کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
زندگینامە
غیس سالم بشار
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
غیاس سالم بشار
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
غزال قاسم حمزو
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
غزال سهیل محل
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
عیشان خودیدا خلف دربو
24-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
گیو مکریانی
24-07-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
عمشە سعید اسماعیل
23-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
عمشە علی رفو
23-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
عمشا سلیمان عیدو سلو
23-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
علی عمر عرب
23-07-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 526,459
عکس ها 106,556
کتاب PDF 19,797
فایل های مرتبط 99,744
ویدئو 1,450
زبان
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
گروه
فارسی
زندگینامە 
2,966
اماکن 
1,914
شهدا 
1,035
کتابخانه 
793
تحقیقات مختصر 
554
اماکن باستانی 
410
تصویر و توضیحات 
290
آثار هنری 
193
شعر 
169
مدارک 
71
موزه 
40
احزاب و سازمان ها 
39
نقشه ها 
31
منتشر شدەها 
17
تاریخ و حوادث 
16
تصویری 
14
دفترها 
11
آمار و نظرسنجی 
10
مسائل زنان 
4
ایل - قبیله - فرقه 
3
متفرقه 
2
بازی های سنتی کوردی 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
فرخ نعمت پور
زندگینامە
مریم بوبانی
زندگینامە
محمد سعید نجاری
اماکن باستانی
قلعه کاظم داشی
برادۆست
کوردیپیدیا حق دستیابی بە اطلاعات عمومی را برای هر فرد کرد اسان میکند.
گروه: ایل - قبیله - فرقه | زبان مقاله: کوردیی ناوەڕاست
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
1 رای 5
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe2
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

برادۆست

برادۆست
$مێژووی هۆزی برادۆست$
لە سەردەمانێک دا میرانی برادۆست حوکمڕانیبەغداد، هەولێر، دیار بەکریان کردووە!
بەشی یەکەم:
فاخر برادۆستی
هەوڵدەدەم لەم نووسینەم باسێکی کورتی مێژووی هۆزی برادۆست بکەم؛ هۆزی برادۆست مێژوویەکی پرشنگداری هەیە، قەڵای دم دم یەکێکە لەسەروەریەکانی ئەم هۆزە.
هەر لەم نووسینەدا تیشک دەخەمە سەر پیلانی نەیارانی ئەم هۆزه، تابزانین چۆن هەوڵی لەناوبردنیان دراوە، وە هۆزی برادۆست چۆن ڕوو بەڕووی دوژمنانیان بوونەتەوە.
دەکرێ ڕووداو و بەسەرهاتی ناو لاپەڕەکانی مێژوو پەندی لێوەرگیرێ و، ببێتە هۆکارێک بۆ ئەوەی پیلانی نەحەزانی پێ پوچەڵ بکرێتەوە و تا بۆ داهاتوو ببێتە بەرچاو ڕوونی، چونکە پیلانی دوژمنانی کورد لێک چوونی زۆریان لەنێواندا هەیه. زۆرجاریش هاوپەیمانی و لێک نزیک بوونەوەی دوژمنانی گەڵی کورد تەنها وتەنها بۆ لەناو بردنی کورد و دۆز وخەڵکەکەی بووە.

هەڵبەتە ئەو بارودۆخە وماڵوێرانی و دەربەدەری و بێ دەوڵەتیەی بەسەر کورد هاتووە بەشێکی بۆ خۆخۆری و ناکۆکی ودژایەتی ناوخۆیمان دەگەڕێتەوە، ئەوە ڕاستیەکە دەبێ دانی پێیا بنرێ. کە لاپەڕەکانی مێژوو هەڵدەدەیەوە دەبینی چۆن برا دژی برا و، ئامۆزا دژی ئامۆزا جوڵاوەتەوە، تا دەست بردن بۆ دوژمن، دژ بە یەک! زۆرجاریش ئامانج لێی بەرژەندی تایبەتی بووە، نەک بەرژوەندی گشتی و بەرەو پێش بردنی هۆز وپرسە نەتەوەیەکەی.

