پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان

  • جۆری گەڕان: ≈ لێکچوون
  • جۆری گەڕان: = یەکسان
  • جۆری گەڕان: ≕ دەستپێبکات بە...


  • هەموو پۆلەکان
  • ئامار و ڕاپرسی
  • ئیدیۆم
  • بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
  • بەرهەمە کوردستانییەکان
  • بەڵگەنامەکان
  • پارت و ڕێکخراوەکان
  • پۆلێننەکراو
  • پەرتووکخانە
  • پەند
  • خواردنی کوردی
  • دۆزی ژن
  • زانستە سروشتییەکان
  • ژیاننامە
  • ژینگەی کوردستان
  • شوێنەوار و کۆنینە
  • شوێنەکان
  • شەهیدان
  • فەرمانگەکان
  • گیانلەبەرانی کوردستان
  • گەشتوگوزار
  • مۆزەخانە
  • ناوی کوردی
  • نووسراوە ئایینییەکان
  • نەخشەکان
  • نەریت
  • هۆز - تیرە - بنەماڵە
  • هۆنراوە
  • وشە و دەستەواژە
  • وێنە و پێناس
  • ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار)
  • ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
  • ڤیدیۆ
  • کارە هونەرییەکان
  • کلتوور - گاڵتەوگەپ
  • کلتوور - مەتەڵ
  • کورتەباس
  • کۆمەڵکوژی
  • کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان
  • یارییە کوردەوارییەکان



  • هەموو زمانەکان
  • کوردیی ناوەڕاست
  • Kurmancî
  • English
  • کرمانجی
  • هەورامی
  • لەکی
  • Zazakî
  • عربي
  • فارسی
  • Türkçe
  • עברית
  • Deutsch
  • Français
  • Ελληνική
  • Italiano
  • Español
  • Svenska
  • Nederlands
  • Azərbaycanca
  • Հայերեն
  • 中国的
  • 日本人
  • Norsk
  • Fins
  • Pусский

گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
...
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 30-04-2025
  • 01-05-2025
  • 02-05-2025
  • 03-05-2025
  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
  • 13-05-2025
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان

  • 30-04-2025
  • 01-05-2025
  • 02-05-2025
  • 03-05-2025
  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
  • 13-05-2025
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
01-05-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
مەسعود بارزانی و ئیدریس بارزانی و موڕتەزا حەدیسی و عەلی علیان سامەڕائی
30-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
30-04-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
شەمسەخانی قالانی خانمێکی خانەدانی گەڕەکی سابوونکەران
30-04-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
داناس ئاراس
27-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
26-04-2025
سروشت بەکر
وێنە و پێناس
کێخوای گوندی ڕۆستێ و کۆمەڵێک فەرماندە و کادیری پارتی
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
وێنە و پێناس
مام عیزەت بەگی سڵێمان بەگ و کوڕەکانی لە ساڵی 1978
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ئامار
بابەت
  551,447
وێنە
  117,454
پەرتووک PDF
  21,269
فایلی پەیوەندیدار
  113,157
ڤیدیۆ
  1,976
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
299,977
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
92,861
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,910
عربي - Arabic 
36,570
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
24,016
فارسی - Farsi 
12,984
English - English 
8,134
Türkçe - Turkish 
3,741
Deutsch - German 
1,905
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,206
ژیاننامە 
27,363
پەرتووکخانە 
26,500
کورتەباس 
20,612
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,399
شوێنەکان 
14,518
پەند 
13,748
شەهیدان 
11,950
کۆمەڵکوژی 
10,969
هۆنراوە 
10,586
بەڵگەنامەکان 
8,579
وێنە و پێناس 
8,320
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
1,874
ڤیدیۆ 
1,856
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,514
فەرمانگەکان  
1,123
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
835
کارە هونەرییەکان 
780
گیانلەبەرانی کوردستان 
659
شوێنەوار و کۆنینە 
655
ئیدیۆم 
458
پۆلێننەکراو 
403
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
403
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
216
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
191
نەریت 
160
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
43
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
552
PDF 
33,412
MP4 
3,205
IMG 
216,443
∑   تێکڕا 
253,612
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
هادی مەحمود
ژیاننامە
کامیل ژیر
ژیاننامە
ڕەسوڵ ڕەشید دۆست
ژیاننامە
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ...
