پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,092
وێنە
  113,080
پەرتووک PDF
  20,683
فایلی پەیوەندیدار
  108,666
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,864
پەرتووکخانە 
26,145
کورتەباس 
19,165
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,052
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,933
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,499
بەڵگەنامەکان 
8,416
وێنە و پێناس 
7,479
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,511
ڤیدیۆ 
1,521
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
253
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ئیدیۆم 
134
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   تێکڕا 
243,553
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
16-18 May 1992: Lachin Falls, Red Kurdistan between Armenia and Karabakh
کوردیپێدیا و هاوکارانی، هەردەم یارمەتیدەردەبن بۆ خوێندکارانی زانکۆ و خوێندنی باڵا بۆ بەدەستخستنی سەرچاوەی پێویست!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: English - English
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Red Kurdistan between Armenia and Karabakh

Red Kurdistan between Armenia and Karabakh
Rahim Ghaziyev, the Defense Minister of Azerbaijan, was in Moscow on the morning of May 10, 1992. Pavel Grachov had just been appointed Defense Minister of Russia.

“I swear to Allah that I knelt down and started begging him, ‘Pasha, we do not want to fight against the Russians. We do not have the equipment. Sell us arms.’ After a long conversation he telephoned Army General, Nicolay Popov. I returned to Ganja. The military equipment was being sent to the Zangelan station. The equipment reached the section between Ghubatlu and Lachin and, for reasons unknown to me, Safar Abiyev, the deputy chief of staff, abandoned the equipment and troops and left Lachin. That was on May 11. At the time, we still controlled Turshsu and Lachin. Bloody battles were taking place, but the supporters of Abulfaz Elchibey, Heydar Aliyev and Ayaz Mutalibov were continuing to hold rallies in Baku; fighting for power.”

After the events in Shushi, the internal political tensions had reached their peak. On May 14, during the extraordinary session of Azerbaijan’s Supreme Council, Mutalibov announced that they had lost Khojalu and Shushi because of political errors and if Baku had not been in a confrontation with Moscow on military issues, Shushi would not have been captured. On the same day, he was reinstated as Azerbaijan’s President; this lasted for one day. The National Front considered Mutalibov’s return a coup d’état and began calling for civil disobedience. During a TV appearance Heydar Aliyev assessed Mutalibov’s restoration as a “military-state revolt”. On May 15, Mutalibov was once again, for the last time, removed from power. He was flown to Moscow in a Russian military helicopter. He still lives there.

On May 16, the situation in Azerbaijan was under the control of the Popular Front. The Supreme Council accepted Yaghub Mamedov’s resignation. On May 18, Isa Gambar, a 35 year-old historian/orientalist and one of the founders of the Popular Front, assumed the powers of the head of state pending presidential elections, thus becoming the youngest leader on post Soviet territory.

While a revolution was taking place in Azerbaijan, the NK forces were liberating the Armenian villages in the Berdadzor region of Shushi. On May 18, Lachin was seized and a land corridor was opened between Armenia and NK. The last Azerbaijani soldiers left Lachin on May 16. According to Ghaziev, there were 7 Grad units stationed in Lachin and a large quantity of munitions, but no shots were directed at the advancing Armenian force. There were no battles in Lachin.

Samvel Babayan insists that no operation for Lachin had been planned. “After Shushi the Azerbaijanis were in a state of panic. When we entered Berdadzor the enemy resisted for only one day. They were trying to hold down the heights, so that the population could get out. Lachin was simply the consequence of the success we had in Shushi and Lisagor.”

The capture of Lachin removed the 7 kilometer long corridor separating Armenia and NK. In its place a new, humanitarian corridor was formed. After several years of blockade, NK had a chance to breathe freely. However, the war was not over with Lachin; it entered a new phase. When NK forces seized Lachin, the reaction of the international community was not as harsh in contrast to its reaction when Kelbajar and other regions outside NKAO were seized. The UN Security Council did not pass any resolutions condemning the move.

