Kürt tarihinde önemli bir yere sahip olup, kürtçe eğlence oyunları arasında yer alan bilmeceler, kürt oyunlarının gözdesi haline gelmiştir. Bizler Kürtçe Bilmeceler - Mamikên Kurdî makalemizde kürt edebiyatında yola çıkarak çeşitli dönemlerde dile getirilmiş kürtçe bilmeceler üzerinde bilgiler vereceğiz.
Kürt tarihinde önemli bir yere sahip olup, kürtçe eğlence oyunları arasında yer alan bilmeceler, kürt oyunlarının gözdesi haline gelmiştir. Bizler Kürtçe Bilmeceler – Mamikên Kurdî makalemizde kürt edebiyatında yola çıkarak çeşitli dönemlerde dile getirilmiş kürtçe bilmeceler üzerinde bilgiler vereceğiz. Kürtçe fıkralardan sonra kürt edebiyatında eğlence türü olarak önümüze çıkan kürt bilmeceleri, birbirinden güzel bilmecelerden oluşarak çeşitli kürtçe oyunlar alanında bunları oynayabilirsiniz.
1-)
Qesra spî, bê pencere û bê derî, Beyaz saray; penceresiz, kapısız,
Tê de rûniştî ye bûkeke zerî. İçinde oturmuş sarı bir gelin kız.
Bu bilmecemizde beyaz bir saraydan bahsedilerek, içinde oturulan sarı bir gelin hakkında bilgiler vermektedir. Bakalım bu bilmecemizi ilk kim bilecek?
2-)
Şaşik li ser sera ye, Başında sarık durur,
Bang dide ne mela ye. Hoca değildir, ezan okur.
Bu bilmecemiz ise bir hayvanı işaret etmektedir. Sarıklı bir biçimde olan bu hayvanın kim olduğunu bilen ilk kişi oyunu kazanacaktır. Bilmeceye bir ipucu vermek gerekirse, bu hayvanımızı görmeyen kalmamıştır. Muhakkak herkes bunu hayatında bir defa dahi olsa görmüştür.
3-)
Apê min tê ji deştê, Amcamdır ovadan gelen,
Barek strî li piştê. Sırtında bir yük diken.
Bir önceki bilmecemizde olduğu gibi bu bilmecemizde bir hayvandan oluşşmaktadır. Bilmecemizin cevabı bir hayvan olmaktadır. Sırtında bir yük taşıyan bu hayvanımız nazik bir yapıya sahip olmakla beraber, kendini korumadan onu eline almak isteyen kişilerin canını yakacak türden bir hayvandır.
4-)
Çavzero, simbêlbelo; Ela gözü, dik bıyığı var;
Li ser dîwarê hembero. Dikildiği yerse, karşıki duvar.
Kürtçe bilmeceler oku konumuzun son kürtçe bilmecesi ise yine bir hayvandan oluşuyor. Uçan bir hayvandan oluşan bu sorumuzun cevabı, kürtçe fıkralar arasında da sıklıkla yer alan bir hayvandır.
Cevaplar:
(1-) Hêk-Yumurta, 2-) Dîk-Horoz, 3-) Jûjî-Kirpi, 4-) Kund-Baykuş)
Kürtçe Bilmeceler – Mamikên Kurdî konumuzun sonuna gelirken yeni kürtçe bilmeceler ve kürtçe hikayeler paylaşmak için elimizden geldiğince araştırmalar yaptığımız belirtmek istiyoruz. Önümüzdeki günlerde yeni içeriklerimiz arasında Kürtçe fıkralar ve kürtçe masallar yer alacaktır. Kürtçe masallar sayesinde kürt çocuklarının eğitimine katkı sunacağımıza inanıyoruz. Bu bağlamda kürt çocuklarının eğitimi için sitemizde elimizden geldikçe faydalı içerikler üretmeye devam edeceğiz.[1]