پێگەی العالم الجدید بابەتێکی لەبارەی هۆکارەکانی پشت تەشەنەسەندنی بزووتنەوەی سەلەفیزمسەلەفیزم لە سلێمانیسلێمانی و پاشەکشەی لیبڕاڵیزم و ئازادییەکان لە شاری سلێمانی لەمساڵانەی دواییدا بڵاوکردووەتەوە و باسی لەوەکردووە، سلێمانیی پێشتر بەسیمای مەدەنیی لیبڕاڵ ناسرابوو، تەنانەت ناوی شاری ئەوروپی ناوزەندکرابوو، بەڵام خەریکە ئەو شارە ئەو خەسڵەتانە لەدەستدەدات.
پێگەکە لەڕاپۆرتێکدا دەڵێت: لەڕابردودا لە سلێمانی ئازادییە گشتییەکان بۆ خەڵکی سڤیل و خێزانەکان هەبوو، بەتایبەتیی ژنان کە مافی پێشکەوتویان بەدەستهێنابوو یاسایەکی دادپەروەرانەیان بەدەستهێنابوو بەبەراورد لەگەڵ باقی پارێزگاکانی تری کوردستان و ئێراق، ئەوە جگە لەبوونی چالاکییە کولتوری و فیکرییەکانی شارەکە، بەڵام لەمساڵانەی دواییدا شارەکە تەشەنەکردنی بەرچاوی بزووتنەوەی سەلەفیی توندڕەوی بەخۆوە بینی، ئەمەش پرسیاری لەسەر هۆکارەکانی بڵاوبوونەوەی ئەم ئایدۆلۆژیایە لەشارێکی خاوەن سیمایەکی مەدەنیی لیبڕاڵ درووستکردووە.
لەو بارەیەوە محەمەد فاتح لەچاوپێکەوتنێکیدا لەگەڵ پێگەکە ڕایگەیاندووە کە “دوای ئەوەی هەرێمی کوردستان لە ساڵی 1991دا خۆبەڕێوەبەریی بەدەستهێنا، بزووتنەوەیەکی ئیسلامیی توندڕەو لە سلێمانی دەستی بەسەرهەڵدان کرد کە بەلای خەڵکی ناوچەکە نامۆ بوو، چونکە خەڵکەکە بەمیانڕەوی و پێکەوەژیان و قبووڵکردنی ئەوانی دیکە ناسراوبوون.
فاتیح دەشڵێت، تەشەنەسەندنی توندڕەویی لە ناوچەکەدا لەسەرهەڵدانی ئەم ڕەوتەوە دەستی پێ کرد، هۆکارەکەیش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە فەزایەکیان بۆ خۆیان لە کوردستاندا دۆزیەوە بۆ بڵاوکردنەوەی ڕق و کینە و لەئەرکەکەیشاندا سەرکەوتوبوون، بەوپێیەی توانیان ڕق و کینە لەناو زۆرینەی خەڵکی ناوچەکە بچێنن.
باسى لەوەشکردووە، بەرپرسیارییەتی ئەو دۆخە لەئەستۆی دەسەڵاتداراندایە، بەوپێیەی دەرگاکانیان کردووەتەوە و ڕێگەیان پێداون وتارەکەیان بڵاوبکەنەوەو لەڕۆحی خەڵکدا بیچێنن لەپێناو بەرژەوەندیی تەسکی سیاسیی و حزبییاندا، بەبێئەوەی گوێ بەو کارەساتە ئایینی و ئایدیۆلۆژییە بدەن کە بەسەر خەڵکی کوردستاندا دێت.
ئەوەش هاتووە، لەسەر ئاستی ئایینی، سلێمانی سەرچاوەی بزووتنەوەی ئاشتیخوازانەی سۆفیگەرییەو لەوێوە ڕێبازی کەسنەزانی بڵاوبووەتەوە کە گەورەترین تەکییەو دەروێشەکانی ڕێبازە سۆفییە جۆراوجۆرەکانی لەخۆگرتبوو، لەم پارێزگایەشەوە بەناوبانگترین شێخەکانی سۆفیگەری سەریانهەڵدا، وەک شێخ عەبدولکەریمی بیارەو شێخ عەبدولکەریم المودەریس و ئەوانی تر.
لەبەشێکى دیکەى ڕاپۆرتەکەدا ئاماژە بەوەشکراوە، لەگەڵ ئەوەشدا ڕێبەرانی بزووتنەوەی سەلەفیی ئەو شتانە ڕەتدەکەنەوە کە لەسەریان دەگوترێت و جەخت لەوەدەکەنەوە کە ئەوان ڕۆڵی ئایینی و ئایدیۆلۆژیی خۆیان ئەنجامدەدەن، بەبێئەوەی ئازادییەکانی ئەوانی دیکە پێشێلبکەن و لە وتارەکانیاندا لەتوندڕەویی دوردەکەونەوە.
لەوبارەیەوە لوقمان ئەحمەد وتارخوێن لە یەکێک لە مزگەوتەکانی شاری سلێمانی لەمیانی چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ العالم الجدید ئاماژەی بەوەکردووە، بڵاوبوونەوەی بزووتنەوەی سەلەفی هیچ پەیوەندییەکی بە سیاسەت و پشتیووانی دەرەکییەوە نییە و هەندێکیش بەهۆکاری خۆیان هەوڵی شێواندنی وێنەکانیان دەدەن.
