Kitabxana Kitabxana
Axtar

Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir


Axtarış Seçimləri





Ətraflı Axtarış      Klaviatura


Axtar
Ətraflı Axtarış
Kitabxana
Kürd adları
Hadisələrin xronologiyası
Resurslar
Tarix
İstifadəçi kolleksiyası
Hadisələr
Kömək istəyin
Kurdipedi nəşrləri
Video
Təsnifatlar
Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
Element qeydiyyatı
Yeni başlıq qeyd
Şəkil göndərin
Anket
Şərhlər
Ünsiyyət
Bizə nə cür məlumat lazımdır!
Standartlar
İstifadə qaydaları
Məhsulun Keyfiyyəti
Alətlər
Haqqında
Kurdipedi arxivçiləri
Bizim haqqımızda məqalələr!
Veb saytınıza Kurdipedia əlavə edin
E-poçt əlavə / sil
Ziyarətçi statistikası
Məqalə statistikası
Şrift çeviricisi
Təqvim - Dönüstürücü
Yazım yoxlaması
Səhifələrin dili və dili
Klaviatura
İstifadə olunan bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Dillər
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mənim Hesabım
Daxil ol
Dəstəklənmə
Şifrəni unutdum
Axtar Element qeydiyyatı Alətlər Dillər Mənim Hesabım
Ətraflı Axtarış
Kitabxana
Kürd adları
Hadisələrin xronologiyası
Resurslar
Tarix
İstifadəçi kolleksiyası
Hadisələr
Kömək istəyin
Kurdipedi nəşrləri
Video
Təsnifatlar
Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
Yeni başlıq qeyd
Şəkil göndərin
Anket
Şərhlər
Ünsiyyət
Bizə nə cür məlumat lazımdır!
Standartlar
İstifadə qaydaları
Məhsulun Keyfiyyəti
Haqqında
Kurdipedi arxivçiləri
Bizim haqqımızda məqalələr!
Veb saytınıza Kurdipedia əlavə edin
E-poçt əlavə / sil
Ziyarətçi statistikası
Məqalə statistikası
Şrift çeviricisi
Təqvim - Dönüstürücü
Yazım yoxlaması
Səhifələrin dili və dili
Klaviatura
İstifadə olunan bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Daxil ol
Dəstəklənmə
Şifrəni unutdum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Haqqında
 Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
 İstifadə qaydaları
 Kurdipedi arxivçiləri
 Şərhlər
 İstifadəçi kolleksiyası
  Hadisələrin xronologiyası
 Hadisələr - Kurdipedia
 Kömək
Yeni başlıq
Yerlər
Piranşəhr
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Sultan Sahaq
04-09-2024
شادی ئاکۆیی
Yerlər
Təkab
07-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Şərəf xan Bitlisi
02-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Ciyərxun
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Baba Tahir Üryan
26-07-2024
شادی ئاکۆیی
Kitabxana
Kürdlər və Kürdüstan haqqında ümumi məlumat
18-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Həjar Şamil oğlu
27-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Nadir Nadirov
25-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
03-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
İstatistika
Məqalə
  538,014
Şəkil
  109,976
Kitab PDF
  20,265
Əlaqəli fayllar
  103,995
Video
  1,537
Dil
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Grup
Azərbaycanca
Biyografi 
11
Qısa təsvir 
7
Kitabxana  
6
Yerlər 
2
Şehitler 
1
Fayl saxlama
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hamısı bir yerdə 
235,241
Məzmun axtarışı
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, ...
Biyografi
Haciye Cindi
Biyografi
Yılmaz Güney
Biyografi
Şərəf xan Bitlisi
Yerlər
Piranşəhr
الطواحين المائية
Kurdipedia məhkəmə deyil, araşdırma və tapıntılar üçün məlumat hazırlayır.
Grup: Qısa təsvir | Başlıq dili: عربي - Arabic
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Qiymətləndirmə
Mükəmməl
Çox yaxşı
Orta
Kötü deyil
Kötü
Favoritlərimə əlavə et
Bu məqaləyə şərh yazın!
Əşyanın tarixi
Metadata
RSS
Mövzunun şəklini Google-da axtarın!
Seçilmiş mövzunu Google-da axtarın.
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

