عنوان مقاله: رواندز، بقایای اسیاب آبی که بیش از دو قرن قدمت دارد
بر اساس منابع تاریخی در زمان امپراتوری
سورانسوران در شهرستان
رواندزرواندز قلعه ها، برج ها، پل ها، کارخانه ها و آسیاب های غلات متعددی وجود داشته است که به دستور امیر سوران توسط اوستا برایمی ماویلی ساخته شده است و پایه های این اسیاب به عنوان تاریخی باقی مانده است.
در این راستا، م. سامان عزیز، نویسنده و پژوهشگر تاریخی، از اهالی محله پاشای بزرگ رواندز (کاولوک) به (باسکرد) گفت: در محدودەی شهر ما چندین اثر تاریخی مهم وجود دارد که بیشتر آنها در زمان میرمحمد پاشا ساخته شده اند. در زمان سلطنت میر محمد پاشا بزرگ رواندز در بیش از دو قرن پیش که حکومت او دلیل گسترش قدرت او بود، به دلیل داشتن منطقه وسیعی در اختیار خود قصد اعلام استقلال داشت.
وی بیان کرد: با ساخت قلعه ها، برج ها، پل ها، شوراها و چندین اثر دیگر، برای احیای منطقه و دفاع از شاهنشاهی، سعی شده است چندین چاه آب در منطقه احداث کند، گندم، جو و غلات آسیاب شود. چنین اسیاب هایی که توسط استاد ماهر برایمی ماویلی ساخته شده، اسیاب امیر سوران در محلەی پاشا گورە در (کاولکان) بوده که سنگ بنای آن و بناهای تاریخی آن همچنان نمایان است و باید از نظر تاریخی حفظ شود.
وی افزود: در زمان او به اندازه الان صنعت ساختمان سازی پیشرفته نبود، بنابراین اسیابها در کنار رودخانه ها ساخته شدند و به دلیل رها شدن آب به داخل چاه، اسیاب به بهره برداری رسید و کار کرد. کار با مهارت و موفقیت انجام شد و سنگ ها و سازه ها استفاده شده قادر به تحمل صدها سال بود.
[1][2]