پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان

  • جۆری گەڕان: ≈ لێکچوون
  • جۆری گەڕان: = یەکسان
  • جۆری گەڕان: ≕ دەستپێبکات بە...


  • هەموو پۆلەکان
  • ئامار و ڕاپرسی
  • ئیدیۆم
  • بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
  • بەرهەمە کوردستانییەکان
  • بەڵگەنامەکان
  • پارت و ڕێکخراوەکان
  • پۆلێننەکراو
  • پەرتووکخانە
  • پەند
  • خواردنی کوردی
  • دۆزی ژن
  • زانستە سروشتییەکان
  • ژیاننامە
  • ژینگەی کوردستان
  • شوێنەوار و کۆنینە
  • شوێنەکان
  • شەهیدان
  • فەرمانگەکان
  • گیانلەبەرانی کوردستان
  • گەشتوگوزار
  • مۆزەخانە
  • ناوی کوردی
  • نووسراوە ئایینییەکان
  • نەخشەکان
  • نەریت
  • هۆز - تیرە - بنەماڵە
  • هۆنراوە
  • وشە و دەستەواژە
  • وێنە و پێناس
  • ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار)
  • ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
  • ڤیدیۆ
  • کارە هونەرییەکان
  • کلتوور - گاڵتەوگەپ
  • کلتوور - مەتەڵ
  • کورتەباس
  • کۆمەڵکوژی
  • کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان
  • یارییە کوردەوارییەکان



  • هەموو زمانەکان
  • کوردیی ناوەڕاست
  • Kurmancî
  • English
  • کرمانجی
  • هەورامی
  • لەکی
  • Zazakî
  • عربي
  • فارسی
  • Türkçe
  • עברית
  • Deutsch
  • Français
  • Ελληνική
  • Italiano
  • Español
  • Svenska
  • Nederlands
  • Azərbaycanca
  • Հայերեն
  • 中国的
  • 日本人
  • Norsk
  • Fins
  • Pусский

گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
...
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
  • 13-05-2025
  • 14-05-2025
  • 15-05-2025
  • 16-05-2025
  • 17-05-2025
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان

  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
  • 13-05-2025
  • 14-05-2025
  • 15-05-2025
  • 16-05-2025
  • 17-05-2025
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ئەو مرۆڤانەی دەگمەنن؛ بەرگی 03
06-05-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئایەتەکانی لەتیف هەڵمەت
05-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
گۆرانی شەماڵ هات بای بەهار، بە دەنگی محەمەدی ماملێ
05-05-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
سەعید بەگی کوردی فەرماندەی هێزەکانی عەرەبستانی سعودیا لە جەنگی عەرەب-ئیسرائیل لە ساڵی 1948دا
04-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ژیاننامە
سری سورەییا ئۆندەر
03-05-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
ڕەشاغای میران و مەلا ئیسماعیل مەلا عەزیز هیرانی و هاوار ئاغای دزەیی
03-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
وێنە و پێناس
شەهیدی فەرماندەی داستانی هندرێن خدر حسێن و هەڤاڵەکانی
03-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ژیاننامە
ڕەحمان ڕەزگەیی
03-05-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ئەژین سیروان ئەمین
02-05-2025
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
سەردار نۆڕێ هونەرمەندی شێوەکار و شاعیر و هایکونووس
02-05-2025
سەریاس ئەحمەد
ئامار
بابەت
  551,796
وێنە
  117,570
پەرتووک PDF
  21,288
فایلی پەیوەندیدار
  113,192
ڤیدیۆ
  1,977
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
300,196
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
92,909
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,931
عربي - Arabic 
36,620
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
24,387
فارسی - Farsi 
12,986
English - English 
8,150
Türkçe - Turkish 
3,744
Deutsch - German 
1,913
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,219
ژیاننامە 
27,368
پەرتووکخانە 
26,505
کورتەباس 
20,637
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,402
شوێنەکان 
14,610
پەند 
13,748
شەهیدان 
11,950
کۆمەڵکوژی 
10,970
هۆنراوە 
10,595
بەڵگەنامەکان 
8,579
وێنە و پێناس 
8,377
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
1,874
ڤیدیۆ 
1,857
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,514
فەرمانگەکان  
1,123
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
835
کارە هونەرییەکان 
780
گیانلەبەرانی کوردستان 
674
شوێنەوار و کۆنینە 
655
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
495
ئیدیۆم 
458
پۆلێننەکراو 
301
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
216
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
191
نەریت 
161
ژینگەی کوردستان 
102
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
44
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
552
PDF 
33,454
MP4 
3,207
IMG 
216,666
∑   تێکڕا 
253,879
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
حەسەن مستەفاپوور - حەسەن دو...
