پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هیوا عوسمان
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئارام جوامێری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەحمەد دڵشاد نەجمەدین کاکەمیر
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد
25-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بارزان بەرواری
24-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مەلا خەلیل مشەختی
24-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  537,586
وێنە
  109,807
پەرتووک PDF
  20,254
فایلی پەیوەندیدار
  103,964
ڤیدیۆ
  1,535
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
128,909
پەرتووکخانە 
25,658
ژیاننامە 
25,461
کورتەباس 
18,170
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,723
پەند و ئیدیۆم 
13,588
شوێنەکان 
11,998
شەهیدان 
11,729
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,293
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,361
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,344
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,433
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
821
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
255
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   تێکڕا 
235,241
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
فەتانە وەلیدی
ژیاننامە
جیهاد دڵپاک
ژیاننامە
عەباس ژاژڵەیی
ژیاننامە
جەلال جۆبار
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
25-09-2017
المحاربين الكورد (ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ماندا) وعلاقتهم بالكورمانج
کوردیپێدیا، گەورەترین پڕۆژەی بەئەرشیڤکردنی زانیارییەکانمانە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

الصورة هي لاحد المحاربين الميتانيين

الصورة هي لاحد المحاربين الميتانيين
$المحاربين الكورد (ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ماندا) وعلاقتهم بالكورمانج :$
ﻳﺒﺪﺃ ﻫﺬﺍ ﺍﻻﺳﻢ ﺑﺎﻟﻈﻬﻮﺭ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﺮﻥ 21 ﻕ . ﻡ ﻓﻲ ﻓﺘﺮﺓ ﺍﻻﺣﻴﺎﺀ ﺍﻟﺴﻮﻣﺮﻱ ﻭ ﻳﺴﺘﻤﺮ في الظهور ﺣﺘﻰ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺨﺎﻣﺲ ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﻟﻤﻴﻼﺩ، ﺑﺤﺴﺐ ﻣﺎ يفهم ﻣﻦ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ، وبحسب ويكيبيديا الفارسية فهو مصطلح جفرافي قبلي ذاع صيتهم بشكل اكبرعلى ايام الميديين، بالاضافة الى انه ﺍﺳﻢ ﻳﻄﻠﻖ ﻋﻠﻰ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﻧﺨﺐ ﻣﺘﻨﻘﻠﺔ ﻣﻘﺎﺗﻠﺔ / ﻣﺤﺎﺭﺑﺔ ﺳﻮﺍﺀ ﺿﻤﻦ ﻗﻮﺍﺕ ﻹﻣﺎﺭﺓ / ﻣﻤﻠﻜﺔ / ﺇﻣﺒﺮﺍﻃﻮﺭﻳﺔ ﻣﺎ، او ﻳﺄﺗﻲ ﺫﻛﺮﻫﺎ ﻟﻮﺣﺪﻫﺎ ﻛﻘﻮﺓ ﻣﺤﺎﺭﺑﺔ ﻣﻬﺎﺟﻤﺔ.
ﻟﻘﺪ ﻗﺎﻡ ﺍﻟﺒﺎﺣﺚ ﺍﻟﺘﺮﻛﻲ ﺳﻠﻴﻢ ﺃﺩﺍﻟﻲ ﺑﺠﻤﻊ ﻛﺎﻓﺔ ﺍﻟﻤﻌﻄﻴﺎﺕ ﺍﻟﻜﺘﺎﺑﻴﺔ ﺍﻟﻤﺘﻌﻠﻘﺔ ﺑﺎﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ، ﻭ ﺫﻟﻚ ﺿﻤﻦ ﺭﺳﺎﻟﺔ ﺩﻛﺘﻮﺭﺍﻩ ﺗﻬﺪﻑ ﺇﻟﻰ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺗﺤﺪﻳﺪ ﺍﺳﻢ ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻭ ﺇﻟﻰ ﻣﺎ ﻳﺸﻴﺮ ﻓﻲ ﻧﺼﻮﺹ ﺍﻷﻟﻒ ﺍﻷﻭﻝ ﻕ . ﻡ . ﻭ ﻗﺪ ﻧﺸﺮﺕ ﺭﺳﺎﻟﺘﻪ ﻓﻲ ﺍﻟﺪﻛﺘﻮﺭﺍﻩ ﻋﺎﻡ 2009 ‏،ويذكر انه ﻳﺘﻮﺍﺟﺪ 51 ﻣﺼﺪﺭ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻳﺆﺭﺥ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻘﺮﻥ 21 ﻕ . ﻡ ‏( ﻓﺘﺮﺓ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺇﺷﺒﻲ ﺇﺭﺭﺍ ﻣﺆﺳﺲ ﺳﻼﻟﺔ ﺇﻳﺴﻴﻦ، 2017 1985 ﻕ . ﻡ ‏) ﻭ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺴﺎﺑﻊ / ﺍﻟﺴﺎﺩﺱ ﻕ . ﻡ ‏( ﺍﻟﻔﺘﺮﺓ الميدية و ﺍﻟﻔﺎﺭﺳﻴﺔ ﺍﻹﺧﻤﻴﻨﻴﺔ ‏) .