هەر لەم نووسینەدا هەڵکەوتەی دەڤەری برادۆست و گرنگی ناوچە لەڕووی گشتواڵی، ئاژەڵداری، بارزگانی...، دەخەمە ڕوو.
نەوشیروان موستەفا گرنگی دەڤەری برادۆستمان بۆ شیدەکاتەوە؛ دەست دەخاتە سەر ئەوخاڵانەی کە دبنە هۆی پێشکەوتنی دەڤەرەکە.
بەڵام بەداخەوە دوای ئەو هەموو قوربانیەی دەڤەری برادۆست لە پێناو دۆزی کورد داویەتی؛ کەچی حکومەتی هەرێم پێشت گوێی خستووە!
ئامانج لەم نووسینەم زیندووکردنەوەی بیری هۆزگەری و پیرۆزکردنی نییە، جگەلەوەی لە سەرەوە خستمە ڕوو. بوونی هۆز لە هەموو دونیا هەیە لەناویاتدا گەڵی کورد. خوای گەورەش دەفەرمووێ:
(يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ ۆأُنْثَی ۆجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا ۆقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ) سورة الحجرات: 13.

بنچەی هۆزی برادۆست دەچێتەوە سەر کێ؟
بەپێی لێکۆلینەوەی میرشەرەفخانی بدلیسی، لە کتێبە بەناو بانگەکەی شەرەفنامە مێژووی ماڵە میرانی کوردستان دەڵێ: بنچەی برادۆست دەچێتەوه سەر هیلالی کوڕی بەدری کوڕی حەسنەویی، کە فەرمانڕەوای دینەوەر و شارەزوور بووه، دوای ئەوەی هیلال لە شەرێکدا لەگەڵ شەمسودەوڵەی دەیلەمی والی هەمەدان، کوژرا. دوای خۆی سێ کوڕی جێ هێشتن، کوڕێکی لە شوێنی باوکی بوە فەرمانڕوای شارەزوور، دووەمیان بووە میر بەسەر هۆزی ئاکۆیان، سێیەم بووە فەرمانڕەوای ناوچەی ورمێ.
سنووری ناوچەی برادۆستی زۆر فروان بووە، دەسەڵاتی میرانی برادۆست لە چەند ناوچەیەک هەبووە، واتە فەرمانڕەوای چەند ناوچەیەکیان کردووە لەوانە: ناوچەی شارەزوور، هۆزی ئاکۆیان، خان ئەڵماسی سەر بە ورمێ و، بەشێکی هەولێر و بەغداد و دیاربەکر.

یەکێک لە میرە بەناوبانگەکانی هۆزی برادۆست ناوی (غازی قڕانی کوڕی سوڵتان ئەحمەد)بوو، لەسەردەمی (شا ئیسماعیلی سەفەوی) توانی متمانەی شا بەدەست بهێنێ، شا ئیسماعیلی سەفەوی زۆری خۆشدەویست، هەر ئەویش ناسناوی (غازی قڕانی)لێنا؛ ئەوەبوو ناوچەکانی تەرگەوەڕ، سۆما، دۆڵ و هەموو قەڵا وزەوی وزاری دەوروبەری قەڵاکانی پێ بەخشی و فەرمانی والیەتیشی بۆ مۆرکرد.
کاتێک سوڵتان سولەیمان خانی خەزاکەر بڕیاری گرتنی ناوچەی عەجەم دەدات، لەبەر لێهاتووی میر غازی قڕانی وەک ڕاوێژکاری سەفەری هەڵبژارد. لەو سەفەرەدا سوڵتان سولەیمان خان، لە پاداشتدا هەندێک له وڵاتی هەولێر، بەغداد، دیاربەکر وەک سنجەق جیای کردەوە و بەخشییە (میر غازی قڕانی برادۆست)، ئەویش سەرکەوتوانە توانی بەڕێوەیان بەرێ و بەخۆشی وکامەرانی بۆ ماوەیەکی زۆر ژیا.. دوای خۆی دوو کوڕی بە جێ هێشت: شا محمد بەگ و عەلی بەگ.