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
پەرڵەمان وەک بەربەست لە بەردەم پڕۆسەی سیاسی لە ئێراقدا
زانیارییەکانی کوردیپێدیا لە هەموو کات و شوێنێکەوەیە و بۆ هەموو کات و شوێنێکیشە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Copy Link0
E-Mail0
Facebook0
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram0
Twitter0
Viber0
WhatsApp0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

پەرڵەمان وەک بەربەست لە بەردەم پڕۆسەی سیاسی لە ئێراقدا

پەرڵەمان وەک بەربەست لە بەردەم پڕۆسەی سیاسی لە ئێراقدا
پەڕڵەمان وەک بەربەست لە بەردەم پڕۆسەی سیاسی لە ئێراقدا
زوبێر ڕەسوڵزوبێر ڕەسوڵ
27-12-202027-12-2020
ئەگەر چاوێک بخشێنین بە ئەدەبیاتی پەڕڵەمان و کاری پەڕڵەمانی دەتوانین چەندان نووسین و بەرهەم بدۆزینەوە کە پەڕڵەمان وەک پاڵپشتێک نابینن بۆ کاری نوێنەرایەتیکردنی خەڵک، تاوەکوو ئەو ئاستەی کە بەشێکی زۆری بیرمەندەکانی سەدەی نۆزدەهەم گومانیان لەوە هەبوو کە پەڕڵەمان بتوانێت گوزارشت لە دیموکراسیی ڕاستەقینە بکات. ئەڵمانیا یەکێک بوو لەو وڵاتانەی کە کولتوورێکی دەوڵەمەندی هەبوو لە کەموکووڕییەکانی سیستەمی پەڕڵەمانی لە کۆماری ڤایمارەوە ( 1919-1933) . بە تایبەت لە هەژموونی حیزبەکانەوە بەسەر پەڕڵەمان، قەیرانە بەردەوامەکانی حکومەت، بێهودەیی و ساویلکەیی گفتوگۆکانی پەڕڵەمان، خراپ بەکارهێنانی پارێزبەندییەکانی پەڕڵەمان، ناشارەزایی بەشێکی زۆر لە ئەندامانی پەڕڵەمان لە کاری حکومەت و دەوڵەتداری، تاوەکوو دەگاتە ئامادەبوونی کەم لە گفتوگۆکاندا.
ئەم تێبینییانەی ئاماژەم پێدان بوونەتە هۆی درووستبوونی ئەدەبیاتێکی گشتگیرتر لە توێژینەوە ئەکادیمییەکاندا، ئەویش ئەوەیە کە هەریەکە لە نوێنەرایەتی ڕێژەیی- (التمثيل النسبي) و سیستەمی لیستی حیزبی دەبنە هۆکاری تێکدانی پەیوەندیی نێوان دەنگدەران و کاندیدەکان، ئەمەش دواجار دەبێتە هۆی بەتاڵبوونی ئەوەی پێیدەگوترێت پرەنسیپی نوێنەرایەتیی ڕێژەیی، چونکە نوێنەرەکان تەنیا لە بەردەم ویژدانی خۆیاندا بەرپرسن نەک لە بەردەم خەڵک. ئەمە جگە لەوەی کە پرسە گرنگەکانی پەڕڵەمان زۆربەیان تاوەکوو لەدەرەوەی پەڕڵەمان ڕێککەوتنیان لەسەر نەکرێت لەناو پەڕڵەمان ناتوانرێت تێبپەڕێندرێن؛ نەک ئەوە بەڵکوو زۆربەی پرسە هەستیارەکان لە دانیشتنە کراوەکاندا هەر ناخرێنەڕوو، بەڵکوو لە لیژنەکاندا تاوتوێدەکرێن، بە جۆریک کە دواجار پەڕڵەمان تەنیا وەک دیکۆرێک دەبێت بۆ شەرعیەتدان بە بەرژەوەندییە سیاسی ئابوورییەکانی لایەنە سیاسییەکان. کارل شمیت- Carl Schmitt لە تێزی قەیرانی پەڕڵەمانەکان (The Crisis of Parliamentary Democracy) بە ودری باسی ئەو کێشانەی پەڕڵەمانەکان دەکات، ئەگەر خوێنەر حەزبکات ئاشنابێت بەو پرسە.
