کەرکووک مەدۆشن، بیپۆشن؟
ئاسۆ عەبدوللەتیفئاسۆ عەبدوللەتیف
کێشەی کەرکووککەرکووک دەوڵەت و شوناس و سەربەخۆیی و سەروەری خاکە
هیچ کات کێشەی کەرکووک پۆست و دابەشکاریی پنتە کارگێڕییەکان نەبووە، بەڵکو پۆست و کورسییەکان لەمپەر و کێشەی گەورەی کارگێڕیی بوون بۆ کەرکووک و کەرکووکیەکان، تا ئەم ساتەوەختە فاشیزمی عێراقی و سێبەرەکانی ناسیۆنالیزمی عەرەبی و تورکیش، کاریان بۆ کاڵکردنەوەی بەهاو سیمبولە نەتەوەییەکان کردووە، ویستویانە قوڵایی و ستراتیژیەتی فیکریی و زیهنیەتی کوردبوون بە شتی لاوەکی بسڕنەوە، چونکە ئەوەیان زانیوە و گریمانەکراو نەبووە لایان، کە پۆست بەخشینەوە بە کورد لەم شارە بە پارێزگاریشەوە وەک سەرۆکی یەکەی کارگێڕیی، ناتوانێت ئازار و قەیرانی سەختی کەرکووک کەم بکاتەوە و بیکاتە شارێکی ئارام و ئاوەدان وەک ناسنامە و رەمزی ستەمکاریی و بەرگریی و دەموچاوی شۆرش و بەرخودانەکانی گەلی کورد بیناسێنێت، دەیان و سەدان پۆستمان هەبووە له و کەرکووکە، کەچی لە پەناو پەسارەوە نەوت و سامانەکەیان بردووە، دیموگرافیا و جوگرافیا و کەلتور و زمانەکەیان ئەتک کردووە، مێژووەکەیان گۆڕیوە و ئیرادەیەک نەبووە بەربگرێت لەم سیاسەتە چەوتانە.
کێشەی کەرکووک بە یاسا و مادەی دەستورییش چارەسەر ناکرێت ئەگەر ئیراده و یەکگرتوویی و ئەجێندای سیاسی و کۆدەنگی کوردی لەسەر نەبێت، دەیان یاسا و بڕگەی دەستوریی پێشێل کراوە لە رابردوودا، کورد و پۆستەکانی کورد چیان کرد و چەند ناڕەزایەتی و عیسیانی مەدەنیان درووستکرد؟ لە مادەی 57 ی ئەنجوومەنی حوکم و ئیدارەدانی دەوڵەت بۆ قۆناغی ئینتیقالی پۆڵ بریمەر و سەردەمی ئیبراهیم جەعفەریی و مادەی 140 ی دەستوریی ساڵی
2005 و سەردەمی مالیکی، تا مێژووی داگیرکاری نوێ و سەروەختی ریفراندۆم، هیچ یەک لەمانە نەتوانرا لەکاتی خۆیدا لەدادگای فیدراڵی و ئەنجوومەنی نوێنەران بکرێنە پرسێکی یاسایی و سیاسی و جوڵاندنی بۆ بکەین، یانی تاکەی ئه و ناوچانە بە هەڵواسراوی دەمێننەوە و ناخرێنەوە سەر هەرێمی کوردستان و وەک کێشەلەسەر ناوی دەبرێت؟ لەکاتێکدا عەرەبەکان خۆیان دەیان کەیس و کێشەی خۆیان جوڵاندووە بەباشترین شێوە، کەواتە شەڕی پۆستی پارێزگارێک بۆ کەرکووک شەڕێکی بەتاڵه و مایەی ئەوە نییە دۆخێکی نەخوازراو و ناجێگیری بۆ دروست بکرێت، هێشتا کەرکووک شۆکی داگیرکاری و هەیمەنەی حەشدی شەعبی و غەزوی 16 ی ئۆکتۆبەر بەری نەداوه و وەک کابوس گرتویەتی، کەرکووک پێویستی بە ئارامش و پۆشتەکردنەوه و ئاوەدانی و دروستکردن و داپۆشینی کەم و کورتیەکانی هەیە نەک دۆشینی سەروەت و سامانەکەی، مەپرسن کێ دەبێتە پارێزگاری کەرکووک، بپرسن ئه و کاراکتەر و کورسیە چی بۆ کەرکووک دەکات و ئایا دەتوانێت له و عوزلە سیاسی و پاشاگەردانی و بەهەدەردانە رزگاری بکات، ئایا دەتوانێت نەزعەی فاشیزم و ناسیۆنالیزمی تاریک رابگرێت، کارکردن بۆ کەرکووک بە چەمک و زیهنیەتی بیزنس و دۆشین و دروشمبازی و عەنتەریات هەڵەیەکی کوشندەیە، دەبێت ئه و زیهنیەتە بگۆڕین و ئەوەی دەبێتە پارێزگار ملکەچ بکرێت بەپێی ئەجێندایەکی نیشتیمانی کاربکات و له و پرەنسیپانە لانەدات، ئەوەش کار بۆ راستکردنەوەی باری لاری کەرکووکیەکان دەکات پارێزگار نییە بەڵکو پلان و ئەجێندا و ئیرادەیەکی دەستەجەمعییە و پاراستنی شکۆی کەرکووکە جارێکی تر بەدەستی شۆڤێنیەتی عەرەبی و مەزهەبی و میلیشای نوێ لە ناوچەکە کە هیچی لە پرۆسەکانی ئەنفال کەمتر نییە.