ففي ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺴﺎﺑﻊ ﻕ . ﻡ ﻳﺮﺩ ﻫﺬﺍ ﺍﻻﺳﻢ ‏( ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ‏) ﻓﻲ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻏﺮﺑﻲ ﺍﻟﻬﻀﺒﺔ ﺍﻹﻳﺮﺍﻧﻴﺔ، ﻓﻲ ﺑﻼﺩ ﺍﻟﺮﺍﻓﺪﻳﻦ ﻭ ﻟﻴﺪﻳﺎ ﻭ ﻓﻲ ﻧﺼﻮﺹ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺍﻵﺷﻮﺭﻱ ﺃﺳﺮﺣﺪﻭﻥ ‏( 680 669 ﻕ . ﻡ ‏) ، ﻭ ﺁﺷﻮﺭﺑﺎﻧﻴﺒﺎﻝ ‏( 668 627 ﻕ . ﻡ ‏) . ﻓﺘﺎﺭﺓ ﺗﺘﺤﺪﺙ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﻋﻦ ﻫﺠﻮﻡ ﻟﻼﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻛﻤﺎ ﻫﻮ ﺍﻟﺤﺎﻝ ﻓﻲ ﻧﺺ ﻣﻦ ﻓﺘﺮﺓ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺇﺷﺒﻲ ﺇﺭﺭﺍ ﻭ ﻫﻮ ﻳﺸﻴﺮ ﻟﻬﺠﻮﻡ ﻗﺎﺩﻡ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ ﺯﺍﮔﺮﻭﺱ، ﺃﻭ ﻛﻨﺺ ﻣﻦ ﺍﻟﻔﺘﺮﺓ ﺍﻵﺷﻮﺭﻳﺔ ﺍﻟﻮﺳﻄﻰ ﻓﻲ ﻋﻬﺪ ﺗﻴﺠﻼﺕ ﺑﻴﻼﺻﺮ ﺍﻷﻭﻝ 1100 ﻕ . ﻡ و ﻳﺘﺤﺪﺙ ﻋﻦ ﻫﺠﻮﻡ ﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ، ﻓﻲ ﻫﺬﻳﻦ ﺍﻟﻨﺼﻴﻦ ﻧﻔﻬﻢ ﺑﺄﻥ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻫﻲ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺃﻭ ﺻﻔﺔ ﺗﻄﻠﻖ ﻋﻠﻰ ﺳﻜﺎﻥ، ﻭ ﺗﺎﺭﺓ ﺃﺧﺮﻯ ﺗﺘﺤﺪﺙ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﻋﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺤﺎﺭﺑﺔ ﻣﻮﻇﻔﺔ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﺤﻜﺎﻡ ﻭ ﺍﻟﻤﻠﻮﻙ ﺿﻤﻦ ﺍﻟﺠﻴﻮﺵ / ﺍﻟﻘﻮﺍﺕ ﺍﻟﻌﺴﻜﺮﻳﺔ، ﻛﻨﺺ ﻣﻦ ﻣﺎﺭﻱ ﻣﻦ ﻓﺘﺮﺓ ﺯﻣﺮﻟﻲ ﻟﻴﻢ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺜﺎﻣﻦ ﻋﺸﺮ ﻕ . ﻡ، ﺃﻭ ﻛﻨﺺ ﺣﺜﻲ ﻣﻦ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺴﺎﺑﻊ ﻋﺸﺮ ﻕ . ﻡ ،ويذكر ايضا ومن خلال قوانين ملوك الحثيين (الالف الثاني قبل الميلاد) عن وجود طبقتين خاصتين من المحاربين في الجيش الحثي، اللتان حصلتا على مرتبات محددة فقد ورد في البند54عن المحاربين ماندا اي عن الكورد (اومان ماندا) والمحاربين سالا الكاشيين او كورد بختيار وزد على ذلك احصيت مدن هؤلاء المحاربين تامالكي، خارتا، تسالبا، تاسخينيا، خموفا وهذه الحقائق تؤكد على وجود طبقة خاصة من المحاربين الكورد في تلك الحقبة والتي اصبحت معروفة اكثر بأسم اري_ماريانو وذلك في عهد سيادة مملكة ميتان على الشرق الاوسط.
ﻭ ﻳﺪﻋﻰ ﻧﺺ ﺯﻭﮔﺮﺍﺷﻲ ﻳﻮﺭﺩ ﺑﺄﻥ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺇﻣﺮﺓ ﺷﺨﺼﻴﺔ ﺗﺪﻋﻰ ﺯﺍﻟﻮﺩﺗﻴﺶ، ﻛﻤﺎ ﺃﻥ ﻣﻠﻚ ﺁﻻﻵﺥ، ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺇﺩﺭﻳﻤﻲ ‏( 1475 ﻕ . ﻡ ‏) ﻳﻮﺭﺩ ﺫﻛﺮ ﻷﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺫﻭ ﺃﺻﻮﻝ ﻣﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻮﺭﻭﻣﻴﺘﺎﻧﻴﺔ ﻭ ﻳﺤﺪﺩ ﺍﺳﻢ ﻣﻠﻚ ﺣﻮﺭﻱ، ﺑﺎﺭﺍﺗﺎﺭﻧﺎ، ﺑﺄﻧﻪ ﻣﻠﻚ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ، ﻛﻤﺎ ﻛﺎﻥ ﺍﻵﺷﻮﺭﻳﻴﻦ ﻓﻲ ﺍﻟﺪﻭﻟﺔ ﺍﻟﺤﺪﻳﺜﺔ ﻳﺴﻤﻮﻥ ﺣﻜﺎﻡ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺳﻴﻤﻴﺮﻳﺎ Cimmeria ‏( ﺍﻟﺤﺎﻛﻢ ﺗﻴﻮﺷﺒﺎﻳﺎ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﻛﻢ ﺗﻮﻏﺪﺍﻣﻴﻪ ‏) ﺑﻤﻠﻮﻙ ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ، ﻭ ﺳﻴﻤﻴﺮﻳﺎ ‏( Gimirraya ﻓﻲ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ‏) ﻫﻲ ﺑﻼﺩ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﻮﻗﺎﺯ ‏ .
ﻭ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺴﺎﺩﺱ ﻕ . ﻡ ﻛﺎﻥ ﺍﻟﺒﺎﺑﻠﻴﻮﻥ ﻓﻲ ﺍﻟﺪﻭﻟﺔ ﺍﻟﺤﺪﻳﺜﺔ ‏( ﻓﺘﺮﺓ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﻧﺎﺑﻮﻧﻴﺪ 556 639 ﻕ . ﻡ ‏) ﻫﻢ ﺃﻳﻀﺎً ﻳﺴﻤﻮﻥ ﺍﻟﻤﻠﻮﻙ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﻴﻦ ‏( ﺳﻴﺎﺧﺮﻳﺲ ﻭ ﺍﺳﺘﻴﺎﻏﻴﺲ ‏) ﺑﻤﻠﻮﻙ ﺍﻷﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ، ﻭ ﻛﺬﻟﻚ ﻓﻲ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﺍﻹﺧﻤﻴﻨﻴﺔ ﺗﺬﻛﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎﺕ ﻣﻦ ﺍﻷﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺫﻭ ﺃﺻﻮﻝ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺮﻭﻓﺔ ﺭﺑﻤﺎ ﺗﻜﻮﻥ ﻣﻦ ﺳﻔﻮﺡ ﺯﺍﮔﺮﻭس،ﻭ ﻳﺮﻯ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﺒﺎﺣﺜﻴﻦ ﺑﺄﻥ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﻋﻨﺪﻣﺎ ﺗﺼﻒ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺗﺼﻔﻬﻢ ﺑﻨﻔﺲ ﺍﻷﺳﻠﻮﺏ ﺍﻟﻤُﺴﺘﻌﻤﻞ ﻟﻮﺻﻒ ﺳﻮﺑﺎﺭﺗﻮ ﻭ ﻋﻴﻼﻡ .
وﻳﺠﺐ ﺍﻟﺘﺄﻛﻴﺪ ﺇﺫﺍً ﻋﻠﻰ ﻧﻘﻄﺔ ﻣﻬﻤﺔ : ﺃﻥ ﺍﺳﻢ ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻳﺘﻢ ﺫﻛﺮﻩ ﻓﻲ ﻭﺛﺎﺋﻖ ﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﺗﻤﺘﺪ ﻣﻦ ﺍﻟﺠﻨﻮﺏ ﺍﻟﺸﺮﻗﻲ ‏( ﻓﺎﺭﺱ ‏) ﻭ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ﺍﻟﻐﺮﺑﻲ ‏( ﺍﻟﻌﺎﺻﻤﺔ ﺍﻟﺤﺜﻴﺔ ﺣﺎﺗﻮﺷﺎ ﻓﻲ ﻧﺼﻮﺹ ﻣﻦ ﻓﺘﺮﺓ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺣﺎﺗﻮﺷﻴﻠﻲ ﺍﻷﻭﻝ ‏( 1650 1620 ﻕ . ﻡ ‏) ، ﻭ ﻫﺬﺍ ﻣﻨﺬ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻷﺧﻴﺮ ﻟﻸﻟﻒ ﺍﻟﺜﺎﻟﺚ ﻭ ﻟﻐﺎﻳﺔ ﻣﻨﺘﺼﻒ ﺍﻷﻟﻒ ﺍﻷﻭﻝ ﻕ . ﻡ؛ ﻭ ﺃﻥ ﺍﻻﺳﻢ ﻓﻲ ﻛﻞ ﺍﻟﻤﻨﺎﻃﻖ ﻭ ﻓﻲ ﻛﻞ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﻳﺸﻴﺮ ﺍﻟﻰ ﺫﺍﺕ ﺍﻟﻤﻌﻨﻰ، ﻣﺠﻤﻮﻋﺎﺕ ﺃﻭ ﻧﺨﺐ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﺤﺎﺭﺑﻴﻦ / ﺍﻟﻤﻘﺎﺗﻠﻴﻦ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ، ﻭ ﻋﻠﻰ ﺃﻧﻬﻢ ﻣﻦ ﺯﺍﮔﺮﻭﺱ ﺃﻭ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﺤﻮﺭﻭﻣﻴﺘﺎﻧﻴﺔ ﺍﻭ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﺔ، ﺍﻟﻔﺎﺭﻕ ﻫﻮ ﺃﻧﻪ ﻟﺪﻯ ﺍﻟﺤﺜﻴﻴﻦ ﻳﺘﻢ ﺫﻛﺮ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺇﻟﻰ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﺗﻌﺘﻨﻲ ﺑﺘﺴﻴﻴﺮ ﻋﺮﺑﺎﺕ ﺣﺮﺑﻴﺔ، ﻭ ﻳﺘﻢ ﻭﺻﻔﻬﻢ ﻋﻠﻰ ﺃﻧﻬﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎﺕ / ﻗﺒﺎﺋﻞ / ﺃﻣﺮﺍﺀ ﻭ ﻣﺤﺎﺭﺑﻴﻦ / ﻋﺴﻜﺮﻳﻴﻦ ﻣﻨﻈﻤﻴﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦ ﺫﻭﻱ ﺃﺻﻮﻝ ﻣﺨﺘﻠﻔﺔ، ﻣﻨﺨﺮﻃﻴﻦ ﻓﻲ ﺍﻟﺠﻴﻮﺵ ﺍﻟﻤﺤﺎﺭﺑﺔ ﺳﻮﺍﺀ ﺍﻟﺤﻮﺭﻣﻴﺘﺎﻧﻴﺔ ﺃﻭ ﺍﻟﺤﺜﻴﺔ ﺃﻭ ﻏﻴﺮﻫﺎ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ.