دیارە ئەوەی لێرەدا مەبەستمە ئەزموونی کاری پەڕڵەمانییە لە ئێراقدا کە لە زۆر ڕووەوە دەکەوێتە ژێرباری ئەو ئەدەبیاتەی لەسەرەوەدا باسمکرد. ئەزموونی کاری پەڕڵەمانی لە ئێراقدا ئەگەر چی تەمەنێکی کوورتی هەیە و دەگەڕێتەوە بۆ دوای 2003، چونکە ئەوەی پێشتر هەبووە مەرجەکانی کاری نوێنەرایەتی تێدا نەبووە و زیاتر بۆ شەرعیەتدان بووە بە دەسەڵاتی بەعس. ڕاستە لە ئێراقدا ئەنجوومەنی نوێنەران بەشێوەیەکی بەرچاو دیارن و گفتوگۆی گەرموگوڕیشی تێدا ئەنجام دەدرێت، بەڵام لە ڕاستیدا ئەمە گوزارشت ناکات لە بەشداریی پەڕڵەمان لە ژیانی سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتیی خەڵکی ئێراقدا. بەشێکی زۆری ئەوەی لە پەڕڵەمانی ئێراقدا ئەنجام دەدرێت لە ڕاستیدا بریتییە لە سەفەقاتی سیاسیی نێوان لایەنە سیاسییەکانی ئێراق، ئەو سکانداڵەی لە مانگی ئابی 2016 وەزیری پێشووی بەرگری، خالید ئەلعوبەیدی لە پەڕڵەمان خستییەڕوو کە چۆن چەند لایەنێکی سیاسی و چەند ئەندام پەڕڵەمانێک داوایان لێکردووە کە ڕازیبێت لەسەر چەند گرێبەستێک و سەفقەیەک بە تایبەت لەلایەن سەرۆکی پەڕڵەمانی ئەوکات سەلیم ئەلجبوری.
پەیامی سەرەکی ئەو نووسینەی من لێرە دەمەوێت باسی بکەم ئەوەیە، کە پەڕڵەمان وەک دامەزراوەیەکی نوێنەرایەتی لە ئێراقدا بەشێک نەبووە لە باشکردنی ئەدای حکومەت، بەڵکوو بە پێچەوانەوە خەریکە دەبێتە بەربەست لە بەردەم پێشڤەچوونی کارەکانی دەزگای جێبەجێکردن، واتا حکومەت. ئەم دۆخە هەندێک جار بە هەژموونی پەڕڵەمانی ناوی دەبرێت هەڵبەتە بە دیوە نەرێنییەکەی؛ ئەمە جگە لەوەی کە لە ئێراق پەڕڵەمان تاوەکوو ئێستا ڕۆڵێکی وای نەگێڕاوە لە بەرەوپێشبردنی پڕۆسەی دیموکراسی و حوکمڕانی باش بە تایبەت لە کاتی قەیرانەکاندا. هەڵبەتە لەوانەیە خوێنەر بپرسێت ئەی خۆ پەڕڵەمان لە هەرێمی کوردستانیش بەدەست هەمان کێشەوە دەناڵێنێت! وەڵامەکەم لێرەدا نەخێرە، چونکە پەڕڵەمان لە هەرێمی کوردستاندا