ژیاننامە
محەمەد مەولود مەم
ژیاننامە
محەمەد قادری
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
کورتەباس
نوگرە سەلمان ئەمەیە
شوناسێکی لەت لەت لەنێوان قەسری شیرین و تاراندا
زانیارییەکانی کوردیپێدیا لە هەموو کات و شوێنێکەوەیە و بۆ هەموو کات و شوێنێکیشە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Copy Link0
E-Mail0
Facebook0
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram0
Twitter0
Viber0
WhatsApp0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

شوناسێکی لەت لەت لەنێوان قەسری شیرین و تاراندا

شوناسێکی لەت لەت لەنێوان قەسری شیرین و تاراندا
ناونیشانی بابەت: شوناسێکی لەت لەت لەنێوان قەسری شیرین و تاراندا
ئامادەکردن: سپێدە ساڵحیسپێدە ساڵحی

کیومەرسی عەباسی ناسراو بە قەسری لە تەمەنی 81 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد، قەسری لە شاری مێژوویی و کەونارای قەسری شیرین لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە دایک بووە.
(بە بۆنەی کۆچی دوایی قەسریی شاعیر)
ڕۆژی هەینی ڕێکەوتی 28ی گەلاوێژی 2022 ) کیومەرسی عەباسی ( ناسراو بە قەسری لە تەمەنی 81 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد، قەسری لە شاری مێژوویی و کەونارای قەسری شیرین لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە دایک بووە. ڕەنگە بەراوردێکی هەڵە و دور بێت لە ڕاستی کە قەسری لەگەڵ شامی کرماشانکرماشانی و مامۆستا عەلی ئەشرەفی نەوبەتی یان پەرته و بەراورد بکەین بەڵام هەموو ئەمانە سەر بە جوگرافیایەکی کەلتووری و زمانی بوون کە دوفاقێتی و دووزمانێتی تێیدا زاڵ بوو، لە ئەنجامیشدا تاکزمانەبوون بە شێوەیەکی ڕێژەیی سەرکەوت و دەسەڵاتی فەرمی و نافەرمی ئێران هەمووی کەوتە خزمەتی یەک زمان و یەک نەتەوە و یەک ئایین کە ئەویش فارسی و فارس و شیعە بوو.
ئەوان لە ناو ژینگەیەکی بۆردومانکراو بە وتاری ئێرانچێتی و شیعەگەرێتیدا ژیان، لە ئەنجامیشدا بە چەندین هۆکار ملیان دا بەڵام نە بە تەواوەتی.
له و هۆکارانه:
1- پەرتخستن و پەراوێزخرانی ناوچەکانی خوارینی ڕۆژهەڵاتی کوردستان واتە ئیلامئیلام و کرماشان لە بازنەی چالاکیی وتاری ناسیۆنالیزم و کوردایەتی بوو.
2- گرنگیی ژیۆپۆلەتیک و ئیکۆنۆمیکی ناوچەکانی خوارینی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە ڕووی نەوت و غاز و بەروبومی کشتوکاڵ و توخمەکانی دیکەی ئابوورییەوە.
3- ئەو ناوچانە لە ڕووی ئایدۆلۆژیکەوە بۆ وتاری ئایدۆلۆژیی سیاسیی دەسەڵات چ وەک شیعەگەرایی و چ وەکوو ئێرانچێتی، گرنگ بوون و کەوتنە ژێر باندۆر و سێبەری ئەو وتارانەوە.