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﺳﻢ ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ :
ﻟﻔﻆ ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻳﻘﺎﺑﻠﻪ ﻓﻲ ﺍﻟﻔﺘﺮﺓ ﺍﻵﻛﺎﺩﻳﺔ ﻟﻔﻆ ﺍﻳﺮﻳﻦ . ﻣﻴﺶ، ﻭ ﻳﻌﻨﻲ ﻗﻮﺍﺕ، ﺃﻣﺎ ﺑﺎﻟﻨﺴﺒﺔ ﻟﻠﻔﻆ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ، ﻣﺎﻧﺪﺍ، ﻓﻼ ﻳﻮﺟﺪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺁﺭﺍﺀ ﺣﻮﻟﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﺒﺎﺣﺜﻴﻦ . ﻓﻲ ﺍﻟﻔﺘﺮﺓ ﺍﻟﺒﺎﺑﻠﻴﺔ ﻣﺎﻧﺪﻭﻡ mandum ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺤﺎﺭﺏ ﺑﺤﺴﺐ ﻗﺎﻣﻮﺱ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻨﺴﻠﻔﺎﻧﻴﺎ؛ ﻭ ﻓﻲ ﺍﻟﺴﻮﻣﺮﻳﺔ ﺗﻌﻨﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺟﺒﻠﻴﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﺸﺮﻕ، ﺷﺮﻕ ﺳﻮﻣﺮ،
ﺍﻟﺒﻌﺾ ﻳﻌﺘﺒﺮ ﻟﻔﻆ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻫﻮ ﺫﻭ ﺃﺻﻞ ﺣﻮﺭﻭﻣﻴﺘﺎﻧﻲ، ﻭ ﺁﺧﺮﻭﻥ ﻳﻌﺘﺒﺮﻭﻧﻪ ﺍﻻﺳﻢ ﺍﻟﻘﺪﻳﻢ ﻟﻤﻴﺘﺎﻧﻲ ﺃﻭ ﺃﻥ ﺍﺳﻢ ﻣﻴﺘﺎﻧﻲ ﻗﺪ ﺗﺤﺪﺭ ﻣﻦ ﻣﺎﻧﺪﺍ / ﻣﺎﺩ / ﻣﻴﺪﻳﺎ، ﻭ ﺍﻟﺒﻌﺾ ﺍﻵﺧﺮ ﻳﻨﺴﺐ ﺍﻟﻠﻔﻆ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺇﻟﻰ ﺃﺻﻮﻝ ﻫﻨﺪﻭﺃﻭﺭﺑﻴﺔ . ﻭ ﺑﺎﻟﺘﺎﻟﻲ ﻓﺎﻷﻣﺮ ﻳﺘﻌﻠﻖ ﺭﺑﻤﺎ ﺑﻘﻮﻡ ‏[ ﻣﻬﺎﺟﺮ ‏] ﻭ ﻟﻴﺲ ﻓﻘﻂ ﺑﻤﺴﺄﻟﺔ ﺃﻓﺮﺍﺩ ﻣﺘﻄﻮﻋﺔ ﻓﻲ ﺧﺪﻣﺔ ﺟﻴﻮﺵ ﺍﻟﺪﻭﻳﻼﺕ / ﺍﻟﺪﻭﻝ ﻛﻤﺎ ﻳﺒﺪﻭ ﻟﻨﺎ ﻣﻦ ﺍﻟﻮﻫﻠﺔ ﺍﻷﻭﻟﻰ ﻋﻨﺪ ﺍﻃﻼﻋﻨﺎ ﻋﻠﻰ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ، ﻭ ﺑﻨﺎﺀ ﻋﻠﻰ ﺫﻟﻚ، ﻳﻤﻜﻨﻨﺎ ﺍﻟﻘﻮﻝ ﺑﺄﻧﻪ ﻗﺪ ﻳﺸﻴﺮ ﻟﻠﻤﻴﺪﻳﻦ ﻭ ﺍﻟﻤﺎﻧﺎﻳﻴﻦ ﺍﻟﻤﺬﻛﻮﺭﻳﻦ ﻓﻲ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﺍﻵﺷﻮﺭﻳﺔ، ﺃﻭ ﻋﻠﻰ ﺍﻷﻗﻞ ﺗﻮﺟﺪ ﻋﻼﻗﺔ ﺑﻴﻦ ﻟﻔﻆ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﻴﻦ . ﺍﻟﺠﺪﻳﺮ ﺑﺎﻟﺬﻛﺮ ﺃﻥ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﺒﺎﺣﺜﻴﻦ ﻳﺮﺑﻄﻮﻥ ﺑﻴﻦ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻭ ﺍﻵﺭﻳﻮﻥ ﺍﻟﻤﻬﺎﺟﺮﻭﻥ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻏﺰﻭﺍ ﺍﻟﻤﻨﺎﻃﻖ ﺍﻟﺸﻤﺎﻟﻴﺔ .