لاوازترە لەوەی بتوانێت ببێتە بەربەست لە بەردەم حکومەتدا، ئەمەش پەیوەندی بە سرووشتی پڕۆسەی سیاسی هەیە لە هەرێمی کوردستاندا کە جۆرێک لە هەماهەنگی هەیە لەنێوان دەسەڵاتی جێبەجێکردن و یاساداناندا، لە سەرێکی دیکەش، پەیوەندی بە کەمی ژمارەی لایەنە سیاسییە باڵادەستەکان هەیە کە بە زۆری لە دوو تاوەکوو سێ تێپەڕ ناکات. کێشەی پەڕڵەمانی ئێراق و باڵادەستی پەڕڵەمانی لە بە‌هێزی بوونیادی دامەزراوەیی پەڕڵەمان نییە، بەڵکوو لە بەهێزیی هەژموونی لایەنە سیاسییەکانە بەسەر ئاڕاستەی کاری پەڕڵەمانی، هەروەها جیاوازی بەرژەوەندییەکانیان و دەستوەردانی دەرەکیش بەشێکن لە هۆکاری ئەم کێشەیە. واتا کردنی پەڕڵەمان لە دامەزراوەیەکی یاسادانان بۆ دامەزراوەیەک کە ململانێی حیزبەکان ئاڕاستەی دەکات، نەک پرسی بەرژەوەندیی گشتی و نوێنەرایەتی خەڵک. بە تایبەت لە کێشە و لەمپەڕ درووستکردن بۆ حکومەت، ئەگەر لەژێر هەژموون و بەرژەوەندیی هێزە سیاسییەکان ناکۆکەکان نەبێت، یاخود نەتوانێت بەرژەوەندیی ئەو هێزە ناکۆکانە بپارێزیت. حکومەتەکەی عادل عەبدولمەهدی نموونەیەکی بەرچاوی ئەو کێشەیە بوو؛ چونکە پشتگیری لایەنە سیاسییەکانی نەبوو (بەرژەوەندیی لایەنە سیاسییەکانی پێنەدەپارێزرا) پەڕڵەمانتارەکان هەر خەریکی بنکۆڵکردنی بوون تا شەقامیان لە دژ جوڵاند و دواتر ناچاریان کرد دەستلەکاربکێشێتەوە. بە جۆرێک دەتوانین بڵێین ئەگەر حکومەتەکەی عادل عبدولمەهدی هی سەدرییەکان بوایە، ئەوا بەو دەردە نەدەچوو.
هەڵبەتە، ئێستا ئەو دۆخەی ئاماژەم پێدا خەریکە ڕووبەڕووی حکومەتەکەی کازمیش دەبێتەوە. پەڕڵەمان تادەکرێت تەگەرە بۆ حکومەت درووست دەکات بۆ ئەوەی نەتوانێت ئەو دۆخە ناهەموارەی ئێستا تێپەڕێنێت. لە کاتێکدا کە پەڕڵەمانتارەکان خۆیان دەزانن چارەسەری دیکە نییە بۆ ئەم دۆخەی ئێستا ئێراقی تێکەوتووە، دەستلەکارکێشانەوەی حکومەت و هاتنی حکومەتێکی دیکە بەهەدەردانی کات و سامانە و هیچی دیکە.