ئەم هۆکارانە بوون بەهۆی ئەوەی کە زمان و کەلتووری کوردی له و ناوچانە بکەوێتە ژێر کاریگەریی زمانی فارسی و بە شێوەیەک بچێتە ژێرزەمینی زەینی ناوشیار و خەیاڵدانێکی شەرمنۆکەوە کە دەسەڵات سەرکوت و پاشەکشێی پێ کردبوو، ئەوان لە ڕێگەی میدیا و هێزی ئابووری و دەسەڵاتی ئیداری و دامەزراندن و پێوەرەکانی و…ئەم هەژموونییەیان بە سەر زمان و کەلتوور و ناوشیاری کوردانی خواری ڕۆژهەڵاتی کوردستان سەپاندبوو بۆیە دەشیت بڵێین ئەو سیاسەتەی کە لە سنەسنە و مەریوانمەریوان گیرایە بەر بە بەراورد لەگەڵ ئەو سیاسەتەی کە لە خوارینی ڕۆژهەڵات گیرایه ‌بەر، لەگەڵ ئەوەی کە هاوبەشی و هاویەکی لە تاکتیکدا هەبوو بەڵام لە ستراتیژ و ڕێگەچارە بۆ داگیرکردنی زەین و خەیاڵ و ڕۆحی دەستەجەمعی جیاواز بووە واتە لێرە بە شێوەیەکی نەرم و ئایدۆلۆژیک دەجووڵانەوە و هەر وەک دەسەڵات بڵێت “ئەم مرۆڤانە بەشێک لە خۆمانن ئەوە نییە حەزرەتی عەلی و ئیمام حسێنیان به ‌لاوە پیرۆزە و لە ڕۆژانی تاسووعا و عاشوورا لە ئێمە خراتر و دڵشکاوتر دێنە ڕێوڕەسمەکانەوە” شتێک کە لە خوارینی ڕۆژهەڵات دەیتوانی وەک مەترسی و هەڕەشە لە هەمبەر دەسەڵاتدا قوت بێتەوە وشیاریی نەتەوەیی بوو کە ئەوان لە ڕێگەی دانانی ئیسلامی شیعەی کۆماری ئیسلامی لەهەمبەر ناسیۆنالیزمی سونیی موکریانگەرا (کە دەوڵەت بەم مانا و دەلالەتە بڵاوی دەکردەوە!) توانییان شوناسی کوردی لەم ناوچانە بلەرزێنن و پاشەکشێیەکی کاتیی بە ڕۆحی سەربزێو و یاخی و سەرکێشی کوردایەتی بکەن، ڕۆحێک کە بنیاتنەری شۆڕشی سەرنجابییەکان و ئەدەبی بەرزی یارسان و گۆران بووە لە درێژایی مێژوودا، بەڵام بە هێزی سەختی دەسەڵات و هێزی نەرمی دامودەزگا کەلتووری و ئایینی و ئیدارییەکانی کۆمار، هەم توانی ڕۆحی کەونینەی گۆران لەگەڵ ناوچەکانی دیکەی کوردستان داببڕێت و هەمیش تا ڕادەیەک توانی زمانی کوردیی بخاتە پەراوێزەوە و دابڕانێک لەنێوان جاف و کەڵهوڕ درووست بکات کە بەرەو ڕووبەڕووبوونەوە و دژایەتیش هەنگاوی ناوە و زۆر جار خەڵکی ئەم ناوچانە بەهۆی ئەو باوەڕ و تێگە ئایینی-سیاسییە کە دەسەڵاتی کۆماری جێگیری کردبوو، لەسەر سادەترین شتەکان لە دژی یەک دەوەستانەوە، هەر لە شەڕی دەستەویەخەوە تاکوو درووستکردنی ناو و ناتۆرەی جۆراوجۆر دژی یەکدی، درووستکردنی ئەم دابڕانە لەنێوان کرماشان و جوانڕۆجوانڕۆ و ڕوانسەر و بە گشتی هەورامان و هەروەها لە قۆڵی سەرەوەش لەنێوان کرماشان و سنە و… درێژەی هەمان سیاسەت و جێگیرکردنی وتاری (جیاوازی درووست بکە و دەسەڵاتداری بکە) بوو، درووستکردنی ئەم فەزا دەروونی و سیاسی و کەلتوورییە وای کرد دووزمانەبوون لە کرماشان پەرە بستێنێ، دووزمانەبوونێک کە لە سنە و سابڵاخ و جوانڕۆ و مەریوانیش هەبوو! بەڵام بە شێوەی دیکە و نەیتوانی جومگە سەرکییەکانی جیهان-ژینی خێزانی و خەڵک و