كما ﺗﺠﺪﺭ ﺍﻹﺷﺎﺭﺓ ﺇﻟﻰ ﺃﻥ ﺍﺳﻢ ﺍﻟﻌﺮﺑﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺠﺮﻫﺎ ﺍﻷﺣﺼﻨﺔ ﺍﻟﻤﺮﻭﺿﺔ، ﺗﺪﻋﻰ ﻣﺎﻧﺪﻭﺱ mandos ﻓﻲ ﺍﻟﻬﻨﺪﻭﺃﻭﺭﺑﻴﺔ، ﻟﻜﻦ ﺃﻳﻀﺎً ﻫﻨﺎﻙ ﺁﺭﺍﺀ ﺃﺧﺮﻯ ﺗﻔﺘﺮﺽ ﺑﺄﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻫﻲ ﻣﺘﺤﺪﺭﺓ ﻣﻦ ﻛﻠﻤﺔ ﻣﺎﺗﻮ ﻓﻲ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻵﻛﺎﺩﻳﺔ ﻭ ﻣﺎﺩﺍ ﻓﻲ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻟﺴﻮﻣﺮﻳﺔ ﻭ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﻌﻨﻲ ﺃﺭﺽ / ﺑﻼﺩ . ﺣﻴﺚ ﺃﻥ ﺳﻴﺮﻭﺱ ﻳﺬﻛﺮ ﺃﻧﻪ ﺍﻧﺘﺼﺮ ﻋﻠﻰ ﻛﺎﻣﻞ } ﻣﺎﺩ { ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺍﻟﮕﻮﺗﻴﺔ = ﺃﻱ ﺑﻼﺩ ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺍﻟﮕﻮﺗﻴﺔ، ﻭ ﻳﺤﺪﺩﻫﺎ ﻓﻲ ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ﺍﻟﻐﺮﺑﻲ ﻣﻦ ﺍﻟﻬﻀﺒﺔ ﺍﻹﻳﺮﺍﻧﻴﺔ، ﺃﻱ ﺃﻧﻬﺎ ﻛﺎﻧﺖ ﺗﺸﻤﻞ ﺃﻛﺒﺎﺗﺎﻥ ﻭ ﻣﻴﺪﻳﺎ . ﻫﻨﺎ ﺃﻳﻀﺎً ﻧﺠﺪ ﺑﺄﻥ ﺍﻷﻣﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﺎﻟﺴﻔﻮﺡ ﺍﻟﺸﺮﻗﻴﺔ ﻟﺰﺍﮔﺮﻭﺱ ﺍﻷﻭﺳﻂ ‏.
وﺑﺴﺒﺐ ﻋﺪﻡ ﻭﺿﻮﺡ ﻣﻌﻨﻰ ﻭ ﻧﺴﺒﺔ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ، ﻳﻌﺘﺒﺮ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﺒﺎﺣﺜﻴﻦ ﺑﺄﻥ ﺍﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻫﻮ ﻟﻔﻆ ﻛﺎﻥ ﻳﺴﺘﻌﻤﻞ ﺑﺸﻜﻞ ﻋﺎﻡ ﻟﻺﺷﺎﺭﺓ ﺇﻟﻰ ﻛﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﺃﺛﻨﻴﺔ ﺃﻭ ﻣﺤﺎﺭﺑﺔ ﻭ / ﺃﻭ ﺇﻟﻰ ﺃﻗﻮﺍﻡ ﺃﺟﻨﺒﻴﺔ ﻓﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﺸﺮﻕ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺍﻷﻭﺭﻭﺃﺳﻴﻮﻳﺔ ‏[ ﺭﺃﻱ ﺍﻟﺒﺎﺣﺚ ﺍﻟﺘﺮﻛﻲ ﺃﺩﺍﻟﻲ ‏] . ﻭ ﻳﻌﺘﺒﺮ ﺑﺎﺣﺜﻮﻥ ﺁﺧﺮﻭﻥ ﺑﺄﻥ ﻋﺪﺩ ﻣﻦ ﺍﻟﻘﺒﺎﺋﻞ ﺍﻟﺴﺎﻣﻴﺔ / ﺍﻟﻌﻤﻮﺭﻳﺔ ﺳﻮﺍﺀ ﻓﻲ ﻭﺳﻂ ﺑﻼﺩ ﺍﻟﺮﺍﻓﺪﻳﻦ ﺃﻭ ﻓﻲ ﻭﺳﻂ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺮﻕ ﺃﻧﺎﺿﻮﻟﻴﺎ ﻫﻲ ﺃﻳﻀﺎً ﺗﺪﺧﻞ ﺗﺤﺖ ﻣﻈﻠﺔ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ وهو امر مستبعد ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺮﻏﻢ ﻣﻦ ﺃﻥ ﺃﺳﻤﺎﺀ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻫﻲ ﺳﺎﻣﻴﺔ ﻋﻤﻮﺭﻳﺔ ﻓﻲ ﻧﺺ ﻣﺎﺭﻱ / ﺗﻞ ﺍﻟﺤﺮﻳﺮﻱ ﻭ ﻓﻲ ﺃﺭﺷﻴﻒ ﺗﺒﻪ ݘﻏﺎ ﮔﺎﻭﺍﻧﻪ ﺍﻟﻮﺍﻗﻊ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻐﺮﺏ ﻣﻦ ﻣﺪﻳﻨﺔ ﻛﺮﻣﻨﺸﺎﻩ، ﻓﺤﻤﻞ ﺍﻷﻓﺮﺍﺩ ﻻﺳﻢ ﺳﺎﻣﻲ ﻻ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎﻟﻀﺮﻭﺭﺓ ﺃﻥ ﻣﻌﻈﻤﻬﻢ ﻫﻢ ﺳﺎﻣﻴﻮ ﺍﻷﺻﻞ، لذلك فإن ﺇﻥ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺗﻮﺍﺟﺪ ﻧﺼﻮﺹ ﺁﻛﺎﺩﻳﺔ / ﻋﻤﻮﺭﻳﺔ ﻓﻲ ﺗﺒﻪ ݘﻏﺎ ﮔﺎﻭﺍﻧﻪ ﻟﻬﻮ ﺃﻣﺮ ﻣﺤﻴﺮ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ، ﻭ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ ﺃﺧﺮﻯ ﻳﻮﺟﺪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻛﺒﻴﺮ ﺃﻥ ﻳﻜﻮﻥ ﺍﻟﻤﻮﻗﻊ ﻗﺪ ﺷﻜﻞ ﻣﺤﻄﺔ ﺗﺠﺎﺭﻳﺔ ﺑﺎﺑﻠﻴﺔ، ﺃﻭ ﻭﻗﻊ ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺴﻴﻄﺮﺓ ﺍﻟﺒﺎﺑﻠﻴﺔ ﻟﻔﺘﺮﺓ ﻣﻦ ﺍﻟﺰﻣﻦ . ﻟﻜﻦ ﺳﻜﺎﻥ ﺍﻟﻤﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﻣﺤﻠﻴﻮﻥ، ﺗﺒﻨﻮﺍ ﺍﻟﺜﻘﺎﻓﺔ ﺍﻟﺒﺎﺑﻠﻴﺔ . ﻭهناك اسباب ﻣﺘﻌﺪﺩﺓ لذلك، ﻣﻨﻬﺎ ﺃﻥ ﺍﻟﻤﻮﻗﻊ ﻣﺘﻮﺍﺟﺪ ﻓﻲ ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ﺿﻤﻦ ﺯﺍﮔﺮﻭﺱ ﻭ ﻟﻴﺲ ﻓﻲ ﺍﻟﺠﻨﻮﺏ ﺃﻭ ﻓﻲ ﺍﻟﻮﺳﻂ ﺍﻟﺮﺍﻓﺪﻱ، ﻛﻤﺎ ﺃﻥ ﻛﺎﻓﺔ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﺳﻮﺍﺀ ﺍﻟﺒﺎﺑﻠﻴﺔ ﺍﻟﻘﺪﻳﻤﺔ ﻣﻨﻬﺎ ﺃﻭ ﺍﻵﺷﻮﺭﻳﺔ ﻭ ﺍﻟﺒﺎﺑﻠﻴﺔ ﺍﻟﺤﺪﻳﺜﺔ ﺗﺆﻛﺪ ﻋﻼﻗﺔ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﻣﻊ ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ﻭ ﺯﺍﮔﺮﻭﺱ ﻭ ﻃﻮﺭﻭﺱ ﻭ ﺍﻟﺤﻮﺭﻣﻴﺘﺎﻧﻴﻴﻦ ﻭ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﻴﻦ، ﺑﺸﻜﻞ ﺷﺒﻪ ﺣﺼﺮﻱ، ﺇﺿﺎﻓﺔ ﺇﻟﻰ ﺃﻥ ﺍﻟﺤﻮﺭﻭﻣﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻥ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻓﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺩﻳﺎﻟﻰ / ﺣﻤﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﻟﺰﺍﺑﻴﻦ ﻭ ﺍﻟﺠﺰﻳﺮﺓ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻗﺪ ﺗﺒﻨﻮﺍ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﻤﻼﻣﺢ ﺍﻟﺜﻘﺎﻓﻴﺔ ﺍﻟﺴﺎﻣﻴﺔ / ﺍﻟﻌﻤﻮﺭﻳﺔ ﻏﻴﺮ ﺍﻟﺠﺬﺭﻳﺔ، ﻛﻤﺎ ﺗﻈﻬﺮﻩ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﻋﺪﺓ ﻓﻲ ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ﺍﻟﺮﺍﻓﺪﻱ ﻭ ﺍﻟﺨﺎﺑﻮﺭ .
_ ﻟﻔﻆ ﻛﻮﺭﻣﺎﻧﺠﻪ ‏( ﺃﺣﻴﺎﻧﺎً ﻛﻮﺭﻣﺎﻧﺪﺟﻪ ‏) ﻭ ﻋﻼﻗﺘﻪ ﺑﻜﻮﺭﻣﺎﻧﺪﺍ / ﻛﻮﺭﻣﺎﺩﺍ ﺍﻟﻤﺸﻴﺮ ﻟﻠﻤﻴﺪﻳﻴﻦ :
ﺭﺑﻤﺎ ﻗﺪ ﻳﻤﻜﻨﻨﺎ ﺍﻟﺮﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻔﺮﻕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻠﻬﺠﺘﻴﻦ ﺍﻟﺴﻮﺭﺍﻧﻴﺔ ﻭ ﺍﻟﻜﻮﺭﻣﺎﻧﺠﻴﺔ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ، ﻭ ﺑﻴﻦ ﺗﻮﺍﺟﺪ ﺃﺳﻤﺎﺀ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺔ ﺗﺤﻤﻞ ﺍﺳﻢ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻓﻲ ﺍﻟﺴﻔﻮﺡ ﺍﻟﺸﺮﻗﻴﺔ ﻟﺰﺍﮔﺮﻭﺱ، ﺑﻴﻨﻤﺎ ﻳﻐﻴﺐ ﻫﺬﺍ ﺍﻻﺳﻢ ‏( ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ‏) ﻓﻲ ﺍﻟﺘﺴﻤﻴﺎﺕ ﺍﻟﺠﻐﺮﺍﻓﻴﺔ ‏( ﻣﺤﺎﻓﻈﺔ ﺃﻭ ﻣﺪﻳﻨﺔ ﺃﻭ ﺳﻬﻞ ﺃﻭ ﻧﻬﺮ ﺃﻭ ﺟﺒﻞ .. ﺇﻟﺦ ‏) ﻓﻲ ﺍﻭﺭﻣﻴﺎ ﻭ ﺧﺎﺻﺔ ﻓﻲ ﻃﻮﺭﻭﺱ ﺍﻟﺸﺮﻗﻲ، ﺭﻏﻢ ﺃﻥ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﻌﺜﻤﺎﻧﻴﺔ ﺗﺸﻤﻞ ﻭ ﺗﺬﻛﺮ ﻃﻮﺭﻭﺱ ﺍﻟﺸﺮﻗﻲ ﺿﻤﻦ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺸﻜﻞ ﺻﺮﻳﺢ ﺧﻼﻝ ﺍﻟﻔﺘﺮﺓ ﺍﻟﻌﺜﻤﺎﻧﻴﺔ .