“The international community was, to some extent, shocked by the occupation of Lachin. Azerbaijan did not yet know what to do. Certainly our diplomatic efforts had contributed to highlighting the blockade and aggression against NK. But overall I would ascribe it to the confusion in the international community rather than their thorough understanding of or care for NK,” said Gerard Libaridyan.

Vahan Papazyan explains it thusly, “It was explained to the international community that, without Lachin, there was a serious risk to the security of the people of NK. But it was not just that. The conflict was new and the international community had not yet become seriously involved in the issue. The Minsk group was just being formed. Later, the issue of Lachin was always separated from the rest of the territories; it was always understood that the region, the corridor were special.”

At the end of May 1992, Levon Ter-Petrosyan, who was in Egypt, said that the corridor to Armenia through Azerbaijan’s territory envisaged remedying the fact that the people of NK were suffering from lack of food and drugs. “Neither Armenia nor the NK intend to occupy more land than that necessary for a link between the republics.”5

#Red Kurdistan#

American journalist, Thomas Goltz, on visiting Lachin and Kelbajar in 1992, wrote, “Strangely, everyone there spoke Kurdish, not Azeri.”

It should not have been a surprise, as Lachin and Kelbajar had been populated for 200 years by Muslims Kurds, who bear no linguistic, genealogical or anthropological similarity to the Caucasian Tatars (present-day Azerbaijanis).

In mid 10th century a Kurdish dynasty ruled the territories between the Kur and Araks rivers. It had administrative centers in the cities of Dvin (several miles away from Yerevan) and Gandzak (present-day Gyanja in Azerbaijan). Later a branch of this dynasty settled in the city of Ani (capital of the Armenian Bagratid kingdom). In 1064, a few years after the collapse of the Bagratid kingdom, the Seljuk Turks occupied Ani and sold the city to the Shadadyan dynasty.

The question as to when Kurds settled in territories adjacent to present-day NK remains debatable. It is assumed that they came here in the 16th -17th centuries. Until the Kurdification and subsequent Azerification of Kelbajar (Karvatchar), Lachin (Berdzor) and surrounding regions – from the Mrav mountain range to the Araks River – had been inhabited predominantly by Armenians for many centuries.

In July 1923, Soviet Azerbaijan created Red Kurdistan, comprising the regions of Kelbajar, Lachin and Ghubatlu. Lachin (Abdallar) became the center of the province. In 1929 the province of Red Kurdistan was eliminated. Instead of provinces, new administrative units (‘okrugs’ or regions) were created in Azerbaijan. In May 1930, the Kurdistan Okrug was created, which was larger than the Kurdistan province and, together with Zangelan and a part of Jebrayil, had a border with Iran. Lachin remained the administrative center of the okrug. In July 1930, the okrugs were eliminated as administrative units in the Soviet Union and new administrative units were created; regions. The Kurdistan Okrug was eliminated a few months after its establishment but a region named Kurdistan was not created. Kurds inhabited Kelbajar and Lachin, lands separating Soviet Armenia and NK, and continued to be Kurdish-speaking for decades.

By creating the province of Kurdistan, Soviet strategists were probably trying to decrease the tension between Azerbaijan and Armenia. In 1918, there was dispute between Armenia and Azerbaijan over those regions where Red Kurdistan was later created. In other words, the Kurdish administrative territorial unit lay between NK and Armenia and not Azerbaijan itself. In addition, Moscow drew the borders in such a way that the two Armenian entities were artificially separated from each other. Consequently, to get from Armenia to the NKAO one had to pass through a seven kilometer stretch of land recently granted to Azerbaijan. In the mid-1920’s, the Soviets drew the borders of the newly created NKAO, leaving a 7 kilometer wide artificial buffer separating it from Armenia. Before that, Soviet Armenia and NK were separated by the Hakari (Hagaru) River; thus Kurdistan was also divided in two. Soviet maps show that, on the one hand, the regions of Goris and Shushi and on the other, the two parts of Kurdistan, had been arbitrarily separated; the line of separation being the Hakari River. In maps printed after 1928, a corridor of a few kilometers can be seen between Armenia and NK.

