڵی 1989دا
ژیاننامە
ئاگری بەرزنجی
کورتەباس
مایەوە سەر ئەوە ئایا لافاوی سلێمانی بۆچی لە سولەیمانی ڕوویدا؟
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەواری (ساریج) کە کاتی خۆی وەک شوێنی ساردکەرەوە بەکارهاتووە
ژیاننامە
هاوێز کامەران سەنگاوی
ژیاننامە
ئیرەج ڕەحمانپوور
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 12
پەرتووکخانە
سروەی نیشتیمان
ژیاننامە
هاوسەر عەزیز ئۆمەر
وێنە و پێناس
هاووڵاتییانی گوندی گرتکی شارەدێی سمیلانی شارۆچکەی چۆمان لە ساڵی 1972دا
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
شوێنەوار و کۆنینە
شاری سوور
وێنە و پێناس
هۆمەر دزەیی لە کاتی گۆرانی وتندا
شوێنەوار و کۆنینە
تەکیەی معاون ئەلموڵک
پەرتووکخانە
یەکەم بەردی سەنگەر
کورتەباس
کوردەکانی هەرێمی کرمان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
خاتوو تەڵای سەلیم خانی بانە هاوسەری شێخ لەتیفی حەفید و خاتوو شنۆی شێخ لەتیفی حەفید و ئەحمەدی سەلیم خانی بانە
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
کورتەباس
فەرمانی تۆمارکردنی میراتی جیهانیی پایتەختی میدییەکان لە لایەن یونسکۆوە دەرچوو
شوێنەوار و کۆنینە
میلەکەی ڕەبات
ژیاننامە
هەندرێن ساڵح محەمەد ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
گردی وەرکەبود
کورتەباس
کفری .. دەروازەی ژێرتاقەکە نۆژەن دەکرێتەوە
کورتەباس
ڕەزا سانی هەورامان.. یەکێک لە سەرکردە لێهاتووەکانی مێژووی کورد
وێنە و پێناس
بازاڕی گەڵاڵە لە ساڵی 1973دا

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
هادی مەحمود
20-10-2009
هاوڕێ باخەوان
هادی مەحمود
ژیاننامە
کامیل ژیر
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
کامیل ژیر
ژیاننامە
ڕەسوڵ ڕەشید دۆست
14-12-2019
بەناز جۆڵا
ڕەسوڵ ڕەشید دۆست
ژیاننامە
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ئاغا
30-04-2022
سروشت بەکر
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ئاغا
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نیشتمان سەعید
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 29-04-2025
  • 30-04-2025
  • 01-05-2025
  • 02-05-2025
  • 03-05-2025
  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
01-05-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
مەسعود بارزانی و ئیدریس بارزانی و موڕتەزا حەدیسی و عەلی علیان سامەڕائی
30-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
30-04-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
شەمسەخانی قالانی خانمێکی خانەدانی گەڕەکی سابوونکەران
30-04-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
داناس ئاراس
27-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
26-04-2025
سروشت بەکر
وێنە و پێناس
کێخوای گوندی ڕۆستێ و کۆمەڵێک فەرماندە و کادیری پارتی
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
وێنە و پێناس
مام عیزەت بەگی سڵێمان بەگ و کوڕەکانی لە ساڵی 1978
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ئامار
بابەت
  551,204
وێنە
  117,403
پەرتووک PDF
  21,268
فایلی پەیوەندیدار
  113,157
ڤیدیۆ
  1,976
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
299,977
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
92,861
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,910
عربي - Arabic 
36,570
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
24,016
فارسی - Farsi 
12,984
English - English 
8,134
Türkçe - Turkish 
3,741
Deutsch - German 
1,905
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,206
ژیاننامە 
27,363
پەرتووکخانە 
26,500
کورتەباس 
20,612
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,399
شوێنەکان 
14,518
پەند 
13,748
شەهیدان 
11,950
کۆمەڵکوژی 
10,969
هۆنراوە 
10,586
بەڵگەنامەکان 
8,579
وێنە و پێناس 
8,320
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
1,874
ڤیدیۆ 
1,856
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,514
فەرمانگەکان  
1,123
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
835
کارە هونەرییەکان 
780
گیانلەبەرانی کوردستان 
659
شوێنەوار و کۆنینە 
655
ئیدیۆم 
458
پۆلێننەکراو 
403
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
403
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
216
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
191
نەریت 
160
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
43
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
552
PDF 
33,412
MP4 
3,205
IMG 
216,443
∑   تێکڕا 
253,612
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
داناس ئاراس
ژیاننامە
ئیمان بارزان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
وێنە و پێناس
سەدام حسێن و پاسەوانەکانی لەگەڵ کوڕە کوردێک بەناوی کەریم محەمەد لە قەڵای شێروانە لە شارۆچکەی کەلار لە ساڵی 1989دا
ژیاننامە
ئاگری بەرزنجی
کورتەباس
مایەوە سەر ئەوە ئایا لافاوی سلێمانی بۆچی لە سولەیمانی ڕوویدا؟
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەواری (ساریج) کە کاتی خۆی وەک شوێنی ساردکەرەوە بەکارهاتووە
ژیاننامە
هاوێز کامەران سەنگاوی
ژیاننامە
ئیرەج ڕەحمانپوور
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 12
پەرتووکخانە
سروەی نیشتیمان
ژیاننامە
هاوسەر عەزیز ئۆمەر
وێنە و پێناس
هاووڵاتییانی گوندی گرتکی شارەدێی سمیلانی شارۆچکەی چۆمان لە ساڵی 1972دا
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
شوێنەوار و کۆنینە
شاری سوور
وێنە و پێناس
هۆمەر دزەیی لە کاتی گۆرانی وتندا
شوێنەوار و کۆنینە
تەکیەی معاون ئەلموڵک
پەرتووکخانە
یەکەم بەردی سەنگەر
کورتەباس
کوردەکانی هەرێمی کرمان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
خاتوو تەڵای سەلیم خانی بانە هاوسەری شێخ لەتیفی حەفید و خاتوو شنۆی شێخ لەتیفی حەفید و ئەحمەدی سەلیم خانی بانە
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
کورتەباس
فەرمانی تۆمارکردنی میراتی جیهانیی پایتەختی میدییەکان لە لایەن یونسکۆوە دەرچوو
شوێنەوار و کۆنینە
میلەکەی ڕەبات
ژیاننامە
هەندرێن ساڵح محەمەد ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
گردی وەرکەبود
کورتەباس
کفری .. دەروازەی ژێرتاقەکە نۆژەن دەکرێتەوە
کورتەباس
ڕەزا سانی هەورامان.. یەکێک لە سەرکردە لێهاتووەکانی مێژووی کورد
وێنە و پێناس
بازاڕی گەڵاڵە لە ساڵی 1973دا

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.328 چرکە!
Kurdipedia is using cookies. OK | More detailsکوردیپێدیا کوکیز بەکاردێنێت. | زانیاریی زۆرترOk, I agree! | لاریم نییە