پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان

  • جۆری گەڕان: ≈ لێکچوون
  • جۆری گەڕان: = یەکسان
  • جۆری گەڕان: ≕ دەستپێبکات بە...


  • هەموو پۆلەکان
  • ئامار و ڕاپرسی
  • ئیدیۆم
  • بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
  • بەرهەمە کوردستانییەکان
  • بەڵگەنامەکان
  • پارت و ڕێکخراوەکان
  • پۆلێننەکراو
  • پەرتووکخانە
  • پەند
  • خواردنی کوردی
  • دۆزی ژن
  • زانستە سروشتییەکان
  • ژیاننامە
  • ژینگەی کوردستان
  • شوێنەوار و کۆنینە
  • شوێنەکان
  • شەهیدان
  • فەرمانگەکان
  • گیانلەبەرانی کوردستان
  • گەشتوگوزار
  • مۆزەخانە
  • ناوی کوردی
  • نووسراوە ئایینییەکان
  • نەخشەکان
  • نەریت
  • هۆز - تیرە - بنەماڵە
  • هۆنراوە
  • وشە و دەستەواژە
  • وێنە و پێناس
  • ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار)
  • ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
  • ڤیدیۆ
  • کارە هونەرییەکان
  • کلتوور - گاڵتەوگەپ
  • کلتوور - مەتەڵ
  • کورتەباس
  • کۆمەڵکوژی
  • کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان
  • یارییە کوردەوارییەکان



  • هەموو زمانەکان
  • کوردیی ناوەڕاست
  • Kurmancî
  • English
  • کرمانجی
  • هەورامی
  • لەکی
  • Zazakî
  • عربي
  • فارسی
  • Türkçe
  • עברית
  • Deutsch
  • Français
  • Ελληνική
  • Italiano
  • Español
  • Svenska
  • Nederlands
  • Azərbaycanca
  • Հայերեն
  • 中国的
  • 日本人
  • Norsk
  • Fins
  • Pусский

گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
...
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 19-01-2025
  • 20-01-2025
  • 21-01-2025
  • 22-01-2025
  • 23-01-2025
  • 24-01-2025
  • 25-01-2025
  • 26-01-2025
  • 27-01-2025
  • 28-01-2025
  • 29-01-2025
  • 30-01-2025
  • 31-01-2025
  • 01-02-2025
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان

  • 19-01-2025
  • 20-01-2025
  • 21-01-2025
  • 22-01-2025
  • 23-01-2025
  • 24-01-2025
  • 25-01-2025
  • 26-01-2025
  • 27-01-2025
  • 28-01-2025
  • 29-01-2025
  • 30-01-2025
  • 31-01-2025
  • 01-02-2025
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
گەنجان و منداڵانی گوندی تەرجیل لە ڕۆژی نەورۆز 21-03-1982
22-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەڵکەوت حەمەخورشید حەمەموڕاد
22-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەوزاد مەحمود عەبدولڕەحمان
22-01-2025
سروشت بەکر
شوێنەکان
بەرتڵە
22-01-2025
زریان عەلی
ژیاننامە
عەلی فەرزامی
21-01-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ڕۆژین داودی
21-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
شارۆچکەی تەقتەق ساڵی 2025
21-01-2025
زریان عەلی
وێنە و پێناس
مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی گردەنازێ لە سەیدسادق ساڵی 1992
20-01-2025
زریان عەلی
ڤیدیۆ
لایە لایە بە دەنگی دایکێکی ڕوژهەڵاتی کوردستان
20-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
حەبیبە بابان کێیە؟
20-01-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  535,939
وێنە
  114,507
پەرتووک PDF
  20,768
فایلی پەیوەندیدار
  110,814
ڤیدیۆ
  1,908
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
294,243
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,336
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,543
عربي - Arabic 
33,439
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,920
فارسی - Farsi 
11,813
English - English 
7,917
Türkçe - Turkish 
3,701
Deutsch - German 
1,849
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,165
پەرتووکخانە 
26,244
کورتەباس 
19,720
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,138
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,484
شەهیدان 
11,945
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,505
بەڵگەنامەکان 
8,464
وێنە و پێناس 
7,752
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
ڤیدیۆ 
1,788
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,472
فەرمانگەکان  
1,118
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
783
کارە هونەرییەکان 
777
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
511
ئیدیۆم 
345
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
208
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
88
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,756
MP4 
3,113
IMG 
211,407
∑   تێکڕا 
247,827
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
شەهیدان
پێشەوا قازی محەمەد
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
22-01-1946
ژیاننامە
حەمید سابیر
ژیاننامە
یاوەر نامیق سالم
ژیاننامە
وەزیری ئەشۆ
دراسات في التاريخ الكردي القديم ( الحلقة 2 ) ما حقيقة نسبة أصل الكُرد إلى العرب؟
زانیارییەکان لە هەردوو باری بابەتی و زمانەوانیدا پوخت و پۆلێن دەکەین و بەشێوازێکی سەردەمییانە دەیانخەینە بەردەست!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