پرسێکی دیکە کە کاریگەریی ئەو هەژموونە پەڕڵەمانییەی هێزە سیاسییە شیعییەکانی لەسەرە بریتییە لە کێشەی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵیی ئێراق. خۆ ئەگەر بڕیار بێت هەرێمی کوردستان بەشێک بێت لە ئێراق ئەوا دەبێت لە پرسی بودجە و قەرز و شایستە داراییەکانی حکومەتی فیدراڵی بەشی خۆی هەبێت. حکومەتەکەی کازمی و حکومەتی هەرێمیش لە ڕاستیدا خەریکە دەگەنە میکانیزمێک بۆ چارەسەری کێشەکانی هەرێمی کوردستان و بەغدا، بەڵام ئەوەی بەربەستی سەرەکییە پەڕڵەمانی ئێراق و پەڕڵەمانتارەکانن، بە جۆرێک خەریکە ئەو دەرفەتە دەکەنە قوربانیی بەرژەوەندیی حیزبی و سیاسەتی پۆپۆلیستی کە هیچ خزمەت بە ئێراق و ئاساییشی سیاسیی ئابووری و کۆمەڵایەتیی نێوان پێکهاتەکان ناکات. پەڕڵەمانی ئێراق بەداخەوە خەریکە پرسی بودجە و کێشەسیاسییەکانی نێوان هەردوولا دەخزێنێتە نێو شەقام کە دواجار سەردەکێشێت بۆ درز درووستکردن لەنێوان شیعە و کورد لەسەر ئاستی کۆمەڵایەتیدا، ئەمە لە کاتێکدایە کە پەیوەندی شیعە و کورد مێژوویێکی هاوکاریی سیاسی و متمانەی لە پشتە، خودی ئێراقی دوای 2003 بەرهەمی دۆستایەتی و ڕێککەوتنی کورد و شیعە بووە.
ئەمە جگە لەوەی پەڕڵەمان وەک دەبێت دامەزراوەیەک بێت بۆ کردنەوەی گرێکوێرەکان و پاراستنی بەرژەوەندیی نێوان گشت پێکهاتەکانی ئێراق، نەوەک درزخستنە نێوانیان. شیعەکان دەبێت لە هەموو لایەنەکانی دیکە هەستیار تر بن لەو بوارەدا، چونکە مێژووی دەوڵەتی ئێراق ئەزموونێکی زۆری بۆ پێشانداون. دواتر شیعەکان وەک خاوەنی ئێراقی دوای 2003 دەبێت لە کورد و سوننە پەرۆشتربن بۆ یەکڕیزیی نێوان پێکهاتەکان نەک هەمان ئەزموونی پێش 2003 دووبارە بکەنەوە. ئاساییش و ئارامی ئێراق تا ئاستێکی زۆر بەندە بە ڕەزامەندیی پێکهاتەکانی بە تایبەتیش هەرێمی کوردستان ڕۆڵێکی سەرەکی دەبینێت لە دابینکردنی ئاساییشی ئێراقدا. لە ڕاستیدا ئەگەر ئێراق بەردەوام بێت لەسەر پەراوێزخستنی هەرێم کوردستان و لاوازکردنی پێگەی هەرێمی کوردستان بە دووری نابینم دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستان بۆ دەربازبوون لەو دۆخە ناچاربن بەدوای پاڵپشتی هەرێمیدا بگەڕێن.
لە مێژووی ململانێی بەعس و هێزە کوردییەکان ئەوەمان بە ئاشکرا بینیووە، هەرکاتێک ئێراق گوشاری زۆری دەخستە سەر هێزە کوردییەکان، کورد پەنای دەبردە بەر وڵاتانی هەرێمی، ئێستاش ئەو دەروازەیە دانەخراوە بەسەر هەرێمی کوردستاندا، بەڵکوو واڵاتریشە، چەندان وڵاتی هەرێمی بەرژەوەندییان لە ئێراقدا هەیە، دەتوانن بەئاسانی لە درزی کێشەکانی هەرێمی کوردستان و بەغدا بچنە ژوورەوە، ئەمەش بێگومان نە لە بەرژەوەندیی ئێراق دەبێت نە لە بەرژەوەندیی ئاساییشی پێکەوەژیانی پێکهاتەکانیش، بەڵام یاساکانی سیاسەت پێمان دەڵێن کە دەسەڵاتە سیاسییەکان (دەوڵەتان) پەنا دەبەنەبەر هەر شتێک بۆ مانەوەی خۆیان. هیوادارم ئەوەی ئێراق و هەرێمی کوردستان بەو ڕۆژە نەگات! [1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 534 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی ڕووداو 27-12-2020
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
1. ژیاننامە زوبێر ڕەسوڵ
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 27-12-2020
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 27-12-2020 (5 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: یاسایی
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕەخنەی سیاسی
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
شار و شارۆچکەکان: هەولێر
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هومام تاهیر )ەوە لە: 23-04-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( شادی ئاکۆیی )ەوە لە: 23-04-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 04-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 534 جار بینراوە