نەریتی کوردانە ببەزێنێت! (ئەگەرچی لە سنە بەڕادەیەک ئەم دیاردەیە هاتووەتە ئاراوە) بەڵاملە ناوچەکانی خوارینی ڕۆژهەڵات کە لەژێر مەترسی سڕینەوە و نەدیوگرتنی زمانی وەکوو یەکێک لە کۆڵەکە و توخمە سەرەکییەکانی شوناس بوون، ئاڕاستەکە بەرەو (تاکزمانێتی) لە هەموو جومگەکانی جیهان-ژینی کورددا هاتە ئاراوە تا شوێنێک کە باوک و دایکێک لە ماڵەوە پێکەوە بە کوردی کەڵوڕی قسە دەکەن بەڵام لەگەڵ منداڵەکەیان (هەر لە ماڵەوە) بە فارسی قسان دەکەن، ئەگەریش لێیان بپرسیتبۆ وایە؟
دەڵێن بەڵکوو لە قوتابخانە بە فارسییەکی بێ گرێ و گۆڵ و بێگەرد قسە بکات، بەڵام ئەمە وەڵامی ڕاستەقینەی ئەو دژوازی و کێشەی سایکۆلۆژییە نییە بەڵکوو بە پێی لێکۆڵینەوەیەکی مەیدانی کە لەسەر ئاستی شاری کرماشان کراوە، زۆرینەی ئەوانەی کە بە فارسی قسە دەکەن، کوردن و کوردیش دەزانن بەڵام دەڵێن بە باشی نایزانین، و هەروەها زۆرینەی ئەوانەی کە فارسی قسە دەکەن هۆکارەکەی نەک بە کوردینەزانین و کوردینەبوون بەڵکوو بە کەمبینینی کورد و زمانی کوردی و سەربینینی فارس و زمانی فارسی دەزانن، کە ئەمەش کاری سەدان ساڵەی میدیای دەسەڵات و دەسەڵاتی میدیایە، ئەمە هاوکێشەیەکە کە تا ئێستەش بەردەوامە و بە سەرمایە و خەرجکردنی ملیاریی کۆماری ئیسلامی و سیاسەتە کەلتوورییەکانی تێڕوانینی ئێرانشاریی هەر لە سەردەمی ڕەزای یەکەمی پاڵەوییەوە تاکوو ئێستای کۆماری ئیسلامیی بەردەوام بووە، بەڵام سەرەڕای هەناسەدانی کەلتووری کوردانە و پێکهاتی خێڵەکیی کوردانە و جلوبەرگ و ئەدەبی زارەکی لە گوندەکان و هەندێ لە گەڕەکە پەراوێزنشینەکانی ناو شاری کرماشان، ئەوەی وەک جێگەی هیوای و دڵخۆشی ماوەتەوە شانامەخوێنی و ئەدەبی زارەکی و هەروەها شاعیرانی غەزەڵنووس و غەزەڵبێژ و نوێ و مۆدێڕنه، ئەگەرچی هەوڵی دیکە هەیە لەسەر ئاستی ڕۆمان و چیرۆک بە زاراوەی کەڵهوڕی لە ئیلام و کرماشان بەڵام شتێک کە خەڵی گرینگ و تەورەی بنەمایی زمانە (شیعره) شیعر‌ نەمریی زمانە و زایەڵەی ئەبەدیی ناوشیاری نەتەوەیه، ئەگەر نەتەوەی کورد بە درێژایی مێژوو تەنیا دەقی فیزیا و ماتماتیکی بەرهەم هێنابا ڕەنگە ئێستا بۆ بابەتێکی میدیایی یان ئەدەبی تووشی کێشەی گەورە ببایات بەڵام شیعرئامێزبوونی وجوودی مرۆڤ و بە تایبەتی مرۆڤی کۆمەڵگەی کوردی ئەم زمانەی بە نەمری هێشتۆتەوە، لە سەردەمێکدا کە زیلکان لەگەڵ هەر منداڵ و ژنێکدا وشە و ڕستە و چێرۆک و ڕۆمانێکیان لە زمانماندا دەکوشت، دەیانکرد بە ژێر خۆڵەوە، شیعر مەتەرێزی مانەوە و سەنگەری بەگژداچوونەوەی هەژمونی و تێخوڕینی زمانە سەردەست و داگیرکەرەکانی کوردستان بووە، ڕەنگە ئەمە بۆ هیچ شوێن و هێچ فەزایەکی وەک کرماشان و ئیلام مانادار نەبێت، لەم دەڤەرانەدا جیا لەوەی کە زمان تا ڕادەیەکی زۆر و بە شێوەیەکی ئاڵۆز لە ئاستە فەرمی و گشتیی و