شا محمد و عەلی بەگ ماوەیەک فەرمانڕەوای ناچەکەیان کرد... شا محمد بەگ دوای خۆی چوار کوڕی بەجێ مان لەوانە: بداغ بەگ، حسن بەگ، ئەسکەندەر بەگ، زەینەڵ بەگ، کوڕە گەورەکەی (بداغ بەگ) جێگەی گرتەوە، ئەویش ماوەیەک فەرمانڕەوای هۆزی برادۆستی گرتە دەست.. کاتێک بداغ بەگ مرد چوار کوڕی لە دوای خۆی جێ هێشت، بەڵام هەموویان بچووک بوون، ئەوەبوو حەسەن بەگی برای جێگەی گرتەوە، بە فەرمانی سوڵتان میرنشینی برادۆستی پێ بەخشرا.. بەڵام خەڵکی هۆزەکەی لێی ناڕازی بوون، سکاڵایان گەیاندە لای حوسێن پاشای میری میرانی وان، ئەوەبوو فەرمانی لادان و کوشتنی بۆ دەرکرا، دوای ئەو مەرمانڕەوایەتی برادۆست درایە (عەلی بەگی برای شا محمد بەگی کوڕی غازی قڕان) ئەم فەرمانەش لەلایەن (سوڵتان سلیم خان)ەوە دەرچوو.. بەڵام هۆزی برادۆست بە بوونی عەلی بەگی کوڕی غازی قڕان دڵخۆش نەبوون، داوایان لە سوڵتان سلیم خان کرد، عەلی بەگ لابدات و، (ئەولیا بەگی کوڕی بداغ بەگی کوڕی شا محمد بەگ)، لە شوێنی عەلی بەگی کوڕی غازی قڕان دانرا، ئەم فەرمانەش لە ساڵی (1577)زاینی دەرچوو. که دەکاتە (442) ساڵ پێش ئێستا.

هۆزی برادۆست دابەش ببوو بۆ دوو بەش:
یەکەم. میرانی سۆما فەرمانڕەوای سۆمایان پێ دەوت.
دووەم. میرانی تەرگەوەڕ و قەلعەداود.

سەرەتا دێینە سەر میرانی تەرگەوەڕ و قەڵای داود قەلعەداود.
پێش ناسر بەگ کوڕی شێر بەگ کوڕی شێخ حەسەن بەگ، کەسێک بەناوی سوڵتان ئەحمەد کە دەبێتە باپیره گەورەی مەزنەکانی مەرگەوەڕ، ناوچەی مەرگەوەڕی دابڕیبوو.. بەڵام ئەوەبوو ناسر بەگ کوڕی شێر بەگ لێ سەندبووەوە خۆی فەرمانڕەوای مەرگەوەڕی گرتە دەست، شەرەفخانی بەدیلیسی دەڵێ: کاتێک من خەریکی نووسینی کتێبی شەرەفنامە بووم، (ناسر بەگ کوڕی شێر بەگ کوڕی شێخ حوسێن بەگ) فەرمانڕەوای مەرگەوەڕ بوو.. دەڵێ تەمەنی هەشتا ساڵی ڕەت دابوو، بەڵام پیاوێکی زۆر بوێر و دونیا دیوبووە... دوای ئەوەی شەڕی لەگەڵ هۆزی دێری بەرپاکرد، کە سەر بە زەینەڵ بەگی هەکاری بوون، سەد کەس له نێوانیان کوژرا.. ئەوەبوو ناسر بەگ ناوچەگەی بەجێ هێشت وچووە لای شا تۆماسب. زەینەڵ بەگی هەکاری دژی ناسر بەگ کوڕی ناسر بەگی لێهاندا، کەناوی شێر بەگ بووەپێدەچێ ناسر بەگ بەناوی باوکی خۆی ناونابێ، ئەوەبوو زەینەڵ بەگی هەکاری سۆمای لە مەرگەوەڕە بۆ جیاکردەوە ناوی سنجاقەی بەسەریوە دانا و شێر بەگی کردەوە فەرمانڕەوای سۆما، بەڵام دوای ئەوەی دژی باوکی چووە پاڵ میری هەکاری، سەرکەوتوو نەبوو، بەنەخۆشی مرد.
