عنوان: ایین یارسانیارسان (کاکایی) در کوردستان و اثار تاریخی اش بخش اول
نویسندە: سارا سردارسارا سردار

تاریخ شکل گیری و گسترش دین یارسان
تاریخ شکل گیری این دین به طور کامل مشخص نیست، یعنی مورخان و متکلمان بر سر تاریخ مشخصی برای این موضوع اتفاق نظر ندارند، اما در اکثر منابع به نظر می رسد که این آیین یکی از قدیمی ترین ادیان بوده و در کوردستان سابقه ای کهن دارد و پیروان خاص خود را دارد.
برخی از علمای مسلمان و شیعه بر این عقیده اند که این مذهب جزء خاص اسلام و فرقه شیعه است، زیرا این گروه ارادت خاصی به علی بن ابی طالب، امام اول شیعیان دارند.
برخی دیگر از محققان معتقدند که این دین ترکیبی از خوبی های زردشتزردشتی و مانوییسم است که با استفاده از اسلام و مسیحیت به دینی جداگانه تبدیل شده است، اما در حقیقت، یارسان دینی جدا و مستقل است که پیش از اسلام پدید آمده و گسترش یافته است، اما از قرن هفتم هجری توسعه یافته است.
با این حال، شباهت برخی از باورها و اعمال مذهبی پیروان این دین با اعمال و باورهای دین زرتشتی و اسلام غیر قابل انکار است، اما نباید فراموش کرد که اعمال نیک، احکام و برنامه های همه ادیان است، زیرا کار دین و ایمان دعوت و هدایت بشریت به کارهای خیر است.
طبق اطلاعات مندرج در (سرانجام - کتاب مقدس یارسان) ئایینی یارسان او در آغاز خلقت بشر وجود داشت و تعالیم خود را در خفا نزد پیامبران و برگزیدگان الهی داشت و در هر دوره ای به گروهی از افراد مورد منتخب و معتمد شده است، سلطان سهاک تا قرن هفتم هجری اسرار را به صورت قانون بر مؤمنان یارسان فاش می کرد، از این رو سلطان سهاک را سازمان دهنده تشکیلات این آیین و شخصیت اول می دانند.
کلمه یارسان و مفهوم کاکایی از کجا آمده است؟
یارسان از دو کلمه (یار) و (سان) تشکیل شده است، یار کلمه ای کردی به معنای همدم و دوست است، سانیش به دو زبان کردی و فارسی نیز موجود است، در کوردی هورامی به معنای خدا و خالق هستی است و در فارسی کلمه سان به معنی همانند و مثل است.
کلمه کاکایی از کلمه کردی (کاکا) به معنای برادر گرفته شده است و بە گفتەی چندین منابع، داستان این نام ریشەای تاریخی اجتماعی دارد با گذشت زمان این کلمه برایشان باقی ماند و دیگران آنها را کاکەای نامیدند.
اهل حق، کاکایی:
پیروان این مذهب که اهل حق و کاکایی نیز نامیده می شوند و در برخی مناطق به نام های سارلی، طایفه و طیفاسان هم در جنوب و هم در شرق کردستانشرق کردستان زندگی می کنند که با مرز جغرافیایی مصنوعی و سیاسی از هم جدا شده است.
سارلی
سارلی گروهی از یارسانان ساکن موصل می باشد که این نام از آنجا ناشی می شود که زمانی که عده ای از یارسانان از شارزور به موصل کوچ کردند و در آنجا ساکن شدند، خان موصل آنها را سارلی (از خود ما) نامید تا مالیات بیشتری از آنها نگیرند.
علاوه بر این نام ها و القاب، واژه دیگری نیز وجود دارد که برای پیروان مذهب یارسان به کار می رود و آن کلمه (اهل حق) است، مقصود از به کار بردن این عنوان این است که پیروان این دین اکثر مراحل شریعت و طریقت را با موفقیت پشت سر گذاشته و به آخرین مرحله سلوک یعنی حقیقت رسیده اند، به همین دلیل است که معتقدان به این دین را اهل حق می نامند.
[1]