سەرشەقامییەکەشدا پاشەکشەی پێ کراوە و خەرمانەیەکی دزێوی دەسەڵاتی پێوە پێچراوە و زمانی فارسیی وەکوو زمانی پیرۆزی فارس-شیعە جێگیر کرد، لە ئاستە هەرە ناوەکی و هەناوەکییەکەیدا واتە لە ناو ماڵان و بەکارهێنانی زمان لە ئاستی سادەترین هەستەکانی ڕۆژانە، ڕەسەنترین و ئۆرژیناڵترین هەستەکان مەترسی خرایە سەر، هەر بۆیە شیعری کوردی لە کرماشان توانیویە و دەتوانێت بچێتە ناو خانەکانی ناوشیار و مێشک و هەستەکانەوە و ململانێی ئەو ڤایرۆسە زمانی و کەلتووری و ئایینییەی فارس – شیعە بکات، لە ناو ئەم هاوکێشە ئاڵۆزەدا شاعیرانێک سەریان هەڵدا کە شیعری کوردی و خەیاڵدانی کوردانەیان بەزیندوویی ڕاگرت و گەشاندیانەوە لەوانە شامیی کرماشانی و مامۆستا عەلی ئەشرەفی نەوبەتی بە نازناوی پەر‌ته و کرماشانی لە هەرە دیارەکانن کە بە دوو زمانی فارسی و کوردی شیعریان وتووە، ڕاستە ئەم دوو شاعیرە کوردە بە دوو زمان کە هەوراز و نشێوی زۆریان بڕیوە و لە فەزای هێرش و دەسەڵاتی زمانی سەردەست بۆ لەناوبردنی زمانی داگیرکراو و ژێردەست، شیعریان وتووە بەڵام لە دواجاردا لانی زمانی کوردییان بەر نەداوە یان باشترە بڵیین زمانی کوردی وازی لەوان و خەیاڵدان و نەست و هەستیان نەهێناوە! ڕەنگە ئەمە بۆ شاعیرێکی وەک شامی کرماشانی کە دیوانی (چەپکە گوڵی) بەرچاو و دیارە و بۆ پەرته و کرماشانی کە (کوچەباغی ها) ی دیارە نیشاندەری ڕۆحی بەرخۆدەری کوردانەی ئەوان بێت لە ئاستی زماندا، ئەگەرچی ڕاستەوخۆش وتاری سیاسییان دیاری نەکردووە و دەرەوەستی خۆیان لە ئەدەبدا پیشان نەدابێت بەڵام کوردبوونیان لە نیشانە و ئاماژەی هەڵخێزراو لە خەیاڵدان و نەستی دەستەجەمعییان دیار و زەقە بەڵام بۆ شاعیرێکی وەک کیومەرسی عەباسی ناسراو بە قەسری کە لەدایکبووی شاری قەسری شیرینی هاوسنوور لەگەڵ باشووری کوردستانە و لە ساڵی 1941ە چەندین بەرهەمی بە زمانی فارسی و بەرهەمێکیشی بە زمانی کوردی لەژێر ناوی (حەسەن ختام) دا هەیە و بەردەوامیش شیعرەکانی لە گۆڤار و بڵاڤۆکەکاندا بڵاو کردووەتەوە، بەرهەمە فارسییەکانی بریتین لە ( (ئایەتە زەوینییەکانی ئاواز) ) ، ( (کەناریی لە ناو قەفەسدا) ) و بژاردەی ئەدەبی هاوچەرخ ژمارە 40) ) و وەک وتم پەڕتووکی (حەسەن ختام) کە شیعر و غەزەلە کوردییەکانی لەخۆ گرتووە، دەنگدانەوەیەکی تایبەتی پەیدا کردووە و لە ڕاستیدا نموونەی غەزەلی داهێنەرانە و ڕچەشکێنن بە زمانێکی پاراوی کوردی و بە زاراوەی کەڵوڕین و بە دڵنیاییەوە لە نەست و هەست و وشیاریی شاعیرانە و کۆمەڵایەتی و زەینی کۆییدا ڕەگی داکوتاوە و دەبێت بە بنەمایەک بۆ وشیاریی نەتەوەیی و شوناسمەندانەی کورد بەڵام ئەم شوناسسازییە لەسەر بنەمای وشیارییەکی وا نەبووە کە ئێمە بەرجەستەی بکەینەوە بەڵکوو هێندە هەڵقوڵاوی شیعر و جیهانی نەست و ناوشیارە، پێداگری لە کوردبوون نییە.