دوای مردنی (شێر بەگ کوڕی ناسر بەگ)، زەینەدین بەگ کرایە فەرمان ڕەوای مەرگەوەڕ کە دەکاتە ئامۆزای شێر بەگ ئەوەبوو لە جەنگی قزڵباشەکان له سەعدادبادی لای تەورێز لە مەیدانی شەر کوژرا، دوای کوژرانی زەینەدین بەگ، هەمدیسان ناوچەی مەرگەوەڕ کەوتەوە دەستی ناسر بەگ کوڕی شێر بەگ کوڕی شێخ حەسەن بەگی برادۆست.
ناسر بەگ کوڕی شێر بەگ کوڕی شێخ حەسەن بەگ، باوکی هەشت کوڕ بوو، بەناوەکانی: شێر بەگ، یوسف بەگ، قەرەخان، ساروخان، شا محمد، تەیمورخان، حوسێنی، حەیدەر.

یەکێک لە مێژووە پرشنگدارەکانی، نەک تەنها بۆ برادۆستەکان، بۆ هەموو گەڵی کورد ئەویش داستانی قەڵای دمدم بووە.
ئەمین زەکی و حوسێن حوزنی، ناوی ڕاستەقینەی خان دەخەنە ڕوو: میرخانی یەکدەستخانی لەپ زێڕین ناوی تەواوی قەرەخان کوڕی ناسر بەک کوڕی شێر بەگ کوڕی شێخ حەسەن بەگ.
نووسەران دەڵێن: خانی لەپ زڕین، زۆر دۆستی شا تۆماسب بووە، هەر لەبەر ئەوەشبووە ورمێ و شنۆی پێ سپاردووە، بەڵام لەدوای ئەوەی میرەکانی کوردستان پەنا دەبەنە بەر (دەوڵەتی عوسمانی) ئەوەبوو ورمێ و شنۆ لە میرخانخانی لەپ زێڕین سەندرانەوە و درانه شا محمد بەگی برادۆست. ئەمیرخان سەری بۆ نەچەماند، ئەوەبوو چووە ژێر حوکمڕانی میر عومەر بەگ. دوای ئەوەی شاتۆماسب لەسەر تەخت لادرا، شاعەباسی یەکەم (1587-1629ز) بووە پاشای دەوڵەتی سەفەوی، توانی ئازربایجانی لەژێر دەستی عوسمانی دەربێنێ، شا عەباسی سەفەوی ئەمیرخانخانی لەپ زێڕینی زۆر خۆشدەویست، خان چووەیه لای شا عەباس، شا ڕۆر ڕێزی لێگرت، هەر ئەویش دەستێکی زێری بۆ دروست کرد و نازناوی چەنگ زێرخانی لەپ زێڕینی پێ بەخشی. شا عەباسی سەفەوی (قەڵای مەرگەوەڕ و تەرگەوەڕ و شنۆ و مورمێ و سەرۆکایەتی هۆزی برادۆستی) پێ بەخشین.
ئەمیرخان قەڵای وەرمێی لای پەسەند نەبوو، چونکە لای وابوو شوێنێکە پارێزراو نییە لەهێرشی نەیارانیدوژمنانی. میرخانخانی لەپ زێڕین دەستی کرد به دروستکردنی قەڵای دمدم. قەڵای دمدم تەنها سێ فەرسەخ لە شاری ورمێ دوورە. بەشێوازێکێ یەکجار پتەو دایمەزراند، چەند قەڵایچەشی لەناودا دروست کرد، عەنباری ئازووقە و عەنباراو و پاسگەی دیدەوانانی تێدا ساز کرد. هەر لەو ڕۆژەی دەستی بە دروست کردنی قەڵای دمدم کرد، میره شیعە مەزهەبەکان چوونە لای شا عەباسی سەفەوی شکایەت و تۆمەتیان بۆ هەڵبەست، لەو دوو زمانی و تۆمەت بارکردنە پیر بداغ بەگ فەرمانڕەوای ئازەربایجانیش لەگەڵیان بوو دژ بە خانی لەپ زێڕین، بەڵام خان گوێی پێنەدان، تا قەڵایەکەی تەواو کرد.