ﺑﺎﻻﻋﺘﻤﺎﺩ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻤﻌﻄﻴﺎﺕ ﺍﻟﺴﺎﺑﻘﺔ، فإنه يمكن القول ان ﺍﺳﻢ ﻛﻮﺭﻣﺎﻧﺠﻪ ﻫﻮ ﻣُﺆﻟﻒ ﻣﻦ ﻣﻘﻄﻌﻴﻦ : ﻛﻮﺭ ﺍﻟﺴﻮﻣﺮﻳﺔ، ﻭ ﻣﺎﻧﺪﺍ ﺍﻟﺘﻲ ﻳﺮﺩ ﺫﻛﺮﻫﺎ ﻓﻲ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﻣﺮﺍﻓﻘﺔ ﻟﻜﻠﻤﺔ ﺍﻭﻣﺎﻥ، وﻓﻲ ﺍﻟﺤﻘﻴﻘﺔ ﻟﻔﻆ ﻛﻮﺭﻣﺎﻧﺪﺍ ﻟﻴﺲ ﺑﺠﺪﻳﺪ، ﻓﺎﻻﺳﻢ ﻳﺮﺩ ﻓﻲ ﺃﺣﺪ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﺍﻟﻌﺎﺋﺪﺓ ﻟﻔﺘﺮﺓ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺍﻵﺷﻮﺭﻱ ﺳﺎﺭﻏﻮﻥ ﺍﻟﺜﺎﻧﻴﻦ ﺑﺼﻴﻐﺔ
Man-da-aa ﻓﻲ ﺇﺷﺎﺭﺓ ﻟﻠﻤﻴﺪﻳﻦ ﻭ ﺑﻼﺩ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﻴﻦ، ﻟﻜﻦ ﺃﻏﻠﺐ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﺗﺮﺩﻩ ﺑﺼﻴﻐﺔ Ma-da-aa ، ﺃﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﺣﺮﻑ ﺍﻟﻨﻮﻥ، ﻛﻨﺺ ﻧﺎﺑﻮﻧﻴﺪ ﻓﻲ ﺣﻤﻠﺘﻪ ﺿﺪ ﺣﺮﺍﻥ ﺣﻴﺚ ﻳﺬﻛﺮ ﺍﻟﻌﺪﻳﺪ ﻣﻦ ﺍﻟﻘﻮﺍﺕ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﺔ . ﻛﻤﺎ ﺃﻥ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺍﻟﻤﻴﺪﻱ ﺳﻴﺨﺎﺭﻳﺲ ﻳﺪﻋﻰ ﻓﻲ ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ : šar Ma-da-aa ﺃﻱ ﻣﻠﻚ ﺑﻼﺩ ﻣﺎﺩﺍ / ﻣﻴﺪﻳﺎ ‏
ﻗﺪ ﻳﻜﻮﻥ ﺗﺒﺪﻝ ﺣﺮﻑ ﺩ ﺇﻟﻰ ﺝ، ﻣﻦ ﻛﻮﺭﻣﺎﻧﺪﺍ ﺇﻟﻰ ﻛﻮﺭﻣﺎﻧﺠﻪ، ﻫﻮ ﻣﺘﺄﺧﺮ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﺘﺮﺓ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﺔ ﺑﻘﻠﻴﻞ، ﻟﺬﻟﻚ ﺃﻗﺘﺮﺡ ﺑﺄﻥ ﺍﺳﻢ ﻛﻮﺭﻣﺎﻧﺠﻪ ﻣﺎ ﻫﻮ ﺇﻻ ﺍﺳﻢ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﻴﻦ ﺍﻟﺸﻤﺎﻟﻴﻴﻦ، ﻣﻦ ﺍﺳﻢ ﻣﺎﻧﺪﺍ، وﻳﺠﺐ ﺃﻻ ﻧﻨﺴﻰ ﺑﺄﻥ ﺍﻟﺒﺎﺑﻠﻴﻴﻦ ﻭ ﺍﻵﺷﻮﺭﻳﻴﻦ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻳﻄﻠﻘﻮﻥ ﻋﻠﻰ ﻣﻠﻮﻙ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﻴﻦ ﺍﺳﻢ ﻣﻠﻮﻙ ﺍﻻﻭﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﺍ، ﻛﻤﺎ ﻭﺭﺩ ﻣﻌﻨﺎ ﺳﺎﺑﻘﺎً، ﻫﺬﺍ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ، ﻭ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ ﺛﺎﻧﻴﺔ، ﻛﺎﻥ ﻣﻴﻨﻮﺭﺳﻜﻲ ﻗﺪ ﺍﻗﺘﺮﺡ ﺑﺄﻥ ﺍﻟﻜﻮﺭﻣﺎﻧﺪﺟﻪ ‏( ﻫﻜﺬﺍ ﻳﻜﺘﺒﻬﺎ ﻫﻮ، ﻣﻊ ﺣﺮﻑ ﺍﻟﺪﺍﻝ ‏) ﻫﻲ ﻋﺒﺎﺭﺓ ﻋﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻴﺪﻳﻴﻦ ﻭ ﺍﻟﻤﺎﻧﺎﻳﻴﻦ ﻓﻲ ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ.