QR Code
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
تەکیەی معاون ئەلموڵک
وێنە و پێناس
سەدام حسێن و پاسەوانەکانی لەگەڵ کوڕە کوردێک بەناوی کەریم محەمەد لە قەڵای شێروانە لە شارۆچکەی کەلار لە ساڵی 1989دا
کورتەباس
کفری .. دەروازەی ژێرتاقەکە نۆژەن دەکرێتەوە
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
یەکەم بەردی سەنگەر
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
کورتەباس
فەرمانی تۆمارکردنی میراتی جیهانیی پایتەختی میدییەکان لە لایەن یونسکۆوە دەرچوو
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
ژیاننامە
هەندرێن ساڵح محەمەد ئەمین
ژیاننامە
داناس ئاراس
وێنە و پێناس
هاووڵاتییانی گوندی گرتکی شارەدێی سمیلانی شارۆچکەی چۆمان لە ساڵی 1972دا
پەرتووکخانە
سروەی نیشتیمان
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
کورتەباس
ڕەزا سانی هەورامان.. یەکێک لە سەرکردە لێهاتووەکانی مێژووی کورد
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
کورتەباس
مایەوە سەر ئەوە ئایا لافاوی سلێمانی بۆچی لە سولەیمانی ڕوویدا؟
وێنە و پێناس
هۆمەر دزەیی لە کاتی گۆرانی وتندا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
بازاڕی گەڵاڵە لە ساڵی 1973دا
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 12
شوێنەوار و کۆنینە
شاری سوور
ژیاننامە
ئاگری بەرزنجی
ژیاننامە
هاوێز کامەران سەنگاوی
شوێنەوار و کۆنینە
گردی وەرکەبود
کورتەباس
کوردەکانی هەرێمی کرمان
ژیاننامە
ئیرەج ڕەحمانپوور
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەواری (ساریج) کە کاتی خۆی وەک شوێنی ساردکەرەوە بەکارهاتووە
ژیاننامە
هاوسەر عەزیز ئۆمەر
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
خاتوو تەڵای سەلیم خانی بانە هاوسەری شێخ لەتیفی حەفید و خاتوو شنۆی شێخ لەتیفی حەفید و ئەحمەدی سەلیم خانی بانە
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
ژیاننامە
ئیمان بارزان
شوێنەوار و کۆنینە
میلەکەی ڕەبات

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
هادی مەحمود
20-10-2009
هاوڕێ باخەوان
هادی مەحمود
ژیاننامە
کامیل ژیر
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
کامیل ژیر
ژیاننامە
ڕەسوڵ ڕەشید دۆست
14-12-2019
بەناز جۆڵا
ڕەسوڵ ڕەشید دۆست
ژیاننامە
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ئاغا
30-04-2022
سروشت بەکر
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ئاغا
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نیشتمان سەعید
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 30-04-2025
  • 01-05-2025
  • 02-05-2025
  • 03-05-2025
  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
  • 13-05-2025
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
01-05-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
مەسعود بارزانی و ئیدریس بارزانی و موڕتەزا حەدیسی و عەلی علیان سامەڕائی
30-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
30-04-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
شەمسەخانی قالانی خانمێکی خانەدانی گەڕەکی سابوونکەران
30-04-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
داناس ئاراس
27-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
26-04-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
26-04-2025
سروشت بەکر
وێنە و پێناس
کێخوای گوندی ڕۆستێ و کۆمەڵێک فەرماندە و کادیری پارتی
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
وێنە و پێناس
مام عیزەت بەگی سڵێمان بەگ و کوڕەکانی لە ساڵی 1978
26-04-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ئامار
بابەت
  551,447
وێنە
  117,454
پەرتووک PDF
  21,269
