Աբու Հանիֆա Ահմադ իբն Դաուդ ադ-Դինավարի (պարս.՝ ,#ئەبو حەنیفەی دینەوەری# արաբ․՝ بن داود الدِينَوَرِي, 828, Dinavar District, Sahneh County, Քերմանշահի նահանգ, Իրան - 895), իսլամական ոսկեդարի ժամանակաշրջանի հանրագիտակ գիտնական, աստղագիտության, գյուղատնտեսության, բուսաբանության, մետաղաձուլության, աշխարհագրության, մաթեմատիկայի, պատմության բնագավառների աշխատություների հեղինակ։
=KTML_Bold=Կենսագրություն=KTML_End=
Նախնիները ծագումով ներկայիս Իրանի արևմուտքում գտնվող Քերմանշահ նահանգի Դինավար տարածաշրջանից են (ուսումնասիրողների մի մասի կարծիքով՝ ապագա գիտնականը ինքն էլ հենց Դինավարում է ծնվել)։ Ուսանել ու դաստիարակվել է աբասյան խալիֆայության դարաշրջանի ավանդույթների ոգով. Սպահանում ուսումնասիրել է աստղագիտություն, մաթեմատիկա, մեխանիկա, Քուֆում ու Բասրայում՝ բանասիրություն և պոեզիա։
Դինավարիի հիմնական ուսուցիչները եղել են իր հայրը և Յաղուբ իբն ալ-Սիկկիթը։ Պատմական աղբյուրները նրան բնութագրում են որպես ավանդույթներին հավատարիմ անձնավորության։
Դրանցում հիշատակվում է, որ Դինավարին հեղինակել է տասնվեց աշխատություն։ Առավելագույնս կարևորվում է նրա «Բույսերի գիրքը», մի աշխատություն, որի համար նրան համարում են արաբական բուսաբանության հիմնադիրը։ Բարձր են գնահատվում նաև Դինավարիի պատմագիտական աշխատությունները և հատկապես դրանցից երկուսը՝ «Քիթաբ ալ-ահբար աթ-թիվալ»-ը և «Անսաբ ալ-Աքրադ»-ը. առաջինը ներկայացնում է իսլամական համաշխարհային պատմությունը՝ սկսած Ալեքսանդր Մակեդոնացու ժամանակներից մինչև իններորդ դար, իսկ երկրորդը նվիրված է քուրդ ժողովրդի ծագումնաբանության ուսումնասիրությանը։
Հանրագիտակ գիտնականի ազգային պատկանելության հարցը վեճերի տեղիք է տվել ուսումնասիրողների շրջանում։ Լյուդվիգ Ադամեկը գտնում է, որ նա քուրդ էր, «Իսլամի հանրագիտարան»-ը նրան դասում է արաբ գիտնականների շարքին, «Բրիտանական հանրագիտարան»-ը համարում է պարսիկ կամ քուրդ, «Իրանիկա»-ն էլ՝ պարսիկ
=KTML_Bold=Աշխատություններ=KTML_End=
Մաթեմատիկա և բնական գիտություններ
1. Kitâb al-kusuf («Գիրք արևի խավարումների մասին»)
2. Kitāb an-nabāt yufadiluh al-‘ulamā' fī ta’līfih (کتاب النبات يفضله العلماء في تأليفه), ‘Բույսեր
3. Kitāb Al-Anwā (کتاب الانواء) 'Եղանակի մասին'
4. Kitāb Al-qiblah wa'z-zawāl Աստղերով կողմնորոշվելու մասին
5. Kitāb ḥisāb ad-dūr (کتاب حساب الدور), Թվաբանություն/Շրջանագծի, շրջանի հաշվումներ
6. Kitāb ar-rud ‘alā raṣd al-Iṣbhānī (کتاب الردّ على رصدٌ الاصفهانى)
7. Kitāb al-baḥth fī ḥusā al-Hind (کتاب البحث في حسا الهند), Հնդկական թվաբանության վերլուծություն
8. Kitāb al-jam’ wa'l-tafrīq (کتاب الجمع والتفريق); Գիրք թվաբանության/Գումարում և հանում
9. Kitāb al-jabr wa-l-muqabila (کتاب الجبر والمقابلة), Հանրահաշիվ և հավասարում
10. Kitāb nuwādr al-jabr (کتاب نوادرالجبر), Հանրահաշվական հազվադեպ ձևեր
=KTML_Bold=Հասարակական գիտություններ=KTML_End=
1. Kitāb al-akhbār al-ṭiwāl (کتاب الاخبار الطوال), Ընդհանուր պատմություն
2. Kitāb Kabīr (کتاب کبير) Մեծ գիրք (գիտությունների պատմության մասին)
3. Kitāb al-faṣāha (کتاب الفصاحة), Գիրք ճարտասանության
4. Kitāb al-buldān (کتاب البلدان), Քաղաքների (տարածաշրջանների) գիրք (աշխարհագրություն)
5. Kitāb ash-sh’ir wa-shu’arā’ (کتاب الشعر والشعراء), Պոեզիան և պոետները
6. Kitāb al-Waṣāyā (کتاب الوصايا), Հանձնարարականներ
7. Kitāb ma yulahan fīh al’āmma (کتاب ما يلحن فيه العامّة), Ինչպես շտկել խոսքի արատները
8. Islâh al-mantiq (Խոսքի բարելավում)
9. Ansâb al-Akrâd (Քրդերի նախնիները)
[1]