ئەمین زەکی و حوسێن حوزنی دەڵێن: لەو سەروبەندەدا نزیکەی بیست هەزار لە جەلالیان جەلالی هۆزێکی مەزنی کوردستانە. زۆربەيان لە بنارەکانی چيای ئاگری لە ديوی شاری ماکۆی ئێران وشارەکانی ئيغدير و ئاگری و قەرسی تورکيادا دەژين لەبەر مراد پاشای عوسمانی هەلات بوون و پەنایان بۆ ئیران هێنابوو. شا عەباسی سەفەوی بڕیاریدا لەو (بیست هەزار)کەسەی هۆزی جەلالیان، دەهەزاری بچنە ناوچەی برادۆست بۆ لای خانی لەپ زێڕین، ئەوەبوو حەسەن خانی ئیستا جلووی والی هەمەدانی بە لەشکرێکەوە لەگەڵ ناردن، بۆ ئەوەی ئەو جەلالیانه لای میرخان لەپ زێڕین جێیان بۆبکرێتەوە، بەڵام ئەمیرخان لەترسی ئەوەی نەوەک هۆزەکەی خۆی بکەونە تەنگانەوە، ئەوەبوو سەرپێچی فەرمانی شا عەباسی سەفەوی کرد، لەگەڵ قزڵباشەکان بووە شەڕیان، زیانێکی زۆری پێ گەیاندن. کاتێک شا زانی میرخانی لەپ زێڕین، لێی یاخی بووە، لە (12/5/ 1608) زاینی، لەشکرێکی زۆری کۆکردەوە بە سەرکردایەتی ئیعتمادودەوڵەی وەزیری ناریده سەر هۆزی برادۆستئەمیرخانی لەپ زێڕین. دوای ئەوەی چەند نامەیەک لەنێوانیان ئاڵ وگوڕکرا، شا داوای لێکرد قەڵایەکە چۆڵ بکات، بەڵام خانی لەپ زێڕین، پشتی بە قەڵایەکەی قەیم بوو، گوێی بە هەڕەش و کوڕەشەی شا نەدا. دوای ئەو نامە گۆڕینەوەیە، ئەوەبوو لەشکری ئیران دەوری قەڵایان دا، بۆ ماوەی چوار مانگ نەیان توانی دەست بەسەر قەڵادا بگرن، دوای ڕژانی خوێنێکی زۆر هیچیان لەگەڵ چەنگاوەرانی خانی لەپ زێڕین هۆزی برادۆست پێنەکرا. بەداخەوە لەشگری شا عەباس دوای چوار مانگ، سەرچاوەی ئاوی قەڵایان دۆزیەوە، ئەوەبوو دەستیان بەسەردا گرت و ئاویان لە دانیشتوانی نێو قەڵا بڕی. دوای بیست و یەک ڕۆژ لە بڕینی ئاو لەسەر قەڵا، ئازارێکی زۆری بێ ئاویان چەشت، بەڵام دوای ئەو بیست و یەک ڕۆژە، بارانێکی بەخور باری! عەمبارەکانی ئاو پر بوون. سەرکردەی لەشکری شا عەباسی سەفەویئیران حەسەن خانی ئیستاجلووی والی هەمەدان کەزانی هیچی لەگەڵ هۆزی برادۆست وخان پێناکرێ، ئەوەبوو بڕیاری دا بەهێرش بردن و فەرمانی دەرکرد دەست هەڵناگرن تا مردن! لەم هێرشەدا هەمەوەندیەکانی شا عەباسی سەفەوی، نەفەرێکی زۆریان لێ کوژرا، بەڵام هەر چۆنێک بێ توانیان خۆیان بگەیەنە بن قەڵایەکە، دوای چەند مانگ لەشەر، قزڵباشەکان توانیان بورجێک لە قەڵایەکە بگرن تەواوی ئەوانەی لەناوی بوون بکوژن.