بانگهێشتکردنەوەی کورد لە قووڵاییەکانی مێژوو و لە ناو زماندا نییە بەڵکوو زایەڵە و هاواری زمانی کوردییە لە جیهانێکدا کە گەلەگورگی زمان و کەلتوور و ئایدۆلۆژیاکان خوێنئاڵینیان کردووە و ئەو بە هاوار و نەوای عەشق و جوانی دەگەڕێتەوە، جوانییەک کە سەدان ساڵە کروتەنی ڕۆحی ئەدەبی یارسان و گۆرانی تەنییەوە، شیعرەکانی (هەی بڕشن هەی بڕشن، پاپا چ کەی خەرامان، به و تا دووارە ئەی دووست یارەیل جەم بکەیمن…) لە ناودارترین و درەوشاوترین غەزەلەکانن بەڵام ئەمە تەنیا لایەنی شوناسی ئەم شاعیرە کوردە نییە و لایەنی لێڵ و تاریکی شوناسی پەیوەستبوونی باوەڕمەندانەی بە دەسەڵات لە ئاستە ئەدەبییەکەیدایە، شیعر وتن بۆ ئیمام حسێن و ئامادەبوون لە بەردەم ڕێبەری دەسەڵاتی سیاسیی کۆمار لە کۆڕێکی ئەدەبیدا بێگومان ناکرێت وەک لایەنی شایستەی بەرگری لە دیدی ڕەخنەی ئەدەب و شیعرەوە کە پەیوەندییان لەگەڵ یاخێگەرێتی و دژەدەسەڵاتبوون هەیە لێ بکرێت، بەڵام ئەو لایەنە زمانییەی قەسری، دەشێت لە داهاتووی مێژووی ئەدەب و شوناسی کوردیدا چەند لاپەڕەیەکی بەر بکەوێت، دەشێت ئەو بەشە لە قەسری زیندوو ڕابگرین کە زایەڵەی کوردانەی پاراستووە و بە زمانی کوردی جوانی و یاخیگەرێتی کۆمەڵایەتی و تەنانەت هەندێ جار سیاسیش وەک ئەم نموونەیە ( مەی مەی بکەیم و چیو شیخ بیشیم مەی حەرامە/ئێمەیش لەی فەنەیلێ ئاخوندییە بەڵەیمن) ) بە گوێی هەست و نەستی ئێمە دەداتەوە.
ئەو لە شیعرێکیدا دەڵیت ئەگەر مردم لە تاران مەمنێژن بەڵکوو بمبەنەوە بۆ قەسری شیرین ڕەنگە ئەمە ئەو زایەڵە ناوشیارانەیەی شاعیر بێت کە پێبەستبوونی بە زێدی باپیرانی نیشان دەدات و ڕەنگە ئەگەر بە هەند و ئەرێنی وەریبگرین شیاوتر بێت! چون زێد و نیشتمان هەر پەیوەندییەکی دوور و نیزیکیان پێکەوە هەبووە و دەبێت!