According to the 1926 census, the population in the province of Kurdistan was about 51,000, of which 37,000 were Kurds, 13,500 were Tatars (Azeris) and only 250 were Armenians. Up to 1918, three large Armenian villages – Hak, Alghuli and Harar – remained in the province of Kurdistan to come. The number of Armenians in Hak (Minkend) exceeded 800. As a result of the 1918 Armenian-Kurdish clashes, the Armenians were displaced from Hak. More than a thousand Armenians lived in Alghuli, but they were also displaced and went to live in different villages in NK and Goris (the closest city in Armenia to NK). In 1918, the number of Armenians in Harar (Ashagy Farajan) was about 1,100, while in 1921 there were only 50 Armenians left in the village.

After the elimination of Red Kurdistan, the assimilation of the Kurds began. This was facilitated by two main factors. First, was their shared faith – the Turkic speaking Azerbaijanis and the Kurds of Iranian origin are Muslim. Second, were Baku’s policies. If, in 1926, more than 37,000 Kurds lived in Red Kurdistan then, according to the last Soviet census in 1989, the number of Kurds in Azerbaijan was about 12,000. In 1992, the number of Kurds in Lachin and Kelbajar alone reached the tens of thousand, but they were considered Azerbaijani, though they continued to preserve their Kurdish identity and communicated with one another in their mother tongue.
[1]
This part is from Tatul Hakobyan‘s book – KARABAKH DIARY; GREEN and BLACK.

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (English) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
This item has been written in (English) language, click on icon to open the item in the original language!
ئەم بابەتە 1,647 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | English | www.aniarc.am
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 14
زمانی بابەت: English
ڕۆژی دەرچوون: 29-08-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ئینگلیزی
وڵات - هەرێم: ئازەربایجان
وڵات - هەرێم: ئەرمەنستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 24-02-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 26-02-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 26-02-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,647 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک کەس خەریکی نانخواردنن لە سەربانی بەشێک لە مزگەوتی گەورەی سلێمانی
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
وێنە و پێناس
کەریم قەرەنی لە شاری سلێمانی سەدەی بیستەم
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
ژیاننامە
دینا حسێن
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی سلێمانی و بەردەمی مزگەوتی گەورە لە سەدەی بیستەمدا
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
ژیاننامە
هیمداد نووری
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
ڕەحیم بەرین
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
عەلی بەهرەوەردی و کوردۆ کاروان لە سلێمانی ساڵی31-08-2022
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
چۆڤین چالاک
وێنە و پێناس
مزگەوتی گەورەی سلێمانی سەدەی بیستەم
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
شەفیقە ئەوڕەحمان ئاغا
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
17-06-2010
هاوڕێ باخەوان
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
25-12-2021
سەریاس ئەحمەد
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
06-04-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نازم دەشتان
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,092
وێنە
  113,080
پەرتووک PDF
  20,683
فایلی پەیوەندیدار
  108,666
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,864
پەرتووکخانە 
26,145
کورتەباس 
19,165
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,052
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,933
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,499
بەڵگەنامەکان 
8,416
وێنە و پێناس 
7,479
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,511
ڤیدیۆ 
1,521
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
253
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ئیدیۆم 
134
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   تێکڕا 
243,553
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک کەس خەریکی نانخواردنن لە سەربانی بەشێک لە مزگەوتی گەورەی سلێمانی
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
وێنە و پێناس
کەریم قەرەنی لە شاری سلێمانی سەدەی بیستەم
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
ژیاننامە
دینا حسێن
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی سلێمانی و بەردەمی مزگەوتی گەورە لە سەدەی بیستەمدا
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
ژیاننامە
هیمداد نووری
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
ڕەحیم بەرین
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
عەلی بەهرەوەردی و کوردۆ کاروان لە سلێمانی ساڵی31-08-2022
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
چۆڤین چالاک
وێنە و پێناس
مزگەوتی گەورەی سلێمانی سەدەی بیستەم
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
شەفیقە ئەوڕەحمان ئاغا
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.859 چرکە!