الطواحين المائية

الطواحين المائية
الطواحين المائية
وليد حاج عبد القادر
2 من 2
استكمالاً لِما ورد في القسم الأول لهذا العرض والمنشور بجريدة يكيتي عدد شهر آذار الماضي ، حول طواحين الماء ودورها في السياق التاريخي ، كواحدةٍ من أهمّ عوامل الاستقرار ومن ثم التوجّه لبناء القرى والتجمّعات السكنية ، والتي تركّزت على ضفاف ومحيط السواقي والجداول المائية والينابيع الجارية ، والتي عُدّت عاملاً رئيسياً في اختيار المواقع ، كون الماء هو العنصر الحيوي الأهمّ لاستمرار الحياة ، ودائماً كان عامل سلاسة الحصول عليه وبشكلٍ شبه دائم من الأولويات ، كضمانٍ أساس ومساهمٍ في دعمٍ لبقاء مستدام من جهة ، وكعامل أساس في بناء وتطوير التجمعات ، وفي واقع مناطقنا الكُردية و ( كأنموذجٍ خاص منطقتي ديريك وعفرين ) ، يمكننا الاستدلال – كمثال – في غالبية تجمعات بوطان الإقليم – سنلاحظ أنّ خط الاستقرار الدائم منه وشبه المستقرّ، وبما فيه المتنقّل ( الكوجر ) بقيت محطاتها تلتفّ وتتحوّط في الغالب على حزم سواقٍ ومجاري نهرية سواءً منها السواقي ( جم ) الصغيرة ولكن دائمة الجريان ( سفان ) ، أو أنهار رئيسة مثل ( دجلة ) ، هذه المجاري النهرية التي استُخدِمت للسقاية والتنقل وما شابه ، وأيضاً بُنِيت على ضفافها سلسلة من التجمعات السكنية البشرية التي سهّلت ووفّرت لها كلّ إمكانات دعم الإستقرار السكني .
وعود على بدء ، وفي وقفةٍ مع الذات والمشاهدات العينية ، والتي تمتدّ لأكثر من نصف قرنٍ ، إضافةً إلى السرديات الشفهية المتناقلة عن سلسلة الطواحين المائية التي طوّقت بوطان المدينة ومحيطها ، وبالأخصّ تلك السلسلة المتتالية التي غطّت جنوبها ، حتى قبل تطبيق اتفاق سايكس بيكو ، حيث نشاهد في القرى التابعة لمنطقة ديريك مثلاً طواحين عديدة تكاد أن تكون متقاربة من حيث المسافة مثل :
– طاحونة – بركي – والتي تقع جنوب القرية والتي كانت تستفيد من -جمي قسر ديبي –
– طاحونة – بره بيظا – : ويُعتقد بأنها الأقدم وتجاور الكنيسة القديمة جداً في المنطقة وهي تتغذّى أيضاً – على ما أعتقد – من جم قسر ديب- طاحونة – بانه قسر – : وتقع في جنوب بانه قسر على جم باجريق .
– طاحونة كاساني ..
– طاحونة ديرشوي – في ديريك : كانت تقع في شمال غرب ديريك على جمّها – – طاحونة زغات على جمّ زغات
– طاحونة موزلان على نهر سفان .
وكذلك سلسلة من الطواحين المبنية كانت على خط نهر سفان ، ويؤكّد المعمّرون على أنّ هذه الطواحين بُنيت منذ أكثر من قرنٍ ، وتكاد أن تتشابه في هيكليتها البنائية وطرازها كما هندستها وطريقة عملها ومجرى الدفع المائي ، لا بل حتى في توزيع الغرف والإسطبلات وكذلك مجاري جلب الماء وصرفها ، وفي ميكانيكية العمل وتطبيقاته ، وفي دردشة أواخر تموز عام 1980 مع الراحل ملا أمين حاجي زاكر الجزيري والمتوفّى سنة 1992 ( والذي كان تلميذا ومن ثم نائباً لمفتي بوطان وعالمها المشهور وواحد من أشهر الكتاب في مجلة شمس كُردستان الملا شمس الدين الزفنكي ) ، حيث ذكر – ملا أمين – اثناء جولةٍ لي معه في محيط قلعة بوطان ، ووقف فجأةً أمام القسم الأعلى من جدارها وبالضبط عند مآخذ لجرّ المياه من دجلة الى القلعة وكانت مسارب أنابيب للصرف الصحي وأخرى للماء النظيف لاتزال ظاهرةً للعيان ، والتي