دراسات في التاريخ الكردي القديم

دراسات في التاريخ الكردي القديم
دراسات في التاريخ الكردي القديم ( الحلقة 2 ) ما حقيقة نسبة أصل الكُرد إلى العرب؟
د. أحمد الخليل

من الظاهرات المثيرة للانتباه في المصادر العربية الإسلامية، أن فيها اهتماماً واضحاً بهوية الشعب الكُردي، ونظراً لمحدودية آليات البحث التاريخي العلمي في تلك العهود، وغلبة الظن والاعتماد على روايات شفهية غير موثَّقة، وشيوع التفسير الأسطوري في الروايات، جاء الحديث عن أصل الكُرد في المصادر العربية القديمة بعيداً عن الحقيقة.
ولعل أهم عامل أنتج هذه الظاهرة هو افتقار الكُرد، منذ سقوط مملكة أسلافهم الميد سنة (550 ق. م) إلى حكومة تقيم المؤسسات الثقافية والسياسية والاجتماعية والاقتصادية التي تُعنى بتدوين الوثائق التاريخية وحفظها، وتتيح للأجيال معرفة الكُرد على حقيقتهم.
وعموماً توجد في المصادر العربية ثلاثة اتجاهات رئيسة للتعريف بأصل الكُرد:
الاتّجاه الأوّل- نسبة الكُرد إلى العرب:
أورد المَسْعودي (ت 346 ﮪ) في كتابه (مُروج الذّهب ومَعادِن الجَوْهَر) بعض ما جاء في هذا المجال، فقال: ” وأمّا أجناس الأكراد وأنواعهم في بَدئهم؛ فمنهم من رأى أنهم من رَبِيعَة بن نِزار بن مَعَدّ بن عَدْنان، انفردوا في قديم الزمان، وانضافوا إلى الجبال والأودية، ودعتْهم إلى ذلك الأَنَفة، وجاوروا مَن هناك من الأمم الساكنة المدنَ والعمائرَ من الأعاجم والفُرس، فحالوا عن لسانهم، وصارت لغتهم أعجميةً … ومن الناس من رأى أنهم من مُضَر بن نِزار، وأنهم من ولد كُرْد بن مَرْد بن صَعْصَعة بن هَوازِن، وأنهم انفردوا في قديم الزمان لوقائع ودماء كانت بينهم وبين غَسّان. ومنهم من رأى أنهم من رَبيعَة ومُضَر، وقد اعتصموا في الجبال طلباً للمياه والمراعي، فحالوا عن اللغة العربية لِما جاورهم من الأمم”1.
وقال المَقْرِيزِي (ت 845 ﮪ): ” الأكراد يُنسَبون إلى كُرْد بن مَرْد بن عَمْرو بن صَعْصَعة بن مُعاوية بن بَكْر بن هَوازِن. وقيل: هم من ولد عَمْرو مُزَيْقِياء بن عامِر ماء السَّماء. وقيل: إنهم من بني حُمَيْد بن طارِق الراجِع إلى حُمَيْد بن زُهَيْر بن الحارِث بن أَسَد بن عَبد العُزَّى بن قُصَيّ بن كِلاب. وهم قبائل: منهم الگُورانية بنو گُوران، والهَذْبانيّة، والبَشْنَويّة، والشاهَنْجانيّة، والسَّرِلِجِيّة، واليِزُولِيّة، والمَهْرانيّة، والزَّرْزارِيّة، والكِيكانِيّة، والجاك، واللُّور، والدُّنْبُليّة، والرَّوادِيّة، والدَّيْسِنِيّة، والهَكّارِيّة، والحَمِيدِيّة، والوَرْكَجِيّة، والمَرْوانيّة، والجَلاليّة، والشَّبَنْكِيّة، والجُوبِي. وتزعم المَروانية أنها من بني مروان بن الحَكَم بن أبي العاص. وتزعم بعض الهَكّارية أنهم من ولد عُتْبَة بن أبي سُفْيان صَخْر بن حَرْب”2.
وتندرج هذه الآراء بشكل عام تحت نظريتين:
• النظرية الأولى: هي الأقوى، ترى أن الكرد أولاد (رَبيعة بن نِزار)، أو من أولاد (مُضَر بن نِزار)؛ أي أنهم ينتسبون إلى الفرع العَدناني، وهم عرب الشمال المعروفون بالعرب المُستعرِبة؛ كونهم من أولاد النبي إسماعيل بن إبراهيم، حسب الرواية التوراتية والروايات الإسلامية المعتمدة أصلاً على الرواية التوراتية.
