$کێ بکەینە سەرۆک؟$
#ڕێبین ئەحمەد ڕەشید#
بە گوێرەی هەندێ لێکۆڵینەوەی ناسینی شامپانزییەکان دەرکەوتووە کاتێک یەکێک لەو مەیمونانەی کە دەیەوێت ببێتە سەرگەورەی هەموو مەیمونەکان بۆ ئەوەی پێی بگوترێت ئەلفا شامپانزییسەرۆک ، مێیەیەکی هەڵکەوتوو و جوان و تەڕوبڕی شامپانزییەکان لەخۆی نزیک دەکاتەوە بۆ ئەوەی وەلائی شامپانزییە نێرەکانی دیکە بۆ لای خۆی ڕاکێشێت و بیکەنە ئەڵفا شامپانزیی سەرۆک. بەم کارەی ئامانجێک دەپێکیت:
مادەم ئەم شامپانزییە مێیە بە من ڕازیبووە و لەناو هەمووتاندا منی هەڵبژاردووە کەواتە من لە هەمووتان نێرترم، ئەندرۆجینم زیاترە، و لە هەمووتان باشتر دەتوانم نێر بم بۆی. بەم کارەی لەکۆهەستی ئەوانیشدا ئەوە درووستدەکات کە ئەمان دیارە هێندەی ئەو نێر نین بۆیە دەبێت بەیعەتی پێ بکەن و بیکەنە ئەڵفا مەیڵ.
کە هەموو نێرەکان ڕەزامەندییان نیشان دا ببێتە ئەڵفا شامپانزیی و بوویە سەرۆک ئیدی هەموو شامپانزییەکانی دیکە باشترین و گەیوترینی ئەو مۆزانەی کە کۆی دەکەنەوە دەیهێنن بۆ ئەم ئەلفا شامپانزییە تا بیخوات. ئەمیش لەپای ئەو کارانەیان هەندێ گەنە مۆزی خۆیانیان بە منەتەوە دەداتەوە و ڕێگایان دەدا لەگەڵ شامپانزییە مێیە پلەدووەکاندا کە خۆی زەوقی لێیان نییە جووت ببن. [1]