كانت تخترق الجدار وبطريقةٍ هندسية بارعة ترفع المياه النظيفة إلى المسارب ومنها إلى مواضع في جدار القلعة ومن ثم كانت تتفرّع من الداخل -حسب وصفه – كما شبكات المياه الحالية ، وربطها حاجي زاكر كلّها بإبداعات واختراعات بديع الزمان الجزيري ، واستطرد بأنّ هذه الآلية – تطبيقات الجزيري – كانت من أهمّ عوامل تطور وانتشار الطواحين المائية أيضاً في المنطقة ، ومن وحي إبداعاته كانت هذه الآلية في إيصال الماء بسلاسةٍ الى الأراضي المرتفعة عن منسوب ومجرى المياه ، هذه المعلومات والمشاهد العينية كان لها دور كبير – لي شخصياً – لأعود إلى لحظات (الدهشة الكبرى ) ، وأتذكّر لحظات تأمّلي الطفولي ، وأنا أتأمّل مجرى الماء القادم من – جمّ – ديريك المنخفض نسبياً وهو يتدرّج بسلاسةٍ من الشرق صوب الطاحونة ( شرقي منزلين فقط كانا لعائلتين من الشرابية ) وهي تتّجه نحو الغرب ، وفي جدولٍ منتظم لأكثر من خمسمائة متر ليصل إلى المجرى الحجري المبني على ظهر بناء الطاحونة وتندفع إلى الرحى الفوقي وتخرج بعد أداء دورها من مسربٍ خاص وإلى جدولٍ يسري بذلك الماء إلى الساقية من جديد غرباً وفي الوسط ما بين – كهنيا چنا – و – كهنيا عسكريي – .. ( كما سنرى في الصور المرفقة ) .
وفي تقصٍّ ميداني لتقدير العمر الزمني لغالبية هذه الطواحين المنتشرة في المنطقة ، كان لابدّ لنا من العودة إلى السيد أبو شفان مؤسّس وصاحب متحف ديريك ، والذي أكّد على أنه سمع من الراحل سامي كنو بأنّ عمه الراحل كان يعمل مساعداً للقرّاش في طاحونة ديريك سنة 1929 لأكثر من عشرة سنين ، ويقدّر معمّرون آخرون طواحين برك وبربيظة لأكثر من قرنٍ . *
وفي هذا السياق أيضاً تكاد الطواحين المائية في جيايي كرمينج – عفرين أن تتطابق في منهجة البناء والهندسة وحتى آلية العمل وكذلك السياق الزمني مع مثيلاتها في المنطقة عموماً ، وذكر الزميل رمزي عفريني مشكوراً ( أهمّ الطواحين التي كانت تُدار بالمياه الجارية في منطقة عفرين ) هي :
1 _ طاحونة ميدانكي كانت بجانب نهر عفرين وتُدار بواسطة مياه نهر عفرين أنا رأيتها بعيني قبل أن تطمرها مياه بحيرة سد ميدانكي في عام 2005 م .
حيث كانت تغطّي حاجيات ناحية شران وريفها، عفرين . لطحن كافة أنواع الحبوب .
2 _ طاحونة مستكا . تابعة لناحية شيه ( شيخ الحديد ) . عفرين .كانت تُدار بواسطة مياه نهر وادي شيه وقد رأيت ٱثار الطاحونة منذ عدة سنواتٍ وقد اختفت ٱثارها حالياً ، بعد أن أخذ مواطنو القرى المجاورة حجارتها .
3 _ طاحونة علوش الواقعة على نهر وادي شيه أيضاً ، وقد رأيتها بعيني كانت تُدار بواسطة المياه الجارية لنهر وادي شيه وقد أخذ أهالي القرى المجاورة حجارتها قبل عدة سنوات .
بقي أن ننوّه بأنّ الذهاب الى الطواحين إياها كانت تستغرق عدة أيام وروّادها كانوا يأتونها على شكل قوافل ، وكان هناك فترات فصلية تتوقّف فيها الطاحونة عن طحن الحبوب وتحدّد فترةً مثلاً لطحن – السمسم – أو حتى الجرش ، حيث ينادي منادٍ خاص في التجمعات المحيطة يحدّد الفترة الزمنية تلك .
والصور أدناه تمثّل الهيكلية التي ذكرناها في شكل وطرز البناء :
… * كل الشكر والتقدير للسيد سردار اوسي وزوجته الزميلة ليلى قمر وللصديق رمزي عفريني للجهد الميداني والكم الكبير من الصور والإضافات .[1]