• النظرية الثانية: ترى أن الكرد هم أولاد (عمرو مُزَيْقِياء)؛ أي أنهم ينتسبون إلى الفرع القَحطاني، وهم عرب الجنوب المعروفون بالعرب العاربة، وقال أحد الشعراء:
لَعَمْرُك، ما الأكرادُ أبناءُ فارسٍ ولكنّه كُرْدُ بنُ عَمْرِو بن عامرِ
ومهما يكن فالنظريتان متفقتان على أن الكرد ينتمون إلى العرب، وهما مختلفتان على الفرع (عدناني/ قحطاني). ونحسب أن الاتفاق على الأصل العربي للكرد بحدّ ذاته أمر يستدعي التأمل؛ فالمعلومات التي رواها كل من المسعودي والمَقْرِيزي، وغيرهما من الباحثين القدامى، مستقاة من أقوال أبي اليَقْظان سُحَيْم بن حَفْص (ت 190 ﮪ) في كتابه (النَّسَب الكبير)، ومن أقوال ابن الكَلْبي (نِسبة إلى قبيلة كَلْب اليمانية) في كتاب يحمل العنوان نفسه، وثمة رجلان يحملان هذه الكنية: أولهما هو محمد بن السائب (ت 146 ﮪ)، والثاني هو ابنه هشام بن محمد (ت 204 ﮪ)، ولعله صاحب الكتاب المذكور.
وسواء أكان الكلْبي الأب أم الكلْبي الابن صاحب رواية نسبة الكرد إلى العرب، فالأرجح أن هذه الرواية ظهرت في العهد الأُموي، ثم شاعت فرواها علماء الأنساب، ومنهم أبو اليقظان وابن الكلبي، ومعروف أن الأمويين كانوا ينزعون إلى العصبية العربية، ويؤجّجون النُّعَرات القبلية، وخاصة بين عرب الشمال (العدنانيين) وعرب الجنوب (القحطانيين)، وكان الموالي يعدّون من الطبقة الثالثة في المجتمع الإسلامي، باعتبار بني أُمَيّة وقُرَيْش عامّة هم الطبقة الأولى، وسائر العرب هم الطبقة الثانية.
ولا يخفى على المتأمل في قيم ذلك العصر ومعاييره الاجتماعية أن العرب كانوا ينظرون إلى غير العرب عموماً نظرة دونية، ويسمّونهم (المَوالي)، وظلت ﮪذه النظرة إلى الموالي قائمة حتى بدايات العصر العباسي الأول؛ فعندما استولى العباسيون على الخلافة جعلوا أبا العبّاس السفّاح (ت 136 ﮪ) خليفة؛ مع أنه كان أصغر من أخيه أبي جَعْفَر المنصور، والسبب أن أمّ السفّاح كانت عربية، في حين كانت أم المنصور أمازيغية (بربرية)؛ أي كانت من الموالي.
وبما أن نظرة العرب إلى الموالي كانت كذلك فكيف رضي علماؤهم في الأنساب أن يعدّوا الكرد (الموالي) عرباً؟ وهل كانوا يُقدِمون على ذلك لولا أنهم لمسوا من النخبة العربية الرضا بما كانوا يفعلون؟ وصحيح أن في المصادر الإسلامية روايات نسبت الأمازيغ (البربر) إلى عرب الجنوب أيضاً، لكنها لا تَرقى، من حيث الأهمية، إلى الرتبة التي وصلتها الروايات الخاصة بأصل الكرد في هذا المجال.
ودعونا نسر في هذا المضمار شوطاً أبعد، إذ يُفهم مما ساقه عالما النسب أبو اليَقْظان وابن الكَلْبي أنه كان بين العرب العَدنانيين والعرب القَحطانيين تنافس على تنسيب الكرد إلى كل فريق. فلماذا خُص الكرد بهذا الاهتمام دون بقيّة الموالي؟ هل التشابه في القيم بين الشعبين الكردي والعربي؛ مثل قيم (الكرم، الأَنَفة، الحَمِيّة، الشجاعة، الشَّهامة وغيرها) هي وراء نظرة العرب الإيجابية إلى الكرد؟ أم أن ثمة دوافع وعوامل أخرى؟
قراءة في نسبة الكُرد إلى العرب:
إن هذه التساؤلات وغيرها جديرة بالبحث، ولا ينبغي أن نمرّ بها مرور المستعجل، ونحسب أن العرب القدماء لم ينطلقوا في تنسيب الكرد إلى العرب من فراغ، ونعتقد أنهم صدروا عن تأثير عاملين:
العامل الأول: أنهم سمعوا روايات شفهية¬ قديمة غير معروفة المصدر- وقد تكون أسطورية الطابع- حول القرابة العِرقية بين العرب والكرد، ولعلنا نجد رأس الخيط في نسبة عرب الشمال (الحجاز خاصة) إلى النبي إسماعيل بن النبي إبراهيم، لأن من الباحثين- وفي مقدّمتهم الباحث المصري الدكتور سيّد محمود القِمْني في كتابه (النبي إبراهيم والتاريخ المجهول، ص 64 – 71)- يرى أن النبي إبراهيم من أصل حوري (خوري= هوري)، وأن اسم مدينة حَرّان (حاران) التي عاش فيها إبراهيم مستمدّ من اسم الحوريين بصيغته الأصلية (حوران). وإذا أخذنا في الحسبان أن الحوريين من الفروع الكبرى التي تشكل منها الشعب الكردي قبل الميلاد، وأن قبيلة قريش وغيرها من عرب الشمال هم من سلالة النبي إسماعيل بن إبراهيم حسب مصادر التراث العربي، فالنتيجة المنطقية هي أن الكرد والفرع العربي الشمالي (المستعرب) يلتقيان معاً في الانتماء إلى الحوريين. لكن ما زال هذا الموضوع واقعاً في دائرة الشك، وهو بحاجة إلى كثير من البحث والتدقيق والتحقيق.
العامل الثاني: أن هذه الآراء نمت وترعرعت ضمن مشروع سياسي ذي شِقّين:
الشِّق الأول قومي: ويتلخّص في الصراع العربي- الفارسي، فقد أسقط العرب المسلمون الإمبراطورية الساسانية، وكان الفرس سادة تلك الإمبراطورية، في حين كان العرب والكرد من الشعوب المستضعفة فيها؛ وكل ضعيف للضعيف نسيب، قياساً على قول امرئ القيس: ” وكل غريب للغريب نسيبُ “. ثم إن الفرس لم يستسلموا للعرب بصورة مطلقة، ولعلهم كانوا يستميلون الكرد إلى صفوفهم باعتبار العنصرين من (الموالي)، إضافة إلى الانتماء المشترك للعقيدة الزردشتية قبل الإسلام، والقرابة اللغوية والانتماء إلى العرق الآري، فجاء تنسيب الكرد إلى العرب لقطع الطريق على الفرس في هذا المجال.
وصحيح أن نظرية القرابة بين العرب والكرد برزت في أوائل القرن الثاني الهجري، لكن دوافعها ظلت قائمة إلى القرن الثالث الهجري، وأصبح العرب حينذاك أحوج إلى الكرد، فالمشهور أن الدولة الأُمَوية كانت عربية الطابع، في حين كانت الدولة العباسية فارسية الطابع، وإزاء هيمنة الفرس على مقاليد الأمور في الدولة العباسية، وانضمام العنصر التركي إلى ميدان المنافسة في عهد الخليفة المُعتصِم بالله (ت 227 ﮪ)؛ أمام هذا وذاك كان العنصر الكردي ضرورياً للعرب، وباستمالته إلى الصف العربي يتحقق التوازن مع الطرف الآخر (الفرس والترك).
والشق الثاني قَبَلي: فقد كان الصراع العدناني/القحطاني قائماً قبل الإسلام، والحروب القَبَلية التي نشبت بين الفريقين في الجاهلية أبرز دليل على ذلك، بل إن مكّة كانت موضوعاً للصراع بين الفريقين، فكانت في يد قبيلة جُرْهُم القحطانية، ثم صارت في يد قبيلة خُزاعة القحطانية، ثم سيطرت عليها قبيلة قُريش العدنانية بقيادة قُصيّ بن كِلاب، وكان ذلك حوالي قرنين قبل ظهور الإسلام أو يزيد قليلاً. وصحيح أن حدّة الصراع العدناني/القحطاني خفّت في صدر الإسلام بعض الشيء، لكن الأُمَويين أثاروها من جديد لأسباب سياسية، وانتقل هذا الصراع مع الفتوحات إلى العراق وسوريا وكردستان وفارس وغيرها من البلاد المفتوحة، وكان من المهم لكل فريق أن يستميل الكرد إلى صفه، ويستقوي به على الفريق الآخر.