فایلی پەیوەندیدار
  113,157
ڤیدیۆ
  1,976
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
299,977
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
92,861
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,910
عربي - Arabic 
36,570
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
24,016
فارسی - Farsi 
12,984
English - English 
8,134
Türkçe - Turkish 
3,741
Deutsch - German 
1,905
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,206
ژیاننامە 
27,363
پەرتووکخانە 
26,500
کورتەباس 
20,612
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,399
شوێنەکان 
14,518
پەند 
13,748
شەهیدان 
11,950
کۆمەڵکوژی 
10,969
هۆنراوە 
10,586
بەڵگەنامەکان 
8,579
وێنە و پێناس 
8,320
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
1,874
ڤیدیۆ 
1,856
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,514
فەرمانگەکان  
1,123
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
835
کارە هونەرییەکان 
780
گیانلەبەرانی کوردستان 
659
شوێنەوار و کۆنینە 
655
ئیدیۆم 
458
پۆلێننەکراو 
403
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
403
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
216
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
191
نەریت 
160
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
43
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
552
PDF 
33,412
MP4 
3,205
IMG 
216,443
∑   تێکڕا 
253,612
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
تەکیەی معاون ئەلموڵک
وێنە و پێناس
سەدام حسێن و پاسەوانەکانی لەگەڵ کوڕە کوردێک بەناوی کەریم محەمەد لە قەڵای شێروانە لە شارۆچکەی کەلار لە ساڵی 1989دا
کورتەباس
کفری .. دەروازەی ژێرتاقەکە نۆژەن دەکرێتەوە
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
یەکەم بەردی سەنگەر
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
کورتەباس
فەرمانی تۆمارکردنی میراتی جیهانیی پایتەختی میدییەکان لە لایەن یونسکۆوە دەرچوو
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
ژیاننامە
هەندرێن ساڵح محەمەد ئەمین
ژیاننامە
داناس ئاراس
وێنە و پێناس
هاووڵاتییانی گوندی گرتکی شارەدێی سمیلانی شارۆچکەی چۆمان لە ساڵی 1972دا
پەرتووکخانە
سروەی نیشتیمان
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
کورتەباس
ڕەزا سانی هەورامان.. یەکێک لە سەرکردە لێهاتووەکانی مێژووی کورد
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
کورتەباس
مایەوە سەر ئەوە ئایا لافاوی سلێمانی بۆچی لە سولەیمانی ڕوویدا؟
وێنە و پێناس
هۆمەر دزەیی لە کاتی گۆرانی وتندا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
بازاڕی گەڵاڵە لە ساڵی 1973دا
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 12
شوێنەوار و کۆنینە
شاری سوور
ژیاننامە
ئاگری بەرزنجی
ژیاننامە
هاوێز کامەران سەنگاوی
شوێنەوار و کۆنینە
گردی وەرکەبود
کورتەباس
کوردەکانی هەرێمی کرمان
ژیاننامە
ئیرەج ڕەحمانپوور
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەواری (ساریج) کە کاتی خۆی وەک شوێنی ساردکەرەوە بەکارهاتووە
ژیاننامە
هاوسەر عەزیز ئۆمەر
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
خاتوو تەڵای سەلیم خانی بانە هاوسەری شێخ لەتیفی حەفید و خاتوو شنۆی شێخ لەتیفی حەفید و ئەحمەدی سەلیم خانی بانە
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
ژیاننامە
ئیمان بارزان
شوێنەوار و کۆنینە
میلەکەی ڕەبات

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.344 چرکە!
Kurdipedia is using cookies. OK | More detailsکوردیپێدیا کوکیز بەکاردێنێت. | زانیاریی زۆرترOk, I agree! | لاریم نییە