Bu məqalə (عربي) dilində yazılmışdır, məqalələri orijinal dilində redaktə etmək üçün simvoluna vurun!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Bu mövzuya 506 dəfə baxılıb
Bu məqaləyə şərh yazın!
HashTag
Resurslar
[1] İnternet səhifəsi | عربي | موقع https://ara.yekiti-media.org/- 17-02-2023
Əlaqəli fayllar: 3
əlaqəli məqalələr: 1
Başlıq dili: عربي
Yayımlanma tarixi : 03-06-2022 (2 İl)
Ləhcə : Arapça
Məzmun kateqoriyası: Məqalələr və müsahibələr
Məzmun kateqoriyası: Coğrafiya
Nəşrin növü: Born-digital
Sənəd növü: Orijinal dili
Texniki meta məlumatlar
Məhsulun Keyfiyyəti: 99%
99%
Bu başlıq ئاراس حسۆ tərəfindən 17-02-2023 qeyd edilib
Bu məqalə زریان سەرچناری tərəfindən göz-dən redaktə və yayımlanmışdır
Bu mövzu sonuncu dəfə ئاراس حسۆ tərəfindən 17-02-2023 tarixində nəzərdən keçirilmişdir
Başlıq ünvanı
Kurdipedia Standartlar-a görə bu başlıq natamamdır, redaktəyə ehtiyacı var
Bu mövzuya 506 dəfə baxılıb
əlaqəli fayl - Sürüm
Tip Sürüm Editör Adı
Şəkil faylı 1.0.110 KB 17-02-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir
Qısa təsvir
Azərbaycan kürdləri
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
Kürdlər və Kürdüstan haqqında ümumi məlumat
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD

Gerçek
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Biyografi
Haciye Cindi
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Haciye Cindi
Biyografi
Yılmaz Güney
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Yılmaz Güney
Biyografi
Şərəf xan Bitlisi
02-08-2024
شادی ئاکۆیی
Şərəf xan Bitlisi
Yerlər
Piranşəhr
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Piranşəhr
Yeni başlıq
Yerlər
Piranşəhr
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Sultan Sahaq
04-09-2024
شادی ئاکۆیی
Yerlər
Təkab
07-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Şərəf xan Bitlisi
02-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Ciyərxun
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Biyografi
Baba Tahir Üryan
26-07-2024
شادی ئاکۆیی
Kitabxana
Kürdlər və Kürdüstan haqqında ümumi məlumat
18-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Həjar Şamil oğlu
27-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Nadir Nadirov
25-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
03-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
İstatistika
Məqalə
  538,014
Şəkil
  109,976
Kitab PDF
  20,265
Əlaqəli fayllar
  103,995
Video
  1,537
Dil
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Grup
Azərbaycanca
Biyografi 
11
Qısa təsvir 
7
Kitabxana  
6
Yerlər 
2
Şehitler 
1
Fayl saxlama
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hamısı bir yerdə 
235,241
Məzmun axtarışı
Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir
Qısa təsvir
Azərbaycan kürdləri
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
Kürdlər və Kürdüstan haqqında ümumi məlumat
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Ünsiyyət | CSS3 | HTML5

| Səhifə yaratma müddəti: 0.953 saniyə!