وخلاصة الأمر أن نظرية انتماء الكرد إلى العرب – عدنانيين كانوا أم قحطانيين- ظلت قائمة في كتب التاريخ والجغرافيا والأدب واللغة طوال العهود الإسلامية، وذكرها معظم المؤرخين والجغرافيين واللغويين، وفي ذلك دليل على أنها كانت معلومة شائعة، وكانت لها مسوّغاتها المقبولة في الوسط الثقافي العربي، ومعروف أن سلاسل النسب كانت تحتل موقعاً مهمّاً في تلك الثقافة.
(يتبع)…
الهوامش
1. المسعودي: مروج الذهب، 2/122 – 123.
2. المقريزي: كتاب السلوك، ص 22 – 23. ابن حوقل: صورة الأرض، ص 240.
توضيح:
هذه الدراسة مقتبسة من كتابنا “تاريخ الكرد في الحضارة الإسلامية”.
[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 517 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://kurd-online.com/ - 12-01-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 13
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 01-01-2024 (1 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-01-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 20-01-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 517 جار بینراوە
QR Code
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
شایی و هەڵپەڕکێی لاوانی کورد لە شاری بەلفاستی پایتەختی ئێرلەندای باکوور ساڵی 1960
پەرتووکخانە
ڕۆڵی دیپلۆماسیەتی پەرلەمانی لەسەر پێگەی هەرێمی کوردستان لەدوای ساڵی 2005 خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان بەنمونە
ژیاننامە
ڕۆژین داودی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
هەنار فەرهاد
ژیاننامە
عەدنان بوزان
پەرتووکخانە
هەور نیم و بۆت ئەبارێم
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
نیان چەلەبیانی
کورتەباس
قەڵایەکی مێژوویی میرنشینی سۆران نۆژەن دەکرێتەوە
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
کاریگەریی پرسە ناوخۆییەکان لەسەر سیاسەتی دەرەوەی ئێران
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
ژیاننامە
نەوزاد مەحمود عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
عەلی فەرزامی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
شارۆچکەی خانەقین ساڵی 1911
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
وێنە و پێناس
گەنجان و منداڵانی گوندی تەرجیل لە ڕۆژی نەورۆز 21-03-1982
ژیاننامە
هەڵکەوت حەمەخورشید حەمەموڕاد
کورتەباس
ناوەندی لێکۆڵینەوەی فورات: دوای کەوتنی ئەسەد، داعش هێرشەکانی 50٪ زیاد کردووە
وێنە و پێناس
خێزانێکی کوردی کوردستانی سوور ساڵانی پەنجاکانی سەدەی ڕابردوو
پەرتووکخانە
ڕەنگە لە هەرساتێکدا بانگت بکەینەوە
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
کورتەباس
دیارییەک لە ئورشەلیمەوە
وێنە و پێناس
دوو ژنی کورد لە شاری کەرکووک ساڵی 1956
کورتەباس
لە ئیستەنبووڵ شەش رۆژنامەڤان خرانە زیندانەوە
ژیاننامە
ئەحمەد فەرەج حسێن باڵخی
کورتەباس
مەسعود بارزانی و مەزڵوم کۆبانێ لە پیرمام قسەی چیان کرد؟
پەرتووکخانە
لە دوێنێوە بۆ ئەمڕۆ
ژیاننامە
سرووشت عومەر 01

