خۆشویستن و یەکتر قبووڵکردن
#کەنار قاسم#
ئەوەی بینیم لەوێ، خەڵک و کەلتورێکی تەواو جیاواز، کەلتوری خۆشویستنی یەکتر و قبووڵکردنی یەک. دیمەنێکی تێکەڵ لە تراژیدییا و خۆشەویستی، من نەمدەزانی لە کامیان بڕوانم، ئەوان یەکتریان خۆشدەوێت و مێژوو و شەهید و ئازارەکانیان خۆش دەوێت و منداڵەکانیان بە خۆشەویستی گۆشکراون.
کچ و کوڕ و گەنج و پیر بە دەستی پڕ لە گوڵ و پۆستەرەوە بە هێمنی و لەسەخۆ بەرەو مۆنۆمێنتەکە دەڕۆشتن، لەوێ بەبێ دەنگی گوڵەکانیان بەدەوری بازنەیەک لە ئاگرە ئەبەدییەکە دادەنا و نزایان بۆ هەزاران شەهیدی وڵاتەکەیان دەکرد.
خەمێکی یەکجار قورس لە دڵیاندا هەبوو، ئەوان یادی ڕۆژە شوومەکەیان دەکردەوە کە جینۆسایدکردنیان بوو لەلایەن دەوڵەتی عوسمانییەوە، خەڵکی هەموو ئەرمینیا و یەریڤان و ئەوانەی لە دەرەوەی وڵاتەکەش دەژین لەو ڕۆژەدا دەگەڕێنەوە بۆ بەرزراگرتنی ڕۆحی شەهیدەکانیان هەموویان دەچنە مۆنۆمێنتەکە، ساڵانە بەو شێوازە جوانە جینۆسایدەکەیان بیری جیهان دەخەنەوە، بەڵام هیچ شپرزەیی و تێکدانی شوێنەکە و پیسکردنی مۆنۆمێنتەکە ڕوونادات و نەبوون بەهۆی دیسان ئازاردانی یەکتر، گرژییان پێوە دیار نەبوو، من لەوێ بیرم لەوە دەکردەوە ئەگەر ئەم مۆنۆمێنتە لە کوردستان بوایە، هەر لە دەرگاکەوە یەکەم شت دەبوو بە پاڵەپەستۆ و شەڕ بۆ ئەوەی کێ زووتر بچێتە ژوورەوە و لەوێ فڕێدانی دەبە ئاو و خواردن پاشماوەکانیان چی بەسەر مۆنۆمێنتەکە دەهێنا.
جوانتر ئەوە بوو قەدەغەی هاتوچۆ و پشوو بوو بۆ هەموو خەڵکی ئەو شارە هەرچەند هەر خۆی شارەکە ژمارەیەکی کەم ئۆتۆمبێلی تێدا هەبوو، بە پیادە بە بێ دروستکردنی فەوزا و ئاستەنگی هاتوچۆ مەراسیمەکەی خۆیان جێبەجێدەکرد.
ئێمەی کورد خاوەنی چەندین کەلتوری جوانین، بەڵام تا ئێستا کەلتوری ڕق و دژی یەک وەستانەوە و متمانەنەکردن بەیەک، بە ئاشکرا پێمانەوە دیارە، دین و بیروبۆچوونی جیاواز قبووڵ ناکەین، کەسی جیاواز لە ئێمە بە توندی دژایەتی و ئازار دەدرێت. تەنانەت نەوە و جیلە نوێیەکەی ئێمە، خۆشویستنیان بۆ ڕق و دژایەتی گۆڕیوە و بە دوای هەلێکدا دەگەڕێن بۆ ئازاردانی کەسی بەرامبەر لە هەمووی خراپتر ڕق لێبوونەوەی میللەت و خاکەکەی هەرچەندە بۆ ئەمە خێزان و دەسەڵاتیش بە هۆکار گەلێکی زۆر بەرپرسیارن.
ساڵی پار لە یەریڤانی پایتەختی ئەرمینیا بووم لە ساڵیادی جینۆسایدی میللەتەکەیاندا، ئەوەی زیاتر سەرنجی ڕاکێشام جوانی شارەکە و ڕێگاو بان و تەلار و باڵەخانە و سروشتەکەی نەبوو، بەڵکو کەلتور و خۆشەویستی و یەکترقبووڵکردن و خەمخۆری ئەو میللەتە بوو.[1]