ئەحمەد ڕوونیدەکاتەوە، مزگەوتی سەلەفییەکان کاری ئایینی و بانگەوازی پراکتیزە دەکەن و هیچ پەیوەندییەکیان بە سیاسەتەوە نییە لە هەندێک لایەن دەیانەوێت خیتابی سەلەفی و خیتابی داعش و ڕێکخراوە توندڕەوەکانی تر تێکەڵ بەیەکتر بکەن، کە ئامانج لێی شێواندنی وێنەی ئایینی ئیسلامە بەگشتیی.
هەروەک دەڵێت:بانگخوازانی بزووتنەوەی سەلەفیی لە سلێمانی یەکەم کەس بوون کە لە هاوینی 2014 دژ بەکردەوەکانی ڕێکخراوی داعش و هەوڵەکانیان بۆ هێرشکردنەسەر هەرێمی کوردستان وەستانەوە، هەروەک بزووتنەوەی سەلەفیی لە ناوچەکەش ئیدانەی کردەوە توندڕەوەکانی ڕێکخراوەکەیان لە دژی پێکهاتە ئایینیەکانی دیکە کرد.
لە ڕاپۆرتی پێگەکەدا باس لەوەکراوە، بەزەحمەت ناوچەیەک یان شەقامێک لە سلێمانیدا دەبینی کە مزگەوتی بزووتنەوەی سەلەفیی تێدا نەبێت، هەروەک ئەنجامدانی خولی فێربوونی قورئان و خولی زانستی ئایینییش لەخۆدەگرێت، ئەمەش ترسی درووستبوونی نەوەیەکی نوێی گەنجانی لێدەکرێت کە لەژێر کاریگەریی ئایدیۆلۆژیای توندڕەوی بزووتنەوە سەلەفییەکاندابن.
لە بەشێکی تری ڕاپۆرتەکەدا لێدوانی حاکم شێخ لەتیف وەرگیراوە کە ئاماژە بەوەکردووە کە پارتە دەسەڵاتدارەکانی هەرێمەکە کە خۆیان لە پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەبیننەوە، لەپێناوی بەرژوەندییەکانی خۆیان دەستیانکردووە بەنزیکبوونەوە لە سەلەفییەکان.
ئەوەشى بڵاوکردووەتەوە، لایەنەکانی دەسەڵات دەیانەوێت پشتیووانی شەقامی کوردی بەدەستبهێنن بەهەوڵدان بۆ ئەوەی وانیشانی بدەن کە پشتیووانی لەبزووتنەوە ئایینیەکان دەکەن، بەوپێیەی بەهۆی شکستهێنانیان لەئیدارەدانی هەرێمەکەو ئەو قەیرانانەی بەرۆکی خەڵکەکەی گرتووەتەوە، ئاستی جەماوەرییان دابەزیوە.
جەختى لەوەش کردووەتەوە، پەیوەندی باشی پارتی دیموکراتی کوردستان و سەرکردە کوردییەکان لەگەڵ دەوڵەتانی کەنداو بەتایبەتیی لەگەڵ سعودیە و میرنشینە عەرەبییەکان، یەکێکە لە گرنگترین هۆکارە سەرەکییەکانی پشت تەشەنەکردنی بزووتنەوەی سەلەفیی لە ناوچەکەدا.
بەوتەی شێخ لەتیف، یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەزانێت کە ئەم بزووتنەوەیە بێزاریی بۆ دەسەڵاتی حوکمڕانی هەرێم درووستناکات، بۆیە ئازادیی و ڕەزامەندی تەواویان پێدەبەخشێت بۆ ئەنجامدانی کۆبوونەوە و خول و کردنەوەی مزگەوت و قوتابخانەو پەیمانگای ئایینی.
لە بەرانبەریشدا بێستون مستەفا جاف لێکۆڵەر لە کاروباری گرووپە ئیسلامییەکان پێیوایە، “یەکێک لەهۆکارەکانی بڵاوبوونەوەی سەلەفییەت لە سلێمانیی، شکستی حزبەکانی دەسەڵاتە بۆ بەڕێوەبردنیان و ئەوپەڕی بێزاریی هاووڵاتییانە لەو پارتە دەسەڵاتدارانە.
جاف دەشڵێت:حزبە ئیسلامییە سەلەفییەکان خاوەنی دەیان نەخۆشخانە و ناوەندی پزیشکیی و پڕۆژەی خێرخوازییان هەیە، هەروەک پزیشکەکانیان نەشتەرگەریی بە نرخێکی ڕەمزیی ئەنجامدەدەن و کرێی نەخۆشخانەکانیش بەهەمانشێوە ڕەمزییە، بەپێچەوانەی حزبە دەسەڵاتدارەکانەوە کە هیچ خزمەتگوزارییەکی بەرچاویان پێشکەش بەهاووڵاتییانی کورد نەکردووە، بەمجۆرە ئەم بابەتە ئاستی جەماوەریی بزووتنەوەی ئایینی سەلەفیی لە ناوچەکەدا زیادکردووە.[1]