ڕۆژەڤ
شەهیدان
پێشەوا قازی محەمەد
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
پێشەوا قازی محەمەد
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
22-01-1946
30-08-2010
هاوڕێ باخەوان
22-01-1946
ژیاننامە
حەمید سابیر
22-01-2024
سروشت بەکر
حەمید سابیر
ژیاننامە
یاوەر نامیق سالم
14-03-2024
عومەر عەلی کایی
یاوەر نامیق سالم
ژیاننامە
وەزیری ئەشۆ
18-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وەزیری ئەشۆ
 چالاکییەکانی ڕۆژی

  • 19-01-2025
  • 20-01-2025
  • 21-01-2025
  • 22-01-2025
  • 23-01-2025
  • 24-01-2025
  • 25-01-2025
  • 26-01-2025
  • 27-01-2025
  • 28-01-2025
  • 29-01-2025
  • 30-01-2025
  • 31-01-2025
  • 01-02-2025
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
گەنجان و منداڵانی گوندی تەرجیل لە ڕۆژی نەورۆز 21-03-1982
22-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەڵکەوت حەمەخورشید حەمەموڕاد
22-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەوزاد مەحمود عەبدولڕەحمان
22-01-2025
سروشت بەکر
شوێنەکان
بەرتڵە
22-01-2025
زریان عەلی
ژیاننامە
عەلی فەرزامی
21-01-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ڕۆژین داودی
21-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
شارۆچکەی تەقتەق ساڵی 2025
21-01-2025
زریان عەلی
وێنە و پێناس
مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی گردەنازێ لە سەیدسادق ساڵی 1992
20-01-2025
زریان عەلی
ڤیدیۆ
لایە لایە بە دەنگی دایکێکی ڕوژهەڵاتی کوردستان
20-01-2025
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
حەبیبە بابان کێیە؟
20-01-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  535,939
وێنە
  114,507
پەرتووک PDF
  20,768
فایلی پەیوەندیدار
  110,814
ڤیدیۆ
  1,908
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
294,243
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,336
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,543
عربي - Arabic 
33,439
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,920
فارسی - Farsi 
11,813
English - English 
7,917
Türkçe - Turkish 
3,701
Deutsch - German 
1,849
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,165
پەرتووکخانە 
26,244
کورتەباس 
19,720
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,138
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,484
شەهیدان 
11,945
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,505
بەڵگەنامەکان 
8,464
وێنە و پێناس 
7,752
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
ڤیدیۆ 
1,788
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,472
فەرمانگەکان  
1,118
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
783
کارە هونەرییەکان 
777
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
511
ئیدیۆم 
345
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
208
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
88
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,756
MP4 
3,113
IMG 
211,407
∑   تێکڕا 
247,827
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
شایی و هەڵپەڕکێی لاوانی کورد لە شاری بەلفاستی پایتەختی ئێرلەندای باکوور ساڵی 1960
پەرتووکخانە
ڕۆڵی دیپلۆماسیەتی پەرلەمانی لەسەر پێگەی هەرێمی کوردستان لەدوای ساڵی 2005 خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان بەنمونە
ژیاننامە
ڕۆژین داودی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
هەنار فەرهاد
ژیاننامە
عەدنان بوزان
پەرتووکخانە
هەور نیم و بۆت ئەبارێم
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
نیان چەلەبیانی
کورتەباس
قەڵایەکی مێژوویی میرنشینی سۆران نۆژەن دەکرێتەوە
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
کاریگەریی پرسە ناوخۆییەکان لەسەر سیاسەتی دەرەوەی ئێران
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
ژیاننامە
نەوزاد مەحمود عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
عەلی فەرزامی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
شارۆچکەی خانەقین ساڵی 1911
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
وێنە و پێناس
گەنجان و منداڵانی گوندی تەرجیل لە ڕۆژی نەورۆز 21-03-1982
ژیاننامە
هەڵکەوت حەمەخورشید حەمەموڕاد
کورتەباس
ناوەندی لێکۆڵینەوەی فورات: دوای کەوتنی ئەسەد، داعش هێرشەکانی 50٪ زیاد کردووە
وێنە و پێناس
خێزانێکی کوردی کوردستانی سوور ساڵانی پەنجاکانی سەدەی ڕابردوو
پەرتووکخانە
ڕەنگە لە هەرساتێکدا بانگت بکەینەوە
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
کورتەباس
دیارییەک لە ئورشەلیمەوە
وێنە و پێناس
دوو ژنی کورد لە شاری کەرکووک ساڵی 1956
کورتەباس
لە ئیستەنبووڵ شەش رۆژنامەڤان خرانە زیندانەوە
ژیاننامە
ئەحمەد فەرەج حسێن باڵخی
کورتەباس
مەسعود بارزانی و مەزڵوم کۆبانێ لە پیرمام قسەی چیان کرد؟
پەرتووکخانە
لە دوێنێوە بۆ ئەمڕۆ
ژیاننامە
سرووشت عومەر 01

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.17
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.188 چرکە!
Kurdipedia is using cookies. OK | More detailsکوردیپێدیا کوکیز بەکاردێنێت. | زانیاریی زۆرترOk, I agree! | لاریم نییە