دوای گرتنی ئەو بورجە، کوڕی ئەمیرخان خانی لەپ زێڕین لەگەڵ چەند پاسەوانێکی کەوتنە دەست قزڵباشەکان، ئەوەبوو کەم کەم هێزی خانی لەپ زێڕین کەم دەبووەوە، لەلایەکی تریشەوە گوللە تۆپ و توفەنگ بەسەر کورداندا دادەباری، زۆرێک لە پیاوەکانی خانیش کە دەسکەوتێکی زۆریان له ماڵی قزڵباشەکان دەست کەوتبوو، بەو دەستکەوتەوە ڕۆیشت بوون و نەگەڕانەبوونەوە. نووسەر ئاماژە بەوەناکە ئاخۆ ئیعتمادودەوڵە بە مردنی خۆی مردبوو، یان کوژرابوو، دوای نەمانی ئیعتمادودەوڵە، لەجێگای ئەو محمد بەگی بێگدلی وەک فەرماندەی هێرشبەران دەست نیشان کرابوو. خانی لەپ زێرین، کەزانی تاسەر خۆی بۆناگیرێ ئازووقە وتفاقی شەڕی کەم بووە، ناچاربوو نامەیەکی بۆ فەرماندەی شا عەباسمحمد بەگی بێگدلی نارد، داوای لێکرد ئەگەر بەڵێنم پێدەدات تا دەگەمه شا وچاوم پێی دەکەوێ نەم کوژێ، ئەوە قەڵایەکەی بۆ جێ دەهێڵم، محمد بەگی بێگدلی ئەوەی زۆر پێ خۆشبوو. خانی لەپ زێڕین هات و بوو بەمیوان لەناو خێوەتی بێگدلی. حەسەن خانی ئیستاجلوو زۆر ڕقی لە خانی لەپ زێڕین دەبووەوە، ئەوەبوو چووە لای (محمد بەگی بێگدلی) و پێی وت تۆ میرخان و پیاوەکانت لە یەک جێگا دا داناون چۆن ناترسی؟!
پێی وت باشتر وایه لەناو سوپا بڵاوەیان پێ بکەی! ئەوەبوو محمد بەگی بێگدلی لەسەر قسەی ئەو میرخان و پیاوەکانی لێک جیاکردەوە، بەڵام خان هەستی بەپیلانێک کرد، چەند پیاوێکی لەگەڵ خۆی هێشتنەوە، ئەلیاس خەلیفە نیازی خراپ بوو، دەی ویست بەهەر جۆرێکبێ (خان ئاوداڵی موکری و خانی لەپ زێڕین) بکوژێ، ئەوەبوو چوو ناو خێمەکەیان دەبینێ میرخان و خان ئاودەڵ هەروا بەچەکەوەن، ئەویش خۆی لە خولامێکی خۆی تۆڕەکرد، پێی وت: بۆ ئەو میوانە بەڕێزانە لە ماڵی من بەچەکەوە دانیشتوون و ماندووبونیان نەحەسێتەوه، وەرن چەکانیان لێ وەرگرن!
کاتێک خان ئاودال زانی نیازی خراپە، ئامادە نەبوو نەخۆی نە پیاوەکانی چەک دانێن؛ بەڵام ئەلیاس خەلیفە پێداگری کرد کە دەبێ چەکەکانیان لێوەرگرن. خان ئاودال دەستی لێکردنەوە خۆی و پیاوەکانی هەموو کوشتن، بەو هۆیەوە قزڵباشەکان ڕژانە ناو مەیدانی شەڕ وهێرشیان بردنه سەر شەڕکەرانی موکری و برادۆست هەموو پیاوەکانی برادۆست و موکری لەو شەڕە دا کوژران، بەداخەوە خان لەپ زێڕینیش لەو هێرشەدا دوایی بەژیانی دونیای هێنرا.