والجدير بذكره ان احدى طبقات الاربع التي ينقسم اليها الكورد الايزيديين، الكورمانج والتي تسمى مريد تتطابق تماما مع طبقة المحاربين ماريانو الميتانية
ملاحظة : الصورة هي لاحد المحاربين الميتانيين
المصادر :
_ مقطع من بحث ل محي الدين عثمان
_ كتاب اريا القديمة وكوردستان الابدية
بالاضافة الى ويكيبيديا الفارسية[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 230 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 07-12-2019 (5 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 20-04-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 24-04-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 20-04-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 230 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.147 KB 20-04-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
پەرتووکخانە
خستنەکاری کەلەپووری گۆرانی له موزیکی هاوچەرخی کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
ژیاننامە
تەلار جەلال مەجید
ژیاننامە
نەسرەت سۆفی عەلی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
فێربوونی زمان و ئاستەنگەکانی فێربوونی زمانی منداڵ لە تەمەنی (2-3) ساڵیدا
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
تایبەتمەندییە ھونەرییەکانی گۆرانی فۆلکلۆری و میللی دەڤەری برادۆست
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
پەرتووکخانە
سۆلفێجی لیریکی و ڕیتمیی خوێندنەوەیەک بۆ پەیژە موزیکییە سەرەکییەکانیی ڕۆژهەڵاتى
ژیاننامە
ئارام جوامێری
کورتەباس
دۆزینەوەی گۆڕدخمەی زەردەشتی لە ئەفریقیا
ژیاننامە
ئەحمەد دڵشاد نەجمەدین کاکەمیر
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
کورتەباس
کوڕێکی دوور لە وڵاتم
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
سەرهەنگ عەبدولڕەحمان: وەرگێڕانی ئەدەبیی بۆ منداڵان هێندەی نووسین بۆ منداڵان گرنگ و کاریگەرە
پەرتووکخانە
ڕۆستم و زۆراب
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
کورتەباس
ئانا بۆفارۆڵ: ژنی کورد زۆر مۆدێرنە
ژیاننامە
هیوا عوسمان
کورتەباس
تایبەتمەندییە هونەرییەکانی گۆرانیی وموزیکی کەلەپووری ومیللیی کوردی

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
فەتانە وەلیدی
20-10-2009
هاوڕێ باخەوان
فەتانە وەلیدی
ژیاننامە
جیهاد دڵپاک
29-11-2009
هاوڕێ باخەوان
جیهاد دڵپاک
ژیاننامە
عەباس ژاژڵەیی
13-01-2010
هاوڕێ باخەوان
عەباس ژاژڵەیی
ژیاننامە
جەلال جۆبار
06-01-2013
هاوڕێ باخەوان
جەلال جۆبار
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
25-09-2017
17-06-2017
هاوڕێ باخەوان
25-09-2017
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هیوا عوسمان
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئارام جوامێری
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەحمەد دڵشاد نەجمەدین کاکەمیر
26-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد
25-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بارزان بەرواری
24-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مەلا خەلیل مشەختی
24-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  537,586
وێنە
  109,807
پەرتووک PDF
  20,254
فایلی پەیوەندیدار
  103,964
ڤیدیۆ
  1,535
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
128,909
پەرتووکخانە 
25,658
ژیاننامە 
25,461
کورتەباس 
18,170
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,723
پەند و ئیدیۆم 
13,588
شوێنەکان 
11,998
شەهیدان 
11,729
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,293
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,361
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,344
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,433
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
821
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
255
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   تێکڕا 
235,241
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
پەرتووکخانە
خستنەکاری کەلەپووری گۆرانی له موزیکی هاوچەرخی کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
جوانڕۆ محەمەد
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
ژیاننامە
تەلار جەلال مەجید
ژیاننامە
نەسرەت سۆفی عەلی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
فێربوونی زمان و ئاستەنگەکانی فێربوونی زمانی منداڵ لە تەمەنی (2-3) ساڵیدا
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
تایبەتمەندییە ھونەرییەکانی گۆرانی فۆلکلۆری و میللی دەڤەری برادۆست
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
ژیاننامە
ڕۆزا مەحمود
پەرتووکخانە
سۆلفێجی لیریکی و ڕیتمیی خوێندنەوەیەک بۆ پەیژە موزیکییە سەرەکییەکانیی ڕۆژهەڵاتى
ژیاننامە
ئارام جوامێری
کورتەباس
دۆزینەوەی گۆڕدخمەی زەردەشتی لە ئەفریقیا
ژیاننامە
ئەحمەد دڵشاد نەجمەدین کاکەمیر
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
تریفە نادر حەمەد
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
کورتەباس
کوڕێکی دوور لە وڵاتم
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
سەرهەنگ عەبدولڕەحمان: وەرگێڕانی ئەدەبیی بۆ منداڵان هێندەی نووسین بۆ منداڵان گرنگ و کاریگەرە
پەرتووکخانە
ڕۆستم و زۆراب
ژیاننامە
بەیان حەمە عەلی
ژیاننامە
پەیمان ئەحمەد کەلاری
کورتەباس
ئانا بۆفارۆڵ: ژنی کورد زۆر مۆدێرنە
ژیاننامە
هیوا عوسمان
کورتەباس
تایبەتمەندییە هونەرییەکانی گۆرانیی وموزیکی کەلەپووری ومیللیی کوردی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.438 چرکە!