نووسینی: یاسۆناری کاواباتا
وەرگێڕانی: جەلیل کاکەوەیس
بابەت: ڕۆمان
ئامادەکردنی: #شڤان نەوزاد#
ڕۆمانی(خەم و جوانی 1964)ی نوسەری یابانی یاسۆناری کاواباتا(18991972)ی هەڵگری خەڵاتی نۆبڵی ئەدەبی ساڵی(1968)،کە لە دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم،بەوەرگێڕانی جەلیل کاکەوەیس لەساڵی (2016)،بەتیراژی(750)دانەو(298)لاپەڕە کەوتە بەردیدی خۆێنەران.
ئەدەب و یادەوەری
هیچ کات ئەدەب بێ یادەوەری نەژیاوە و هیچ کات ئەدەب یادەوەری لەخۆی نەکردۆتە دەرەوە،تاڕادەیەکی زۆر دەتوانم بڵێم مێژوی ئەدەب مێژوی یادەوەرییە،ئەوەشمان بیرنەچێت زۆرێک لەیادەوەرییەکانی دونیا بەستایلی ئەدەب نوسراون و نەمری خۆیان لە ئەدەبەوە وەرگرتوە و هەڵبەت زۆرێک لەنوسەرانیش سیحری ئەدەبیان کردۆتە مۆتیڤی ڕابردوی مردو و وشکهەڵاتویان و لەوێوە هاتونەتە ئێستاوە. لەڕۆمانی(خەم و جوانی)یاسۆناری کاواباتا توند بەر ئەم یادەوەرییە دەکەوین،یادەوەرییەکی تراژیدی نێوان دو کاراکتەری عاشق کە بریتین لە(ئۆکی ئۆتۆکۆ)،کە مێژوی ئەم یادەوەرییە دەگەڕێتەوە بۆ (20)ساڵ لەمەوبەر،کاتێک ئۆکیتەمەن (31)ساڵ،عاشقی ئۆتۆکۆکچێکی مێردمنداڵی(15)ساڵ دەبێت و سەرەنجام ئەم خۆشەویستییە ناکام دەبێت و خراپ ڕوناکی ئەم عەشقە دەکوژێتەوە. ناونیشانی ڕۆمانەکە ئاماژە بە دو وشە دەکات کە هەمو قورسایی تێکستەکە لەئەستۆدەگرێت ئەویش (خەم جوانی)ە،لەم ڕۆمانەدا(خەم)واتە:ناکامی عیشقێک،لەبارچونی منداڵێک کە بەرهەمی ئەم عیشقەیە،مانەوە لە نەخۆشخانەی دەرونی و هەوڵی خۆکوژی ئۆتۆکۆ،خنکانی تاشیرۆی کوڕی ئۆکی،کە ئەم ڕوداوە جەرگبڕە یەک لە دوای یەکانە درێژدەبنەوە تا کۆتایی ڕۆمانەکە.(جوانی)یش واتە:هەڵگرتنی ئەم عەشقە لە یادەوەری و لەگەڵیدا ژیان،دروستنەکردنی هەستی تۆڵە و کینە،بێدەنگی لە هەمبەر هەڵبژاردنی چارەنوس،ژیان لەسایەی قوربانیدانی خۆویستانە،بەرپرسیاری بەرابەر ڕوداوەکان.
کچێک لەتەمەنی شانزە ساڵیدا
ئۆکی(شاکەسی یەکەم)،کە نوسەرە و خاوەنی چەندین ڕۆمانە و یەکێک لە ڕۆمانەکانی بەناویکچێک لەتەمەنی شانزە ساڵیدائەم ڕۆمانە بریتییە لە باس و وەسپی کچێک لەتەمەنی(16)ساڵیدا کە بێگومان ڕوداوی ڕۆمانەکەی لەکەسایەتی ڕاستەقینەی ئۆتۆکۆی خۆشەویستییەوە وەرگرتوە،دیداری لە مێژینەی نێوان(ئۆکی ئۆتۆکۆ)ئەم ڕۆمانەی لێسەوز بوە. نوسینی ئەم ڕۆمانە لای ئۆکی دو مەبەستی کۆکردۆتەوە،یەکەم وەک وەفایەک بەرامبەر خۆشەویستی ناکامی، دوەم دەربڕینی حەسرەتێکی گەورەیە بەهۆی ئەو ڕوداوە نەخوازراونەی کە بەسەریاندا دێت،بەڵام بەهۆی ئەوەی کە ئۆکیبەتوندی پەیوەستی ئۆتۆکۆی مێردمنداڵ ببو و باس و جوڵەو وەسپی ئۆتۆکۆی ئێجگار قەشەنگ داڕشتبوەوە،خۆێنەرێکی زور لە خۆی گرد دەکاتەوە و تەنانەت دوای (20)ساڵ لە تێپەڕبون بەسەر چاپبونی،هێشتا سیحری خۆێندنەوە بەرنادات و بەردەوامیش خۆێنەران بەراورد لەنێوان کچی نێو ڕۆمانەکە و ئۆتۆکۆدا دەکەن.