ڕۆحی کوردانەی هەرمان و نەمر بێت. [1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 529 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی چاوی کورد - 04-06-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 04-06-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( شادی ئاکۆیی )ەوە لە: 04-06-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( شادی ئاکۆیی )ەوە لە: 18-01-2025 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 529 جار بینراوە
QR Code
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی دەستی سلێمانی ساڵی 2000
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
وێنە و پێناس
سەردار ڕەشیدی ئەردەڵان و شێخ مەحمودی حەفید لە بیستەکانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
شوێنەوار و کۆنینە
میلەکەی ڕەبات
وێنە و پێناس
ڕۆژی لافاوەکەی 05-05-1987ی شاری سلێمانی
کورتەباس
ئاوڕدانەوە لە (10) کتێبی بواری ئەدەبی منداڵان
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەواری (ساریج) کە کاتی خۆی وەک شوێنی ساردکەرەوە بەکارهاتووە
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
شوێنەوار و کۆنینە
گردی وەرکەبود
ژیاننامە
ئاگری بەرزنجی
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
پەرتووکخانە
سەردار نۆڕێ هونەرمەندی شێوەکار و شاعیر و هایکونووس
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سری سورەییا ئۆندەر
کورتەباس
فەیلەسوفی بەڕازیلی 'بێ مەرج' پشتگیری لە بانگەوازەکەی ڕێبەر ئاپۆ کرد
ژیاننامە
ئەژین سیروان ئەمین
وێنە و پێناس
خاڵە مینەی لولک ژەن ساڵی 1973
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
ژیاننامە
هاوسەر عەزیز ئۆمەر
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
ڕەحمان ڕەزگەیی
پەرتووکخانە
ئایەتەکانی لەتیف هەڵمەت
پەرتووکخانە
ئەو مرۆڤانەی دەگمەنن؛ بەرگی 03
ژیاننامە
داناس ئاراس
وێنە و پێناس
مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی خەرپانی سەرەتایی لە ساڵی 1960دا
کورتەباس
کەشکاری کیمیایی
ژیاننامە
هەندرێن ساڵح محەمەد ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
تەکیەی معاون ئەلموڵک
کورتەباس
هەور چییە؟
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
شاری سوور
کورتەباس
وردەکارییەکانی شەڕی گوندی تەکەڵتو

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
حەسەن مستەفاپوور - حەسەن دووزەلە
24-03-2010
هاوڕێ باخەوان
حەسەن مستەفاپوور - حەسەن دووزەلە
ژیاننامە
محەمەد مەولود مەم
06-02-2018
هاوڕێ باخەوان
محەمەد مەولود مەم
ژیاننامە
محەمەد قادری
10-07-2024
شادی ئاکۆیی
محەمەد قادری
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
26-04-2025
سروشت بەکر
سۆلین جیان زاخۆیی
کورتەباس
نوگرە سەلمان ئەمەیە
07-05-2025
هەژار کامەلا
نوگرە سەلمان ئەمەیە
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 04-05-2025
  • 05-05-2025
  • 06-05-2025
  • 07-05-2025
  • 08-05-2025
  • 09-05-2025
  • 10-05-2025
  • 11-05-2025
  • 12-05-2025
  • 13-05-2025
  • 14-05-2025
  • 15-05-2025
  • 16-05-2025
  • 17-05-2025
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ئەو مرۆڤانەی دەگمەنن؛ بەرگی 03
06-05-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئایەتەکانی لەتیف هەڵمەت
05-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
گۆرانی شەماڵ هات بای بەهار، بە دەنگی محەمەدی ماملێ
05-05-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
سەعید بەگی کوردی فەرماندەی هێزەکانی عەرەبستانی سعودیا لە جەنگی عەرەب-ئیسرائیل لە ساڵی 1948دا
04-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ژیاننامە
سری سورەییا ئۆندەر
03-05-2025
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
ڕەشاغای میران و مەلا ئیسماعیل مەلا عەزیز هیرانی و هاوار ئاغای دزەیی
03-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
وێنە و پێناس
شەهیدی فەرماندەی داستانی هندرێن خدر حسێن و هەڤاڵەکانی
