ناو: حسێن
ناوی باوک: سەعدی فەیزوڵڵا
نازناو: فانی
فانی (مەلا حسێنی #هەولێر#ی) - زانا و موفەسیر و شاعیر
نووسینی: خالید عومەر عوسمان
ناوی تەواوی (مەلا حسێنی شێخ سەعدیی فەیزوڵڵا) یە، ساڵی 1883 لە گەڕەکی خانەقای شاری هەولێر لەدایک بووە، لە تیرەی (پەرچەم) ی هۆزی (بلباس) ە، لەناو مەلا و فەقێیاندا بە (مەلا حسێنی موفەسیر) ناوی ڕۆیشتووە، چونکێ یەکەمین مەلای کوردە بە کوردی قورئانی تەفسیرکردووە، لە بواری شیعرییدا تەخەلوسی (فانی) بۆ خۆی هەڵبژاردووە، تەنێ لە تاکە شیعرێکدا نازناوی (کاکە) ی بەکارهێناوە، مەلا حسێن زانایەکی بەرزی ئایینیی و عاریف بووە لە بوارەکانی (تەفسیر- حەدیس- لۆجیک- نەحو- سەرف- تەسەووف) دا زانا بووە، بێجگە لە زمانی کوردی لە زمانەکانی عەرەبی و فارسی و تورکیدا پسپۆڕ بووە و بەو زمانانە نووسین و بەرهەمی هەیە، مەلا حسێن هەتا بڵێی مرۆڤێکی ڕەوشت بەرز و بێفیز و هێمن و قسەخۆش و سۆفی مەشرەب بوو، چاوی لە پلەوپایەی دونیادا نەبوو ژیانی لۆ خوێندنەوە و وانەوتنەوە و نووسین تەرخان کردبوو، لە #1983-12-11# دڵە ماندوو و پڕ لە ئەڤینەکەی لە تەمەنی (100) سەد ساڵیدا لە لێدان کەوت و بەرەو دنیای جاویدانی هەنگاوی هەڵێناوە.
$هەندێک لە بەرهەمەکانی مەلا حسێن:$
(ژیانی ئینسان تەفسیری قورئان)
(پرشنگی ڕۆژی کوردەواری لە شەرحی بوخاری)
(دیوانی فانی: کە دیوانی هەڵبەستی خۆیەتی بەڵام هەڵبەستەکانی کاتی خۆی- ساڵح زەکی بەگ کە موتەسرفی هەولێر بووە لە ساڵی 1940 لێ ی وەرگرتووە و نەی داوەتەوە بەم جۆرە بەشی زۆری هەڵبەستەکانی بزربوون
(تەرجەمەی قەسیدەی بوردیە لەسەر هەمان کێش و سەروا)
(شەرحی ذات الشفا- بە کوردی)
(شەریعەتی ئیسلام لە چوار مەزهەب بە کوردی لە ڕکن عبادات)
(شەرحی جامع الصغیر: کە بریتییە لە چوار سەد فەرموودەی پێغەمبەر- دروودی خوای لێ بی- شەرحی کردووە بە کوردی)
(حقائق الخیام: کە شەرحی چوارینەکانی (عمر الخیام) ە بە زمانی عەرەبی دایناوە- پێشەکییەکەی خوا لێ خۆشبوو دکتۆر معروف خەزنەدار نووسیویەتی کە لە ساڵی 1956 دایناوە لە ساڵی 2005 بە چاپ کراوە)
(العقود فی الفقە الشافعی نظماً)
(منهح الحقیقە فی التصوف)
(الحقائق الربانیە. ترجمە القصیدە التوحیدیە للشیخ فریدالدین العطار من الفارسیە الی العربیە)
(لمعات للشیخ فخرالدین العراقی لە ساڵی 1976 دایناوە)
$نموونەی هۆنراوە:$
زولفت کە بە تاریکی و پێچی بەچە ناچی
لەو زولمەتە ترسم هەیە ڕووحم بەفەناچی
ڕێی ماچی ڕووخی گرتووی توخوا بڵێ لاچی
چونکی خاڵت (حجرالاسود) ە دەست ناکەوی ماچی
دەستم کەبگاتێ سەبەبی ژینمە ئیمڕۆ
نەسرین سەمەن یاسەمەن و سەوسن و سونبول
سەودا زەدەیی پەرچەمی تون نالەیی بولبول
پڕ حیکمەتی غونچەی دەمتە باعثی ئەی گوڵ
کۆبووەتەوە حەجاجی خەیاڵم لە مینای دڵ
شەیتانی ڕەقیب ڕەجمی لەلام ئەلزەمە ئەمڕۆ [1]