Almanya'da 1.5 milyon KürdistanlıKürdistanlı yaşıyor ancak Kürtçe ders alan çocuk sayısı 3 bin 200 öğrenci. Avrupa Kürdistan Öğretmenler Birliği, hem ailelerin hem derneklerin Kürtçeye sahiplenmesi gerektiğine dikkat çekti.
Avrupa Kürdistan Öğretmenler Birliği'nin (YMK) verdiği rakamlara göre Almanya’da Kürtçe derslere sadece 3 bin 200 öğrenci katılıyor. Almanya'da yaşayan Kürtlerin ana diline sahip çıkması gerektiğine dikkat çeken YMK Başkanı Samir Xıdır Ebdi, Her alanda Kürtçe konuşulması gerekir. Aileler çocuklarını Kürtçe eğitime yönlendirmeli dedi.
6 eyalette Kürtçe ders
Almanya'daki eyaletlerde Kürtçe derslerin durumuna dair bilgi veren Ebdi, Bu yıl yaklaşık 3 bin 200 öğrencimiz var. Geçen yıla göre 200 öğrenci artmış. NRW eyaletinde 3 okulda daha dersler başladı. Hamburg, Niedersachsen, Nordrhein-Westfalen-NRW, Rheinland-Pfalz, Berlin, Brandenburg olmak üzere 6 eyalette toplam 44 okulda Kürtçe dersler veriliyor. Dersler ağırlıklı Kurmancî, Dimilkî ve Sorani lehçelerinde veriliyor. Bu rakamlar YMK'ye üye öğretmenlerimizin verdiği rakamlardır. YMK'ye üye olmayan öğretmenlerin, okul ve öğrenci sayısından haberdar değiliz diye konuştu.
Teşvikte yetersizlik var
Kürtçe eğitim gören öğrenci sayısının çok düşük olduğunu söyleyen Ebdi, nedenleri hakkında ise şunlara dikkat çekti: Geçen yıl NRW eyaletinde değişen yasaya göre ana dil dersleri öğleden sonraya alındı. Okul dersleri genellikle saat 13.00-14.00’de sona eriyor. Ana dil dersi saat 17.00 civarında başlıyor. Aileler okuldan sonra tekrardan Kürtçe ders için çocuklarını okula getiremiyor ya da getirmiyor. Biz çoğu kez ailelerimizi arayıp ‘çocuğunuz neden derse gelmiyor’ diye soruyoruz. Verilen cevap, ‘çocuklar istemiyor’, oluyor. Ailelerimiz Kürtçe dersini Almanca, İngilizce veya matematik dersleri gibi mecbur olarak görmüyorlar. Çocuklarına Kürtçenin önemini kavratamıyorlar. Önemini anlatsalar, çocuklar derslere severek, isteyerek gelir. Bazı öğretmenlerimiz de çocukları derslere teşvik edemiyor. Hala ülkedeki klasik metotlarını sürdürüyorlar. Burada yeni bir sistem var. Kendilerini bu sisteme göre değiştirmeliler. Derslerde sadece kitaba bağlı kalınmamalı, çocuklara Kürtçe dersini sevdirecek teknik-metot ve oyunlar bulunmalı. Bu nedenlerden dolayı çocuklarımızın derslere katılımının az olduğunu düşünüyorum.
Her okulda Kürtçe ders yok
Sorunların bunlarla sınırlı olmadığına dikkat çeken Ebdi, “Her şehrin her okulunda Kürtçe ders yok. Birçok öğrenci Kürtçe dersine katılmak için başka okula gidiyor ve zamanını yollarda geçiriyor. Örneğin benim bazı öğrencilerim derse katılmak için 90 dakikasını yolda geçirmek zorunda kalıyor. Aynı okulda Arapça ve Türkçe dersleri varsa bizim ailelerimiz çocuklarını bu derslere gönderiyor. Dolayısıyla Kürtçe dersine katılım az oluyor. Benim bu yıl ders verdiğim okulların birinde Arapça dersi yok. Bu nedenle Kürtçeye katılan öğrenci sayısında artış var. Aynı şekilde Arapça ve Türkçe dersinin olmadığı okullarda Kürtçe derslerinde büyük artış olabiliyor dedi.