گفتوگۆ و کەشفی ناوەرۆک
لەم ڕۆمانەدا گفتوگۆ بوەتە دەرگای سەرەکی کەشفی ناوەڕۆک و مانا،گفتوگۆی کاراکتەرەکان بوەتە دەروازەی شیکردنەوەی مەبەستی بابەتەکان و ڕوداوەکان،واتە ئەوەی ڕویداوەو ئەوەش ڕودەدات یان ئەوەی باس کراوەو باسیش دەکرێت،لە ڕێگای گفتوگۆوە مانا و مەبەستیان دەردەخرێت،نەک بە جوڵە یاخود وەسپ یاخود ڕیزبەندی زنجیرەی ڕوداوەکان،ئەمە نەک تەنیا شێوازێکی تەکنیکی نوسین بێت لای نوسەر،بەڵکو کاواباتا پێیوایە تەنیا دەروازە و تەنیا ڕوناکی بۆ چونەناو ناخی مرۆڤ و بینینی شتە پەنهان و پەراوێزەکانی مرۆڤ گفتوگۆیە،بۆنمونەئۆتۆکۆ وێنەکێشێکی بەناوبانگە و وێنەکانی پتر گواستنەوەی سروشتە،بەڵام لەڕێی گفتوگۆیەکی لەگەڵ کایکۆی خۆێنکاریدا کایکۆپێیدەڵێتهەمو وێنەکانی تۆ هێشتا ئاماژەی خۆشەویستی تۆن بۆ ئۆکی.یاخود لە گفتوگۆیەکی تری نێوان ئۆتۆکۆ و کایکۆ دەردەکەوێت کە ئۆتۆکۆ نە خۆشەویستی ئۆکی لەیاد کردوە و نەهەرگیز نیازی تۆڵەکردنەوەشی لە ئۆکی هەیە(بەهۆی دورکەوتنەوەی یەکجارەکی ئۆکی لە ئۆتۆکۆ کاتێک تەمەنی(17)ساڵ بوە)،یاخود گفتوگۆی نێوان ئۆکیوفۆمیکۆی خێزانی،کاتێک ئۆکی لەنوسینی (کچێک لەتەمەنی شانزە ساڵیدا)دەبێتەوە و بە فۆمیکۆ دەڵێت کە دەبێت ئەو کتێبەی بۆ تایپ بکات،بەڵام دوای گفتوگۆیەکی کورت لای فۆمیکۆ ئەوە ئاشکرا دەبێت کە کچی نێو ئەم ڕۆمانە ئۆتۆکۆیە
لەبارەی سروشتەوە .
لەم ڕۆمانەدا سروشت بە هەمو جوانی و سیحری خۆیەوە دادەبەزێتە ناو تێکستەکەو و ئامادەگییەکی بەرچاوی هەیە،بەجۆرێک لە زۆر شوێن و لەکۆتایی گەلەک بەشی نێو ڕۆمانەکەدا دیمەنی سروشت دێتەباس،نوسەر گەمەیەکی قەشەنگی ڕێکخستوە لە نێوان(مرۆڤ،ڕوداو،سروشت)، خواستی مرۆڤ بو سروشت و بەیەکگەیشتن و جوڵەی کاراکتەرەکان لە دەرەوە و لای کەژ و شاخ و بەرزاییەکان،جوانییەکی دیکەی بەم ڕۆمانە بەخشیوە.[1]