دوای ئەو کارەساتە دڵ تەزێنە، کەبووە پەلەیەکی ڕەش بە ناوچاوانی مێژووی جیهان. دوای گرتنی قەڵای دمدم و کوشتنی خانی لەپ زێڕین، بۆ ماوەی حەوت ساڵ قەڵایەکە خرایه ژێر حوکمڕانی قوبادخانی بێگدلی برای محمدخانی بێگدلی سوپاسالاری عەجەم. دوای ئەو حەت ساڵە هۆزەکانی برادۆست بووژانەوه و خۆیان ڕێکخستەوە، ئامانجیان تۆڵەکردنەوە و خۆ ڕزگارکردن بوو لەژێر دەستی سوپا ساڵاری عەجەم. پەریزاد خاتوونی هاوسەری خانی لەپ زێڕین لەماوەی ئەم حەوت ساڵە بە نیهێنی لە نزک قەڵای دمدم مایەوە، لە دەرفەتێکدا دەگرا بۆ تۆلەکردنەوەی خوێنی خان و هاوڕێیەکانی.
ئوڵوغ بەگ کە خزمی نزیکی خانی لەپ زێڕین بوو. لەوساوە پەڕەوازە ببوو، دوور لەو ناوە دەژیا. پەریزاد خاتوون چەند جار نامەی بۆ ئوڵوغ بەگ دەنارد و هانی دەدا کە دەستێک لە قزڵباشەکان بوەشێنێ. ئوڵوغ بەگ لە دەوری قەڵا دەسورایەوه بە ئامانجی وەرگرتنی دەرفەتێک بۆ ئەوەی دەستیان لێ بوەشێنێ. ڕۆژێک قوباد خانی بێگدلی بەنیازی ڕاو لە قەڵا چووە دەر، ئەوەبوو ئوڵوغ بەگی خرمی خانی لەپ زێڕین توانی لە کەمیندا چەندان کەسیان لێ بکوژێ، قوبادخان بە پەلە هاواری بۆ ئەمیر ئاغا سوڵتانی مەراغە نارد، ئەویش پیربداغی حاکمی تەورێز و شێرسوڵتانی فەرمانڕەوای موکریانی بە کەڵ وپەلی شەرەوە نارد و دەوری قەڵای دمدمیان دا، لە بەرامبەردا ئوڵوغ بەگی برادۆست کەوتە خۆ ئامادەکردن بۆ ئەوەی بەرەنگاریان بێتەوه؛ بەڵام لەوکاتەی ئوڵوغ بەگ لەناو عەنبارەکان فیشەک و تەقەمەنی بەسەر پیاوەکانیدا دابەش دەکرد، ئاگر لە ناو جبەخانەکە کەوتەوە باروت گڕی گرت و عەنباری فیشە وتەقەمەنی تەقیەوە ئەوەبوو ئوڵوغ بەگ و پیاوەکانی سوتان، ئەوانیش ناچاربوون بە نیوە شەو قەڵای دمدم جێ بهێڵن و خۆیان ڕزگارکرد. ئیتر شتێک نەما بۆ ئەوەی تۆڵە بسێنەوە و بەرگری له قەڵای دمدم بکەن. ئەوەبوو هێزی عەجەم دووباره دەستی بەسەر قەڵایەکەدا گرت.[1]
⚠️ تێبینی: ئەم بابەتە بە ڕێنووسی سەرچاوەی ئاماژە پێکراو نووسراوە، کوردیپێدیا هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!
این مقاله بە زبان (کوردیی ناوەڕاست) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
این مقاله 7,251 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] رسانه‌های اجتماعی | کوردیی ناوەڕاست | پەیجی برادۆست
آیتم های مرتبط: 1
اسامی کردی
زبان مقاله: کوردیی ناوەڕاست
زبان- لهجە: ک. شمال
کشور - اقلیم: تركيا
کشور - اقلیم: جنوب کردستان
کشور - اقلیم: شرق کردستان
کشور - اقلیم: شمال کردستان
فراداده فنی
کپی رایت صادر شده به کوردیپیدیا!
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( هاوری باخوان ) در تاریخ: 16-01-2014 ثبت شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: سریاس احمد در 09-04-2022 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 7,251 بار مشاهده شده است
فایل های پیوست شده - ورژن
نوع ورژن نام ویرایشگر
فایل عکس 1.0.154 KB 16-01-2014 هاوری باخوانهـ.ب.