لە راستیدا ئەوەی دەبێتە پارێزگاری کەرکووک پێویستە ئەوە بزانێت ئایا دەتوانێت باری لاسەنگی کەرکووک و کەرکووکیەکان راست بکاتەوه و کەرکووک بکاتەوە بە یەک پاکێج و گوێ بۆ نەغمە حیزبیەکان نەگرێت و بە فیعلی کەیسی کەرکووک پێشبخات، یان بۆچی ناتوانن وابکەن پارێزگاری نوێ مولزەم بکرێت بەوەی تا دووساڵ گرفتە ئیداری و یاسایی و ەستوریەکانی ئەم شارە چارەسەر بکات، ئەگەر نەیتوانی پێویستە دەستلەکار بکێشێتەوە بۆ کەسێکی تر، ئەوەی ناتوانێت ئەم ریسکە بکات باشترە چاو نەبڕێتە پارێزگارێک کە ململانێی حیزبی پێ ئیدارە بدات.
پاشان بۆچی کورد ناتوانێت لەدەرەوەی پیاوە سیاسی و حیزبیەکان کەسێکی تەکنۆکرات و گەنجێکی خاوەن روئیای رۆشن بخاتە ئه و مەیدانەوە، تا رزگاریشمان بێت له و هەموو ململانێ و تەکەتولبازیە،چونکە کێشەی نکوڵیکردن لە شوناس و گۆڕینی دیموگرافیای ناوچە کوردستانیەکانی کەرکووک، هێشتا هەرەشەیەکی جددیە لەبەردەم گوتاری حوکمرانی کوردیدا، ئێستا ئەم چیرۆکە رەنگ و فۆرمی دیکەی لەخۆ گرتووە جیاواز لە فۆرمە کۆنەکانی سەردەمی بەعس، بەعسیزم راستە بەرهەمی پرۆژەیەکی نەتەوەیی و ناسیۆنالیستی بوو دژی کوردو دوا ئەڵقەی ئەم پرۆژەیە ئەنفال و کیمیابارانکردن و راگوێزانی هەزاران گوندو کۆکردنەوەیان بوو لە کەرکووک و کۆمەڵگا زۆرە ملێکاندا، بەڵام ئه و فۆڕمەی ئێستا کاری پێدەکرێت بێ وێنەیە لە فاشیەت و دیسپۆتیزم، هێنانی هەزاران خێزانی عەرەب و سەپاندنیان بۆ سەرخاک و مەزراو مەئوای جوتیارانی کوردا فۆرمێکی نوێیە لە مێژووی پاکتاوی رەگەزیی بەبەرچاوی دەسەڵاتێکەوە کە بانگەشەی فیدراڵیزم و دیموکراسی و مافی مرۆڤ و پێکەوە ژیان دەکات، ئەمە تەعریبی رەگەزیی و مەزهەبیه و شیعەکان رەنگرێژی دەکەن و ئێمەش له و تەنکاوەدا شەڕی بۆدەکەین و لە بەغداش خەریکی بەیاننامە نوسین و کۆنگرەی رۆژنامەوانی سادەین.
لەکاتێکدا هێشتا ئاسۆی چارەسەرەکان دەرنەکەوتوون و رۆژ بەرۆژ تاڵاوی شوناس و ململانێی نەتەوەی سەردەست و ژێردەست و نەزعەی تایفەگەریی و یەکتری قبوڵکردن یەکێکە لە کێشه و ئاریشە هەستیارەکانی ناوچەکه و پێویستە فشار دروست بکەین حکومەتی ئایندە بە وردی کار لەسەر ئەم کەیس و پرسە نیشتیمانی و نەتەوەییە بکات پێش ئەوەی دەوڵەتانی ناوچەکە دەستوەردانی بۆ بکەن.
ئەم کێشەیە هەمان کات بەرهەمی عەقڵیەتی فاشیزمی عێراقه و دەرخەری ئەوەیە هێشتا حوکمرانانی عێراق بەدەمامکی دیموکراسیەتەوە مومارەسەی تاریکترین و قێزەونترین سیاسەتی ئەپارتاید و رەگەزپەرستی و پاکتاوکردن ئەکەن، کێشەی کوردو کەرکووک دەوڵەت و شوناس و سەربەخۆیی و سەروەری خاکە ئەم هاوکێشەیە بە کێ چارەسەر دەکرێت با کەرکووکی تەسلیم بکەین، ناکرێت کەرکووک به و گەورەییە کورت بکرێتەوە لە پۆست و نەوت و ململانێی قەزەمی حیزبی و ئایدۆلۆژیدا.
[1]
تێبینی: ئەم بابەتە بە ڕێنووسی سەرچاوەی ئاماژە پێکراو نووسراوە، کوردیپێدیا هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!