03-05-2025
ئاراس ئیلنجاغی
ژیاننامە
ڕەحمان ڕەزگەیی
03-05-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ئەژین سیروان ئەمین
02-05-2025
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
سەردار نۆڕێ هونەرمەندی شێوەکار و شاعیر و هایکونووس
02-05-2025
سەریاس ئەحمەد
ئامار
بابەت
  551,796
وێنە
  117,570
پەرتووک PDF
  21,288
فایلی پەیوەندیدار
  113,192
ڤیدیۆ
  1,977
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
300,196
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
92,909
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,931
عربي - Arabic 
36,620
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
24,387
فارسی - Farsi 
12,986
English - English 
8,150
Türkçe - Turkish 
3,744
Deutsch - German 
1,913
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,219
ژیاننامە 
27,368
پەرتووکخانە 
26,505
کورتەباس 
20,637
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,402
شوێنەکان 
14,610
پەند 
13,748
شەهیدان 
11,950
کۆمەڵکوژی 
10,970
هۆنراوە 
10,595
بەڵگەنامەکان 
8,579
وێنە و پێناس 
8,377
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
1,874
ڤیدیۆ 
1,857
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,514
فەرمانگەکان  
1,123
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
835
کارە هونەرییەکان 
780
گیانلەبەرانی کوردستان 
674
شوێنەوار و کۆنینە 
655
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
495
ئیدیۆم 
458
پۆلێننەکراو 
301
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
216
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
191
نەریت 
161
ژینگەی کوردستان 
102
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
44
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
552
PDF 
33,454
MP4 
3,207
IMG 
216,666
∑   تێکڕا 
253,879
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی دەستی سلێمانی ساڵی 2000
ژیاننامە
کیژان خەسرەو
ژیاننامە
فاتمە کەیفەدین
پەرتووکخانە
عێراق، وڵاتی گۆڕە بەکۆمەڵەکان
وێنە و پێناس
سەردار ڕەشیدی ئەردەڵان و شێخ مەحمودی حەفید لە بیستەکانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
ڕامان لە مێژووی سەت ساڵ ستەم لە گەلی کورد
شوێنەوار و کۆنینە
میلەکەی ڕەبات
وێنە و پێناس
ڕۆژی لافاوەکەی 05-05-1987ی شاری سلێمانی
کورتەباس
ئاوڕدانەوە لە (10) کتێبی بواری ئەدەبی منداڵان
شوێنەوار و کۆنینە
شوێنەواری (ساریج) کە کاتی خۆی وەک شوێنی ساردکەرەوە بەکارهاتووە
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
شوێنەوار و کۆنینە
گردی وەرکەبود
ژیاننامە
ئاگری بەرزنجی
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
پەرتووکخانە
سەردار نۆڕێ هونەرمەندی شێوەکار و شاعیر و هایکونووس
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سری سورەییا ئۆندەر
کورتەباس
فەیلەسوفی بەڕازیلی 'بێ مەرج' پشتگیری لە بانگەوازەکەی ڕێبەر ئاپۆ کرد
ژیاننامە
ئەژین سیروان ئەمین
وێنە و پێناس
خاڵە مینەی لولک ژەن ساڵی 1973
ژیاننامە
سۆلین جیان زاخۆیی
ژیاننامە
هاوسەر عەزیز ئۆمەر
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
ڕەحمان ڕەزگەیی
پەرتووکخانە
ئایەتەکانی لەتیف هەڵمەت
پەرتووکخانە
ئەو مرۆڤانەی دەگمەنن؛ بەرگی 03
ژیاننامە
داناس ئاراس
وێنە و پێناس
مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی خەرپانی سەرەتایی لە ساڵی 1960دا
کورتەباس
کەشکاری کیمیایی
ژیاننامە
هەندرێن ساڵح محەمەد ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
تەکیەی معاون ئەلموڵک
کورتەباس
هەور چییە؟
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
شاری سوور
کورتەباس
وردەکارییەکانی شەڕی گوندی تەکەڵتو

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.391 چرکە!
Kurdipedia is using cookies. OK | More detailsکوردیپێدیا کوکیز بەکاردێنێت. | زانیاریی زۆرترOk, I agree! | لاریم نییە