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی حلبچه
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
قلعه سیاه
تحقیقات مختصر
آیا میرزا کوچک خان جنگلى کورد است؟
کتابخانه
جغرافیای لرستان
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
محمد اوراز
کتابخانه
افسانەهای لری
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
سامان طهماسبی
اماکن باستانی
کلیسای گئورک مقدس
زندگینامە
روژین دولتی
اماکن باستانی
پل قلعه جوق
تحقیقات مختصر
شاهان شبان و پنج قرن حکومت کوردها بر مصر
اماکن باستانی
حمام پورناک
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
اماکن باستانی
پل پنج چشمه
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سوسن رازانی
تحقیقات مختصر
مختصری از ایلام کهن کورد
کتابخانه
غمنوای کوهستان
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی سردشت
زندگینامە
یوسف قادریان
زندگینامە
فریدون بیگلری

واقعی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
22-10-2022
شادی آکوهی
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
فرخ نعمت پور
06-02-2023
شادی آکوهی
فرخ نعمت پور
زندگینامە
مریم بوبانی
31-03-2023
سارا سردار
مریم بوبانی
زندگینامە
محمد سعید نجاری
14-08-2023
شادی آکوهی
محمد سعید نجاری
اماکن باستانی
قلعه کاظم داشی
18-07-2024
شادی آکوهی
قلعه کاظم داشی
موضوع جدید
زندگینامە
غیس سالم بشار
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
غیاس سالم بشار
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
غزال قاسم حمزو
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
غزال سهیل محل
25-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
عیشان خودیدا خلف دربو
24-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
گیو مکریانی
24-07-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
عمشە سعید اسماعیل
23-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
عمشە علی رفو
23-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
عمشا سلیمان عیدو سلو
23-07-2024
سارا سردار
زندگینامە
علی عمر عرب
23-07-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 526,459
عکس ها 106,556
کتاب PDF 19,797
فایل های مرتبط 99,744
ویدئو 1,450
زبان
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
گروه
فارسی
زندگینامە 
2,966
اماکن 
1,914
شهدا 
1,035
کتابخانه 
793
تحقیقات مختصر 
554
اماکن باستانی 
410
تصویر و توضیحات 
290
آثار هنری 
193
شعر 
169
مدارک 
71
موزه 
40
احزاب و سازمان ها 
39
نقشه ها 
31
منتشر شدەها 
17
تاریخ و حوادث 
16
تصویری 
14
دفترها 
11
آمار و نظرسنجی 
10
مسائل زنان 
4
ایل - قبیله - فرقه 
3
متفرقه 
2
بازی های سنتی کوردی 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی حلبچه
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
قلعه سیاه
تحقیقات مختصر
آیا میرزا کوچک خان جنگلى کورد است؟
کتابخانه
جغرافیای لرستان
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
محمد اوراز
کتابخانه
افسانەهای لری
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
سامان طهماسبی
اماکن باستانی
کلیسای گئورک مقدس
زندگینامە
روژین دولتی
اماکن باستانی
پل قلعه جوق
تحقیقات مختصر
شاهان شبان و پنج قرن حکومت کوردها بر مصر
اماکن باستانی
حمام پورناک
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
اماکن باستانی
پل پنج چشمه
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سوسن رازانی
تحقیقات مختصر
مختصری از ایلام کهن کورد
کتابخانه
غمنوای کوهستان
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی سردشت
زندگینامە
یوسف قادریان
زندگینامە
فریدون بیگلری
پوشه ها
زندگینامە - پیشه - کولبر زندگینامە - زبان- لهجە - ک. جنوبی زندگینامە - شهر و شهرک‌ها (سکونت) - سقز زندگینامە - محل وفات - بانە زندگینامە - محل اقامت - کردستان زندگینامە - پوشه ها - کولبر زندگینامە - در قید حیات هستند؟ - خیر زندگینامە - ملیت - کرد زندگینامە - علت مرگ - شلیک مستقیم سپاه پاسداران زندگینامە - کشور - اقلیم (مکان تولد) - شرق کردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.703 ثانیه