Kitap Adı: Uluslararası Dengbêjlik Kültürü ve Dengbêjler (Uluslararası Sempozyum Bildirileri).
Yazar: Şırnak Üniversitesi
Basım Yeri: Şırnak
Yayınevi: Şırnak Üniversitesi Yayınları
Yayın Tarihi: 2019

Dengbejliğin Kürt kültüründe son derece önemli bir yeri vardır. Sosyologlar, tarihçiler alimler; ulusların ait oldukları coğrafyaya ait özellikleri taşıdıklarını belirtmiştirler. Arapça, Farsça, Türkçe ve Kürtçe dillerini bilen biri olarak dil kavramı üzerindeki gözlemlerimle ilgili şu tespitte bulunabilirim: Arapça, Fas’tan Umman’a kadar uzanan bir çöl gibi hafif çırpıntılı bir sesin dilidir, Türkçe Orta Asya’dan Balkanlar’a kadar telaşlı koşan bir at gibidir. Farsça ise 3000 yıllık bir İran Devleti’nin disiplini ile oluşmuş müthiş bir ahengi barındırmaktadır. Kürtçe de Şakiro’nun sesi kadar inişli çıkışlı bir niteliğe sahiptir. Kürtçe ’de bir yandan Dicle’nin coşkun akışını, bir yandan Ağrı Dağı’nın dehşet verici uğultusunu ve bir yandan da Van Gölü’nün hafif çırpıntılarını hissedebilirsiniz. Nitekim bu bölgeye de bu tarihi coğrafyanın karakteri yansımıştır. Kürtlerin yaşadığı bu coğrafyada Ağrı Dağı, hemen onun dibinde Iğdır Ovası vardır. Öte tarafında Süphan Dağı ve hemen onun dibinde Patnos ve Erciş Ovaları yer almaktadır. Cudi Dağ’ının dibinde ise Cizre Ovası ve Dicle Nehri bulunmaktadır. Dolayısıyla, inişli çıkışlı bir coğrafyadır burası ki Kürtlerin karakteri de inişli çıkışlıdır.. [1]