Kürdoloji Bölümü önerisi
Kürtçe öğretmenler için çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Ebdi, üniversitelerde Kürdoloji Bölümü açılması için girişimlerinin sürdüğünü belirterek şunları aktardı: “2 yıl önce Paris Inalko Üniversitesi'nde Kürtçe öğretmen adayları için açılan kursa 64 öğrenci katılmıştı. Hepsi sertifikasını aldı. Öte yandan Güney Kürdistan üniversiteleri ile birlikte bu sorunu gidermek için proje yapmak adına görüşmeler yaptık. Geçen yıllarda Güney Kürdistan Hükümeti Eğitim Bakanı'nın Almanya ziyaretinde görüşme yaptık. Projemizi sunduk. Bize Almanya'daki bir üniversite ile ortak Kürdoloji Bölümü’nü açma sözü verdi. Ardından korona nedeni ile iptal ettiler. Hala bize dönüş yapmadılar. Yine 2021 yılında ben Duhok'a gittim, Duhok Üniversitesi’nde Sayın Dr. Emin Abdulqarer Omar ile görüşme yaptım. Projelerimizi olumlu karşılayıp aynı şekilde söz verdiler. Hemen ardından Duhok Üniversitesi Başkanı Dr. Dawood Atrushi Almanya'ya geldi. Kendisi ile telefonla görüştük. O da söz verdi. Kendisine Duisburg, Essen, Dortmund, Bielefeld, Göttingen üniversitelerinin birinde Kürdoloji Bölümü'nün açılmasını önerdik. Bugüne kadar kendilerinden bir cevap alamadık. Fakat bu konudaki arayışlarımız devam ediyor.”
Her alanda ana dilimizi kullanalım
Kürtçenin sahiplenilmesi gerektiğine vurgu yapan Ebdi, şu önerilerde bulundu: Diasporada yaşayan Kürdistanlılar bulundukları yerlerde Aile İnisiyatifleri kurmalılar. İnisiyatifler aracılığı ile ana dilde eğitim talebinde bulunmalılar. Kurdistani dernekler ana dillerine önem veren çalışmalar yapmalılar. Bu nedenle büyük sorumluluğun Kürt siyasi partilerine düştüğüne inanıyorum. Ayrıca yaptığımız kutlamalarda, çıkardığımız ilanlarda, broşürlerde Kürtçe dilini kullanalım. Yaşamın her alanında kendi ana dilimizi kullanalım. Bu görev sadece YMK'nin görevi değildir. Eleştirinin büyük bölümü siyasi organlara geliyor. Maalesef siyasi partilerimiz ana dil çalışmalarına az önem veriyorlar. Eğer siyasi örgütlerin üyelerinin çocukları bile Kürtçe eğitim içinde yer alsa binlerce çocuk derslere katılmış olur.
3 ders kitabı çalışmamız var
Bu yıl Kürtçe dersler için yaptıkları proje ve hazırlıklara dair de bilgi veren Ebdi, Bizim YMK olarak ağırlıklı çalışmalarımızdan birisi Kürtçe ders kitapları üzerinededir. Kitap eksiğimiz var. Almanya'daki eğitim dersleri için kitap çalışmalarımız var. Komisyonumuzda şu an 3 kitap çalışması yer alıyor. Biri büyükler için, diğeri orta öğrenim için, diğeri ise ilkokullar için. Öte yandan iki kitabımız basıma hazır. Bunlardan birisi 450 kelimeden oluşuyor. Almanca-Kurmancî, Almanca-Dimilkî ve Almanca-Sorani dillerinde hazırlanmış. Diğer kitap ise orta okullar için dedi.[1]